ekonomısı ve türkıye ıle ılışkılerı

ORTA AVRUPA ÜLKELERINDEN MACARISTAN CUMHURIYETI,
EKONOMISI VE TÜRKIYE İLE İLIŞKILERI
CENTRAL EUROPEAN COUNTRIES, THE REPUBLIC OF HUNGARY, THE ECONOMY AND RELATIONS WITH TURKEY
ÖZET: Macaristan, coğrafi konum olarak Orta Avrupa’da
yer almaktadır. Denize kıyısı bulunmayan kapalı bir ülkedir. Komşularını kuzeyde Slovakya, doğuda Ukrayna ve Romanya, batıda
Avusturya ve Slovenya, güneyde ise Hırvatistan ve Sırbistan oluşturmaktadır.
Macarlar 839 yılında aşağı Tuna bölgesine, 862 yılında
da Karpatlar bölgesine yerleşmişlerdir. Anglo - Sakson halkları
tarafındansa Macarlar için Hun söylemi kullanılmaktadır. Macar
Türkolog Rásonyi, Macarların kökeni ile ilgili şunları söylemiştir:
“Türkler Macarların babası, Fin-Ugorlar ise anasıdır.”
Macaristan küçük ülke olmasından dolayı iç pazarı diğer
Avrupa Birliği ülkelerine göre küçüktür. Mal ve hizmet ihracatının yaklaşık yüzde 75’ini Avrupa Birliği ülkelerine yapmaktadır.
Bundan dolayı da Avrupa Birliği ülkelerinin Macaristan ekonomisi
üzerinde etkisi oldukça fazladır. Macaristan yabancı yatırımcılar
yoluyla Avrupa’ya sıkı şekilde bağlanmıştır.
Bu çalışmada Macaristan cumhuriyetinin tarihi, coğrafi
yapısı, ekonomisi ve Türkiye ile olan ilişkileri ele alınmıştır. Ayrıca
tarihi ve doğa turizmi açısından zenginliğine değinilmiştir.
ANAHTAR KELIMELER: Macaristan, Estergon Kalesi,
Geçiş Ekonomisi, Dış Ticaret
ABSTRACT: Hungary is located in Central Europe as the geographical location. Land-locked in a closed country. Of their neighbors in the north Slovakia, Ukraine and Romania in the East, in
the West, Austria and Slovenia, Croatia and Serbia to the south and
consists of.
In the year 862 in the region of the Lower Danube Carpathians in 839 Hungarians settled in the region. The Anglo - Saxon
peoples of the Huns death by Hungarians in the discourse are used.
Rasonyi Hungarian Turkologist, had to say about the origin of the
Hungarians: “the Hungarians, the Turks, the father of Fin-luck mother.”
Since Hungary is a small country its internal market is
smaller than in the other European countries. Approximately 75
percent of exports of goods and services in the countries of the
European Union is engaged. Therefore, the impact on the Hungarian economy of the European Union is very high. Hungary by
foreign investors, closely tied to Europe.
In this study, the Republic of Hungary on the historical,
geographical structure, economy, and its relations with Turkey are
discussed. It also emphasizes the richness in terms of tourism, history and nature.
KEYWORDS: Hungary, Esztergom Castle, transition economies, foreign trade.
Göller Bölgesi Aylık Hakemli Ekonomi ve Kültür Dergisi Ayrıntı Sayı 51 Haziran 2017/ 51
Kuruluşlar: BIS, AB, IBRD, IDA, IEA, IFC,
ILO, IMF, Interpol, ISO, NATO, OECD,
OSCE, UN, UNCTAD, UNESCO, WHO,
WTO
1. Macaristan Cumhuriyeti Kimliği
Resmi Adı: Macaristan Cumhuriyeti
Yönetim Biçimi: Parlamenter Demokrasi
Bağımsızlık Tarihi: 1918 (Avusturya
Habsburglarından)
Başkent: Budapeşte
Başlıca Önemli Şehirleri: Debrecen,
Miskole, Szeged, Pecs, Zyor
Nüfusu: 9.9 Milyon (2014 yılı verilerine
göre)
Yüzölçümü: 93.030 km2
Resmi Dili: Macarca
Etnik Yapı: Macaristan etnik yapısı itibariyle Orta Avrupa’nın en homojen
devletidir. Nüfusun % 97’si Macar’dır.
