3. İnceleme ve Tarhiyat Safhasında Bulunan İşlemler

İNCELEME VE TARHİYAT SAFHASINDA BULUNAN
İŞLEMLER
Mehmet YILDIRIM
BDO DENET
27 Eylül 2016
İNCELEME VE TARHİYAT SAFHASINDA BULUNAN İŞLEMLER
Düzenlemenin Kapsamı
 Kanunun kapsadığı dönemlere ilişkin olarak 19.08.2016
tarihinden önce başlamış olan ancak bu tarihe kadar
tamamlanmayan; vergi incelemeleri, takdir, tarh ve
tahakkuk işlemleri devam eder (matrah artırımı hükümleri
saklıdır).
 Bu işlemlerin tamamlanmasından sonra tarh edilen vergi
ve kesilen cezalar için; dava açılmaması ve ihbarnamenin
tebliğinden itibaren 30 gün içinde (Tebliğ Ek-4/a ile)
başvuru şartıyla:
Sayfa 2/50
İNCELEME VE TARHİYAT SAFHASINDA BULUNAN İŞLEMLER
Yararlanma Esasları
• VERGİNİN ASLI ……………………………….:
%50’si ve bu tutara (Kanun yayım
tarihine kadarki döneme) isabet
eden Yİ/ ÜFE oranında faiz
ödenir.
Kalan vergi aslı silinir.
• VERGİ ZİYAI CEZASI…………………...… :
Tamamı silinir.
• VERGİ ASLINA BAĞLI OLMAYAN CEZA:
%25’i ödenip, kalanı silinir.
• GECİKME FAİZİ …………………………………:
Kanunun yayım tarihinden
ihbarnamenin tebliği üzerine
dava açma süresinin bitim
tarihine kadarki süre için
hesaplanacak gecikme faizi ödenir.
• ÖDEME VADELERİ ……...................:
İhbarnamenin tebliğini izleyen
aydan başlamak üzere PEŞİN veya
12 ayda 6 eşit taksitte ödenir.
Sayfa 3/50
İNCELEME VE TARHİYAT SAFHASINDA BULUNAN İŞLEMLER
Tarhiyat Öncesi Uzlaşma
 19.08.2016 itibariyle, tarhiyat öncesi uzlaşma
talebinde bulunulmuş ancak uzlaşma günü
gelmemiş veya uzlaşma sağlanamamış olmakla
birlikte vergi ve ceza ihbarnameleri mükellefe
tebliğ edilmemiş alacaklar için de bu madde
hükümleri uygulanır.
Sayfa 4/50
İNCELEME VE TARHİYAT SAFHASINDA BULUNAN İŞLEMLER
İncelemeye Başlama
Bu hükümlerin uygulanması açısından incelemeye başlama;
 Mükellefin, incelemeye başlama tutanağını imzaladığı tarihtir,
 Tutanakta mükellefin imzasının bulunmaması halinde tutanağın vergi dairesi
kayıtlarına intikal ettiği tarih incelemeye başlama tarihi olarak kabul edilir
Sayfa 5/50
İNCELEME VE TARHİYAT SAFHASINDA BULUNAN İŞLEMLER
Diğer Hususlar
 Kanunun kapsadığı dönemlere ilişkin olarak iştirak
nedeniyle kesilecek vergi ziyaı cezalarında, cezanın %25’i
alınır, kalanı silinir.
 Kanunun kapsadığı dönemlere ilişkin olarak Kanunun
yayımlandığı tarihten önce pişmanlık talebi ile verilip
ödeme yönünden şartların ihlal edildiği beyannameler ile
kendiliğinden verilen beyannameler için kesilen ve
kanunun yayımı tarihi itibariyle tebliğ edilmemiş vergi
ziyaı cezaları, vergi aslının ödenmesi kaydıyla silinecektir.
Sayfa 6/50
İNCELEME VE TARHİYAT SAFHASINDA BULUNAN İŞLEMLER
Diğer Hususlar/2
 Bu hükümlerden, kapsama giren tüm tarhiyatlar için yararlanılabileceği gibi
sadece talep edilen tür ve dönemler için de yararlanılabilir.
 Bu madde hükmünden yararlanmak isteyen mükellefler, ayrıca VUK’nun
uzlaşma, tarhiyat öncesi uzlaşma ve vergi cezalarında indirim hükümlerinden
yararlanamazlar.
 Düzeltme taleplerine ilişkin incelemelere devam edilir. Ancak Tebliğ’de yer
alan açıklamalar uyarınca, mükelleflerin düzeltme istediği yıl için matrah ve
vergi artırımında bulunmaları halinde, düzeltme talebinden vazgeçtikleri
kabul edilerek bu tür incelemeler sürdürülmeyecektir.
