KOAH` da kalp hastalığı Kalp hastalarında KOAH yönetimi

advertisement
KOAH’ da
Kalp Hastalığı
Kalp Hastalarında KOAH Hastalığı Yönetimi
Esra Uzaslan
KOAH’ da
Kalp Hastalığı Yönetimi
KOAH
•
•
•
•
KRONİK
OBSTRUKTİF
AKCİĞER
HASTALIĞI
40 Yaş ve üstü
ÖKSÜRÜK
BALGAM
NEFES DARLIĞI
Risk faktörleri
RİSK
Sigara dumanı
İç ortam kirliliği
Mesleki maruziyet
Dış ortam hava kirliliği
Adapted from the Global Strategy for the Diagnosis, Management, and Prevention of Chronic Obstructive Pulmonary Disease, Global
Initiative for Chronic Obstructive Lung Disease (GOLD) 2014. Available from: http://www.goldcopd.org.
http://www.trekearth.com/gallery/Middle_East/Turkey/Marmara/Bursa/u
ludag/photo1192729.htm
KOAH’ta hava hapsi
Hafif/Orta
KOAH
Normal
İnspirasyon
Şiddetli
KOAH
Küçük
havayolları
Alveoler tutamaklar
Elastikiyet kaybı
Alveoler tutamakların kaybı
Ekspirasyon
kapanma
↓ Sağlık
durumu
Dispne
↓ Egzersiz kapasitesi
Hava hapsi
hiperinflasyon
Peter J. Barnes
KOAH Tanısı
SEMPTOMLAR
Nefes darlığı
Kronik Öksürük
Balgam
RİSK FAKTÖRLERİNE
MARUZİYET
Sigara dumanı
meslek
İç/dış ortam kirliliği
SPİROMETRE
Hava Hapsi, Nefes Darlığı, Egzersiz Toleransı
ve Yaşam Kalitesi
Elastik lif
hasarı
(amfizem)
Ekspiratuvar hava akımı kısıtlanması
Hava yolu
darlığı
(kronik
bronşit)
Hava hapsi
Egzersiz
toleransında
azalma
Dispne
Yaşam kalitesinde azalma
KOAH’ta Hastalık Progresyonu
Ekspiratuar Akım Kısıtlanması
Hava Hapsi
Hiperinflasyon
Nefes Darlığı
Kondisyon Kaybı
Hareketsizlik
Egzersiz Kapasitesinde
Azalma
Sağlıkla İlişkili Yaşam Kalitesinde
Bozulma
Engellilik
Hastalık Progresyonu
Ölüm
KOAH ve Sistemik İnflamasyon
Fabbri , Rabe, Lancet 2008; 370:797–799
Komorbidite/Sistemik Etki
Neden
KOAH
Sistemik
Sonuçlar
Komorbidite
KOMORBİDETELER
KOAH olgularınında komorbidite sıklığı:
•
•
•
•
% 50’ sinde 1 - 2
% 15.8’ inde 3 - 4
% 6.8’ inde
5 ve üstü
% 6’ sın da yok
• Genel populasyonda komorbidite 1.8 ise
KOAH’da 3.7
Komorbidite/Sistemik Etki
Neden
KOAH
Sistemik
Sonuçlar
Kardiovasküler
Hastalık
KOAH ve KOMORBİDİTELERİ
• İskemik Kalp
Hastalıkları
• Kalp Yetersizliği
• Metabolik Sendrom
• Diabetes Mellitus
• Obstruktif Uyku
Apne Sendromu
•
•
•
•
•
•
•
Anemi
Depresyon
Glokom
Kaşeksi
Akciğer Kanseri
Osteoporoz
İskelet Kas
Güçsüzlüğü
KOAH’lı Hastalarda Komorbidite
Sıklığı
Yasemin Soydaş, Gülsüm Tezçağırır, Gülşah Seydaoğlu,
İsmail Hanta, Ali Kocabaş
Adana Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Adana
Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları
Anabilim Dalı, Adana
Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Biyoistatistik
Hastalıkları Anabilim Dalı, Adana
Türk Toraks Derneği 14.Yıllık Kongresi
KOAH (P208) | 16.04.2011, 14:00 - 15: 30
KOAH’lı Hastalarda Komorbidite Sıklığı
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Hipertansiyon % 41,5
Metabolik sendrom % 36,6
Koroner arter hastalığı % 20,4
Pulmoner hipertansiyon % 14,8
Diabet % 12
Depresyon % 14,8
Osteoporoz % 28,9
Anemi % 14
Anksiete % 12
Prof.Dr. Ali Kocabaş’ın izni ile
KOAH Olgularında Mortalite Nedenleri
Chatila WM, et.al. Comorbidities in chronic obstructive pulmonary disease. Proc Am Thorac Soc. 2008 : 1;5:549-55.
