Girişimci Kimdir? - teb kobi akademi

TÜRKİYE TARIM SEKTÖRÜ
GELECEK STRATEJİSİ KONFERANSI
SONUÇ RAPORU DEĞERLENDİRMESİ
GİRİŞİM
EĞİTİM VE DANIŞMANLIK
MERKEZİ
13 ARALIK 2012 / İZMİR
TÜRKİYE TARIM SEKTÖRÜNÜN
GELİŞİMİ
• Tarım sektörünün Gayrisafi Yurt İçi Hasılaya katkısı 2011 yılında 103
milyar TL olarak gerçekleşmiş olup her geçen yıl mutlak değer olarak
artış göstermektedir.
• Tarımsal üretim değeri mutlak değer olarak artış göstermesine rağmen
toplam ekonomi içerisindeki payı azalma eğilimi göstermektedir.
• 2001 yılında %8,6 olan tarım sektörünün payı 10 yıllık süre içerisinde
%7,9’a gerilemiştir.
• Türkiye Tarım Sektörü dünyada tarımsal ekonomik büyüklük açısından
2002 yılında 11. sırada iken 2010 itibariyle 7. sıraya; Avrupa’da ise 1.
sıraya yükselmiştir.
• 2012 yılı başındaki 30,9 milyar TL’lik kredi hacmi, gelişmelerin
sağlanması adına önemli bir göstergedir.
TÜRKİYE TARIM SEKTÖRÜNÜN
GELİŞİMİ
• Tarım sektörü 2011 yılı itibariyle yaklaşık 6 milyon kişinin istihdamına
katkı sağlar hale gelmiştir.
• Sektör, Sosyal Güvenlik Kurumu’nun bu rakamlarına bakıldığında da
toplam istihdamın %25,5’ini oluşturmaktadır.
• Türkiye İhracatçılar Meclisi rakamlarına göre, 2001 yılında 4,7 milyar
dolar olan tarımsal ihracat değeri 2011 yılı 17,9 milyar dolar değerine
ulaşmıştır. 10 yıl içerisinde ihracat değerinde %280 artış yaşanmıştır.
• Türkiye, Dünya tarımsal ürün ihracatında 26 üründe ilk 5 sırada yer
almıştır.
• Bunun yanı sıra 2011 yılı gıda ürünlerine ilişkin dış ticaret dengesinde
ise 3,6 milyar dolar fazla verilmiştir.
TARIM SEKTÖRÜ GELECEK
STRATEJİSİ KONFERANSI
• 2 ARALIK 2011 tarihinde İzmir’de gerçekleştirilmiştir.
• Konferansa; tarım sektöründe aktif rol oynayan işletmeler,
kamu kurumları ve sektörle ilişkili diğer kurum ve
kuruluşların temsilcilerinden oluşan 61 kişilik bir grup
katılmıştır.
• Tarım Sektörü Gelecek Stratejisi Konferansı’nda, tarım
sektörünün geçmişi ve bugünü değerlendirilmiş; sektörün
ekonomik ve yapısal gelişimini etkileyen faktörler
belirlenmiş ve bunlarla bağlantılı gerçekleştirilmesi gereken
acil ve önemli görevler ortaya konulmuştur.
TARIM SEKTÖRÜ
GELECEK STRATEJİSİ KONFERANSI
UYGULAMALARI
• TARIM SEKTÖRÜNDE BAŞARDIKLARIMIZ VE
BAŞARAMADIKLARIMIZ
• TARIM SEKTÖRÜNÜN BASKIN ÖZELLİKLERİ – GZFT
UYGULAMASI
• GZFT’DEN STRATEJİK AÇILIMLAR
• TARIM SEKTÖRÜNÜN GELECEĞİNİ ETKİLEYEN
EĞİLİMLER
• STRATEJİK AÇILIMLARDAN VE EĞİLİMLERDEN
GÖREVLER
TARIM SEKTÖRÜ ETKİLEYEN
EĞİLİMLER
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
1. Zenginleşen ve Yüksek Nüfuslu Yakın Pazarlarda Talep Artıyor
2. Tarımda Yüksek Teknoloji Kullanımı Artıyor
3. Finans Sektörünün Tarıma İlgisi Artıyor
4. Lisanslı Depoculuk Yaygınlaşıyor
5. Tarım Destekleri Artıyor ve Çeşitleniyor
6. Organik Tarım ve Agro-Turizme İlgi Artıyor
7. Hayvancılık Yatırımları Artıyor
8. Dünyadaki Gıda Ürünleri Talebi Artıyor
9. Gelişmekte Olan Ülkelerde Tarıma Destekler Artıyor
10. Bilinçsiz Tarım Uygulamaları Tarımın Geleceğini Tehdit Ediyor
TARIM SEKTÖRÜ
GELECEK STRATEJİSİ KONFERANSI
SONUÇ VE TESPİTLERİ
Türkiye’nin Yüksek Tarımsal Potansiyeli
• Ülkemizin yakın çevresinde bulunan ülkeler iklim ve çevresel
koşullarından dolayı ürün çeşitliliğinde Türkiye’ye göre dezavantajlı
konumda bulunmaktadırlar.