Az miktarda Almanlar, Slovaklar mevcuttur
Din: % 67’si Katolik, % 28’i Protestan, %
3’ü Ortodoks, % 2’si Yahudi’dir
Dil: Macarca
Komşuları: Kuzeyde Slovakya, doğuda Ukrayna ve Romanya, batıda Avusturya ve Slovenya güneyde Hırvatistan ve Sırbistan
Para Birimi: Forint
GSYİH: 196.6 milyar dolar (2015 yılı verilerine göre)
Kişi Başına Düşen Milli Gelir: 19.800
dolar
Doğal Kaynaklar: Boksit, Kömür, Linyit
ve az miktarda Petrol
Üyesi Olduğu Başlıca Uluslararası
sinlik kazanmaktadır. Macar Türkolog
Rásonyi, Macarların kökeni ile ilgili
şunları söylemiştir: “Türkler Macarların
babası, Fin - Ugorlar ise anasıdır.”
Macarlar, Osmanlıların Bal2. Macaristan Hakkında Genel kanlardaki ilerleyişini durdurmak için
1396 yılında 130.000 kişilik orduyla
Bilgiler
harekete geçerek, Niğbolu önlerinde
Yıldırım Bayezid Han (1389-1402) kar2.1. Etnik Yapı ve Tarih
Macarlar, Fin – Ugor dil ailesine şısında ağır bir yenilgiye uğramıştır.
bağlı olan Macarca konuşan, milliyet Ancak bundan sonra - devamlı surette
kökleri Hun’lara dayanan Türk soyun- - bizzat veya yardımcı olarak Osmanlı
dandır. Günümüzde Macarların büyük fetihlerini engellemeye çalışmışlardır.
kısmını oluşturan, 10 milyonluk nüfu- 1526 yılında Mohaç Meydan Muharesu bugünkü Macaristan topraklarında besinde tekrar Macar ordusu Osmanyaşamaktadır. Macarlar; Macaristan lı ordularına yenilmiş ve neticesinde
haricinde Romanya’nın Karpatlar böl- Orta Macaristan Osmanlılar tarafından
gesinde 1.4 milyon, Slovakya’da 525 fethedilmiştir. Macaristan, Osmanbin, Ukrayna’da 156 bin ve Sırbistan ve lı hakimiyeti altına girmiş olmasına
Karadağ’da 340 bin Macar nüfusunun rağmen, tam olarak hakimiyet kurulamamıştır. Transilvanya ve Karpatlar
yaşamaktadır.
Macarlar, etnik kimlik olarak bölgesi Osmanlı tabiiyetinde kalmak
Batı Sibirya’da yaşayan Ugor ve Türk üzere Prens Zapolya’ya
kökenli halkların karışmasıyla ortaya çıktıklarına inanılmaktadır.
Milattan Sonra 4. asırda
Macarların ataları Hun
akınları
neticesinde
Magna Hungaria’ya olarak bilinen, Volga nehrinin orta bölgesine göç
etmişler ve Türk kökenli
Onogur – Bulgar kavimleriyle tanışmışlardır. Bu
arada göçebe yaşam biçimini benimsemişlerdir.
Macarlar 839 yılında aşağı Tuna bölgesine, 862 yılında ise Karpatlar bölgesine akınlar
yaparak bu bölgelere
yerleşmişlerdir. Anglo
- Sakson halkları tarafındansa Macarlar için
Hun söylemi kullanılmaktadır. Batı dillerinde
de Macarlar için kullanılan Hungarus, Ungarn,
Hungary
isimlerinin
kökeni de Türk Onogur
kavmine dayandığı ke-
Göller Bölgesi Aylık Hakemli Ekonomi ve Kültür Dergisi Ayrıntı Sayı 51 Haziran 2017/ 52
verilmiştir. “Kuzey ve kuzeybatı Macaristan Avusturya’ya bırakılmıştır.
Zapolya’nın ölümüyle halefi ve varisi
Janos isimli bir çocuğa taç giydirilince,
Osmanlılar Avusturya’ya fırsat vermeden buraya yerleşmek için, Macaristan’ın tamamı Osmanlı eyaleti haline
getirilip ve Budin Beylerbeyliğine bağlanmıştır”. Macarlar, 16. ve 17 yüzyıllarda ve 1699 Karlofça Antlaşmasına
kadar 165 yıl Osmanlıların egemenliği
altında kalmıştır. Osmanlılardan sonra güçlü bir Alman asimile politikası
izleyen Avusturya Habsburglarının
egemenliği altında kalmıştır. Netice
itibarıyla da Macarlarda ulusal bilinç
sönmemiştir. Macaristan 1867 yılında
Avusturya Habsburglarından özerkliğini, 1918’de de bağımsızlığını kazanmış ve bağımsız devlet olmuştur1.