Tebliğ açıklamasından çıkan sonuç, Hazine aleyhine yapılan düzeltme talepleri
nedeniyle yürütülen vergi incelemelerinin bu kapsama girmediği BUNA KARŞIN
matrah ve vergi artırımında bulunulan yılda ilgili vergi türleri itibariyle
düzeltme talebinden vazgeçildiğinin kabul edileceği ve bu kapsamdaki
düzeltme ve buna bağlı iade taleplerinin reddedileceği yönündedir.
Kanaatimizce bu açıklama hatalıdır.
Sayfa 7/50
İNCELEME VE TARHİYAT SAFHASINDA BULUNAN İŞLEMLER
Diğer Hususlar/2
 İnceleme ya da tarhiyat safhasındaki işlemler ile ihtilaflı (kesinleşmemiş veya
dava safhasında bulunan) tarhiyatlarla ilgili olarak 6736 Sayılı Kanundan (3’üncü
maddesi ve 4 üncü maddesinin birinci ila sekizinci fıkraları hükümlerinden)
yararlanan mükelleflerin söz konusu işlem ve tarhiyatlar sebebiyle, takip eden
dönemler de dahil olmak üzere yapılan düzeltme sonucu iade taleplerinin
ortaya çıkması halinde, bu taleplerinin yerine getirilmesinde, bu işlem ve
tarhiyatlara ilişkin kesinleşip ödenen vergi aslı tutarları dikkate alınacaktır.
(2016/1 Sayılı 6736 Sayılı Kanun İç Genelgesi)
Bu durumda, örneğin 2014 yılında ödenen 100 TL tutarındaki kurumlar
vergisi stopajının 2013 yılında ödenmesi gerektiği iddiası ile vergi tarhiyatı
yapılmış ve mükellef bu tarhiyata ilişkin olarak dava açma süresi devam
ederken 6736 Sayılı Kanun’un 3’üncü maddesinden yararlanmış ise, madde
kapsamında vergi aslının 50 TL’ye indirilmesi gerekmektedir. Ancak 2014
döneminde ödenen 100 TL’lik vergi aslının sadece 50 TL’lik kısmının
iade/mahsup edileceği kalan kısmın ise iadeye konu edilmeyeceği
anlaşılmaktadır.
Sayfa 8/50
PİŞMANLIKLA VEYA KENDİLİĞİNDEN YAPILAN
BEYANLAR
Sayfa 9/50
PİŞMANLIKLA VEYA KENDİLİĞİNDEN BEYAN
Genel Değerlendirme
 Mükelleflerin ilgili yılda vergi ziyaı yaratan spesifik konuları varsa ve ilgili yılın matrah
artırımı tutarı pişmanlıkla beyan durumunda hesaplanacak tutarın çok üzerinde ise riskin
giderilmesi için bu yol seçilebilir. Matrah artırımı ilgili yılın vergisel risklerini tümüyle
ortadan kaldırdığından matrah artırımı halinde hesaplanacak tutar ile pişmanlıkla beyan
halinde hesaplanacak tutar arasında ciddi bir fark yoksa matrah artırımı yolu tercih
edilmelidir. Bununla birlikte matrah artırımının konusuna girmeyen vergiler ve durumlar
(ör. SMİYB düzenleme) açısından pişmanlık veya düzeltme hükümleri uygulanabilir.
 Matrah artırımının alternatifi olarak pişmanlıkla veya kendiliğinden beyan halleri de
Kanun kapsamına dahil edilmiştir. Pişmanlıkla beyanda vergi aslı için bir indirime
gidilmemiş olması, 6736 Sayılı Kanun’un önemli bir eksiğini oluşturmaktadır.
Sayfa 10/50
PİŞMANLIKLA VEYA KENDİLİĞİNDEN BEYAN
Kapsam
 30.06.2016 tarihinden önce beyan edilmesi gereken
VUK kapsamındaki bütün vergiler, 2016 ve önceki
yıllara ilişkin emlak vergisi ve 30.06.2016 tarihinden
önce yükümlülüğü doğan gümrük vergisi için bu
hükümlerden faydalanabilecektir.
Sayfa 11/50
PİŞMANLIKLA VEYA KENDİLİĞİNDEN BEYAN
Yararlanma Esasları
31 EKİM 2016 TARİHİNE KADAR BAŞVURMAK KAYDIYLA
• VERGİNİN ASLI ………………………………..: Tamamı ve bu tutara isabet eden
Yİ/ÜFE oranında bir faiz ödenir.
