su çiçeği,kandida vajiniti,idrar yolu enfeksiyonu,helicobacter,difteri

SU ÇİÇEĞİ
Chickenpox; Varicella;
Su çiçeği çok bulaşıcı viral, döküntülü bir hastalıktır.
Çocukluk çağında yada erişkin yaşta görülebilir. Hastalık
ateş, ciltte sıvı dolu, kaşıntılı kabarcıklar, halsizlik ile
karakterizedir. Yaş ilerledikçe hastalık daha ağır seyreder.
Virüs vücutta saklanır ileri yaşlarda zona yapar. Her mevsimde
görülür en çok kış ve ilkbaharda salgınlar yapar.
Hastalığın etkeni Varicella zoster virüstür Su çiçeği ve Zona
yapar. Su çiçeği en sık 10 yaş altında görülür, zona erişkin
yaştan sonra görülür. Hastalık insandan insana bulaşır, hasta
kişiler bulaştırıcıdır. Havadan solunumla, hastaya dokunmakla
bulaşır. Çok çabuk ve kolay bulaşır, hızlı yayılır.
Kuluçka süresi 10- 21 gündür. Daha sonra ciltte içi sıvı dolu
kabarcıklar, yoğun kaşıntı, halsizlik, kas ağrıları, ateş
başlar. 4. Günden itibaren kaşıntı azalır kabarcıklar
kabuklanmaya başlar ve solarak dökülür.
Su çiçeği aşısının bulunması ile birlikte su çiçeği vakaları
giderek azalmaktadır. Aşı olan çocuklarda su çiçeği ya
görülmez yada çok hafif seyreder. Hasta döküntüler başlamadan
2 gün önce hastalığı bulaştırmaya başlar ve döküntüler tamamen
kaybolana dek bulaştırıcıdır. Su çiçeği immün sistemi zayıf
kişilerde çok ağır seyreder ve birçok komplikasyon ortaya
çıkar.
Annesi su çiçeği geçirmiş yada aşılanmış bebekler 1 yaşına dek
su çiçeği geçirmezler. Annesi su çiçeği geçirmemiş ve
aşılanmamış bebekler ise 1 yaş altında su çiçeğini çok ağır
geçirirler.
Su çiçeği nin belirtileri nelerdir?
Hastalığın kuluçka süresi 10-21 gündür. Hastalık
Karın ağrısı,
Ateş,
İştahsızlık,
Baş ağrısı ile başlar bu şikayetler 2-4 gün sürer daha
sonra deri döküntüleri başlar.
Döküntüler içi sıvı dolu kabarcıklar şeklindedir ve
kaşıntılıdır.
Döküntüler yüz, göğüs ve saçlı deriden başlayarak
tüm vücuda yayılır,
Birkaç gün sonra içi irinleşir ve kabuklanmaya
başlar,
Biri solarken diğeri çıkar, 5. günden sonra
yenisi çıkmaz
Hastalık mukozalarda da görülür: ağız içi, vajen
ve göz kapaklarında da döküntü görülür.
Döküntüler yüz ve vücutta daha fazladır, kol
bacaklarda daha azdır.
Döküntüler
iyileşir.
iltihaplanmaz
ise
iz
bırakmadan
Aşılı çocuklarda da su çiçeği görülebilir ancak daha hafif
seyirlidir ve döküntüler 30 taneyi geçmez. Bu çocuklarda
hastalık bulaştırırlar.
Su çiçeği teşhisi nasıl konur?
Hastalık çocuğun şikayeti ve klinik görünüm ile kolayca teşhis
edilir. Kan testleri ve döküntüden alınan örnekler in
incelemesi ile kesin teşhis konur.
Su çiçeği tedavisi:
Antiviral tedavi ilk 24 saat içinde başlanmalıdır.
1 yaş altı bebekler,
10 yaş üstü çocuklar
Erişkinler,
İmmün sistemi zayıf kişilerde
Egzema, güneş yanığı ve cilt problemi olan,
Steroid kullanan,
Aspirin kullanan çocuklar,
Akciğer hastalığı olan,
Kanser tedavisi gören kişilerde
Hastalık ağır seyreder bu nedenle anti viral tedavi gecikmeden
başlanmalıdır. Tedavide istirahat şarttır. Günlük köpük
banyoları ( ovalama yapmadan ) kaşıntı ve iltihaplanmaları
azaltır. Kaşıntı için tedavi verilmelidir. Çocuğun tırnakları
kesilerek kaşıntı ve iltihaplanma azaltılmalıdır. Ev halkından
risk altında olanlar var ise onlara da koruyucu antiviral
tedavi verilebilir. Bütün döküntüler solup döküldükten 5 gün
sonraya dek çocuğun dışarı çıkmasına, parka gitmesine, başka
çocuklarla oynamasına, okula gitmesine izin verilmemelidir.
Su çiçeği tehlikeli bir hastalık mıdır?
Suçiçeği genellikle komplikasyonsuz iyileşir. Çok az vakada ve
riskli hastalarda virüs tüm vücuda yayılarak beyin ve akciğer
iltihaplarına neden olur. Hastalık bağışıklık bırakır,
suçiçeği bir daha geçirilmez ancak iyileştikten sonra vücuttan
gitmez ve sinir sistemi içinde hayat boyunca saklanır. Hayatın
ileri zamanlarında stres ve immün sistemin zayıfladığı
zamanlarda yerinden çıkarak tekrar hastalık yapar. Bu hastalık
tüm vücuda yayılamaz sadece bir sinir bölgesinde sınırlı kalır
buna ZONA denir. Zona geçiren kişi etrafa Suçiçeği bulaştırır.
Komplikasyonları:
En sık görülen komplikasyon kabarcıkların kaşıma ile
mikrop kapması ve iz kalmasıdır. Bu nedenle kaşıntı
önleyici anti histaminikler ve köpük banyoları önerilir.
Virüsün beyinde ansefalit ve akciğerde pnemoni yapması
nadir görülen ancak çok tehlikeli komplikasyonlardır. En
sık 1 yaş altı, 10 yaş üstü, erişkin ve immün sistemi
bozuk olanlarda görülür.
Hastalığı geçirmemiş ve aşı olmamış gebelere bulaşır
ise çocuğa çok zarar verir.
Gebeliğin ilk 28 haftasında bebeğe geçerse: Buna
Varicella Sendromu (yada Konjenital Varicella Sendromu
denir );
Bebekte beyin hasarı ( ensefalit, mikrosefali,
hidrosefali, beyin gelişiminin tamamen durmasına )
yol açabilir,
Bebekte göz hasarı,
Bebekte nörolojik hasar, spinal kord hasarı,
Vücut gelişim bozukluğu, kol ve bacaklarda
gelişim bozukluğu, anüs ve mesane sfinkter
bozukluğu,
Deri bozukluklarına neden olabilir.
Doğurdan hemen sonra yada doğuma birkaç hafta kala
bulaşır ise buna Neonatal Varicella denir:
Annede erken doğuma neden olabilir,
Bebekte suçiçeği ağır seyreder, pnemoni ve diğer
komplikasyonlar sık görülür.