Macaristan Birinci Dünya Savaşına Avusturya’ya bağlı olarak Almanya ile birlikte girmiştir. Savaştan
mağlup olarak çıkan Macaristan’ın
topraklarının büyük bölümü Romanya, Çekoslovakya, Yugoslavya, Polonya
ve İtalya arasında paylaşılmıştır. 1920
yılında imzalanan anlaşma gereğince
Macaristan, topraklarının üçte ikisini
ve nüfusunun yarısını kaybetmiştir.
Macaristan yönetiminde 1944 yılına
kadar karışıklık olsa da, 1944 yılında
günümüz Macaristan halini almıştır.
Macaristan,1989 yılında komünist parti feshedilmesiyle, sosyalist
sistemden tamamen ayrılmıştır. 1990
yılında yapılan seçimlerde merkez sağ
partiler iktidara geçmiştir. Bu tarihten
itibaren Macaristan piyasa ekonomisine geçiş reformlarını hızlandırmıştır.
3. Türk Tarihinde Macaristan
Estergon Kalesi: Kale Macaristan’ın başkenti Budapeşte’nin kuzey
batısında Tuna nehri kıyısında bulunmaktadır. Macaristan ve Osmanlı tarihi
açısından önemli bir kaledir. 13. yüzyıl
başlarında inşa edilen kale, Macaristan tarihinde inşa edilmiş önemli yapılardan biridir. 1241 yılındaki Moğol
istilasına kadar Macaristan Krallığı’nın
yönetim ve dini merkezi olmuştur. Os1 https://tr.wikipedia.org/wiki/Macaristan_tarihi
manlılar ise kaleyi iki defa fethetmiştir. İlk fetih 10 Ağustos 1543 tarihinde
on iki günlük bir kuşatma neticesinde
gerçekleşmiştir. Kale, Kanuni Sultan
Süleyman komutasındaki Osmanlı ordusu tarafından Avusturyalıların yönetiminden alınmıştır. 1595 yılında teslim edilen kale, 1605 yılında ikinci kez
fethedilmiştir. Sadrazamlık görevine
getirilmiş olan Sokolluzade Lala Mehmed Paşa, bir aylık kuşatmadan sonra kaleyi 3 Ekim 1605 tarihinde tekrar
fethetmiştir. Kale bu tarihten sonra 78
yıl daha Osmanlıların elinde kalmıştır.
Estergon kalesi II. Viyana kuşatmasının
başarısızlığı nedeniyle 1 Kasım 1683
tarihinde kesin olarak Osmanlı idaresinden çıkmıştır2.
Zigetvar Kalesi: Zigetvar kalesinin bulunduğu yerde, Kelt ve Roma
dönemlerinden kalma savunma amaçlı bina ve kalıntıların yer aldığı bilinmektedir. Günümüze kadar gelen kale
yapısının ise 14. yüzyılda esas şeklini
aldığı tahmin edilmektedir. Zigetvar
kalesi, I. Süleyman’ın vefat etmeden
önceki son seferi olan Zigetvar Savaşı sonrasında Osmanlı İmparatorluğu
tarafından fethedilmiştir. I. Süleyman
burada vefat etmiştir.
Zigetvar kalesi, uzun süre Osmanlı hakimiyetinde kalmıştır. 1689 yılında kale ve şehir Osmanlı hakimiyetinden çıkmıştır. Sonraki dönemlerde,
şehirde mimari ve toplumsal açıdan
önemli dönüşümler yaşanmıştır. Ali
Paşa’nın burada kendi adına yaptırdığı
cami ise Katolik kilisesine dönüştürülmüştür.
Kanuni heykeli: Zigetvar’da
hayatını kaybeden Kanuni Sultan Süleyman’ın 450. ölüm yıldönümü münasebetiyle 2016 yılında heykeli dikilmiştir. Dönemin Macar generallerinden
Miklós Zrínyi ve Sultan Süleyman’ın
heykelleri savaşın yapıldığı Zigetvar
Meydanı’nda yan yana yer almaktadır.