LUNG HEALTH STUDY
Anthonisen NR, et.al. The effects of a smoking cessation intervention on 14.5-year mortality:
a randomized clinical trial. Ann InternMed 2005;142:233–239.
KOAH ve Kardiyak Nedenli Ölüm
% 4 Solunum Yetmezliği
% 25 Akciğer Kanseri
% 28 Kardiyak Nedenli
% 32 Solunum Yetmezliği
% 24 Akciğer Kanseri
% 13 Kardiyak Nedenli
Mannino DM. et.al.Lung Function and mortality in the United States .Thorax 2003; 58: 388-93
FEV 1 ve Kardiyak Mortalite
• FEV1 düşüşü kardiyovasküler mortalite
belirteci
• KOAH olgularında FEV 1’de her % 10’luk
düşüş
• Kardiyovasküler mortaliteyi % 28
• Non- fatal koroner olayları % 20 arttırır
Anthonisen NR, et al. Lung Health Study
Research Group. Hospitalizations and mortality in the Lung Health
Study. Am J Respir Crit Care Med 2002;166:333–339.
KOAH Kalp Hastalığı Riskini Arttırır
• KOAH olgularında kardiovasküler hastalık
riski 2-3 kat artar
•
•
•
•
Sigara
Yüksek kolesterol
Obesite
Hipertansiyon
• Akciğer foksiyonlarındaki kötüleşme
kardiyovasküler mortaliteyi arttırır
• FEV1’ i düşük olan olguların yüksek olgulara göre
mortalitesi %75 artmış
Don D. Sin and S. F. Paul Man, Chronic Obstructive Pulmonary Disease as a Risk Factor for
Cardiovascular Morbidity and Mortality. Proc Am Thorac Soc 2005 Vol 2: 8–11
KOAH ve Kalp
• Sağlıklı populasyon ile karşılaştırıldığında
KOAH olgusunda
•
•
•
•
•
Aritmi görülme riski 1.76
Angina görülme riski 1.61
Akut miyokard infarktüsü riski 1.61
Konjestif kalp yetmezliği görülme riski 3.84
Felç görülme riski 1.11
kat artmıştır
Curkendall SM, et. Al. Cardiovascular disease in patients with chronic obstructive pulmonary disease, Saskatchewan
.
Canada cardiovascular disease in COPD patients. Ann Epidemiol 2006;16:63–70
KOAH’ta
Kardiyovasküler Olay Riski Artma Nedenleri
• Doku hipoksisi
• Oksidatif stres, aort elastikiyetinin kaybı
• Endotel disfonksiyonu v.b
• İnaktivite:
• Metabolik sendrom v.b
• İnflamasyon:
• İnflamatuar hücrelerin akciğerden sistemik
dolaşıma salınımı
• Alevlenme
KOAH’da
Sık Görülen Kardiovasküler Hastalıklar
•
•
•
•
•
•
Hipertansiyon
Aterosklerotik kalp hastalığı
Aritmi
Kalp yetmezliği
Korpulmonale
Pulmoner Hipertansiyon
KOAH’da
Sık Görülen Kardiovasküler Hastalıklar
•
•
•
•
•
•
Hipertansiyon
Aterosklerotik kalp hastalığı
Aritmi
Kalp yetmezliği
Korpulmonale
Pulmoner Hipertansiyon
Koroner Arter Hastalıkları
Toraks Dergisi, 2002;3(1):22-25
Fabbri LM, Luppi L, Beghe B, Rabe KF Complex chronic comorbidities of COPD . Eur Respir J 2008; 31: 204–212
CRP
• KOAH da artan kardiovasküler riskde
ilişkilendirilir
•
•
•
•
Hasarlanan dokuya bağlanır
Komplemanı aktive eder
Endotel hasarı
Doku inflamasyonu