• VERGİ ZİYAI CEZASI…………………………… : Tamamı silinir.
• VERGİ ASLINA BAĞLI OLMAYAN CEZA : Tamamı silinir.
• PİŞMANLIK ZAMMI/GECİKME FAİZİ …….: Tamamı silinir.
• ÖDEME VADELERİ ……....................: Kanunun yayınını izleyen 3.ayın sonuna
kadar defaten yahut ilk taksiti bu sürede olmak üzere maksimum 18 taksitte
ödenecek. Taksitli ödemelerde daha önce belirtilen katsayılar uygulanır.
Sayfa 12/50
PİŞMANLIKLA VEYA KENDİLİĞİNDEN BEYAN
Yararlanma Esasları/2
• Uygulamadan faydalanabilmek için pişmanlık beyanının ya da kendiliğinden
beyanın kanunun yayım tarihini izleyen 2. ayın sonuna kadar yapılması gerekir.
• Gümrük Kanunu ve ilgili diğer kanunlara göre tahakkuku ve tahsili gerektiği
halde yükümlü tarafından beyan edilmeyen aykırılıkların ilgili gümrük idaresine
bildirilmesi durumunda, gümrük vergilerinin tamamı ile hesaplanacak faiz
yerine 19/8/2016 tarihine kadar Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak
hesaplanacak tutarın; Kanunda belirtilen süre ve şekilde tamamen ödenmesi
şartıyla faizlerin ve idari para cezalarının tamamının tahsilinden vazgeçilir.
Sayfa 13/50
PİŞMANLIKLA VEYA KENDİLİĞİNDEN BEYAN
Emlak Vergisinde Durum:
-
2016 ve önceki vergilendirme dönemine ilişkin emlak vergisi beyanında
bulunmayan,
Bildirimde bulunmakla birlikte vergisi eksik tahakkuk eden
mükellefler bu kanuna göre bildirimde bulunur ve tahakkuk eden vergi ile
kültür varlıklarının korunması katkı payının tamamını kanunun yayınlandığı
tarihe kadar hesaplanacak Yİ / ÜFE oranındaki faizle öderlerse, bunlara bağlı
gecikme faizi, gecikme zammı ve vergi cezaları silinecektir. Ödeme sistemi
yukarıda belirtildiği gibidir.
Sayfa 14/50
İŞLETME KAYITLARININ DÜZELTİLMESİ
Sayfa 15/50
KAPSAM
 KAYITLARDA YER ALMAYAN SABİT KIYMET & EMTİA
 İŞLETMEDE
BULUNMAYAN
ORTAKLARDAN ALACAKLAR
Sayfa 16/50
EMTİA,
KASA
MEVCUDU,
İşletmede Mevcut Olduğu Halde Kayıtlarda
Yer Almayan, Makine, Teçhizat, Demirbaş
Ve Emtia
Sayfa 17/50
KAYITLARDA YER ALMAYAN DEMİRBAŞ & EMTİA
Düzenlemenin Kapsamı
• Kanun’un 6/1’inci maddesinde düzenlenmektedir.
• Uygulamadan; (serbest meslek erbabı, ferdi ticari işletmeler, adi
ortaklıklar, kollektif şirketler, adi komandit şirketler ile sermaye
şirketleri, kooperatifler, iktisadi kamu kuruluşları, dernek ve vakıflara
ait iktisadi işletmeler ve iş ortaklıkları dahil) tüm gelir ve kurumlar
vergisi mükellefleri yararlanabilir.
• Bilanço ve işletme esasında defter tutanlar için farklı şekilde kayıt
yapılması öngörülmektedir.
• Bu kapsamda beyanda bulunanlara, KDV Kanununun 9/2 maddesi hükmü
uyarınca belgesiz mal bulundurduğu gerekçesiyle malın emsal bedeli
üzerinden cezalı olarak KDV tarhiyatı yapılmayacaktır.
Sayfa 18/50
KAYITLARDA YER ALMAYAN DEMİRBAŞ & EMTİA
Düzenlemenin Kapsamı/2
• “Kayıtlarda düşük değerle yer alan makine ve demirbaşlara” KANUNDA
YER VERİLMEMİŞTİR.
• İşletmede fiilen mevcut olduğu halde kayıtlarda yer almayan;
• EMTİA, (Alım satım işletmelerinde satışa hazır mallar, İmalatçı
işletmelerde ise hammadde, malzeme, yarı mamul ve mamul mallar
(Yıllara Sari İnşaat Onarım İşleri, Kat Karşılığı İnşaat İşleri, Yap-Sat İşleri)
inşa edilen ve emtia niteliğindeki gayrimenkulleri ile üretimde kullandıkları
ilk madde ve malzemeler de bu kapsama dahildir.