Çok nadiren kalp, karaciğer ve böbrek iltihabına yol
açar.
Suçiçeğinden şüphelenildiğinde
başvurulmalıdır.
zaman kaybetmeden doktora
Su çiçeğinden korunma:
Hastalık hava yoluyla ve temas yoluyla çok kolay bulaşır,
kolayca salgınlar yapar. Toplu taşıma araçları, markette,
yuvada, kreşte, okulda her yerde kolayca bulaşabilir. Hastalar
döküntü başlamadan önceki 2- 4 gün boyunca öksürerek,
hapşırarak virüsü etrafa yayarlar.
Suçiçeği aşı ile önlenebilen bir hastalıktır. Aşı 1995
yılında kullanılmaya başlanmıştır.
Aşı 2 doz halinde yapılır,
İlk doz 12- 15 aylarda,
İkinci doz 4-6 yaş arasına yapılmalıdır.
13 yaş altı ve hiç hasta olmamış aşı yapılmamış
kişilere 4-8 hafta arayla 2 doz aşı yapılması gerekir,
Suçiçeği aşısı canlı aşıdır hamilelere ve immün sistemi bozuk
kişilere yapılmamalıdır.
Suçiçeği ve Zona erişkin aşılaması için doktorunuza danışınız.
Hijyen ve sanitasyon kurallarına dikkat etmek bulaşmayı
azaltır.
Riskli kişiler için hastalık ile karşılaşıldı ise suçiçeği
immun globulin verilerek hastalık durdurulmaya çalışılmalıdır.
Aşı olmamış kişiler karşılaşma durumunda hemen aşılanarak
hastalık hafifletilebilir.
Referanslar :
1. Myers MG, Seward JF, LaRussa PS. Varicella-zoster virus.
In: Kliegman RM, Behrman RE, Jenson HB, Stanton BF, eds.
Nelson Textbook of Pediatrics. 18th ed. Philadelphia, Pa:
Saunders Elsevier;2007:chap 250.
2. American Academy of Pediatrics Committee on Infectious
Diseases. Recommended immunization schedules for children and
adolescents–United States, 2008. Pediatrics. 2008;121:219-220.
[PubMed: 18166576]
3. Alan Greene, M.D., © Greene Ink, Inc.Centers for Disease
Control and Protection (2010-12-27). “Varicella Pink Book
Chapter
20
p289
Communicability”.
http://www.cdc.gov/vaccines/pubs/pinkbook/downloads/varicella.
pdf. Retrieved 2010-12-27.
4. “General questions about the disease”. Varicella Disease
(Chickenpox).
CDCP.
2001-12-02.
http://www.cdc.gov/vaccines/vpd-vac/varicella/dis-faqs-gen.htm
. Retrieved 2006-08-18.
5. “Epidemiology of Varicella Zoster Virus Infection,
Epidemiology of VZV Infection, Epidemiology of Chicken Pox,
Epidemiology
of
Shingles”.
http://virology-online.com/viruses/VZV3.htm.
Retrieved
2008-04-22
KANDİDA VAJİNİTİ
Kandida Vajiniti; Vajinit; Kandideal vulvovajinit;
monilyal vajinit; vulvovajinal kandidiyazis;
monilial vajinit; Vaginal Candidiasis; Candida
Vulvovaginitis; Yeast Infection; Monilial
Vulvovaginitis; Vulvovaginal Candidiasis; VVC;
Kandida cinsi mantarlar ile meydana gelen vajinal enfeksiyon
hastalığıdır. Normalde vajinada bulunan kandida cinsi
mantarının aşırı çoğalması ile oluşur.
Kandida vajiniti neden olur?
Vajina florasında Candida mantarı ile diğer bakteriler belli
bir oranda dengede bulunurlar. Dengeyi bozan etkenler bu
mikroplardan birinin aşırı çoğalmasına neden olursa vajinit
meydana gelir. Kandida her insanın bağırsak vajen ve ağız
florasında bulunur.
Bakteriler ölürse mantar çoğalır ve kandida vajinit olur.
Mantarlar ölürse bakteriyel vajinit olur. Kandida vajiniti sık
görülür. Kadınların %75 i hayatlarında en az bir kez kandida
vajiniti olur. Erkeklerde nadiren peniste kaşıntılı döküntü
olabilir. Cinsel yolla bulaşabilir.
Aşağıdaki durumlar kandida vajiniti riskini arttırır.
Hormonal değişiklikler;
Doğum kontrol hapları,
Hamilelik,
Menopoz,
Antibiyotik kullanımı,
Diyabet,
İmmün sistemin bozulması,
Kanser tedavisi,
Kemoterapi,
Steroid kullanımı,
Radyoterapi,
Genital bölgenin aşırı temizlenmesi,
Vajinal duş,
Travmatik cinsel ilişki,
Deodorantlı tamponlar,
Köpük banyoları,
Sıkı ve sentetik giysiler kandida vajiniti riskini
arttırır.
Kandida vajiniti belirtileri nelerdir?
Kandida vajiniti
Vajinal kaşıntı,
Kesik süt gibi beyaz, katı, kokusuz vajinal akıntı,
Vajinal hassasiyet, irritasyon ve yanma,
Vajen etrafında kızarıklık ,
İdrar yaparken yanma,
Cinsel ilişki sırasında ağrı ve acı hissine neden olur,
şikayetler gece, sıcak havalarda ve adet öncesinde
artar.
Kandida vajiniti nasıl teşhis edilir?
Hastalık vajinal kültür ile teşhis edilir. Bakteriyel vajinit
ve diğer vajinit etkenleri de aynı şikayetleri yapar. Teşhis
kültür ile konur. Her vajinal akıntının doktor tarafından
değerlendirilmesi gerekir.
Kandida vajiniti tedavisi :
Altta yatan sebep var ise ortadan kaldırılmalıdır. Kandida
vajiniti tedavisinde mantar ilaçları kullanılır. Tablet, krem,
yada suppozituar şeklinde ilaçlar kullanılabilir. Bu ilaçlar 1
günlük, 3 günlük, bir haftalık dozlarda olabilir. Hamile
hastaların bu ilaçları doktor kontrolünde almaları gerekir.
Tekrarlayan vakalarda ve tedaviye dirençli vakalarda eşler de
incelenmeli ve kültür sonuçlarına göre hareket edilmelidir.
Kandida vajinitinden korunmak mümkün mü?
Kandida vajinitinden korunmak için :
Deniz, havuz, banyodan sonra genital bölgenin iyi
kurulanması,
Mayo vb. ıslak giysilerin beklemeden değiştirlmesi,
Pamuklu iç çamaşırların tercih edilmesi,
Sıkı ve sentetik giysilerden kaçınılması, vajinal duş
yapılmaması,
Genital bölgenin aşırı temizliğinden kaçınılması,
Diyabet var ise iyi kontrol edilmesi,
Köpük banyosu, parfüm, genital sprey, kokulu sabun vb.
irritan maddelerden kaçınılması,
Antibiyotiklerin gereksiz kullanılmaması önerilir.
Referanslar:
1. Nviriesy P. Vulvovaginal candidiasis and bacterial
vaginosis. Infect Dis Clin North Am, 2008;22:637-652.
