TÜRKÇE SORULARININ ÇÖZÜMLERİ 1. Olayı 1. kişi ağzıyla

TÜRKÇE SORULARININ ÇÖZÜMLERİ
1. Olayı 1. kişi ağzıyla anlatmada anlatıcı, olayın kahramanlarındandır. Bu tür metinlerde
“ben” ve “biz” zamirleri kullanılır. Fiiller “1. tekil” veya “1. çoğul” kişi eki ile çekimlenir.
Olayı 3. kişi ağzıyla anlatmada ise yazar, duyduğu ya da gözlemlediği bir olayı anlatır. Bu tür
metinlerde “o” ve “onlar” zamirleri kullanılır. Fiiller “3. tekil” veya “3. çoğul” kişi eki ile
çekimlenir.
Bu açıklamaya göre, I. metinde 3. kişi ağzından, II. metinde ise 1. kişi ağzından anlatım
yapılmıştır. İki metinde de farklı anlatıcı ağzı kullanıldığı için doğru yanıt “C” seçeneğidir.
Yanıt: C
2. TDK Yazım Kılavuzu’nun son baskısına göre “düzyazı” sözcüğü bitişik yazılır. Bu nedenle
doğru yanıt “D” seçeneğidir.
Yanıt: D
3. “Ağızda sakız gibi çiğnenmek” deyiminin anlamı “bir söz veya düşünceyi sık sık
tekrarlayıp durmak” olduğundan altı çizili sözle yay ayraç içindeki açıklama uyuşmamaktadır.
Bu nedenle doğru yanıt “C” seçeneğidir.
Yanıt: C
4. “II” numaralı cümle, kurallı bir isim cümlesidir. Ancak bu cümlenin yükleminde sözü
edilen “güç” kavramının; bulunduğu, var olduğu, bahsedilen şekilde olduğu bildirildiği için
cümle olumlu bir cümledir. Bu nedenle doğru yanıt “B” seçeneğidir.
Yanıt: B
5. Bu soruda olduğu gibi verilen paragrafları uyumlu ve düzenli biçimde bir araya getirip
metin oluşturmamız istendiğinde metnin giriş, gelişme ve sonuç bölümlerinin şu özelliklerine
dikkat etmemiz gerekmektedir:

Giriş bölümü, tek paragraftan oluşur ancak tek cümleden oluşmamalıdır. Bu bölümde;
konuya genel bir başlangıç yapılmalı, örnek verilmemeli, ayrıntılara girilmemeli;
ancak, şunun için, bundan dolayı gibi açıklama gerektirecek ve öncesinde bir şeyler
anlatıldığını düşündürecek ifadeler kullanılmamalıdır. Giriş bölümünü okuyan biri,
gelişmede nelerden bahsedebileceğimizi anlayabilmelidir.

Gelişme bölümünde; konu açıklanmaya başlanmalı, örnekler verilmeli, atasözü,
özdeyiş veya gözlemlerden yararlanılmalıdır. Bu bölümde birden fazla yardımcı fikir
bulunabilir. Böyle bir durumda yardımcı fikirler, farklı paragraflara bölünecektir.
Paragraflar
arası
geçiş,
bir
bağlantı
cümlesi
ile
sağlanmalıdır.