• MAKİNE, TEÇHİZAT, DEMİRBAŞLAR, kapsam dahilindedir. Bunların
haricindeki sabit kıymetlerin (maddi olmayan duran varlıklar, mali
duran varlıklar, gayrimenkuller vb.)
Uygulamanın kapsamına girmektedir.
Sayfa 19/50
KAYITLARDA YER ALMAYAN DEMİRBAŞ & EMTİA
Beyan & Değerleme
• Kapsama giren demirbaş ve emtianın; 30 KASIM 2016 TARİHİNE KADAR
ENVANTER LİSTESİ İLE, KDV yönünden bağlı olunan vergi dairesine
bildirilmesi gerekmektedir. (Beyan edilecek olan kayıt ve tescile tabi kıymetler,
kayıt ve tescil için kullanılan bilgiler -numara, harf, işaret, marka vb.- belirtilmek
suretiyle envanter listesinde beyan edilecektir. Kayıt ve tescile ilişkin gerekli bilgileri
içermeyen kıymetlerin, beyandan önce ilgili kamu idarelerine başvurularak kayıt ve tescil
ettirilmesi ve alınan kayıt ve tescil bilgileri ile beyan edilmesi gerekmektedir. Söz konusu
kıymetlerin satışına ilişkin olarak düzenlenecek belgelerde kayıt ve tescil bilgilerine de
yer verilecektir.)
• Envanter Listesinde, beyan edilecek demirbaş ve emtianın cinsi, miktarı
ve değerinin yer alması gerekir.
• Beyan edilecek değer, beyanda bulunan mükellef tarafından YAHUT bu
mükelleflerin bağlı bulundukları meslek kuruluşlarınca tespit edilecektir.
TAKDİR KOMİSYONU KARARI GEREKLİ DEĞİLDİR.
• Bu suretle beyan edilen demirbaş ve emtia, yasal kayıt süresi içinde
mükellefin yasal defter kayıtlarına intikal ettirilecektir.
Sayfa 20/50
KAYITLARDA YER ALMAYAN DEMİRBAŞ & EMTİA
Vergisel Yükümlülükler
EMTİA VE DEMİRBAŞ
• Beyan Edilen Demirbaş ve Emtia Değerleri Üzerinden;
• Genel oranda (%18) KDV’ye tabi olanlar için %10 oranında,
• İndirimli oranda (%1 - %8) KDV’ye tabi olanlar için, tabi olunan oranın
yarısı (%0,5 - %4) esas alınarak,
Sorumlu sıfatıyla KDV hesaplanır ve AYRI BİR BEYANNAME ile beyan
edilir.
• Beyan Edilen KDV, 30 Kasım 2016 tarihine kadar ödenir.
Sayfa 21/50
KAYITLARDA YER ALMAYAN DEMİRBAŞ & EMTİA
Vergisel Yükümlülükler/2
EMTİA
 Ödenen KDV, sorumlu sıfatıyla ödenen KDV gibi indirim konusu yapılır,
gerekli şartların sağlanması halinde iadeye konu edilebilir.
 Bilanço esasında defter tutanların, beyan edilen emtia için ayrı özel
karşılık hesabı açmaları gerekir.
 Bu karşılık; ortaklara dağıtım veya işletmenin tasfiyesi hallerinde
sermayenin unsuru sayılır ve vergilendirilmez.
 EMTİANIN BEYAN EDİLEN DEĞERİ, SATIŞ HALİNDE MALİYET OLARAK
DİKKATE ALINIR. Ancak satış bedeli beyan edilen değerden düşük
olamayacağı için, bu satış dolayısıyla doğan zararların matrahtan
indirimi kabul edilmez.
Sayfa 22/50
KAYITLARDA YER ALMAYAN DEMİRBAŞ & EMTİA
Vergisel Yükümlülükler/3
DEMİRBAŞLAR
 Ödenen KDV, indirim konusu yapılamaz. İndirilemeyen bu tutarın,
Gelir/Kurumlar vergisi matrahının tespitinde gider olarak dikkate alınır.
 Bilanço esasında defter tutanların, beyan edilen demirbaşlar için ayrı bir özel
karşılık hesabı açmaları gerekir.
 Beyan edilen amortismana tabi kıymetler için amortisman ayrılması mümkün
bulunmamaktadır. Yukarıda belirtilen özel karşılık hesapları birikmiş
amortisman addolunur. Söz konusu karşılık 31.12.2016 tarihi itibariyle (daha
önce satış yapılırsa satıştan önce) birikmiş amortisman olarak kayıtlara alınmak
durumundadır.
