BO*MACA

BOĞMACA
ETKEN
• Bordetella pertussis (Wooping Cough)
• g- kokobasil
BULAŞMA YOLU VE SÜRESİ
• Damlacık enfeksiyonu ile bulaşır
• Çok bulaşıcıdır
• Öksürürken, aksırırken ağızdan çıkan damlanın
hava yoluyla solunmasıyla bulaşır
• Kuluçka dönemi 5-10 gün arasında değişir
• Belirtilerin ortaya çıkması için maksimum süre
21 gündür
BELİRTİLERİ
•
•
•
•
3 Döneme ayrılır
KATARAL DÖNEM
Bu dönem 1-2 hafta sürer
Burun akıntısı,hapşırma,düşük dereceli ateş ve
hafif öksürük (Soğuk algınlığına benzer
özellikler)
• PAROKSİSMAL DÖNEM
• Genellikle 1-6 hafta sürer ancak 10 haftaya
kadar devam edebilir
• Karakteristik bulguları patlar tarzda ,yoğun ve
hızlı öksürük nöbetleridir
• Yoğun bir şekilde öksürme görülür. Günde 20
defa öksürük atakları olabilir
• Sert ve yoğun bir öksürüktür.
• Nöbet sonunda hasta oksijensiz kaldığı için
tipik TİZ bir ses çıkmasına neden olan derin bir
nefes alırlar
• Bebek ve çocuklar hasta ve sıkıntılı gözükürler
ve nöbetler sırasında morarabilirler veya
kusabilirler
PAROKSİSMAL DÖNEM
• KONVALESAN DÖNEM (İYİLEŞME DÖNEMİ)
• Süresi kişiden kişiye değişir
• Öksürük 1 ay içinde geçer. Tedavi, hastalığın
şiddeti bu sürenin belirlenmesinde önemlidir
• Tekrar bir solunum yolu hastalığına yakalanmak
öksürük nöbetlerinin tekrarlanmasına neden olur
• Yetişkinlerde hastalık hafif seyrettiğinden süresi
de daha kısadır. Bu kişilerde tipik belirtisi inatçı
öksürüktür.
TANI
• laboratuvar testleriyle kanda beyaz küre sayısının
artmış olması, eritrosit sedimentasyon hızında
değişiklik olmaması boğmaca tanısının konmasına
kolaylık sağlayacaktır
• Florosan antikor testiyle antijen araması yapılır
• Kesin tanı konması için kültür gereklidir
• Bu şekilde bakteriler üretilerek kesin tanı konur
Belirtileri boğmacaya spesifik olmadığından bu
şekilde diğer bakterilerin yol açtığı
infeksiyonlardan, kistik fibrozis hastalığından,
reflüden ayrılmış olur.
TANI
• Tipik öksürük tanı koymada önemlidir
EPİDEMİYOLOJİ
• Kış aylarında daha sık görülür
• Her yaşta görülmesine karşın 1-5 yaş arası
çocuklar risk grubunu oluşturur
• Adelosan ve erişkinlerde daha hafif geçirilir
• Bunlarda öksürük dirençlidir,bu bireyler
aşılanmamış veya eksik aşılanmış bireylere
bulaştırabilirler
KOMPLİKASYONLAR
• Boğmacaya bağlı en sık görülen ölüm
hastalığın seyri sırasında ikinci bir enfeksiyon
gelişmesidir
• Zatürre gelişir
• Daha az sıklıkla görülen komplikasyonlar otitis
media,tetanik kasılmalar,mevcut tüberkülozun
alevlenmesi, sıvı kaybı, iştahsızlık
• Bronkopnömoni
KORUNMA
• Aşısı var
• İnaktive (ölü)aşıdır
• Boğmaca aşısı DaBT olarak 2.,4.,6.aylarda
olmak üzere üç kez primer aşılama ve 18.ay
sonunda Rapel olmak üzere toplam 4 kez
uygulanır
• DaBT kas içine uygulanır
BAKIM
• Hastalara solunum izolasyonu uygulanır
• Öksürük başlatacak uyaranlardan uzak tutulur
• Büyüklerde şiddetli öksürük karın fıtığına
neden olabileceğinden dikkatli olunup karın
sargısı kullanılabilir
DİFTERİ
• KUŞPALAZI
ETKEN
• Corynobacterium diphteria
sporsuz, kapsülsüz, hareketsiz,
pleomorfik gram pozitif bir basildir.