• Bu ülkelerdeki talebin karşılanmasındaki boşluk, Türkiye için büyük
fırsatlar sunmaktadır. Mevsimsel ve bölgesel olarak ürünlerin talep
analizleri yapılarak ve gerekli destekler verilerek hem ihracat değerine
hem de ülke ekonomisine önemli katkılar sağlanabilecektir.
• Tarımsal ve hayvansal ürün çeşitliliği, farklı ürünlerde uluslararası
alanda markalaşmak için kullanılabilir, daha katma değerli ürün
sunulması ile tarımsal ekonomiye katkı sağlanabilir.
TARIM SEKTÖRÜ
GELECEK STRATEJİSİ KONFERANSI
SONUÇ VE TESPİTLERİ
Ar-Ge ve İnovasyon Gücünün Arttırılması
• Tarımsal teknolojilerin kullanımının ve inovasyonunun gelişmesi, üretim
maliyetlerinin azaltılmasında önemli bir rol oynamakta ve bu sayede de
verimliliğin ve ortaya konulan katma değerin artmasına katkı
sağlamaktadır.
• Gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin bu alanda Türkiye’den daha hızlı
ilerleme kaydetmesi ülkemiz tarım sektörünün karşısına önemli bir
tehdit unsuru olarak çıkmaktadır. Türkiye’nin tarımsal teknoloji
alanındaki gelişmeleri yakından takip etmesi ve gerek içsel bilginin
güçlendirilmesi gerekse de yurtdışından Ar-Ge ve inovasyonun temelini
oluşturacak bilgilerin ithalini artırması faydalı olacaktır.
TARIM SEKTÖRÜ
GELECEK STRATEJİSİ KONFERANSI
SONUÇ VE TESPİTLERİ
Tarımsal Arazilerin Bütünlüğünün ve Verimliliğinin Korunması
• Bilinçsiz ilaçlama, sulama vb. uygulamalar sonucu tarım yapılabilirlik
vasfını yitirmiş araziler ortaya çıkmaktadır. Çiftçilerin ve tarım ile
uğraşan diğer işletmeler gerekli eğitimlerin verilmesi bilinçli tarım
uygulamalarına geçmeleri yönünde adımlar atılması gerekmektedir.
• Tarım arazilerinin bölünmesini sağlayan miras hukuku da aynı zamanda
ülkemiz verimli topraklarının ölçek ekonomisi sunamamasına neden
olabilmektedir.
• Bu arazilerin verimliliğinin düşmemesi ve atıl olarak kalmaması için
ortak kullanımı teşvik edecek destekler ve politikalar oluşturulması
gerekmektedir.
TARIM SEKTÖRÜ
GELECEK STRATEJİSİ KONFERANSI
SONUÇ VE TESPİTLERİ
Tarımsal Teknolojilerden Sağlanan Faydaların Artırılması ve
Ar-Ge-İnovasyon Çalışmalarına Ağırlık Verilmesi
• Sektör aktörlerine üretim, pazarlama, Ar-Ge, dış ticaret, işletme
yönetimi, finansman konularında verilecek destekler sektörün
kalkınması açısından önemlidir.
• İlgili kamu kurum ve kuruluşlarının, STK’ların, kamuoyunu destekler
hakkında ve gelecek dönem tarım politikaları hakkında daha fazla
bilgilendirmesi faydalı olacaktır.
