mecburi hizmet sorunları

Uzm. Dr. Tülay Akman
İzmir Tepecik Eğitim ve Araştırma Hastanesi
5. Türk Tıbbi Onkoloji Kongresi
21.03.2014
SORUNLAR:
 1. Multidisipliner bir yaklaşımla diğer branşlarla birlikte
onkoloji hastalarında hasta yönetiminin tanıdan itibaren
yeterli değerlendirilememesi ve buna bağlı hasta
yönetiminde tanı, tedavi ve takip sürecinde yaşanan
eksiklikler
 2. Diğer branşlardaki uzmanların kemoterapi planlama ve
uygulaması
 3. Palyatif Bakım sürecindeki onkoloji hastalarına diğer
branşlar tarafından (Acil Servis Hekimleri, genel dahiliye
uzmanları, aile hekimleri) yeterli desteğin sağlanamaması
1. MULTİDİSİPLİNER YAKLAŞIMLA İLGİLİ SORUNLAR
 Onkoloji hastalarında tedavi kararları; Multi disipliner
çalışan kapsamlı onkoloji merkezlerinde verilmeli
veya mutlaka konsülte edilmelidir.
 Multidisipliner Kanser Hastası Tanı ve Tedavisinde Rol
alan Temel Branşlar:









Tıbbi onkolog
Radyasyon onkoloğu
İlgili cerrahi onkolog
Psikonkoloji alanında uzmanlaşmış psikiyatri uzmanı
İlgili diğer dahili branşlar (Dahiliye, Göğüs
Hastalıkları, Kardiyoloji vb. )
Radyolog
Patolog
Nükleer tıp uzmanları
Genetik uzmanları
 Onkoloji uzmanlığının temel fonksiyonu sadece
kemoterapi vermek değil, onkolojiyle ilgili tüm
dalların birarada koordinasyonlu ve programlı bir
şekilde çalışmasını ve bu şekilde hasta yönetiminin
eksiksiz ve doğru olarak uygulanmasını sağlamaktır.
CERRAHİ
 Hastaya tanı konulduktan sonra ortak bir konsey kararı
olmadığı için hastaya yetersiz ya da uygun olmayan cerrahi
girişimlerin yapılması
 Neoadjuvan tedaviden daha çok fayda görecek olan lokal
ileri kanser hastalarına uygulanan erken cerrahi girişimler
 Cerrahi öncesi uygun tarama yöntemleri ile evrelemenin
tam yapılmamasına bağlı ileri evre metastatik kanser
hastalarına gereksiz cerrahi uygulamalar yapılması
PATOLOJİ
 Patolojik tanı konusunda mevcut merkezdeki alt yapı
ve bilgi donanımındaki eksikliklere bağlı yetersiz
değerlendirme
 Kanser ayırıcı tanısı ve tanının alttiplerinin
belirlenmesinde yetersizlik
 Patolojik tanıdaki eksiklik ve yanlışlıklara bağlı
tedavinin eksik ya da yanlış planlanması
RADYOLOJİ- NÜKLEER TIP
 Görüntüleme yöntemleri ile yeterli onkolojik değerlendirmenin
yapılmaması ve buna bağlı tanı, takip ve tedavi sürecinde aksaklıklar
meydana gelmektedir.
 Özellikle Girişimsel Radyoloji konusunda birçok merkezde bulunan
eksiklikler nedeniyle tanı sürecinde hastalar vakit kaybetmektedir
 Kemoterapi yanıtlarının değerlendirilmesinde görüntüleme
tetkiklerinin yetersiz ve yanlış yorumlanması ve bu yüzden hastaların
tedavi planı değişiklerinin doğru biçiminde yapılamamaktadır
 Tedavisi tamamlanan hastaların takip sürecinde eksik ve yanlış
uygulamalar nedeniyle metastatik ileri evre kanser hastalığı tanısı daha
geç konmaktadır.
 Mecburi hizmet kapsamında Tıbbi Onkoloji
Uzman’larının görevlendirildiği hastanelerin büyük bir
kısmında konsey vb. onkolojik ekip çalışması
yapılamamaktadır.