2. Eckert LO, Lentz GM. Infections of the lower genital tract:
vulva, vagina, cervix, toxic shock syndrome, HIV infections.
In: Katz VL, Lentz GM, Lobo RA, Gershenson DM, eds.
Comprehensive Gynecology. 5th ed. Philadelphia, PA: Mosby
Elsevier; 2007:chap 22.
3. Candida vulvovaginitis. EBSCO DynaMed website. Available
at:
http://www.ebscohost.com/dynamed/what.php.
Updated
December 2008. Accessed January 19, 2008.
4. Vaginal infection. EBSCO Natural and Alternative Treatments
website.
Available
at:
http://www.ebscohost.com/thisTopic.php?mar…ID=15topicID=114.
Updated November 2008. Accessed January 19, 2008.
5. Vaginal yeast infection. National Institute of Allergy and
Infectious
Diseases
website.
Available
at:
http://www3.niaid.nih.gov/healthscience/healthtopics/vaginalYe
astIn…tion/default.htm. Accessed July 11, 2008.
6. Vaginal yeast infections. American Academy of Family
Physicians
website.
Available
at:
http://familydoctor.org/online/famdocen/home/women/reproducti…
vaginal/206.html. Published September 2000. Updated May 2008.
Accessed July 11, 2008.
7. Yeast infections. National Library of Medicine, Medline
Plus
website.
Available
at:
http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/imagepages/17141.htm.
Updated June 6, 2008
İDRAR YOLU ENFEKSİYONU
Üriner Enfeksiyon; UTİ; İdrar Yolu İltihabı;
İdrar yollarının mikrobik enfeksiyon hastalığıdır. Mikroplar
idrar yollarına girer, burada çoğalmaya başlar ve iltihaba
neden olur. Enfeksiyon idrar yollarının her bölümünde meydana
gelebilir. Hastalık genellikle idrar çıkışında yani üretra da
başlar ve buradan yukarı yayılır.
İdrar yolu enfeksiyonu neden olur?
İdrar yolu enfeksiyonları genellikle bakterinin anüs
etrafından idrar yolu çıkışına gelmesi ile başlar. İdrar yolu
çıkışında bakteri çoğalır ve burada enfeksiyon yapar buna
üretrit denir. İdrar yaparken yanma ve sızlamaya neden olur.
Tedavi edilmez ise buradan yukarı yayılarak mesaneye gelir
burada çoğalan bakteri mesane iltihabına neden olur buna
sistit denir. Hastada idrar yaparken yanma, sızlama
şikayetleri yanında idrar tutmakta zorluk, sık idrara gitme,
gece idrara kalkma, ateş, idrar kaçırma şikayetleri de başlar.
Tedavi edilmez ise mikroplar üreter kanallarından yukarı
yayılarak böbreklerde iltihaplanmaya neden olur. Buna
piyelonefrit denir ve çok ciddi bir durumdur. Hastada yüksek
ateş vardır ve idrarda bol iltihap hücresi görülür.
İdrar yolu enfeksiyonlarının en büyük sebebi E. Coli adında
bakteridir. E. Coli bakterisi normalde herkesin bağırsağında
bulunan bir bakteridir. Kadınlarda anüs ile idrar çıkışının
birbirine yakın olması ve idrar yolunun kısa olması idrar yolu
iltihaplarını kolaylaştırır. Kadınlarda idrar yolu enfeksiyonu
bu nedenle daha sık görülür.
İdrar yolu enfeksiyonu kimlerde görülür?
İdrar yolu enfeksiyonu herkesde ve her yaşta görülebilir ancak
aşağıdaki durumlar idrar yolu enfeksiyonu şansını arttırır:
Menopoz,
Diyabet,
Böbrek taşı,
Prostat,
İmmün sistemi zayıf kişiler,
İdrar yolu anormallikleri
Reflü, (Vesikulourethral reflü),
Polkistik böbrek,
Atnalı böbrek,
Çift üretra,
Cinsel aktif bayan,
Felç,
Böbrek nakli,
İdrar kateteri,
Gebelik idrar yolu enfeksiyonu şansını
faktörlerdir.
arttıran
İdrar yolu enfeksiyonu belirtileri nelerdir?
İdrar yolu enfeksiyonu hastalığın yeri ve şiddetine bağlı
olarak aşağıdaki şikayetlere neden olur.
Sık idrara gitme,
Sık sık ve azar azar idrara gitme,
İdrar tutmakta zorluk,
İdrar kaçırma,
Gece idrara kalkma,
Karın ve pelviste ağrı,
İdrar yaparken yanma, sızlama,
Koyu, bulanık ve kokulu idrar yapma,
İdrarda kan,
Yan ağrısı ( piyelonefritte ),
Ateş, üşüme, titreme,
Bulantı, kusma,
İştahsızlık.
Kanlı idrar, yan ağrısı, yüksek ateş, üşüme, titreme atakları
bulantı böbrek iltihabı (piyelonefrit) bulgusudur. Bu
şikayetlerin varlığında doktora başvurmak gerekir.
İdrar yolu enfeksiyonu nasıl teşhis edilir?
İdrar yolu iltihaplarında hastanın şikayetleri ve fizik
muayene teşhise yardımcı olur. Kesin teşhis laboratuar testler
ile konur. İdrar yolu enfeksiyonlarında aşağıdaki testler
yapılmalıdır.
İdrar tahlili,
İdrar kültürü,
Hemogram,
CRP,
Tekrarlayan idrar yolu iltihaplarında ultrason ve ilaçlı
grafiler ile altta yatan problem araştırılmalıdır.
İdrar yolu enfeksiyonu tedavisi:
İdrar yolu enfeksiyonlarının tedavisinde antibiyotikler
kullanılır.
Antibiyotiklerin
dozu
ve
süresi
ile
oynanmamalıdır. Antibiyotik tedavisi sonrası doktorunuz idrar
tahlilinin tekrarını isteyebilir. Tedavi sırasında hemogram ve
CRP testleri tedaviye cevabı ölçmek amacıyla istenebilir.
Piyelonefrit tedavisi için hastanede yatmak gerekebilir.
İdrar yolu antiseptikleri:
Tekrarlayan idrar yolu iltihaplarını engellemek amacı ile
idrar yolu antiseptiği kullanılabilir. İdrar yolu
antiseptikleri sadece idrarda konsantre olabilen, vücudun
diğer bölgelerinde bakteri öldüremeyen ancak idrarda yeterli
miktara erişebilen ve bakterilerin üremesini durduran
ilaçlardır. Kullanıldıkları sürece idrarda bakteri üremesine
engel olur ve idrar yollarını enfeksiyondan korurlar. İdrar
yolu antiseptikleri uzun süre alınabilirler.
İdrar yolu enfeksiyonundan korunma:
İdrar yolu enfeksiyonları ciddi boyutlara ulaşabilen tehlikeli
enfeksiyonlardır. İdrar yolu enfeksiyonlarından korunmak için:
• Bol su içmek,
• Gerekiyor ise idrar yolu antiseptikleri kullanmak,
• İdrar tutmaya çalışmamak,
• Ayakta idrar yapmamak ve idrar kesesini tam olarak
boşaltmak,
• Genital bölgeyi temiz tutmak ancak aşırı temizlik ve
tahrişten kaçınmak,
• Genital bölgeye parfüm, vb şeyler sıkmamak,
• Sıkı, dar ve sentetik iç çamaşırları giymemek gerekir.