Ayrıca Macaristan’ın Türkiye başkonsolosu olan Balazs Hendrich “Sultan
Süleyman’ın türbesinin yeri bu yıl açıklanabilir” açıklamalarında bulunmuştur.
Gül Baba: Asıl adı Cafer olup
doğum tarihi bilinmemektedir. Esas
olarak Anadolu Alp ereni olup Amasya
Merzifonludur. Bugün Budapeşte’de
türbesi bulunan Gül Baba, savaşlarda
başının üstünde gül taşıdığı için Gül
Baba diye anıldığı rivayet edilmektedir. Osmanlı Padişahı Kanuni Sultan
Süleyman’ı etkileyen balkan ve Avrupa
taarruzlarına katılan önemli bir Bektaşi
Baba’sı olarak da bilinmektedir. Birçok
savaşa katılan Gül Baba 1526 yılında
Kanuni’nin daveti üzerine Budin seferine katılmıştır. 1531 yılında Budin’e
gelmiş, 10 yıl burada yaşamıştır. 1 Eylül 1541 tarihinde vefat eden Gül Baba’nın, 2 Eylül 1541 tarihindeki cenaze
namazına 200 bin kişinin katıldığı Evliya Çelebi’nin yazılı kaynaklarına geçmiştir. Gül Baba Budapeşte’de yüksek
bir tepeye gömülmüş olup bu tepeye
“Gültepe” anlamına gelen “Macarca.
Rózsa domb” adı verilmiştir3.
2 https://tr.wikipedia.org/wiki/Macaristan_tarihi
3 https://tr.wikipedia.org/wiki/Macaristan_tarihi
Göller Bölgesi Aylık Hakemli Ekonomi ve Kültür Dergisi Ayrıntı Sayı 51 Haziran 2017/ 53
teşkil etmektedir5.
Macaristan yeraltı ve enerji
kaynakları bakımından oldukça yoksun bir ülkedir. En önemli madenlerinden olan boksit Vertes dağlarından
çıkarılmaktadır. Macaristan boksit
madeni bakımından Avrupa’da ikinci
sırada yer almaktadır. Pécs şehri yakınlarında az da olsa maden kömürü, Dorag ve Tatabanya şehirleri yakınlarında
linyit kömürü çıkarılmaktadır. Romanya sınırına yakın bölgede doğal gaz,
Balaton Gölünün batı kısmında petrol
çıkarılmaktadır. Ülkede az miktarda da
olsa manganez ve uranyum madenleri
vardır.
5. Macaristan Ekonomisi
4. Coğrafi Konum, İklim ve Doğal
Kaynaklar
Macaristan coğrafi konum olarak Orta Avrupa’da yer almaktadır. Denize kıyısı bulunmayan kapalı bir ülkedir. Komşularını kuzeyde Slovakya,
doğuda Ukrayna ve Romanya, batıda
Avusturya ve Slovenya, güneyde ise
Hırvatistan ve Sırbistan oluşturmaktadır. Toplam yüzölçümü, 93. 031 kilometre karelik alanı kaplamaktadır.
Ülkenin kuzey – güney uzunluğu 315
km iken doğu – batı uzunluğu ise 525
km’yi bulmaktadır.
Fiziki olarak Macaristan topraklarının
büyük bölümü 90 ila 200 metre arasında değişen yükseltilerde olup ovalardan oluşmaktadır. En zirve noktasını ise 1.015 metre yükselti ile Matra
Sıradağlarında yer alan Kekes tepesi
oluşturur. Yine Balkanlarda meşhur
olan Karpat dağlarının bir bölümü bu
ülkede yer almaktadır4.
En önemli akarsuları olan Tuna
ve Tisa nehirleri kuzey – güney doğrultusunda ülke topraklarını ikiye bölmektedir. Meşhur Tuna nehri ilkbahar
ve yaz başlarında iki kez taşmaktadır.
Taşkınlık dönemlerinde normal debisinin dört katına ulaşmaktadır. Tuna
nehri Macaristan ovasına bir anlamda
4 www.cografya.gen.tr/siyasi/devletler/macaristan.htm
bereket katmaktadır. Ülkenin genel
olarak toprak dokusunu Çernozem
olarak bilinen kara topraklar oluşturmaktadır.