 Beyan edilen demirbaşın satışı halinde, satış değerinin beyan edilen değerden
düşük olmaması gerekir. Bu nedenle bu kıymetlerin satışından doğan karın (satış
hasılatının), beyan edilen değerden düşük olmaması gerekir.
Sayfa 23/50
KAYITLARDA YER ALMAYAN DEMİRBAŞ & EMTİA
Muhasebe Kayıtları
EMTİA
• Emtianın mahiyetine uygun (150, 151, 152, 153) hesaplardan birine kayıt yapılması gerekir.
Örneğin; 10.000 TL rayiç bedel atfedilen ve %18 oranında KDV’ye tabi bir ticari malın
kayıtlara intikali:
153- Ticari Mallar
10.000 TL
191- İndirilecek KDV
1.000 TL
525- Kayda Alınan Emtia Karşılığı
10.000 TL
(6736 Sayılı Kanunum 6/1 Md)
360- Ödenecek Vergi ve Fonlar
1.000 TL
(Sorumlu Sıfatıyla Ödenecek KDV)
• Söz konusu malın 8.000 TL bedel ile peşin satışı halinde :
102- Bankalar
9.440 TL
689- Diğer Olağandışı Zararlar(KKEG)
2.000 TL
600- Yurtiçi Satışlar
679- Diğer Olağandışı Gelir…
391- Hesaplanan KDV
8.000 TL
2.000 TL
1.440 TL
*Muhasebe Kaydında Zarar ve Gelir kayıtlarına yer verilmeksizin KKEG tutarı beyanname üzerinden gösterilebilir.
Sayfa 24/50
KAYITLARDA YER ALMAYAN DEMİRBAŞ & EMTİA
Muhasebe Kayıtları/2
DEMİRBAŞ
Demirbaşın mahiyetine uygun (253, 255) hesaplardan birine kayıt
yapılması gerekir. Örneğin; 10.000 TL rayiç bedel atfedilen ve %18
oranında KDV’ye tabi bir demirbaşın kayıtlara intikali:
255- Demirbaşlar
10.000 TL
689- Diğer Ol.üstü Gid.Zar. 1.000 TL
526- Demirbaş Özel Karşılık Hesabı*
360- Ödenecek Vergi ve Fonlar
*
10.000 TL
1.000 TL
Yıl sonuna kadar satış yapılmaması halinde bu karşılık hesabı birikmiş amortisman hesabına aktarılır.
Sayfa 25/50
KAYITLARDA YER ALMAYAN DEMİRBAŞ & EMTİA
Muhasebe Kayıtları/3
DEMİRBAŞ (Devam)
Söz konusu demirbaşın 8.000 TL bedel ile peşin satışı halinde :
102- Bankalar
9.440 TL
257- Birikmiş Amortismanlar
10.000 TL
689- Diğer Olağandışı Zararlar(KKEG)
2.000 TL
255- Demirbaşlar
391- Hesaplanan KDV
679- Diğer Olağandışı Gelir ve Karlar
Sayfa 26/50
10.000 TL
1.440 TL
10.000 TL
KAYITLARDA YER ALMAYAN DEMİRBAŞ & EMTİA
Diğer Hususlar
Ba Formu
 Bu uygulama kapsamında beyan edilen kıymetler rayiç bedelleriyle, «Ba formu»
vermek zorunda olan mükellefler tarafından söz konusu form ile bildirilmek
zorundadır.
 Söz konusu bildirim işlemi, «Ba formu»nun “Soyadı/Adı Unvanı” bölümüne
“Muhtelif Satıcılar (6736 sayılı Kanun Madde 6/1)”, “Vergi Kimlik Numarası”
bölümüne (3333 333 333) yazılmak suretiyle yapılır.
Sayfa 27/50
KAYITLARDA YER ALMAYAN DEMİRBAŞ & EMTİA
Diğer Hususlar/2
ÖTV Kapsamındaki Mallar
 ÖTV’nin konusuna giren malları bu madde kapsamında beyan eden ve alış
belgelerini ibraz edemeyen mükelleflerin, bu malların beyan tarihindeki miktarı
ve emsal bedeli üzerinden geçerli olan ÖTV’yi, 30 Kasım 2016 tarihine kadar
ayrı bir beyanname ile beyan ederek aynı süre içinde ödemeleri halinde, bu
mallar için ÖTV Kanunu’nun 4/3 maddesi hükmü uygulanmaz. Bu şekilde beyan
edilerek ödenen ÖTV için vergi cezası kesilmez.