Referanslar:
1. American Urological Association Foundation
http://www.urologyhealth.org/
2. National Kidney and Urologic Diseases
Clearinghouse
http://kidney.niddk.nih.gov/
Information
3. Canadian Urological Association
http://www.cua.org/
4. Womens Health Matters
http://www.womenshealthmatters.ca/
5. Car J. Urinary tract infections in women: diagnosis and
management in primary care. BMJ . 2006;14;332.
6. Jepson RG, Craig JC. Cranberries for preventing urinary
tract infections. Cochrane Database Syst Rev. 2008 Jan
23;(1):CD001321.
7. Sheffield JS, Cunningham FG. Urinary tract infection in
women. Obstet Gynecol . 2005;106:1085-1092.
8. Urinary Tract Infections in Adults. American Urological
Association
Foundation
website.
http://www.urologyhealth.org/adult/index.cfm?cat=07&topic=147
. July 31, 2010.
9. Urinary tract infections in adults. National Institute of
Diabetes and Digestive and Kidney Diseases website. at:
http://kidney.niddk.nih.gov/kudiseases/pubs/utiadult/
.
Published December 2005. July 31, 2010.
10. 12/5/2007 DynaMeds Systematic Literature Surveillance
DynaMeds Systematic Literature Surveillance : Pohl A. Modes of
administration of antibiotics for symptomatic severe urinary
tract infections [review]. Cochrane Database of Systematic
Reviews . 2007(4). DOI: 10.1002/14651858.CD003237
HELİCOBACTER
Helicobacter Pylori;
Gastrit,
Ülser
ve
Mide
kanserinin
en
büyük
sebebidir. Helicobacter pylori ( H. pylori ) mide mukus duvarı
içine yerleşerek gastrit, ülser ve mide kanseri sebebi olan
bakteridir. Varlığı 1980 ler de gösterilmiştir.
Mide duvarı içine yerleşerek koruyucu mukus salgısını azaltır,
mide suyu ve asitlerin mide duvarına zarar vermesine yol açar
yani kronik gastrite ve ülsere neden olur. Gastrit mide
duvarında hasar olmasıdır. Ülser mide duvarının delinmeye
başlamasıdır. Peptik ülser de denir midede ise mide ülseri, 12
parmak bağırsağında ise duodenal ülser denir. H. pylori ülser,
gastrit ve mide kanserinin en sık sebebidir.
H. pylori midenin asit ortamına ve birçok canlıyı öldüren
enzimlerine rağmen mide duvarı içine giren ve yaşayan
bakteridir. Vücudun başka bölümüne gitmez. Midenin koruyucu
mukus tabakasını geçerek mide yüzeyindeki hücrelere saldırır.
İmmun sistem bunu fark etse de o bölgede savaşamaz ve
bakteriyi yok edemez.
Gastrit ve ülser
Mukus tabakası mideyi asitten koruyan bariyerdir. Bunu bozan
her şey gastrit ve ülser yapar. birkaç yıl öncesine kadar
kişilik yapısının, acı ve baharatlı yemenin, stresin gastrit
yaptığı zannediliyordu oysa anlaşıldıki gastrit ve ülserin en
büyük sebebi midemizde yer alan bir bakteridir. En sık görülen
gastrit ve ülser sebepleri:
H. pylori,
Ağrı kesiciler,
Zehirli maddeler,
Cerrahi girişimler,
Bazı hastalıklar dır. Bu durumların hepsi mide
mukozasını bozarak asitin mideye zarar vermesine gastrit
ve ülsere neden olur.
Son yıllarda ortaya çıka nbulgular H. pylori nin mide kanseri
ve mide kaynaklı lenfomaların da en önemli sebebi olduğunu
göstermiştir.
Sebebi, Sıklığı ve Risk faktörleri
Dünya nüfusunun neredeyse üçte ikisinin midesinde H.
pylori olduğu bilinmektedir.
Birçok insanda şikayete sebep olmaz ancak mide
direncini çok zayıflatırsa gastrit ve ülsere neden olur.
Az gelişmiş ülkelerde, kalabalık ortamlarda
yaşayanlarda, sanitasyon şartlarının kötü olduğu
durumlarda sık görülür.
Kişiden kişiye ağız ağıza temas ile bulaşır, aile
içinde sık görülür, kontamine gıdalar ve içecekler ile
yayılır,
Çocuk yaşlarda bulaşır,
Sadece midede yaşar.
H. pylori ne gibi şikayetlere neden olur ?
H. pylori gastrit, ülser, mide kanseri ve mideden kaynaklanan
lenfomaların en sık sebebidir. Mide kanseri dünyada en sık
görülen ikinci kanserdir.
Midesinde H. pylori olan hastaların birçoğunda kronik gastrit
vardır ancak bu hastaların çok azı şikayetçi olur. Birçok
hastada kronik gastrite rağmen hiç şikayet olmaz. Mide
mukozasını çok zedeler ise ülser yapar. Gastrit ve ülserde en
sık görülen şikayetler :
Karın ağrısı, Midede yanma,
Mide boşken olur,
öğünler arasında ve gece olur,
yemekle geçer,
birkaç dakika veya saat sürebilir,
gelip geçicidir, bazı günler ve haftalar hasta
rahat olabilir,
Yemekten 1-3 saat sonra acıkma,
Gaz, şişkinlik, çabuk doyma, sık geğirme,
Hazımsızlık,
Hafif bulantı şikayetleri görülür.
Bu şikayetlerin hepsi bir arada görülmez. Ağrı kesiciler,
kahve, alkol, sigara bu şikayetleri arttırır.
Helikobakter nasıl teşhis edilir?
H. pylori birçok yolla teşhis edilebilir. En basit ve kola
yöntem kan ve dışkı testleri ile H. pylori tespitidir. Kanda
H. pylori karşı vücudun yaptığı antikorlar tespit edilir.
Tedaviden sonra hala pozitif kalır. Dışkıda H. pylori
bakterisinin varlığına bakılır, tedaviden sonra negatif olur.
Ayrıca gastroskopi sırasında alınan mide parçasından kimyasal
analiz ile, üre nefes testi ile, de tespit edilebilir. H.
pylori tespiti için gastroskopi yapılması şart değildir.
Gastroskopi sadece aşağıdaki şartlar varlığında yapılmalıdır:
Yutma güçlüğü,
Kansızlık,
Mide barsak sistemi kanaması,
Açıklanamayan kilo kaybı,
45 yaş üstü ve yukarıda sayılan gastrit ve ülser
şikayetleri var ise gastroskopi yapılmalıdır.
Helikobakter enfeksiyonu nasıl tedavi edilir?
H. pylori antibiyotikler ile tedavi edilir, tedavi edilmez ise
ömür boyu kalır. Tedavide antibiyotikler ile birlikte mide
asidini azaltan ilaçların da uzun süre kullanılması gerekir.