Ülkede karasal ve ılıman iklim
hüküm sürmektedir. Yıllık Ocak ayı
ortalama sıcaklık -4 ila 0 derece civarında iken yaz ayları ortalaması olan
Temmuz ayında ise 18 ila 23 derce arasında değişmektedir. Yıllık ortalama
550 – 700 mm arasında yağış düşmektedir. Yağışların büyük kısmı bitkilerin
yetişme mevsiminde yağmaktadır.
Ülke topraklarının yüzde 60’ı ekili dikili alanlardan oluşmaktadır. Geri kalan
alanlar ise orman, koru, çayır ve otlaklarla kaplıdır. Ormanlık alanların büyük
bölümünü kayın ve meşe korulukları
Macaristan Avrupa’da nüfus ve
yüzölçümü bakımından küçük ülke olmasından dolayı iç pazarı diğer AB ülkelerine nazaran küçüktür. Mal ve hizmet ihracatının yaklaşık olarak yüzde
75’ini AB ülkeleri ile gerçekleştirmektedir. Bundan dolayı da AB ülkelerinin
Macaristan ekonomisi üzerinde etkisi
oldukça fazladır. Macaristan yabancı
yatırımcılar yoluyla Avrupa’ya sıkı şekilde bağlanmıştır. Doğrudan yabancı
sermaye yatırımları sayesinde mal ve
hizmet üretiminin modernleşmesi ve
ihracatında doğal olarak Avrupa ülkelerine kaymasında büyük rol oynamıştır. Ülke, 1990’lı yıllarda piyasa ekonomisine geçiş sürecinde uygulanan
özelleştirme programları ve
5 www.cografya.gen.tr/siyasi/devletler/macaristan.htm
Tablo 1. Türkiye – Macaristan Dış Ticareti (Milyon Dolar)
Yıllar
2004
2006
2008
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
Kaynak: TÜİK
Göller Bölgesi Aylık Hakemli Ekonomi ve Kültür Dergisi Ayrıntı Sayı 51 Haziran 2017/ 54
İhracat
350
485
684
441
509
518
652
694
712
832
İthalat
705
1.277
1.286
1.382
1.495
1.184
1.228
1.188
1306
1301
Denge
- 355
-792
- 602
-941
-986
-666
-576
-494
-594
-469
Ticaret Hacmi
1.055
1.762
1.970
1.823
2.004
1.702
1.880
1.882
2.018
2.133
politikaları ile yönünü batı Avrupa
ülkelerine çevirmiştir. Macaristan’da
iletişim, bankacılık, altyapı ve imalat
sektörlerinin büyük kısmı yabancı yatırımcıların mülkiyetinde bulunmaktadır. Özel sektörün GSYİH’daki payı ise
yüzde 80 civarındadır.
Macaristan ekonomisi, 2008
küresel krizden en fazla etkilenen
ekonomiler arasında yer almaktadır.
Ülke ekonomisi 2009 yılında yüzde
6,8 oranında küçülmüştür. 2010 yılından sonra az da olsa (yüzde 1) büyüme gözlemlenmeye başlamıştır. Son
yıllarda uygulanan mali programlar
neticesinde ekonomik istikrarın sağlanması yönünde gelişmeler kaydedilmiştir. Birçok Avrupa ülkelerinde canlı
olan iç Pazar Macaristan’da ise durgun
seyretmektedir. Durgun olan iç talebi
canlandırmaya yönelik gerekli önlemler hala alınamamıştır (T. C. Dış İşler Bakanlığı).
2015 yılı EIU ve Eurostat verilerine göre Macaristan’ın makroekonomik verilerine göre; reel GSYİH
büyüme oranı yüzde 2,7 olurken, nüfuz artış hızı ise eksi yüzde 0,4 olarak
görülmektedir. Ülkede enflasyon oranı yüzde sıfır iken, işsizlik oranı yüzde
6,9’dur. F.O.B. olarak ihracat ise 107
milyar dolar olurken, C.I.F. olarak ithalatı ise 97 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Ülkenin dış borcu 130 milyar
dolar civarında ve asgari ücret ise, 333
ABD doları olarak karşımıza çıkmaktadır.
Macaristan’ın en önemli ticaret
ortaklarını; başta Almanya, Slovakya,
Rusya Federasyonu, Romanya, Avusturya, İtalya ve Çin oluşturmaktadır.