 Uygulama kapsamında olan mükellefler, işletmelerinde mevcut olduğu halde
kayıtlarında yer almayan mallardan ÖTV Kanunu’na ekli (I), (II), (III) ve (IV)
sayılı listelerde yer alanlar için, beyan tarihindeki miktarları ve emsal bedelleri
ile uygulanmakta olan vergi oranı, maktu ve asgari maktu vergi tutarlarını
dikkate alarak, ÖTV (ÖTV mükellefiyeti bulunmayan ithalatçılar KDV) yönünden
bağlı oldukları vergi dairelerine verecek, hesaplanan ÖTV’yi de bu süre içinde
ödeyecektir.
 ÖTV Kanunu ekindeki her bir liste [(II) sayılı listedeki kayıt ve tescile tabi
araçların her biri] için ayrı beyanname verilecektir.
Sayfa 28/50
KAYITLARDA YER ALMAYAN DEMİRBAŞ & EMTİA
Diğer Hususlar/2
Beyannameler
 Uygulama kapsamında verilmesi gereken KDV ve ÖTV beyannamelerinin,
kağıt ortamında veya 340 ve 346 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel
Tebliğlerinde belirtilen usul ve esaslar doğrultusunda elektronik
ortamda verilmesi mümkündür.
Sayfa 29/50
Kayıtlarda Yer Aldığı Halde İşletmede
Bulunmayan Emtia, Kasa Mevcudu ve
Ortaklardan Alacaklar
Sayfa 30/50
EMTİA, KASA MEVCUDU, ORTAKLARDAN ALACAKLAR
Düzenlemenin Kapsamı

Kanun’un 6/2’nci maddesinde düzenlenmektedir.
 İşletmede mevcut olup kayıtlarda yer almayan Emtia
beyanına ilişkin uygulamadan; adi, kollektif ve adi komandit
şirketler dahil tüm gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri
yararlanabilir.
 Kayıtlarda görüldüğü halde işletmede bulunmayan kasa
mevcudu ve ortaklardan alacakların beyanı uygulamasından
ise sadece bilanço esasında defter tutan kurumlar vergisi
mükellefleri yararlanabilir.
Sayfa
31 31/50
EMTİA, KASA MEVCUDU, ORTAKLARDAN ALACAKLAR
Emtia
Tüm gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri,
 Yasal defter kayıtlarında yer aldığı halde işletmede
mevcut bulunmayan emtialarına ilişkin olarak,
 Kanunun yayım tarihini izleyen 3’üncü ayın (Kasım 2016)
sonuna kadar,
 Cari yıl yasal defter kayıtlarına göre tespit edilen
gayrisafi (Brüt) karlılık oranlarını esas alarak (Cari yıl
kayıtlarından tespit edilememesi halinde mükellefin bağlı
bulunduğu meslek odalarının belirlediği oran esas alınır),
 Fatura düzenlemek ve buna ilişkin tüm vergisel
yükümlülüklerini (Hasılat kaydı, KDV-ÖTV vb. vergiler
hesaplanması) yerine getirmek suretiyle,
Uygulamadan yararlanabilirler.
Sayfa 32/50
EMTİA, KASA MEVCUDU, ORTAKLARDAN ALACAKLAR
Emtia/2
 Düzenlenecek faturanın faturalarda alıcıya ilişkin bilgiler yerine,
“Muhtelif Alıcılar (6736 sayılı Kanunun 6/2 maddesi çerçevesinde
düzenlenmiştir)” ibaresi yazılacaktır.
 Faturada yer alacak bedel, söz konusu malla aynı neviden olan malların
brüt kar oranı dikkate alınarak tespit edilecektir. Brüt kar oranının
yasal kayıtlardan tespit edilemediği hallerde, mükellefin bağlı olduğu
meslek odalarının belirleyeceği oranlar esas alınacaktır.
Sayfa 33/50
EMTİA, KASA MEVCUDU, ORTAKLARDAN ALACAKLAR
Emtia/3
MUHASEBE KAYITLARI
 Fatura bedeli “600 Yurtiçi Satışlar”, faturada hesaplanan katma değer
vergisi de “391 Hesaplanan KDV” hesabına alacak yazılmak suretiyle
kayıtlara intikal ettirilecektir.