BULAŞMA YOLU VE SÜRESİ
• Hasta veya portörlerden solunum yolu ile veya
difteri basilinin bulaşmış olduğu gıda, eşya vs
bulaşır
• Kuluçka süresi 2-5 gündür
• Difteri basilinin yerleşme yerine göre
• Solunum yolunda ağız,boğaz,larinks (gırtlak)
Solunum yolu dışında
• göz,orta kulak,göbek deri,burun da görülebilir
BULAŞMA YOLU VE SÜRESİ
• Enfekte deri lezyonları bulaşma direkt temas
ile olmaktadır
BELİRTİLERİ
•
•
•
•
•
•
•
Boğaz ağrısı
Yutma zorluğu
Burun akıntısı
Ateş olmayabilir. Varsa 38 derece civarı
Boyundaki lenf bezleri şişer
Şişkinlikler boğazın daralmasına neden olur
Ve ses kısıklığı yapar
BELİRTİLERİ
• Basil toksin salgıladığı için tehlikelidir
• Boğazda pseudomembranöz lezyonlar yapar
• Difteri basili tonsillada ve farinksde
yerleşmişse kaldırmakla kanayan
PSEUDOMEMBRAN’a dönüşür ve orayı
tıkayarak hastayı nefessiz bırakabilir
• Pseudomembran tonsil ile sınırlı kalmayıp
uvula,farinks,larinks ve hatta vagina’yı
tutabilir
BELİRTİLERİ
• Hastanın görünüşü soluk,ekstremiteler
soğuk,şuur bulanıktır
• Hasta boğularak ölebilir
• Bu safhada Servikal LENFADENOPATİ ileri
derecededir.Boyun ödemli,ağır vakalarda
boyun kalınlaşır,gövde ile birleşmiş gibi görülür
• Bu hale CESAR YAKALIĞI veya ÖKÜZ BOYNU
denir
Diphtheria Membrane
One sign of diphtheria is swollen glands
(enlarged lymph nodes) in the neck.
• Diphtheria (mayo Clinic)
TANI
• Erken tanı hastalığın teşhisinde önemli
• Kültür sonucu şüpheli vakalarda beklenebilir
• Acil olarak boğaz kültürü yapılmalıdır
EPİDEMİYOLOJİ
• Sıklıkla 2-5 yaş aralığında görülür
• 2 yaşından küçük çocuklarda lenfoid doku ve tonsiller
tam gelişmemiş olduğundan difteri basili buralara
yerleşemez
• Kış ve ilkbahar aylarında sık görülür
• Bakterinin dış ortama olan dayanıklılığı nedeniyle
havlu, çarşaf, mendil gibi eşyaların ortak kullanımının
da bulaşmada önemli olabileceği düşünülmektedir.
• Bilinen tek kaynak insandır
• Sterilizasyonu sağlanmamış sütlerle gelişen salgınlar
bildirilmiştir.
EPİDEMİYOLOJİ
• Difteri aşılamasıyla tüm dünyada hastalığın insidansı
azalmakla birlikte
• Doğu Avrupa, Afrika, Bangladeş, Pakistan, Vietnam,
tropikal bölgeler ve Güney Amerika’nın bazı
bölgelerinde hastalık endemik ve ara ara epidemik
olarak devam etmiştir.
• Hatta ABD’de evsizler, uyuşturucu bağımlıları ve
homoseksüel erkeklerdeki deri ve ağız-boğaz
taşıyıcılığı nedeniyle özellikle bu gruplarda küçük
salgınlar halen görülmektedir.
KOMPLİKASYONLAR
•
•
•
•
SalgılananToksin sonucu Kalp yetmezliği gelişebilir
Böbrek üstü bezleri tutulabilir
Geçici felce neden olan sinir tutulumu
Felç diyaframı etkilerse (solunum için gerekli olan ana
kas) hastada zatürre veya solunum yetersizliği
gelişebilir
• Boğaz difterisinde;Boğazın arka duvarında oluşan
kalın zar tabakası ciddi solunum problemlerine hatta
boğulmaya neden olur
KORUNMA
• Aşısı var
• İnaktive (ölü) TOKSİN aşıdır
• Difteri aşısı DaBT olarak 2.,4.,6.aylarda olmak
üzere üç kez primer aşılama ve 18.ay sonunda
tekrar doz olmak üzere toplam 4 kez uygulanır
• DaBT kas içine uygulanır
• İlköğretim 1.sınıf ve 8.sınıfta erişkin tip Difteri ve
Tetanoz karması uygulanır ve
• Daha sonra 10 yılda bir tekrarı uygulanır
BAKIM
•
•
•
•
•
Kesin izolasyon sağlanır
Yaşam bulguları takip edilir
Ağız,burun boğaz bakımı
Gavaj veya IV yolla beslenme
Hasta tolere ederse yüksek kalorili gıdalarla
beslenir