• Bunlara ek olarak da sağlanan teşviklerin ülkemiz kalkınmasında ve
gelişmesinde en verimli şekilde kullanılabilmesi için gerekli eğitim
sisteminin de entegre bir şekilde çalışmasının sağlanması önem arz
etmektedir.
TARIM SEKTÖRÜ
GELECEK STRATEJİSİ KONFERANSI
SONUÇ VE TESPİTLERİ
Lisanslı Depoculuğun İhracat Artışına Katkısı
• Lisanslı depoculuğun yaygınlaşması ile ürünler güvenli, sağlıklı ve
sigortalı olarak uluslararası standartlarda muhafaza edilebilecektir.
• Böylece yılın her döneminde gelen talepler karşılanabileceği gibi
ürünlerin depoda bekletilerek yüksek fiyat dönemlerinde satılabilmesi
de sağlanabilecektir.
• Lisanslı depoculuğun getireceği bir diğer avantaj ise finansman
olanaklarından teminat nedeniyle faydalanamayan işletmelerin
depodaki ürünlerini teminat olarak gösterebilmeleri olarak ortaya
çıkmaktadır.
TARIM SEKTÖRÜ
GELECEK STRATEJİSİ KONFERANSI
SONUÇ VE TESPİTLERİ
Tarımsal Ürün ve Girdilerin İthalat Oranının Azaltılması
• Mazot ve kimyevi gübre gibi tarımsal girdilerde dışa bağımlılığın yüksek
olması, büyüme ve gelişme stratejilerinin oluşturulmasında ithalat
ayağının da göz önünde bulundurulması gerekliliğini gündeme
getirmektedir.
• Sektörde inovasyon uygulamalarının başlaması, desteklerin ve
finansman kaynaklarının artması gibi olumlu gelişmelerden
faydalanılması gerekmektedir.
• Markalaşmaya da önem verilerek markalaşmış ithal ikamesi ürün
üretimleriyle ithalat değerinde azalma sağlanabilecektir.
TARIM SEKTÖRÜ
GELECEK STRATEJİSİ KONFERANSI
SONUÇ VE TESPİTLERİ
Kooperatifleşmenin Arttırılması ve Finansal Kaynaklardan
Daha Etkin Yararlanılması
• Sektör yoğunlukla küçük işletmelerden oluşmaktadır. Bu işletmelerin
sermaye ihtiyaçlarının, üretim sistemleri ve ürün geliştirme
ihtiyaçlarının karşılanması adına uzun vadeli krediler vb. ürünler
sunulması sektörün kalkınmasında oldukça önemlidir.
• Sektörde yer alan küçük işletmelerin de kooperatifleşme sistemi ile bir
araya gelmeleri sağlanmalıdır. Böylece ürün satışları ve maliyet
oluşturan kalemlerin alımı kooperatif üzerinden yapılacağından
maliyette azalma, satış fiyatını artırmada pazarlık gücü elde
edilebilecektir.
• Kooperatifleşme finansal kaynaklardan daha etkin yararlanılabilmesini
sağlayacaktır. Finansal kaynakların getiri sağlamaya yönelik etkin
kullanımı konusunda sektör aktörlerinin desteklenmesi gerekmektedir.
TARIM SEKTÖRÜ
GELECEK STRATEJİSİ KONFERANSI
SONUÇ VE TESPİTLERİ
Organik Tarım Fırsatının Değerlendirilmesi
• Yaratılan katma değer açısından organik ürünler ön sıralarda yer
almaktadır.
• Organik tarımın yaygınlaşması ile birlikte tarımda kimyasal kullanımının
azalması ve toplum sağlığının gelişmesi gündeme gelecek gelişmeler
arasında ifade edilmiştir.
• Organik ürünlere artan talebin ve çevre ülkelerdeki organik ürün
talebinin karşılanabilmesi için üreticilerin daha fazla bilinçlendirilmesi
ve organik ürün verimliliğinin artırılmasına yönelik çalışmalar
konusunda bilgi sahibi olmalarının sağlanması önemlidir.
• Organik tarım üretiminin yapılabilmesi için gerekli mevcut ve yeni
sahaların korunması/ sağlanması gibi faaliyetlerin artırılmasına yönelik
çalışmaların kamu otoritesi tarafından planlanmasında fayda vardır.