Kardiovasküler Hastalık ve
İnflamasyon
Daha fazla sitokin
Büyüme faktörleri
T lenfosit
Modifiye lipoproteinler
Hemodinamik sonuçlar
Reaktif oksijen türleri
Infeksiyöz ajanlar
Ox-LDL
Makrofaj
MCP-1
M-CSF
IL-8
CRP
Endotelyal hasar
ICAM-1
Available at: http://www.clevelandclinic.org/heartcenter/pub/news/hot/crp2.htm
Scavenger
reseptörleri
KOAH’ da
Koroner Ateroskleroz
Artmıştır
KOAH
Koroner Arter Hastalıklarının
Tedavisini Etkiler
CHEST 2011; 140(3):604–610
Yöntem
• 1999-2006 yılları arası NHLBI ( National
Heart, Lung, and Blood Institute )
kayıtlarından KOAH (n = 860) ve KOAH
olmayan (n = 10,048) olgu verileri
karşılaştırılıyor
KOAH Olgularının Özellikleri
•
•
•
•
•
KOAH olguları
• Daha yaşlı
• Kadın cinsiyet daha sık
• PCI öncesi hastalık öyküleri
var
• Sigara içicilik
• Diabet
• MI
• Periferik arter hastalığı
• Böbrek hastalığı
KOAH’lıların EF’si daha düşük
(49.1% vs 53.0%, P = .001)
Lezyonlarının sayısı fazla
Hastane ölümü yüksek (2.2% vs
1.1%, P = .003)
Komplikasyon oranı yüksek (6.6%
vs 4.2%, P = .001)
•
Taburculukda
• Tedavi reçetelerinde ilaçlar
daha az
• Aspirin (92.4% vs 95.3%,
P < .001)
• β-bloker (55.7% vs 76.2%,
P < .001)
• Statin (60.0% vs 66.8%, P
< .001)
• Ölüm oranları yüksek (hazard
ratio [HR] = 1.30, 95% CI =
1.01-1.67)
• 1 yıl içinde revaskülarizasyon
riski yüksek (HR = 1.22, 95%
CI = 1.02-1.46)
KOAH Olgularında ASKH ’ın
Fenotipi Farklı mı?
KOAH Olgularında ASKH ’ın
Fenotipi
• Lezyonlar diffüz
• Diffüz lezyon
•
•
•
•
•
Yaşlı
Diabet
Dislipidemi
Hipertansiyon
KOAH
• Cerrahi veya PCI uygulanması zor
• Prognoz kötü
• Nedeni
• Persistan sistemik inflamasyon
• Alevlenmelerde inflamasyonda artış
Date of download: 9/13/2012
Copyright © American College of Chest Physicians. All rights reserved.
From: Increased Adverse Events After Percutaneous Coronary Intervention in Patients With
COPDPercutaneous Coronary Intervention Adverse Events: Insights From the National Heart, Lung, and
Blood Institute Dynamic Registry
CHEST. 2011;140(3):604-610. doi:10.1378/chest.10-2644
In-hospital adverse events. CABG = coronary artery bypass graft surgery; MI
= myocardial infarction.
KOAH ve Kalp Yetmezliği
Sorun
Tanı Konmama
• 6975 kalp yetmezliği olan hasta içinde 1533 KOAH ve takip 3.9 yıl
– KOAH en kötü prognoz
• Bütün nedenlere bağlı ölüm HR: 1.28
• KOAH ve kalp yetmezliği birlikteliğinde:
• Kardiovascular mortalite (HR 1.20, 95% CI 1.05–1.36, p = 0.007)
• Nonkardiovascular mortalite (HR 1.56, 95% CIb1.26–1.94, p < 0.0001)
• KOAH’lı 405 olgunun
83 olguda(20.5%, 95% CI 16.7–24.8) daha
önce tanı konmamış kalp yetmezliği
saptanmış
KOAH’ da Kalp Yetmezliği
Tedavisinde Problem?