Başlıca ihracat kalemlerini, makineler
ve aksamı, mamul ürünler, gıda maddeleri, ham maddeler ve elektrik enerjisi yer almaktadır. Genel olarak ithalat
kalemleri ise, makineler ve aksamı, yakıt, mamul ürünler ve gıda maddeleri
teşkil etmektedir6.
masıyla Macaristan piyasa ekonomisine geçmeye önem vermiştir. Avrupa
ülkeleri başta olmak üzere Türkiye ile
çeşitli ticari ekonomik anlaşmalar imzalamıştır. 2004 yılında iki ülke arasında tesis edilen Gümrük Birliği, Türkiye
– Macaristan ticaret hacmine olumlu
katkılar sağlamaya başlamıştır. 2000
yılında iki ülke arasındaki toplam ticaret hacmi 326 milyon dolar iken, 2016
yılı itibarıyla iki ülke arasındaki toplam
ticaret hacmi 2 milyar doları aşmış
durumdadır. Fakat ikili ticaret hacmi
artarken, 2004 yılı öncesinde karşılık
ticaretin dengeli olan seyri 2004 yılı
sonrası Türkiye’nin aleyhine işlemeye
başlamıştır. 2004 yılı sonrası aradaki
ticaret açığı 2012 yılına kadar artan bir
seyir izlemiştir. 2012 yılı sonrası Türkiye’nin ihracatının artması karşılıklı
ticari açığı azaltmaya başlamıştır. İki
ülke arasında ikili ticaret hacminin 5
milyar dolara çıkarılması ortak hedef
olarak belirlenmiştir.
Türkiye’nin Macaristan’a yaptığı ihracatı incelendiğinde, genel
olarak ihracatın yüzde 97’sini sanayi
malları oluştururken, yüzde 3’lük kısmını ise tarım ürünleri oluşturmakta6. Türkiye – Macaristan Ticari İliş- dır. Yine aynı şekilde Macaristan’dan
yapılan ithalatın da büyük payını sanakiler
Doğu bloku sisteminin yıkıl- yi ürünleri teşkil etmektedir (T. C. Ekonomi Bakanlığı).
Macaristan’da yatırım faaliyetlerinde bulunan 100’ün üzerinde Türk
firması bulunmaktadır.
Türk firmalarının üstlenmiş oldukları
toplam yatırım ve proje değeri toplam
olarak 100 milyon dolar civarındadır.
Macaristan tarihi ve doğa turizmi açısından önemli bir ülkedir. Osmanlıdan kalma birçok eser turistlerin
ilgisini çekmektedir. Osmanlıdan kalan eserlerin başında Kasımpaşa Cami,
Gülbaba Türbesi, hamamlar yer almaktadır. Kasımpaşa Camisi günümüzde
kilise olarak kullanılmaktadır.
6 EIU, *Eurostat (2015)
7 DEİK
Türkiye’nin Macaristan’a ihraç
ettiği ürünlerin başında; makineler,
demir – çelik, elektrikli cihazlar, tekstil
ve gıda ürünleri yer almaktadır. İthal
ettiği ürünler arasında ise; elektronik
cihazlar, makineler, otomotiv yan sanayi ve kimyasal ürünler oluşturmaktadır (Trade Map).
Günümüzde Macar ithalatçılar,
genel olarak Türk mallarını Almanya
ve Avusturya’dan tedarik etmektedir.
Türk ihracatçılarda Macaristan’da toptan satış ve distribütörlük sistemleri
yoluyla ülkede depolama imkanları
elde etmektedirler. Ülkedeki tüketiciler mal ve ürün taleplerini uygun fiyatlardan ve zamanında karşılama imkanına sahip olmaktadır7.
Göller Bölgesi Aylık Hakemli Ekonomi ve Kültür Dergisi Ayrıntı Sayı 51 Haziran 2017/ 55
Macar mutfağında ve yemeklerinde
Osmanlılardan kalma izler ve tatlar
bulunmaktadır. Çünkü iki ülke arasında 150 yıllık ortak bir tarihin varlığı söz
konusudur. 2015 yılı verilerine göre
Macaristan’ı yıllık toplam 5 milyon turist ziyaret etmiştir. Bunlardan sadece
72 binini Türk turistler oluşturmaktadır. 2016 yılında Türk turist sayısında
yüzde 10’luk artış beklediklerini HUNFARIAN Tourism Genel Müdür Yardımcısı Tamas Glazer ifade etmektedir.
2015 yılı verilerine göre, Türkiye’yi ziyaret eden Macar turist sayısı ise 140
bin civarındadır8.