Tedavi her hastada başarılı olmaz. H. pylori tedaviden sonra
tekrarlayabilir. Tedaviden en az 4 hafta sonra testler
tekrarlanır. H. pylori varlığı devam ediyor ise tedavi
tekrarlanır, tekrarlanan tedavide farklı antibiyotikler
seçilir.
Referanslar:
1. Atherton JC. The pathogenesis of Helicobacter pyloriinduced gastro-duodenal diseases. Annual Review of Pathology
2006; 1:63–96. [PubMed Abstract]
2. Kusters JG, van Vliet AH, Kuipers EJ. Pathogenesis of
Helicobacter pylori infection. Clinical Microbiology Reviews
2006; 19(3):449–490. [PubMed Abstract]
3. Ramakrishnan K, Salinas RC. Peptic ulcer disease. American
Family Physician 2007; 76(7):1005–1012. [PubMed Abstract]
4. Helicobacter and Cancer Collaborative Group. Gastric cancer
and Helicobacter pylori: a combined analysis of 12 case
control studies nested within prospective cohorts. Gut 2001;
49(3):347–353. [PubMed Abstract]
5. Parsonnet J, Friedman GD,
Vandersteen
DP,
et
al.
Helicobacter pylori infection and the risk of gastric
carcinoma. New England Journal of Medicine 1991;
325(16):1127–1131. [PubMed Abstract]
6. Huang JQ, Sridhar S, Chen Y, Hunt RH. Meta-analysis of the
relationship between Helicobacter pylori seropositivity and
gastric cancer. Gastroenterology 1998; 114(6):1169–1179.
[PubMed Abstract]
7. Eslick GD, Lim LL, Byles JE, Xia HH, Talley NJ. Association
of Helicobacter pylori infection with gastric carcinoma: a
meta-analysis. American Journal of Gastroenterology 1999;
94(9):2373–2379. [PubMed Abstract]
8. Uemura N, Okamoto S, Yamamoto S, et al. Helicobacter pylori
infection and the development of gastric cancer. New England
Journal of Medicine 2001; 345(11):784–789. [PubMed Abstract]
9. Ferlay J, Shin HR, Bray F, et al. Estimates of worldwide
burden of cancer in 2008: GLOBOCAN 2008. International Journal
of Cancer 2010; 127(12):2893–2917. [PubMed Abstract]
10. Anderson WF, Camargo MC, Fraumeni JF, et al. Age-specific
trends in incidence of noncardia gastric cancer in U.S.
adults. Journal of the American Medical Association 2010;
303(17):1723–1728. [PubMed Abstract]
11. Forman D, Burley VJ. Gastric cancer: global pattern of the
disease and an overview of environmental risk factors. Best
Practice & Research Clinical Gastroenterology
20(4):633–649. [PubMed Abstract]
2006;
DİFTERİ
Difteri; Diphteria; Kuşpalazı;
Difteri solunum yolu ile bulaşan çok bulaşıcı bakteriyel bir
enfeksiyon hastalığıdır.
Hastalık solunum yolu ile
bulaşır,hapşırık, öksürük ile havaya karışan mikroplar diğer
insanlara bulaşarak hastalık yapar. Hastalığa corynebacterium
diphteriae adında bir bakteri sebep olur. Solunum yoluyla
bulaşan difteri mikropları en çok boğaz ve burunda yerleşerek
difteri yaparlar.
Boğazda solunum yollarını kaplayan sarı gri bir zar görülür.
Bu zar solunum yollarını daraltıp tıkayabilir. Burunda da
burun içini kaplayan sarı gri zarlar görülür ve solunum
yollarını tıkar. Difteri sadece burun ve boğazda
olmaz. Mikroplar deriye bulaşırsa ciltte iltihabi yaralara
neden olabilirler.
Aşılama ile difteri çok azalmıştır. Ülkemizde 2004 yılından
buyana görülmemektedir ancak 2011 yılında yeni hastalar tespit
edilmiştir. Aşılamanın kötü olduğu ülkelere seyahat, kalabalık
ortamlar, kötü temizlik şartları, aşılanmamış olmak difteri
için risk teşkil eder.
Difteri belirtileri nelerdir?
Difteri hastalığının kuluçka süresi 2-5 gündür. Hastalık
Deride maviye çalan renk değişimi
Burunda kanlı akıntı
Nefes almakta sıkıntı, hırıltılı soluma,
Seste kabalaşma, boğukluk,
Hızlı soluma
Titreme, üşüme,
Havlar tarzda öksürük,
Boğaz ağrısı,
Tükürüğünü yutamama, ağızdan salya akması,
Ateş,
Yutkunurken ağrı,
Nadiren cilt lezyonları ile seyreder. Hastanın boyun
lenf bezleri şişer ve boyun kabalaşır.
Difteri teşhisi nasıl konur:
Difteri teşhisi hastanın şikayetleri, klinik görünüm ve
muayene bulgularına ilaveten
Boğaz kültürü ile konur.
Difteri tehlikeli bir hastalık mıdır?
Difteri çok tehlikeli ve ölümcül sonuçları olabilen bir
hastalıktır. Hastalık çocuk erişkin tüm yaştaki insanları
tutabilir. Hastalık hafif boğaz ağrısı ile seyredebileceği
gibi çok ağır tablolar ile de seyredebilir bu vakaların % 10 u
ölümle sonuçlanır.
Difteri
mikrobu
yaptığı
toksin
nedeniyle
iltihaplanmasına yol açar ve çalışmasını ciddi
bozabilir.
kalbin
şekilde
Difteri nin en önemli ve tehlikeli komplikasyonu kalp
kasının iltihaplanmasıdır ( miyokardit ).
Nadiren sinir sisteminin de iltihaplanması ve buna
bağlı felç ( paralizi ) görülür.
Nadiren difteriye bağlı böbrek tutulumu ( nefrit )
olur.
Difteri nasıl tedavi edilir?
Difteri şüphesi başladığı anda test sonuçları beklenmeden
tedaviye başlanmalıdır. Difteri tedavisinde hem antibiyotik
hem de difteri anti serumu verilmelidir. Tedavide antibiyotik
olarak Penisilin yada Eritromisin kullanılır. Hastalar düzelme
görülene dek hastanede yatırılarak tedavi edilmelidir. Difteri
ile teması olan herkese aşı yapılarak koruma altına
alınmalıdır. Difteri aşısı 10 yıl boyunca koruma sağlar.
Erişkinlerin her 10 yılda bir difteri aşısı yaptırması
önerilir.
Nezaman difteriden şüphelenelim :
Yakın zamanda difteri geçirmiş biri ile temasınız oldu
ise,
Bölgenizde difteri var ve hastanızda
Boğaz ağrısı,
Ateş,
Boğuk ses,
Havlar tarzda öksürük,
Kanlı burun akıntısı,
Yutma güçlüğü,
Üşüme titreme,
Nefes alma zorluğu veya hırıltılı solunum
Boğaz ağrısı şikayetleri var ise mutlaka doktorunuza
danışınız.