Betabloker Reçetelememe
World J Cardiology 2012 March 26; 4(3): 66-71
KOAH’lı Hastalarda Komorbidite
Sıklığı
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Hipertansiyon % 41,5
Metabolik sendrom % 36,6
Pulmoner hipertansiyon % 14,8
Osteoporoz % 28,9
Koroner arter hastalığı % 20,4
Depresyon % 14,8
Anemi % 14
Anksiete % 12
Diabet % 12
Prof.Dr. Ali Kocabaş’ın izni ile
DİABET
METABOLİK SENDROM
Fabbri LM, Luppi L, Beghe B, Rabe KF Complex chronic comorbidities of COPD . Eur Respir J 2008; 31: 204–212
KOAH ve Metabolik
Sendrom
Elif Küpeli ve ark. Endocr (2010) 38:76–82
• KOAH olgu populasyonu 106 kişi
– 29 olgu metabolik sendrom
– 77 olguda metabolik sendrom yok
• Alevlenme sayısı
2.4/ 0.68 (yıl) (p<0.001)
3.5 x fazla alevlenme
• Alevlenmenin süresi: (7.5 gün/ 5 gün)
• Alevlenme sıklığı ile ilişkisi
• CRP
• AKŞ
• Trigliserid
HİPERTANSİYON
KOAH ve Hipertansiyon Tedavisi
• Betablokerler kullanılabilir
• Uzun süreli uygulamada FEV 1’de azalma gözlenmez
• Beta 1 selektif betabloker tercih edilebilir
• ACE İnhibitörleri
• ARB
• Diüretikler
• Hipokalemiye dikkat gerekir
• Düşük doz tiazid (12.5- 25 mg hidroklortiazid)
• Kalsiyum kanal blokerleri
ARİTMİ
KOAH’ da Aritmi Nedenleri
• Sigara
• Kardiyak otonom
disfonksiyon
• Hipoksemi ve solunumsal
asidoz
• İlaçlar
• Teofilin
• İnhaler beta adrenerjik
agonistler
• Egzersiz
• Komorbid hastalıklar
nedeni ile oluşan aritmi
• Koroner Arter Hastalığı
• Hipertansif kalp hastalıkları
• Sağ ve/veya sol kalp
yetmezliği
• Hipokalemi/
hipomagnezemi
• İlaçlar
KOAH’ da Aritmi Nedenleri
• Sigara
• Kardiyak otonom
disfonksiyon
• Hipoksemi ve solunumsal
asidoz
• İlaçlar
• Teofilin
• İnhaler beta adrenerjik
agonistler
• Egzersiz
• Komorbid hastalıklar
nedeni ile oluşan aritmi
• Koroner Arter Hastalığı
• Hipertansif kalp hastalıkları
• Sağ ve/veya sol kalp
yetmezliği
• Hipokalemi/
hipomagnezemi
• İlaçlar
KOAH ve KALP
• Kalp otonom fonksiyonlarını etkilenir
• Vagal ve sempatik uyarıya yanıt
• Kalp hızı değişkenliği
• Kalp hızı türbulansı
• Kalbin otonom fonksiyonlarındaki
değişiklik QT aralığını etkiler
KOAH ve Kalp Otonom Fonksiyonu
• Kalbin otonom fonksiyonlarını
değerlendirmede kullanılan yöntem
• Kalp hızı değişkenliği
• Ani kardiyak ölümün prediktörü
• Kalp hızı türbulansı
• prematür ventriküler vuruya kalp hızı yanıtı
Cardiol J 2009; 16, 6: 553–559
KOAH’ DA KALBİN OTONOM
FONKSİYONLARI
CHEST 2002; 122:2055–2061
• QT uzaması
– Solunum fonksiyonları ile korele değil
– Arter kan gazları ile korele değil
• QT uzaması
– Kalp hızı değişkenliği (HRV ) ile ilişkili (p>
0.05)
– Kalbin otonom fonksiyonları değişiklik var
• Uzamış QT parasempatik kompanentin rolü?