•
•
•
•
Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması Anlaşması: 14 Ocak 1992
Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşması: 10 Mart 1993
Serbest Ticaret Alanı Anlaşması: 8
Ocak 1997
Ekonomik İşbirliği Anlaşması: 12
Mayıs 2005
Sonuç Yerine
Macaristan piyasa ekonomisine geçişte diğer Doğu Bloku ülkelerine göre çok farklı büyüme ve yapısal
reform performansları göstermiştir.
Geçiş sırasında piyasa kurallarıyla tanışma sürecinde; fiyat kontrollerinin
6.1. Türkiye İle Macaristan Arasındaki kalkması, özelleştirme ve yabancı yaYapılan Anlaşma ve Protokoller9
tırımlara yönelme ile birçok sorunlarla
karşılaşmıştır.
• Uluslararası Karayolu Taşımacılığı Macaristan, bulunduğu konuAnlaşması: 14 Eylül 1968
mu ve Avrupa Birliği üyeliğini en iyi
• Ticaret Anlaşması: 12 Kasım 1974
şekilde değerlendirip ekonomik bü• Uzun Vadeli Ekonomik, Teknik, Sı- yüme açısından fırsata çevirebilir. Eski
nai ve Bilimsel İşbirliği Anlaşması: Doğu Bloku ülkeleri ile Batı Avrupa Ül11 0cak 1977
keleri arasında ticari merkez ve köprü
• Türk-Macar Ekonomik, Teknik İşbir- vazifesini üstlenebilir.
liği Karma Komitesi 8. Dönem Pro- Tarihteki Osmanlı – Macaristan
tokolü: 14 Eylül 1989
ilişkileri her iki ülke halkına objektif
• Karayolu Ulaştırma Protokolü: Ha- olarak anlatılarak, günümüzde ekonoziran 1992
mi, yatırım ve turizm açısından değerlendirmek mümkündür. Her iki ülke
8 “Macaristan Türkleri yatırıma çağırıyor” karşılıklı turizm sektörünü canlandırEkonomi Haberleri - Hürriyet www.hurriyet.
ması kaçınılmazdır.
com.tr ›
9 Macaristan Ülke Raporu
Göller Bölgesi Aylık Hakemli Ekonomi ve Kültür Dergisi Ayrıntı Sayı 51 Haziran 2017/ 56
Kaynakça
1. Budapeşte’de Türk - Macar Ekonomi Sempozyumu - Vakıf Yatırım internetsube.vakifyatirim.com.tr/haberler/haber-detay/
budapestede-t-t/?id=5255
2. CIA Factbook, 2011. https://www.cia.gov/
library/publications/the-world-factbook/,
(Erişim: 2.5.2017).
3. DEİK
4. EBRD, 2007.TransitionReport,http://www.
ebrd.com/downloads/research/transition/
TR07.pdf
5. Ekonomi Bakanlığı Dış Ticaret Bilgi Sistemi
6. Holmes, Stephen, “The Postcommunist Presidency,” East European Constitutional Review, Vol.2, No. 4/ Vol 3, No. 1, 1993/1994,
s. 36-39.
7. Hürriyet Gazetesi, “Macaristan Türkleri yatırıma çağırıyor” - Ekonomi Haberleri - Hürriyet www.hurriyet.com.tr › Ekonomi 6 Mar
2016
8. h t t p : / / w w w. p a r l a m e n t . hu / e n / we b /
house-of-the-national-assembly/election-of-the-members-of-parliament
9. h t t p : / / w w w. k o r m a n y. h u / e n / m e m bers-of-the-government
10. Macaristan ve Macaristan - Türkiye ticari
ilişkileri bilgileri kosano.org.tr/wp-content/
uploads/2014/11/macaristan-bilgi.docx
11. T.C. Başbakanlık Viyana Ticaret Müşavirliği
12. T.C. Budapeşte Büyükelçiliği
13. T. C. Dış İşler Bakanlığı
14. T. C. Ekonomi Bakanlığı
15. TÜİK, “Türkiye İstatistik Kurumu”
16. The Economist Intelligence Unit
17.
http://www.ibp.gov.tr/pg/section-pg-ulke-ndx.cfm
18. http://comtrade.un.org/pb/CountryPagesNew.aspx?y=2008
19. https://tr.wikipedia.org/wiki/Macaristan_
tarihi
20. www.cografya.gen.tr/siyasi/devletler/macaristan.htm