Difteri aşı ile önlenebilen bir hastalıktır. Difteri aşısı
ancak 10 yıl korur. Aşının 10 yılda bir tekrarlanması gerekir.
Referanslar:
1Common
Misconceptions
about
Vaccination
http://www.cdc.gov/vaccines/vac-gen/6mishome.htm
2- Beers MH, Fletcher AJ, Jones TV, et al. The Merck Manual of
Medical Information: Second Home Edition . Whitehouse Station,
NJ: Merck Research Laboratories; 2003.
3- Epidemiology and Prevention of Vaccine-Preventable Diseases
. 8th ed (2005). Published by the National Immunization
Program, Centers for Disease Control and Prevention, US
Department of Health and Human Services. Available at:
http://www.cdc.gov/nip/publications/pink/dip.pdf.
4- Recommended adult immunization schedule—United States,
2010. Centers for Disease Control and Prevention, MMWR
website.
Available
at:
http://www.cdc.gov/mmwr/PDF/wk/mm5901-Immunization.pdf
.
Published January 15, 2010. Accessed January 24, 2011.
5- Recommended immunization schedule for persons aged 0
through 6 years—United States 2010. Centers for Disease
Control
and
Prevention
website.
Available
at:
http://www.cdc.gov/vaccines/recs/schedules/downloads/child/201
0/10_0-6yrs-schedule-pr.pdf . Accessed January 24, 2011.
6- Recommended immunization schedule for persons aged 7
through 18 years—United States 2010. Centers for Disease
Control
and
Prevention
website.
Available
at:
http://www.cdc.gov/vaccines/recs/schedules/downloads/child/201
0/10_7-18yrs-schedule-pr.pdf . Accessed January 24, 2011.
7- Tetanus, diphtheria (Td) or tetanus, diphtheria, pertussis
(Tdap) vaccine: what you need to know. Centers for Disease
Control
and
Prevention
website.
Available
at:
http://www.cdc.gov/vaccines/recs/schedules/downloads/child/201
0/10_0-6yrs-schedule-pr.pdf . Published November 18, 2008.
Accessed January 24, 2011.
8- 1/24/2011 DynaMeds Systematic Literature Surveillance
DynaMeds Systematic Literature Surveillance : Centers for
Disease Control and Prevention (CDC). Updated recommendations
for use of tetanus toxoid, reduced diphtheria toxoid and
acellular pertussis (tdap) vaccine from the advisory committee
on immunization practices, 2010. MMWR Morb Mortal Wkly Rep.
2011;60(1):13-15.
ÇOCUKLARDA
ENFEKSİYONU
İDRAR
YOLU
Üriner enfeksiyon, İdrar yolu iltihabı, Sistit,
UTİ, İYE;
İdrar yollarının mikrobik hastalığıdır. İdrar yolları:
ürethra, mesane, üreter ve böbreklerden oluşur. İdrar yolu
iltihaplarının tedavisinde antibiyotikler kullanılır. Tedavi
edilmeyen idrar yolu enfeksiyonları ciddi komplikasyonlara yol
açar. Enfeksiyon sadece mesanede ise buna sistit denir.
Çocuklarda idrar yolu enfeksiyonu neden olur?
İdrar yolu enfeksiyonu bakterilerin idrar yollarına girmesi
ile meydana gelir. Çocuklarda:
İdrarı uzun süre tutumak,
Mesanenin tam boşalmaması,
Özellikle kız çocuklarda perine temizliğinin arkadan
öne doğru yapılması idrar yollarına mikrop bulaşmasına
ve enfeksiyona yol açar.
Ayrıca aşağıdaki durumlar idrar yolları infeksiyonu riskini
arttırır:
İdrar yollarındaki anormallikler
Veziko ureteral reflu ( idrarın mesaneden
böbreklere geri kaçması) idrar yolu enfeksiyonu
riskini çok arttırır,
İdrar yollarında darlık ve tıkanmalar,
Tuvalet alışkanlığı ve hijyen eğitiminin kötü olması,
Ailede sık idrar yolu iltihabı olması,
Erkek çocukların sünnetsiz olması idrar yollarında
enfeksiyon riskini arttıran sebeplerdir.
İdrar yolu enfeksiyonu ne şikayete neden olur?
İdrar yollarında enfeksiyon özellikle küçük çocuklarda zor
fark edilir. Özellikle küçük çocuklar ve bebeklerde
huzursuzluk, sık ağlama, beslenme bozukluğu, idrarda kötü
koku, ateş, biraz daha büyüdükçe idrar yaparken ağlama en sık
görülen şikayetlerdir. Büyük çocuklarda ise en sık görülen
şikayetler:
Sık idrar etme isteği,
Az idrar yapma,
İdrar yaparken yanma, sızlama, ağlama,
Ateş,
Kötü kokulu idrar,
Huzursuzluk,
İdrar kaçırma ( tuvalet eğitimi almış çocuklarda idrar
kaçırma idrar yolu iltihaplarının ilk belirtisi
olabilir),
İdrar yolu iltihabı sırasında nadiren görülen
şikayetler:
İshal,
Karın ağrısı,
Bulantı, kusma,
Uykuya meyil,
Kanlı idrar,
Çocuklarda nadir olarak idrar yolu enfeksiyonu sırasında
görülebilir.
İdrar yolu iltihabı nasıl teşhis edilir?
Hastanın şikayetleri ve muayene bulguları teşhise yardımcıdır.
Kesin teşhis laboratuvar testleri ile konur. İdrar yolu
enfeksiyonu düşünüldüğünde aşağıdaki testler yapılmalıdır:
İdrar tahlili ve idrar kültürü,
Kan sayımı,
CRP,
Sedimentasyon.
İdrar yolu enfeksiyonlarının tedavisi:
İdrar yolu enfeksiyonu antibiyotikler ile tedavi edilir. Ciddi
idrar yolu enfeksiyonları ve komplikasyona neden olmuş idrar
yolu enfeksiyonlarının tedavisi için hastaneye yatmak ve
antibiyotikleri damar yolu ile vermek gerekebilir. Tedavi
sırasında bol su içmek tedaviyi hızlandırır.
İdrar yolu enfeksiyonu tehlikeli midir?
İdrar yolu enfeksiyonları birçok komplikasyona yol açabilir.
Yukarı doğru ilerleyen enfeksiyon böbreklerin iltihaplanmasına
( Pyleonefrit ) ve enfeksiyonun tüm vücuda yayılmasına yol
açabilir ( Sepsis). Sık idrar yolu enfeksiyonu geçiren
çocukların mutlaka incelenmeleri gerekir. Altta yatan bir taş,
tıkanıklılık veya reflu var ise bu tespit edilmelidir.
İdrar yolu enfeksiyonlarından korunma:
Çocukları idrar yolu enfeksiyonlarından korumak için;
Sık idrar yolu enfeksiyonu geçiren çocuklar mutlaka
araştırılmalı,
Altta yatan anatomik problem var ise cerrahi olarak
düzeltilebilir,
Kız çocukların perine temizliği arkadan öne değil önden
arkaya doğru yapılmalıdır,
Çocuklara perine temizliği ve hijyen kuralları
öğretilmelidir,
Çocuklar günde birkaç kez tuvalete girmeye
alıştırılmalıdır.