TARIM SEKTÖRÜ
GELECEK STRATEJİSİ KONFERANSI
SONUÇ VE TESPİTLERİ
Agro-Turizm Fırsatının Değerlendirilmesi
• Agro-turizme olan ilginin artmasıyla birlikte kırsal bölgelerde turizmin
gelişmesi ve tarımda markalaşmanın teşvik edilmesi sağlanabilecektir.
• Ülkemizin agro-turizm potansiyelinin tanıtılabilmesi ve agro-turizm
alanlarının yaygınlaştırılabilmesi için sürdürülebilir bir turizm yapısına
kavuşulması önemlidir. Bu konuda kamu ve STK’ların bir araya gelerek
agro-turizme ilişkin detaylı analiz ve değerlendirmeler yapması,
yönlendirici bilgilerin ve dokümanların tek bir çatı altında çıkmasını
sağlayabilecektir.
• Bu sayede hem kırsal kalkınmaya destek olunabilecek hem de artan
agro-turizm çeşitliliği talepleri de karşılanabilecektir.
GELECEĞE BAŞARIYLA YÜRÜMEK İÇİN NE
YAPMALIYIZ?
KOBİ’LERDE KALICI OLMA ÇABASI
 KOBİ’ler gelecekte var
olmak için uzun dönemli
kararlar almak ve planlar
yapmak zorundadır.
 Yani gelecek stratejilerini
belirlemeleri gerekir.
KOBİ’LERDE KALICI OLMA ÇABASI
 Strateji, işletmenin
amacına ulaşmak için
belirlediği “uzun” yoldur.
 Bu uzun yolda başarı,
değişen dış faktörlerin
doğru analiz edilmesini,
değişime uygun iç
dönüşümlerin zamanında
başarılmasını gerektirir.
KOBİ’LERDE KALICI OLMA ÇABASI
•Uzun dönemde başarılı ve kalıcı
olmak için işletmelerde
Etkili pazarlama
Verimli üretim
Yeterli yönetim
yapılarının oluşturulması gereklidir.
KOBİ’LERDE KALICI OLMA ÇABASI
• İşletmenin uzun dönemli kalıcı
olma hedefine giden yolda “
kurumsal gelişme mücadelesi”
çeşitli aşamalardan
oluşmaktadır:
•
•
•
•
Başlangıç
Tutundurma
Gelişme
Olgunlaşma
Başlangıç Tutundurma
Gelişme
Olgunluk
İŞLETMELERDE HAYAT DÖNGÜSÜ
Küçülme
KOBİ’LERDE KALICI OLMA ÇABASI
• KOBİ’ler bu aşamaların her birinde
“ayakta kalmak” ve “rekabet ve
değişim karşısında güçlü olmak” için
sürekli mücadele veren işletmelerdir.
• Bu mücadelenin “işletmelerin gelişim
ihtiyacına en uygun şekilde”
gerçekleşmesi ve “işletmeyi kalıcı bir
kurumsal bir yapıya dönüştürme”
konusunda doğru adımlardan
oluşması gereklidir.
TEB KOBİ AKADEMİ-TARIM BULUŞMALARI
KURUMSAL GELİŞİM PROGRAMI
ATÖLYE ÇALIŞMALARI
TEB KOBİ AKADEMİ- TARIM BULUŞMALARI
ATÖLYE ÇALIŞMALARI
1. Tarımda Uzun Dönemli Gelecek Planları
Tarımsal İşletmelerde Stratejik Yönetim
2. Tarımsal İhracatta Yeni Ufuklar
?
TEB KOBİ AKADEMİ- TARIM BULUŞMALARI
ATÖLYE ÇALIŞMALARI
1.
Tarımda Uzun Dönemli Gelecek Planları
Tarımsal İşletmelerde Stratejik Yönetim
1. Eğitim Grubu: “Tarımda Uzun Dönemli
Gelecek Planları-Tarımsal İşletmelerde
Stratejik Yönetim “
• İşletmelerin İçinde Yaşadığı Şartlar Değişiyor.
•
•
•
Piyasalar değişiyor, çeşitleniyor, genişliyor.
Rekabet değişiyor, genişliyor, zorlaşıyor.
Müşteri beklentileri değişiyor, çeşitleniyor, artıyor.
• Strateji, Ayakta Kalmak ve Kalıcı Olmak İçin
“Değişimi Anlamak ve Değişime Uyum Göstermek”
Mücadelesidir.