CHEST 2002; 122:2055–2061
KOAH’ da Aritmi Nedenleri
• Sigara
• Kardiyak otonom
disfonksiyon
• Hipoksemi ve solunumsal
asidoz
• İlaçlar
• Teofilin
• İnhaler beta adrenerjik
agonistler
• Egzersiz
• Komorbid hastalıklar
nedeni ile oluşan aritmi
• Koroner Arter Hastalığı
• Hipertansif kalp hastalıkları
• Sağ ve/veya sol kalp
yetmezliği
• Hipokalemi/
hipomagnezemi
• İlaçlar
Teofilin
• Kardiyak etkileri doza bağlı
• Serum konsantrasyonu ile
aritmi sıklığı ilişkili (diğer
faktörlerden bağımsız )
• Teofilin serum konsantrasyonu
10-20 mcg/ mL ’de
• Aritmi riski 3.7 kat artar
• Multifokal atrial taşikardi riski
%8
• Teofilin serum konsantrasyonu
10-20 mcg/ mL üzerinde ise
• Multifokal atrial taşikardi riski
% 16
•
Kardiyak Etkileri
• Kalp hızını arttırır
• Atrial otonom fonksiyonları
etkiler
• İntrakardiyak iletiyi
hızlandırır
• Ritm bozukluğu
• Sinus taşikardisi
• Prematüre atrial vuru
• Supraventriküler
taşikardi……….
KOAH’ da Aritmi Nedenleri
• Sigara
• Kardiyak otonom
disfonksiyon
• Hipoksemi ve solunumsal
asidoz
• İlaçlar
• Teofilin
• İnhaler beta
adrenerjik agonistler
• Egzersiz
• Komorbid hastalıklar
nedeni ile oluşan aritmi
• Koroner Arter Hastalığı
• Hipertansif kalp hastalıkları
• Sağ ve/veya sol kalp
yetmezliği
• Hipokalemi/
hipomagnezemi
• İlaçlar
Beta Adrenerjik Agonistler
• İnhale beta 2 agonistler güvenli
• Non selektif beta adrenerjik etki ile kalp
hızı artabilir
• Kardiyak aritmi artabilir
• Nebulize salbutamol (5 mg) sinus ritmi ve
AV nod iletisini etkiler
• Bir inhalasyon sonrası kalp hızı 9 vuru/
dakika artar
• Meta analizlerde ciddi yan etki bildirilmiyor
• EURObservational Research Programme Pilot Survey on Atrial
Fibrillation Registry Pilot Phase
• AF olgularının %11 inde (n: 339) KOAH tanısı var
• KOAH olgularında β-Bloker reçetelenme oranı düşük (P = .0007)
• KOAH her nedenli ölümü ve tromboembolik olay/ kanama/ölüm
riskini (P = .0003) arttırır
Am Heart J 2016;181:83-91
Alevlenmeler
KOAH ve Sistemik İnflamasyon
Fabbri , Rabe, Lancet 2008; 370:797–799
KOAH Alevlenmeleri Neden Önemli ?
Jemal A, et al. Trends in the leading causes of death in the United States, 1970-2002. JAMA. 2005 , 14;294:1255-9
• Alevlenme döneminde ardışık 30 KOAH hastası
8 kadın, 22 erkek; ort. yaş 64.2±10.9
• Damar endotel fonksiyonları brakiyal arter
ultrasonografisi ile değerlendirilir
– akut alevlenme tanısından sonraki ilk 48 saat içinde
– akut alevlenmenin tamamen geçmesinden sonra
• Akıma bağlı dilatasyon belirleniyor
– reaktif hiperemi sırasında damar çapında en yüksek mutlak ve
yüzde değişiklikler
• Sonuçlar yaş ve cinsiyet uyumlu ve KOAH olmayan 20
kişilik kontrol grubuyla karşılaştırılır
Türk Kardiyol Dern Arş - Arch Turk Soc Cardiol 2010;38(1):1-7
Özben B et.al. Türk Kardiyol Dern Arş - Arch Turk Soc Cardiol 2010;38(1):1-7
Özben B et.al. Türk Kardiyol Dern Arş - Arch Turk Soc Cardiol 2010;38(1):1-7
• Akut alevlenme döneminde ölçülen akıma bağlı
dilatasyon değerleri, iyileşme sonrasındaki değerlerden
düşük
– mutlak değişim: 0.23±0.12 mm ve 0.38±0.17 mm, p<0.001;
– yüzde değişim: %6.44±3.99 ve %10.42±4.86, p<0.001
• Kontrol grubu değerlerinden
– mutlak değişim:0.36±0.13 mm, p=0.001; yüzde değişim:
9.77±3.83%,p=0.003 anlamlı derecede düşük bulundu
•
İyileşmeden sonra akıma bağlı dilatasyon değerleri
anlamlı artış gösterir kontrol grubuna değerleriyle benzer
hale gelir
Türk Kardiyol Dern Arş - Arch Turk Soc Cardiol 2010;38(1):1-7
KOAH’ın
Morbidite ve Mortalitesini
Kardiovasküler İlaçlar
Azaltılabilir mi?