Referanslar:
1. Family Doctor
http://familydoctor.org/
2. National Kidney and Urologic Diseases Information
Clearinghouse
http://kidney.niddk.nih.gov/
3. About Kids Health
http://www.aboutkidshealth.ca/
4. Health Canada
http://www.hc-sc.gc.ca/index-eng.php/
5. Ahmed S, Swedlund S. Evaluation and treatment of urinary
tract infections in children. Am Fam Physician . 1998;57:7.
6. Evidence-based care guideline for medical management of
first UTI in children < 12 years old. National Guideline
Clearinghouse
website.
Available
at:
http://www.guideline.gov/summary/summary.aspx?doc_id=10163&nbr
=005348&string=UTI .
7. Hellerstein S. Urinary tract infections in children: why
they occur and how to prevent them. Am Fam Physician .
1998;57:10. American Academy of Family Physicians website.
Available at: http://www.aafp.org/afp/980515ap/heller.html .
8. Urinary tract infection (UTI) in children. Cincinnati
Childrens Hospital Medical Center website. Available at:
http://www.cincinnatichildrens.org/ .
9. Urinary tract infections in children. The Cleveland Clinic
Health Information Center website. Available at:
http://www.clevelandclinic.org/health/health-info/docs/0800/08
67.asp?index=5472.
10. 12/5/2007 DynaMeds Systematic Literature Surveillance
DynaMeds Systematic Literature Surveillance : Pohl A. Modes of
administration of antibiotics for symptomatic severe urinary
tract infections [review]. Cochrane Database of Systematic
Reviews. 2007(4). DOI: 10.1002/14651858.CD003237.
11. 11/6/2009 DynaMeds Systematic Literature Surveillance
DynaMeds Systematic Literature Surveillance : Craig JC,
Simpson JM, Williams GJ, et al. Antibiotic prophylaxis and
recurrent urinary tract infection in children. N Engl J Med.
2009;361(18):1748-1759
BRUSELLA
Bruselloz; Ondülan ateş; Malta humması; Bang’s
hastalığı;
Ateş atakları ile seyreden bulaşıcı mikrobik hastalık.
Bruselloz insanlara da bulaşabilen bir hayvan hastalığıdır.
Koyun, keçi, sığır at ve köpekler arasında sık görülür. Gripal
şikayetler ile başlar ancak uzun süren yakınmalara yol açar.
Birçok hastalığı taklit eder. Mikrop hayvan artıklarında bol
bulunur. Hayvan çıkartılarıyla temas etmek, kontamine
gıdaların yenmesi, pastörize olmayan süt, süt ürünü ve peynir
yemek, açık yaraya temas, kontamine havayı solumak ile
bulaşır. İnsandan insana zor bulaşır. Hastalık en çok
çiftçilerde, veterinerlerde, kesimhane çalışanlarında, hayvan
bakıcılarında görülür. Sığırlar için aşısı vardır. İnsanlar
için aşısı yoktur. Brusella hayvanlarda özellikle üreme
problemlerine ve düşüklere neden olur.
Brusella nasıl bulaşır ?
Pastörize olmamış süt ve süt ürünleri,
Hasta inek, koyun ve keçilerin et ve sütleri,
Hasta hayvanların salgıları, dışkıları ve çıkartıları
ile direk temas,
Hasta hayvanların olduğu kirli ortamda nefes alarak
havadan,
Anne sütüyle anneden bebeğe bulaşabilir.
Brusella hastalığı nın belirtileri nelerdir?
Hastalığın kuluçka süresi 5 ila 60 gün arasında değişir.
İnsanlarda
Yüksek ateş atakları,
Üşüme titreme terleme atakları,
Şiddetli kas eklem ağrıları,
Kilo kaybı,
Bulantı, kusma, ishal,
Baş ağrısı ile seyreder.
Hastalık geceleri 40 dereceyi bulan, titreme ile yükselen ve
terleme ile düşen ateş atakları ile karakterizedir. Ateş sabah
normale döner hasta iyi hisseder ancak akşam tekrar başlar. bu
ateş atakları 1 ila 5 hafta kadar sürer. Daha sonra 2 gün ile
2 hafta arasında değişen ateşsiz dönem olur. Ardından yine
ateşli dönem gelir. Hastalık kronik faza girer ve ateş
atakları aylarca devam edebilir. Ateş atakları yıpratıcıdır,
bu dönemde hastada:
İştah kaybı,
Kilo kaybı, halsizlik,
Karın ağrıları,
Baş ağrıları,
Sırt ağrısı,
Eklem ağrıları,
Huzursuzluk,
Uykusuzluk görülür.
Brusella birçok hastalığı taklit edebilir. Hastalar genellikle
5 haftada toparlanır ancak nadiren komplikasyonlar ortaya
çıkar. En sık görülen komplikasyonlar:
Karaciğer ve dalakta apse,
Karaciğer, dalak ve lenf bezlerinde büyüme,
İç organlarda infeksiyon ve iltihaplar:
Kalp zarında iltihap( endokardit ),
Beyin ve beyin zarlarının iltihabı ( menenjit ),
Kemik iltihapları ( osteomyelit ): özellikle
omurlarda olur.
Brusella gebelerde ilk 3 ayda düşüklere neden
olur.
Brusella hastalığının teşhisi nasıl konur?
Brusella laboratuar testleri ile teşhis edilir:
Kan testleri ile brusella antijeni bakılır,
Kan, idrar, kemik iliği ve dokularda bursella kültürü
yapılır,
Film ve tomografi ile doku ve organlarda apse ve
iltihap araştırılır.
Tanı koymak zor olabilir. Kan kültürleri, kemik iliği
kültürleri ile bakteriyi tespit etmek yada kanda antikor
göstererek tanı koymaya çakışılır. Antikor testi başta negatif
ise 2 hafta sonra tekrarlanarak artış gösterilebilir.
Brucella hastalığı nasıl tedavi edilir?
Erken tanı ve tedavi komplikasyonları önlemek için önemlidir.
Hastalık antibiyotikler ile tedavi edilir. Tedavisi zordur
uzun süre antibiyotik almak gerekir, tekrarlama şansı
yüksektir. Tedaviye rağmen hastanın toparlanması aylar
sürebilir. Ölüm oranı düşüktür, ölümlerin çoğu kalp zarlarının
iltihaplanmasına bağlıdır.
Brusella dan korunma:
Sütü kaynatmadan içmeyin,
Pastörize olmamış sütlerden yapılmış peynir, tereyağı,
ve süt ürünlerini yemeyin,
Açıkta satılan etleri almayın,
Çiftçi iseniz hayvanlara eldivensiz dokunmayın çiftlik
işlerinden sonra ellerinizi yıkayın.
