MEVZUAT BİLGİLENDİRME SERVİSİ Türkiye 'Küreselleşme Endeksi'nde 139 ülke içinde 106'ıncı FERCAN YALINKILIÇ Türkiye giderek dünyaya açılsa da IESE üniversitesi profesörü Pankaj Ghemawat'ın hesapladığı Küreselleşme Endeksi'ne göre daha kat edeceği çok yolu var. Çünkü Türkiye bu endekse göre 139 ülke arasında 106. sırada yer alıyor. Küreselleşme Endeksi'ne göre Türkiye ticarette 114. sırada yer alırken, sermaye akımlarında 82. , yurt dışı bilgi paylaşımında 81. sırada, ülkelerarası insan dolaşımında ise 87. basamakta yer alıyor. Resmi Büyüt Depth Index of Globalization 2013 / Ghemawat Türkiye Küreselleşme Endeksi'nde son 7 yılda 10 basamak yükselse de hala alt sıralarda yer alıyor. 2012 verileriyle yapılan sıralamada 139 ülke arasında 106. sırada "Türkiye belki geçmişe göre (küresel) ticarete daha açık ama bu Türkleri kat edilecek daha çok yol olduğu gerçeğinden uzaklaştırmamalı", diyor endeksin hesaplayıcısı IESE üniversitesi ekonomi ve küresel strateji profesörü Pankaj Ghemawat. Toplam ticaretin milli gelire oranı 2005'ten 2012'ye 10 puan artarak yüzde 56'ya çıktı. Türkiye'de ürün ihracatının milli gelire oranı 2005'de yüzde 15 iken, 2012'de yüzde 19'a yükseldi. Aynı dönemde mal ihracatı 6 puan artarak, milli gelirin yüzde 30'u oldu. Servis sektöründe ise ihracat 7 yılda milli gelire oran değişmeyerek yüzde 5'te kalırken, ithalat da yüzde 2'de kaldı. 2012'ye kadar geçen yedi yıllık dönemde milli gelir 392,2 milyar dolardan 789,3 milyar dolara çıktı. [email protected] | www.evrim.com MEVZUAT BİLGİLENDİRME SERVİSİ "İnsanlar işlerin ne kadar küreselleştiğini, olduğundan yüksek tahmin ediyorlar, buna kendi ülkeleri de dahil" diyen Ghemawat, bir ülkede ekonominin düzelerek daha küreselleşme eğiliminde olmasının bazen mevcut durum hakkında olduğundan daha iyimser beklentiler oluşturabileceğine dikkat çekiyor. Bu yüzden endeksin gerçekçi bir resim ortaya koyduğunu vurguluyor. RICHARD A. BROOKS/AFP/Getty Images Küreselleşme Endeksi'nin hesaplayıcısı IESE öğretim üyesi Pankaj Ghemawat 2011 yılında bir konferansta konuşurken Ghemawat'a göre gerçek ile algılanan arasındaki farkların fazla olduğu ülkelerden birisi Brezilya. Latin Amerika ülkesinin yaşadığı ekonomik çalkantılar ardından nispeten istikrarlı bir ekonomi yakalamasıyla ülkede yaşayanların ülkenin dünyaya açık hale geldiğini düşünmesine neden oldu. Ancak Küreselleşme Endeksi'ne göre Brezilya küresel ticaret sıralamasında son sırada yer alırken, genel görünümü açısından da 130. sırada yer alıyor. KÜRESELLEŞTİRMEYİ ARTIRACAK ETKENLER "Yaptığımız bu çalışmada ortaya çıkan şaşırtıcı bulgulardan bir tanesi de, yerli ekonomiye yardım eden bir çok gelişmenin yurt dışıyla daha etkileşimli olmayı desteklediği" diyen endeksin yaratıcısı Ghemawat, bu iki olgunun birlikte geliştiğinin altını çiziyor. PATRICK BAZ/AFP/Getty Images [email protected] | www.evrim.com MEVZUAT BİLGİLENDİRME SERVİSİ Türkiye, Küreselleşme Endeksi'nde yukarı tırmansa da hala kat etmesi gereken yol var. Resimde Asya ve Avrupa kıtalarını birleştiren İstanbul Boğazı'nın gökyüzünden görüntüsü Nijerya'da ürünleri bir yerden diğerine taşımanın güç olmasının, örneğin bir İngiliz için bu ülkede mal satmayı yerlisine göre daha da zor hale getirdiği benzetmesiyle anlatıyor durumu. Bu ülkenin altyapısı ve güvenliğinde yaşanacak gelişme hem yerli ekonomiyi kalkındırırken, yurt dışıyla ticareti artırarak, daha küresel bir ülke yaratmaya yardımcı olacaktır. DOĞRUDAN YABANCI YATIRIMLAR Türkiye'de yabancıların yaptıkları doğrudan yatırım stoklarının toplamı 2012 yılında, milli gelirin yüzde 31'ine ulaşırken, yurt dışına yapılan doğrudan yatırımlar milli gelirin yüzde 10'una denk geldi. Dışarıdan gelen doğrudan yatırımların, milli gelire oranı 7 yılda 10 puan artsa da hala 82. sırada yer alıyor. Yabancıların Türkiye'ye yaptığı doğrudan yatırımlar Merkez Bankası verilerine göre 2012'de bir önceki yıla göre 6 milyar dolar azalarak 10,5 milyar dolara indi. 2013'ün ilk 11 ayında geçen yılın aynı dönemine göre yaklaşık 1 milyar dolarak azalarak 8,4 milyar dolar oldu. YURTDIŞIYLA BİLGİ PAYLAŞIMI Endekste Türkiye'nin en yüksek sıralamada bulunduğu konu ise internet kullanıcısı başına düşen uluslararası internet bant genişliği. Türkiye endekste 60. sırada yer alıyor. Ancak uluslararası telefon konuşmalarında ise Türkiye en alt sıralarda yer alıyor. ENDEKSİN HESAPLANMASI "Birçok insan küreselleşmeyi çok etkenli bir fenomen olarak görüyor, ancak konu ölçmeye geldiğinde sadece ticaret ve doğrudan yabancı yatırımları dikkate alınıyor ve bilgi akışlarıyla, insan dolaşımı göz ardı ediliyor" diyor Prof. Ghemawat. Endeks hesaplanırken ticaret, sermaye akımları, bilgi paylaşımı ve insan dolaşımı dört ana etken olarak kullanılıyor. Ticaret ve sermaye akımları milli gelire göre oranlarak endekste yer alıyor. Küreselleşme Endeksinde ilk sırada Hong Kong gelirken, Singapur ve Lüksemburg'da sırasıyla ilk üç de yer alıyor. İran son sırada yer alırken, Myanmar, Bangladeş ve Pakistan'da sırasıyla son sırada yer alan ülkeler. Saygılarımızla,Best Regards EVRİM YAZILIM VE DANIŞMANLIK [email protected] | www.evrim.com