 Bu hesapların karşılığını teşkil edecek borçlu hesap uygulamayı yapan
mükellefçe gerçeğe uygun olarak tespit edilecektir. Dolayısıyla, mal çıkışı
karşılığında aktif değer olarak işletmede ne varsa veya işletmede beyan
tarihinde bu artış ne olarak görülüyorsa, buna ilişkin hesaplara kayıt
yapılması gerekmektedir. Ancak artışın herhangi bir şekilde tespit
edilememesi halinde “689 Diğer Olağan Dışı Gider ve Zararlar”
(Beyannamenin düzenlenmesi sırasında kanunen kabul edilmeyen gider
olarak dikkate alınacaktır) hesabına borç kaydı yapılacaktır.
Sayfa 34/50
EMTİA, KASA MEVCUDU, ORTAKLARDAN ALACAKLAR
Emtia/4
MUHASEBE KAYITLARI (devam)
• Kayıtlarda yer aldığı halde işletmede bulunmayan 100.000 TL rayiç bedelli
bir emtiaya ilişkin muhasebe kayıtları aşağıdaki şekilde olacaktır:
689-Diğer O.üstü Gider ve Zararlar
118.000.-TL
(KKEG)
600- Yurtiçi Satışlar
100.000.-TL
(6736 Sayılı Kanunun 6/2 maddesi)
391 Hesaplanan KDV
Sayfa 35/50
18.000.-TL
EMTİA, KASA MEVCUDU, ORTAKLARDAN ALACAKLAR
Emtia/5
MUHASEBE KAYITLARI (devam)
• Kayıtlarda yer aldığı halde işletmede bulunmayan 100.000 TL rayiç bedelli
bir emtia daha önce yapılan kayıt dışı bir satıştan kaynaklanıyor ve satış
karşılığında 100.000 TL tutarında Senet alınmışsa, muhasebe kayıtları
aşağıdaki şekilde olacaktır:
689-Diğer O.üstü Gider ve Zararlar
(KKEG)
121-Alacak Senetleri
600- Yurtiçi Satışlar
18.000.-TL
100.000.-TL
100.000.-TL
(6736 Sayılı Kanunun 6/2 maddesi)
391 Hesaplanan KDV
Sayfa 36/50
18.000.-TL
EMTİA, KASA MEVCUDU, ORTAKLARDAN ALACAKLAR
Emtia/6
Vergisel Yükümlülükler
 Bu kapsamda ödenmesi gereken KDV, ilk taksidi beyanname verme süresi
içinde, izleyen taksitler beyanname verme süresini takip eden 2. ve 4.
ayda olmak üzere üç eşit taksitte ödenebilir.
 Kayıtlarda yer aldığı hâlde işletmede mevcut olmayan emtia üzerinden
hesaplanan KDV’nin beyan edildiği dönemde, ödenecek KDV’nin bu
kapsamda belirtilen emtia üzerinden hesaplanan KDV’yi aşması halinde,
emtia üzerinden hesaplanan KDV’ye isabet eden kısım üç eşit taksitte
ödenebilecek, emtia üzerinden hesaplanan KDV’yi aşan ödenecek KDV
tutarı ise ilgili dönem KDV beyannamesinin ödeme süresi içinde
ödenecektir. Emtia üzerinden hesaplanan KDV tutarından daha düşük
tutarda ödenecek KDV çıkması hâlinde ise ödenecek KDV tutarı üç eşit
taksitte
ödenebilecektir.
Ancak
talep
edilmesi
halinde,
taksitlendirilebilecek tutarın defaten ödenebilmesi de mümkündür.
Sayfa 37/50
EMTİA, KASA MEVCUDU, ORTAKLARDAN ALACAKLAR
Emtia/7
Vergisel Yükümlülükler/2
 Bu kapsamda beyan edilen emtiaya ilişkin faturada, emtianın tabi olduğu
oranda KDV hesaplanacak ve bu KDV ilgili dönem 1 No.lu KDV
beyannamesinin “Matrah” kulakçığının, “6736 Sayılı Kanunun (6/2-a)
Maddesi Kapsamındaki Bildirim” tablosuna kayıt yapılarak beyan
edilecektir.
 Kayıtlarda yer aldığı halde işletmede mevcut olmayan emtiaya ilişkin
beyanda bulunanların 1 No.lu KDV beyannamesinde “Ödenmesi Gereken
Katma Değer Vergisi” satırında bir tutar bulunması halinde Tebliğ’in 21
No.lu ekindeki beyannamenin verilmesi zorunludur. Taksitlendirme
imkanından yararlanmayı tercih etmeyenlerin, ek beyanname vermelerine
gerek yoktur.