1. Eğitim Grubu: “Tarımda Uzun Dönemli
Gelecek Planları-Tarımsal İşletmelerde
Stratejik Yönetim”
•
Krizlerin Bize Öğrettikleri:
•
Ülkemizde sürekli krizler ve değişim rüzgarları altında işletmeler
kuruluyor ve gelişmeye çalışıyor.
•
Bu şartlar altında dahi yeni işletme kuruluşları (azalsa da)
durmuyor.
•
Ülkemizin bu şartları altında tüm işletmeler, dalgalara ve değişime
karşı güçlü ve dayanıklı olmak için mücadele etmelidir:
 Kısa vadeli çözümler yerine, uzun vadeli ancak kalıcı
hedefler ve gelişim çabalarına yönelmeli, bunun için
stratejik bakış açısını işletmelerine kazandırmalıdırlar.
 Değişim ihtiyacını doğru ve zamanında analiz edecek ve
alınacak stratejik kararları uygulayacak iyi yönetim yapıları
kurmalıdırlar.
1. Eğitim Grubu: “Tarımda Uzun Dönemli
Gelecek Planları-Tarımsal İşletmelerde
Stratejik Yönetim”
 Mevcut kaynaklarını doğru karar ve hedeflere yönelik iyi planlarla
kullanmalıdırlar.
 Sığ satış çabasının yerini etkili pazarlama çabaları almalıdır: (daha geniş
sunum bölgesi, daha çeşitli müşteriler, daha çeşitli ürün/hizmetler, artan
müşteri memnuniyeti)
 Fiyata dayalı rekabetin yerini “yenilikçilik”, “farklılık” ve “faydaya” dayalı
rekabet almalıdır.
 Sürekli gelişim ile kalıcı ölçekler, daha iyi teknolojiler ve verimlilik
hedeflenmelidir.
 Katma değerli ürün/hizmetlere yönelik çabalar hiç durmamalı, büyük
müşteri grupları ve dış pazarlar hedeflenmelidir.
1. Eğitim Grubu: “Tarımda Uzun Dönemli
Gelecek Planları-Tarımsal İşletmelerde
Stratejik Yönetim”
• KOBİ’lerde Uzun Dönemli Hedeflere Yönelik
Stratejik Yönetim Uygulanabilir mi?
• KOBİ’lerde Stratejik Yönetim İçin Pratik Bir
Yöntem: İŞ PLANI
TEB KOBİ AKADEMİ- TARIM BULUŞMALARI
ATÖLYE ÇALIŞMALARI
2. Dış Ticarette Başarı:
Tarımsal İhracatta Yeni Ufuklar
• Dış Ticaret Stratejiniz Hazır mı?
• Dış Ticaret Hedefleriniz Net midir?
• Hangi veriler ile hedeflerinizi belirlediniz?
• Doğru Pazara Ulaşmak için Seçtiğiniz Yol
Doğru mu?
• Risksiz Dış Ticaret Yapabiliyor musunuz?
2. Eğitim Grubu: Tarımsal İhracatta Yeni
Ufuklar
Dış Ticarette Başarı:
Küreselleşen ekonomilerin iç piyasalarında karşılaşılan daralma ve
firmaların globalleşme isteği nedeniyle dış ticaret önem
kazanmaktadır.
Uluslar arası markalaşma, bilinilirlik, yaratılan artı değerin ülkede
kalması isteği ve giderek artan kalite ve standardizasyon sistemleri
KOBİ’lerin sadece ulusal pazarda kalmasına izin vermemektedir.
2. Eğitim Grubu: Tarımsal İhracatta Yeni
Ufuklar
Dış Ticarette Başarı:
Dış ticaret planı KOBİ’lerin alt yapılarını geliştirmeleri ve
hedeflerini net saptayabilmeleri açısından gereklidir.
Uluslar arası pazar araştırmaları yapılacak dış ticaret planının
temelini teşkil etmekte olup firmanın gelecek beklentilerini sağlıklı
bir biçimde belirlemesine yardımcı olmaktadır.
KOBİ kurumsal alt yapısını geliştirdiğinde ve stratejik plan yaparak
uluslar arası pazarlara eriştiğinde başarı şansı büyük oranda
artmaktadır.
DİNLEDİĞİNİZ İÇİN
TEŞEKKÜRLER
GİRİŞİM EĞİTİM VE DANIŞMANLIK
MERKEZİ