Referanslar:
1. Centers for Disease Control and Prevention
http://www.cdc.gov
2. National Foundation for Infectious Diseases
http://www.nfid.org
3. United States Department of Agriculture
http://www.usda.gov
4. Communicable Disease Control Unit
http://www.gov.mb.ca/health/publichealth/cdc/index.html
5. Public Health Agency of Canada
http://www.phac-aspc.gc.ca
6. Brucellosis. Division of Bacterial and Mycotic Diseases,
Centers for Disease Control and Prevention website. at:
http://www.cdc.gov/ncidod/dbmd/diseaseinfo/brucellosis_g.htm#t
op . February 14, 2007.
7. Brucellosis. Division of Bacterial and Mycotic Diseases,
Centers for Disease Control and Prevention website. at:
http://www.cdc.gov/ncidod/dbmd/diseaseinfo/brucellosis_g.html
. November 11, 2005.
8. Facts about brucellosis. US Department of Agriculture
website. at: http://www.aphis.usda.gov/vs/nahps/brucellosis/ .
February 14, 2007.
9. Facts about brucellosis. US Department of Agriculture
website. at: http://www.aphis.usda.gov/vs/nahps/brucellosis/ .
November 11, 2005.
10. The Merck Manual of Medical Information . Simon and
Schuster, Inc.; 2000
ANTİBİYOTİK İSHALİ
Antibiyotik koliti, Antibiyotiğe bağlı ishal,
Clostridium difficile koliti:
Antibiyotik kullanımına bağlı olarak bağırsakta bir bakterinin
aşırı çoğalması sonucu ortaya çıkan ishale antibiyotik ishali
denir. Antibiyotikler bağırsakta bulunan bakterilerin
birçoğunu öldürür, Clostridium Difficile adlı bakteri bu
durumda hızla çoğalarak iltihap yapar, kolit ve ishale neden
olur. Antibiyotik ishali kramp tarzında karın ağrılarına, bol
sulu ishale, şiddetli su ve tuz kaybına yol açar ve çok ciddi
hayatı tehdit eden tablolara yol açar.
Antibiyotik ishali neden olur?
Normalde kalın bağırsakların içi bakterilerle doludur.
Antibiyotikler bu bakterileri öldürür. İyi bakterilerin ölmesi
Clostridium Difficile gibi kötü niyetli bakterilere fırsat
sağlar ve barsak içinde iltihaplanmaya ve ishale neden
olurlar. Antibiyotik ishallerinin tedavisi güçtür.
Antibiyotik ishali kimde görülür?
Antibiyotik ishalleri antibiyotik kullanan herkes de ve her
yaşta ortaya çıkabilir.
Uzun süre antibiyotik kullanmak,
Çok çeşitli antibiyotik kullanmak,
Yaşlılık,
Dolaşım bozukluğu,
Hastanede yatıyor olmak,
Altta ciddi hastalıkların olması antibiyotik ishali
gelişme şansını arttırır.
Ayrıca
Sonda ile beslenmek,
Mide asidini azaltan ilaçlar kullanmak,
Mide barsak cerrahisi,
İltihabi bağırsak hastalıklarının bulunması (Ülseratif
kolit, Kron),
Kemoterapi,
Gebelik,
Transplantasyon cerrahisi yapılması
İmmün supressif ilaçlar kullanmak tedavi sırsında
antibiyotik gelişme şansını arttırır.
Antibiyotik ishaline bağlı şikayetler:
Antibiyotik ishalini diğer ishallerden ayırmak güçtür, ancak
tedavisi için teşhisin konması şarttır. Antibiyotik ishalleri
hastanın durumunu hızla kötüleştirebilir ve hayati tehlikelere
neden olabilirler. Hastalarda en sık:
Yumuşak dışkılama,
Sulu mukuslu dışkılama,
Karın ağrıları,
Ateş,
Bulantı kusma,
Sıvı kaybına bağlı şikayetler,
Hipotansiyon görülür.
Antibiyotik ishali nasıl teşhis edilir?
Hastanın şikayetleri ve hastalığın ortaya çıkışı teşhise
yardımcı olsada kesin teşhis dışkının incelenmesi ile konur.
Dışkı tahlili,
Dışkı kültürü,
Dışkıda C. Difficile toksin A+B incelemesi,
Kan sayımı, CRP,
Gerekirse kolonoskopi ve biyopsi tanı koydurur.
Antibiyotik ishali tedavisi:
Tedavide ilk basamak antibiyotiklerin kesilmesi ve kaybedilen
suyun ve tuzun yerine konmasıdır. Antibiyotiklerin kesilmesini
takiben ishal bir hafta içinde gerilemeye başlar.
Antibiyotik ishali her ne kadar antibiyotik kullanımı sonucu
ortaya çıkmış olsa da dirençli vakalarda tedavide
antbiyotikler kullanılır. C. Difficile bakterisini öldüren
antibiyotikler tedaviye eklenebilir.
Antibiyotik ishallerinin tedavisinde ishal kesicilerin yeri
yoktur.
Tedavide probiyotik bakteriler barsak florasının düzelmesine
yardımcı olur. Çok ciddi ve ileri vakalar da cerrahi olarak
ince barsak dışarı verilebilir.
Antibiyotik ishalinden korunma:
Antibiyotik ishalinden korunmanın en önemli adımı gereksiz
antibiyotik kullanımından kaçınmaktır. Doktor önerisi dışında
antibiyotik kullanılmamalı, dozu ve süresi ile oynanmamalıdır.
Antibiyotik ile birlikte probiyotik bakterilerin kullanılması
barsak florasının dengesine yardımcı olabilir.
Referanslar:
1. Crohn’s and Colitis Foundation of America
http://www.ccfa.org
2. National Digestive Diseases Information Clearinghouse
http://digestive.niddk.nih.gov
3. Canadian Association of Gastroenterology
http://www.cag-acg.org/default.aspx
4. Canadian Digestive Health Foundation
http://www.cdhf.ca/index.html
5. Antibiotic-associated colitis. Merck website. at:
http://www.merck.com/mmhe/sec09/ch127/ch127a.html . November
30, 2006.
6. Antibiotic-associated diarrhea. DynaMed website. at:
http://dynamed102.epnet.com/Detail.aspx?id=114443 . November
30, 2006.
7. Antibiotic-associated diarrhea. Mayo Clinic website. at:
http://www.mayoclinic.com/health/antibiotic-associated-diarrhe
a/DS00454 . November 30, 2006.
8. Clostridium difficile colitis. DynaMed website. at:
http://dynamed102.epnet.com/Detail.aspx?style=1&docid=/dynamed
/39bebcddd7cbdbe2852562be006077d5 . November 30, 2006.
9. Heinlen L, Ballard JD. Clostridium difficile infection. Am
J Med Sci . 2010 Sep;340(3):247-52.
10. Hensgens MP, Goorhuis A, Notermans DW, van Benthem BH,
Kuijper EJ. Changing epidemiology of infections in the
Netherlands in 2008/09. Ned Tijdschr Geneeskd .
2010;154:A1317.
11. Navaneethan U, Venkatesh PG, Shen B. Clostridium difficile
infection and inflammatory bowel disease: understanding the
evolving relationship. World J Gastroenterol . 2010 Oct
21;16(39):4892-904.
12. Use of gastric acid-suppressive agents and the risk of
community-acquired Clostridium difficile -associated disease.
JAMA . 2005 Dec 21;294(23):2989-95