Kalp Hastalarında
KOAH Hastalığı Yönetimi
KOAH’ta Hastalık Progresyonu
Ekspiratuar Akım Kısıtlanması
Hava Hapsi
Hiperinflasyon
Nefes Darlığı
Kondisyon Kaybı
Hareketsizlik
Egzersiz Kapasitesinde
Azalma
Sağlıkla İlişkili Yaşam Kalitesinde
Bozulma
Engellilik
Hastalık Progresyonu
Ölüm
KOAH Tanısı
SEMPTOMLAR
Nefes darlığı
Kronik Öksürük
Balgam
RİSK FAKTÖRLERİNE
MARUZİYET
Sigara dumanı
meslek
İç/dış ortam kirliliği
SPİROMETRE
KOAH’ta Spirometrik Evreleme
Hastalık
FEV1 / FVC< %70 OLAN HASTADA
FEV1 BEKLENEN
Hafif
EVRE I
>%80
Orta
EVRE II
%50-80
Ağır
EVRE III
%30-50
Çok ağır
EVRE IV
<%30 veya kronik solunum yetmezliği
ile birlikte FEV1 < %50
Ağırlık Derecesi
FEV1/FVC < 70
(C)
(D)
2 ya da
daha
fazla
(A)
(B)
2’den
az
mMRC 0-1
CAT <10
mMRC > 2
CAT >10
3
2
(Alevlenme öyküsü)
4
RISK*
(Hava akımı kısıtlanması için GOLD Sınıflandırması)
RİSK*
Bileşik KOAH değerlendirmesi
1
SEMPTOMLAR†
(mMRC ya da CAT skoru)
* Riski değerlendirirken, GOLD Evresi ve alevlenme öyküsünde en yüksek riski seçin
GOLD Strategy Document 2013 (http://www.goldcopd.org/)
D
veya
≥1 hospitalizasyon
1
A
B
(hospitalizasyon
olmadan)
0
Global Initiative for Chronic Obstructive Lung Disease (GOLD) Global Strategy for the Diagnosis Management and Prevention of
Chronic Obstructive Pulmonary Disease. Updated 2015. Available at www.goldcopd.org
(Alevlenme öyküsü)
C
≥2 alevlenme öyküsü
Risk
(Hava yolu kısıtlanması)
Risk
Birleşik KOAH Değerlendirmesi
KOAH’ın Farmakolojik Tedavisi
İKS + LABA + LAMA veya
İKS + LABA + PDE4-inh
LAMA + LABA veya
LAMA + PDE4-inh
≥2 alevlenme öyküsü
veya
≥1 hospitalizasyon
1
SAMA prn
veya SABA prn
LAMA veya
LABA veya
SABA + SAMA
LABA
veya LAMA
(hospitalizasyon
olmadan)
LAMA + LABA
0
Global Initiative for Chronic Obstructive Lung Disease (GOLD) Global Strategy for the Diagnosis Management and
Prevention of Chronic Obstructive Pulmonary Disease. Updated 2011. Available at www.goldcopd.org
(Alevlenme öyküsü)
LAMA + LABA veya
LAMA + PDE4-inh veya
LABA + PDE4-inh
İKS + LABA
ve/veya LAMA
Risk
(Hava yolu kısıtlanması)
Risk
İKS + LABA
veya LAMA
SONUÇ 1
• KOAH’da eşlik eden kardiovasküler hastalık
erken tanınmaz ve tedavi edilmez ise
•
•
•
•
Mortalite
Morbidite
Tedavi komplikasyonları
Alevlenmeler
ARTAR
• KOAH’da eşlik eden kardiovasküler hastalık,
kardiovasküler hastalıkda eşlik eden KOAH
tedavi edilmelidir (GOLD 2017/ yayın tarihi .16 Kasım.2016)
Download