Sonuç bölümünde ise konu bir yargıya bağlanmalıdır, konunun özü ortaya çıkmalıdır.
Hiçbir şekilde bu bölümde açıklamalara girilmemeli, örnek verilmemelidir. Bu bölüm,
tek paragraftan oluşur ancak tek cümleden oluşmamalıdır. Bu bölümde genellikle özet
ve sonuç bildiren ifadelere yer verilir.
Yukarıda yapılan açıklamaların yanı sıra paragraflar arasındaki anlam bağlantılarına,
olayların oluş sırasına da dikkat edilmelidir. Soruda verilen paragraflarla mantık
akışına ve dil-düşünce bağlantısına göre bir metin oluşturulduğunda doğru sıralama
“II-III-I” şeklinde olmalıdır. Bu nedenle doğru yanıt “B” seçeneğidir.
Yanıt: B
6. A seçeneğinde “arkadaşımı” yanıtı belirtili nesne, B seçeneğinde “yarın” ögesi,
“…ne zamandır?” yükleminin yanıtı olduğu ve ek eylemin geniş zaman ekini (-dır) aldığı için
“yüklem”, C seçeneğindeki “okuldan” yanıtı “yer tamlayıcısı”, D seçeneğindeki “belki” yanıtı
“zarf tamlayıcısı” görevindedir. Çünkü bir cümlede “olasılık, kesinlik, tekrar, dilek” anlamları
içeren bu gibi ifadeler zarf tamlayıcısı olur. Buna göre, doğru yanıt “D” seçeneğidir.
Yanıt: D
7. I. cümlede, “Zarf-fiil eki almış sözcüklerden sonra virgül kullanılmaz.” kuralına, III.
cümlede “Şart ekini almış sözcükten sonra virgül kullanılmaz.” kuralına, IV. cümlede,
“Tekrarlı bağlaçlardan önce ve sonra virgül kullanılmaz.” kuralına uyulmamıştır.
II. cümlede, eş görevli kelime ve kelime gruplarının arasına getirilen “virgül”ün kullanımı
ile ilgili bir yanlışlık yoktur. Bu nedenle doğru yanıt “B” seçeneğidir.
Yanıt: B
8. Bu parçada “-mış” eki, “kaybolmuştu” fiilinde kip eki göreviyle kullanılmış ve çekimli fiil
yapmıştır. Aynı ek, “uzanmış” sözcüğünde ise sıfat-fiil eki olarak kullanılmış ve fiilimsi
yapmıştır. “Çalışanlar” sözcüğü metinde adlaşmış sıfat-fiil görevindedir. “Arayıp tarayıp
bulur.” deyiminde “arayıp tarayıp” sözcükleri fiilimsi olarak yer almıştır. Fiilimsi türlerinden
“başlayınca, artıp, olmadığında, arayıp tarayıp” sözcükleri ile zarf-fiile; “uzanmış, akan,
söylediği, gülen, kaybetmeyen, çalışanlar” sözcükleri ile sıfat-fiile örnek vardır. “Kazma”
sözcüğü parçada kalıcı ad göreviyle kullanılmıştır. İsim-fiil örneği yoktur. Bu nedenle doğru
yanıt “A” seçeneğidir.
Yanıt: A
9. Sıralanan cümlelerle anlamlı bir paragraf oluşturulmak istendiğinde öncelikle konu
bütünlüğü dikkate alınarak giriş cümlesi tespit edilmelidir. Giriş cümleleri “ama, ne var ki,
böylece, bundan sonra…” gibi ifadelerle başlamaz. Tanıtıcı ve açıklayıcı bir özellik taşır.
Sonuç cümleleri ise düşünceyi bitiren, özetleyen, sonuçlandıran anlamlar taşıdığından bu
cümlelerde “kısacası, özetle, böylece, o hâlde…” tarzında ifadelere yer verilir. Ayrıca
cümleler arasındaki anlam bağlantılarına, olayların oluş sırasına da dikkat edilmelidir. Bu
noktalar göz önünde bulundurulduğunda doğru yanıt “A” seçeneği olur.
Yanıt: A
10. Bu parçada vurgulanmak istenen düşünce “Karacaoğlan’ın yaşadığı devirde radyo mu
vardı sanki?” cümlesinde saklıdır. Bu cümlede sanatçıların çeşitli reklam araçlarıyla
tanıtılarak değil, yazdıkları eserlerle isimlerinin anılması gerektiği dile getirilmiştir. Bu
nedenle doğru yanıt ” D” seçeneğidir.
Yanıt: D