 TIBBİ ONKOLOG SAYISI
 2013; 408
 Mecburi hizmette tıbbi onkolog bulunan iller,
HARİTA
ÇÖZÜM ÖNERİLERİ
 Tıbbi Onkologlar kapsamlı onkoloji merkezlerinde
görevlendirilmeli
 Multidisipliner ekip çalışmasının yapılamadığı hastanelere
tıbbi onkolog ataması yapılmamalı
 Mecburi hizmet süreci ile ‘her il’e bir onkolog’ verilmesi
yerine nüfus dağılımına uygun bölgelerde multidisipliner
çalışmanın sağlanabileceği onkoloji merkezleri kurulmalısı
hedeflenmelidir.
 Bu şekilde yetişmiş insan kaynağı verimli kullanılabilecek
ve kanser hastalarına daha iyi bir hizmet sunulabilecektir.
2. Diğer branşlardaki uzmanların kemoterapi planlama ve
uygulaması
 Tıbbi onkoloji Yan Dal Asistanları 5 yıllık İç Hastalıkları
eğitimi sonrası 3 yıllık Tıbbi Onkoloji eğitimini
tamamlayarak ortalama 7-8 yılda bir Onkoloji Hastasına
tedavi planı yapabilme ve kemoterapi uygulayabilme
yetkisini alabilmektedir.
 Kemoterapi, immünoterapi ve hedefe yönelik tedavi
uygulamaları hayati yan etki riskleri taşımaktadırlar ve
hastaların yönetimi için mutlak süretle bir genel dahiliye
bilgisine (hematoloji, nefroloji, kardiyoloji, enfeksiyon, vs)
ihtiyaç bulunmaktadır.
 Diğer branşların kemoterapi planlama ve uygulamasının teşvik edilerek
ülke çapında yaygınlaştırılması hastalar için geri dönüşümsüz zararlar
ile sonuçlanabilir.
 Hekimlerde gerekli dahili bilgi donanımındaki eksiklikler nedeniyle
hastalarda meydana gelebilecek sistemik yan etki (organ fonksiyon
bozuklukları vb.) yönetiminde ciddi problemler oluşabilir.
 Tedavi düzenlemelerindeki eksiklikler ve takibindeki yetersizlikler
nedeniyle özellikle hastalar fayda görebilecekleri hedefe yönelik
ajanları vb. kemoterapi ajanları gibi tedavilerden mahrum kalabilir.
 Sonuç olarak bu süreçten en çok hastalar zarar görmektedir, ve bu gibi
durumların maddi ve manevi telafisi mümkün olmamaktadır.
ÇÖZÜM ÖNERİLERİ:
 Hastaların almakta olduğu kemoterapi tedavi planı ve
uygulamasının sorumlusunun mutlaka Tıbbi Onkoloji
uzmanı olduğunu bildiren yasal düzenlemeler getirilmeli
 ‘Kemoterapi planlama ve uygulama’ işlemine ait
performans puanı sadece, uzmanlık alanı nedeniyle konu
hakkında yeterli teorik ve pratik eğitimi almış olan, çocuk
hematoloji/onkoloji uzmanları, erişkin hematoloji
uzmanları veya erişkin tıbbi onkoloji uzmanları
tarafından girilmesi ile ilgili yasal düzenlemeler
yapılmalıdır.
3. Palyatif Bakım sürecindeki onkoloji hastalarına
diğer branşlar tarafından yeterli desteğin
sağlanamaması
 Özellikle terminal dönemde olan kanser hastaları, farklı destek
tedavilere ihtiyaç duymaktadırlar
 Ağrı vb. semptomlarla hastalar bulundukları yerde çalışmakta
olan diğer branşlardaki hekimlere (acil Servisler, Dahiliye
uzmanları, aile hekimleri) başvurmaktadır.
 Fakat hekimlerin bilgi donanımı ve tecrübe eksikliğinden dolayı
hastalara yeterli semptom yönetimi yapılamamaktadır.
 Palyatif ve semptomatik tedavinin tümünün Tıbbi Onkoloji
uzmanı tarafından tek başına yürütmesi beklenmektedir
Çözüm Önerileri:
 Kanser hastaları için palyatif bakım konusunda
eğitimli sağlık personellerinden oluşan (iç hastalıkları
uzmanları, aile hekimleri ,eğitim hemşireleri vb.)
ekipler kurulabilir.
 Bu şekilde hastaların palyatif ve semptomatik
tedavileri etkin bir şekilde tedavi edilebilecek ve Tıbbi
Onkoloji Uzmanının iş yoğunluğu azaltılmış olacaktır.
Beni dinlediğiniz için teşekkürler…..
The pessimist complains about the wind;
The optimist expects it to change;
And the realist adjusts the sails.
William Arthur Ward