Büyük Kulüp Dergisi, Nisan 2009 GÜMRÜKLERDE NELER OLUYOR? YENİ BİR DÖNEM: YETKİLENDİRİLMİŞ GÜMRÜK MÜŞAVİRLİĞİ... M.Okan OĞUZ “Gümrük idarelerinin üzerindeki iş yükü azalacak, gümrük işlemleri daha hızlı ve güvenli sonuçlandırılacak” Ülkemizin dış ticaret hacmi her geçen yıl artmakta. Dış ticaret işlemlerin artmasıyla birlikte gümrük işlemleri de doğal olarak artış gösteriyor. Gümrük işlemlerinin sağlıklı yürütülmesinin yanı sıra denetimlerin gerektirdiği şekilde gerçekleştirilebilmesi için, gerekli hizmete cevap verebilecek yeterli sayıda uzman gümrük personeline ihtiyaç duyuluyor. Aşağıdaki tabloda görüleceği gibi, ülkemizin dış ticaret hacmi her yıl artmasına rağmen, gümrüklerde çalışan personel sayısında yeterli artış sağlanamıyor. Türkiye’nin 1996 yılında Gümrük Birliği’ne girmesiyle birlikte, gümrük uygulamalarında önemli bir değişim yaşandı. Bir yandan Avrupa Birliği ülkelerinde uygulanan mevzuat bizdeki gümrük uygulamalarına yansıtılırken, diğer taraftan gümrük işlemlerinin bilgisayar ortamında yapılması, BİLGE (Bilgisayarlı Gümrük Etkinlikleri) sisteminin hayata geçmesi, gümrüklerde yeni bir dönemin başlamasına neden oldu. Her ne kadar gümrük işlemlerinin bir bölümü bilgisayar ortamında gerçekleştirilse de, gerçek ortamda yapılan işlemler için gümrük personeline ihtiyaç duyulmakta olup, bugünkü ortamda çalışan gümrük personeli bu ihtiyaca cevap verememekte. Bunun yanı sıra yakın bir gelecekte, gümrüklerde işlemlerin tamamı elektronik ortamda gerçekleştirileceği de dikkate alınarak, Gümrük Müsteşarlığı yeni bir düzenleme yaparak Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirliği sistemini devreye soktu. Konuyu kendisi de Yetkilendirilmiş Gümrük Müşaviri olan, Büyük Kulüp Yönetim Kurulu Üyelerimizden Sayın Okan Oğuz ile değerlendirdik. Bu yeni düzenleme neler getiriyor ve kimleri ilgilendiriyor? Gümrükler Genel Müdürlüğü’nün 19.01.2008 tarih 26761 sayılı resmi gazetede Gümrük Genel Tebliği (Seri no: 60) olarak yayımlanan bu düzenleme kapsamında, •Gümrüklü Genel Antrepo İşletmecileri •Özel Antrepo Sahipleri •Nihai Kullanım uygulamasından yararlanmak isteyenler, •Gümrük İdarelerince verilen Dahilde İşleme İzinleri kapsamındaki işlem yapan, •ATR ve EUR.1 belgesi ile ihracat yapan, •Onaylanmış Kişi Statüsü ile ATR dolaşım belgesi düzenleyen, 1 Büyük Kulüp Dergisi, Nisan 2009 •Geçici ithalat işlemi yapan, •Gümrük Kontrolü Rejimi kapsamına giren eşya ithal eden firmalar gümrük işlemlerini eskisi gibi Gümrük Müşavirleri ile değil, Gümrükler Genel Müdürlüğü’nün belirlediği şartlara sahip Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirleri (YGM) tarafından yürütülecek. Bu düzenlemenin getirdiği avantajlar nelerdir? Gümrük idarelerinin üzerindeki iş yükü azalacak, gümrük işlemleri daha hızlı ve güvenli şekilde Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirleri tarafından takip edilerek sonuçlandırılacak. Eskiden gümrüklerde çeşitli suiistimaller yaşanıyordu. Bu yeni düzenleme suiistimalleri azaltacak. İşlemler sırasında daha az belge kontrolü ve fiziki kontrole tabi olunacak. Denetim istenilen yerde yapılacak. Yeni düzenlemeyle gümrüklerde diğer yükümlülere göre daha az bilgi sunarak beyanda bulunulabilecek. Şüphesiz düzenleme, lojistik açıdan süratin artmasını sağlayarak ihracat ve ithalatta rekabet avantajı getirecek. Bu bağlamda, gümrük işlemlerinin tamamının elektronik ortamda gerçekleştirilmesi, Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirlerinin devreye girmesiyle, gümrük idareleri işlemlerde denetim mekanizmasını daha kuvvetli hale getirecek, dış ticaret konusunda faaliyet gösteren firmalarımız gümrük uygulamalarını hızlı ve güvenli bir şekilde sonuçlandıracak, böylece hepimiz özlediğimiz güzel iş ortamına ulaşacağız. YGM ile çalışmak isteyen şirketler nasıl bir yol izleyecek? İşlemlerini YGM’ler ile gerçekleştirmek isteyen şirketlerin, yaptırmak istediği faaliyet ve tespitlere dair sözleşme imzalaması gerekiyor. Tabii ki kimi işlemler için bu sözleşmelerin en az 1 sene süreli olması gerekecek. Kimler YGM olabilir? İlgili kanuna göre; •Sınavla gümrük müşaviri olup yedi yıl süre ile Gümrük Müşavir’liği yapanlar. •Gümrük teşkilatında çalışıp Gümrük Müşaviri olmaya hak kazananlar. •Tespit işlemleri yapılacak kişiler ve antrepo işleticileri ile ortaklık veya çalışan statüsünde ilişkide bulunmayanlar. •Dolaylı temsil sureti ile Gümrük Müşavirliği yapmayanlar ve bu amaçla kurulmuş tüzel kişilere ortak olmayanlar Gümrük Müşavirleri Gümrük Müsteşarlığına başvurarak yetki belgelerini, kaşe ve kullanıcı kodlarını almaları durumunda Yetkilendirilmiş Gümrük Müşaviri olabilirler. YGM’lerin gümrük idarelerinde iş takip etmeleri mümkün değil. Bu yüzden YGM olma hakkına sahip gümrük müşavirlerinin, YGM olmak veya gümrüklerde iş takip etmek arasında bir seçim yapmaları gerekiyor. 2