 Kayıtlarda yer aldığı hâlde işletmede bulunmayan emtianın ÖTV’ye tabi
olması halinde, ilgili mevzuatına göre hesaplanacak, ÖTV’ye faturada yer
verilecek ve bu emtianın tabi olduğu genel beyan usul ve esasları
dahilinde ilgili dönemde ÖTV beyan edilip ödenecektir.
Sayfa 38/50
EMTİA, KASA MEVCUDU, ORTAKLARDAN ALACAKLAR
Emtia/8
Eczanelere İlişkin Özel Düzenleme
• Stoklarda kaydi olarak yer aldığı hâlde fiilen bulunmayan ilaçlar için bu
ilaçların eczane kayıtlarında yer alan maliyet bedelleri esas alınacaktır.
• Stoklarında kaydi olarak yer aldığı hâlde fiilen bulunmayan ilaçlara ilişkin
faturada maliyet bedeli üzerinden %4 oranında KDV hesaplanır. Tebliğ’in 22
No.lu ekindeki beyanname ile kağıt ortamında veya elektronik ortamda
beyan edilir. Beyanname, en geç 30 Kasım 2016 tarihine (bu tarih dâhil)
kadar verilir ve tahakkuk edecek vergi de aynı süre içinde ödenecektir.
Ödenen bu vergi, hesaplanan KDV’den indirilemez, gelir ve kurumlar vergisi
matrahının tespitinde gider olarak dikkate alınamaz.
Sayfa 39/50
EMTİA, KASA MEVCUDU, ORTAKLARDAN ALACAKLAR
Emtia/8
Bs Formu
 Kapsama giren emtia nedeniyle düzenlenen faturalar, Bs
formu vermek zorunda olan mükelleflerce, Bs formu ile
bildirilmek zorundadır.
 İlgili dönem Bs formunun “Soyadı/Adı Unvanı” bölümüne
“Muhtelif Alıcılar (6736 sayılı Kanun Madde 6/2)”, “Vergi
Kimlik Numarası” bölümüne (4444 444 444) yazılması
gereklidir.
Sayfa 40/50
EMTİA, KASA MEVCUDU, ORTAKLARDAN ALACAKLAR
Emtia/8
Fatura düzenlenmek suretiyle bu bölümde açıklandığı şekilde
hasılatı kayıtlara intikal ettirilen emtia ve ilaçların daha
önceki dönemlerde satıldığının tespit edilmesi halinde,
düzeltmeye tabi tutulmuş stoklarla ilgili olarak geçmişe
yönelik tarhiyat yapılmayacağı gibi ceza ve faiz de
uygulanmayacaktır.
Sayfa 41/50
EMTİA, KASA MEVCUDU, ORTAKLARDAN ALACAKLAR
Kasa Mevcudu & Ortaklardan Alacaklar
BİLANÇO ESASINA GÖRE DEFTER TUTAN KURUMLAR VERGİSİ MÜKELLEFLERİ;
31/12/2015 tarihi itibarıyla düzenleyecekleri bilançolarında görülmekle
birlikte işletmelerinde bulunmayan;
- Kasa mevcutları ile,
- İşletmenin esas faaliyet konusu dışındaki işlemleri dolayısıyla (ödünç
verme ve benzer nedenlerle ortaya çıkan) ortaklarından alacaklı
bulunduğu tutarlar ile ortaklara borçlu bulunduğu tutarlar arasındaki
NET ALACAK TUTARLARINI (bunlarla ilgili diğer hesaplarda yer alan
tutarlar dahil),
Kanunun yayımlandığı tarihi izleyen ÜÇÜNCÜ AYIN (Kasım 2016) SONUNA
KADAR vergi dairelerine beyan etmek suretiyle kayıtlarını düzeltebilirler.
Sayfa 42/50
EMTİA, KASA MEVCUDU, ORTAKLARDAN ALACAKLAR
Kasa Mevcudu & Ortaklardan Alacaklar/2
VERGİSEL YÜKÜMLÜLÜKLER
 Bu suretle beyan edilen kıymetler üzerinden %3 oranında hesaplanan
vergi, beyan süresi içerisinde ödenmek durumundadır.
 Bu şekilde beyan edilip ödenen verginin, kurumlar vergisinden mahsup
edilmesi yahut vergi matrahının tespitinde gider olarak dikkate alınması
mümkün bulunmamaktadır.
 Madde kapsamında beyan edilen tutarların da kurumlar vergisi matrahının
tespitinde gider olarak dikkate alınması mümkün bulunmamaktadır.
Sayfa 43/50
EMTİA, KASA MEVCUDU, ORTAKLARDAN ALACAKLAR
Kasa Mevcudu & Ortaklardan Alacaklar/3
MUHASEBE KAYITLARI
 İşletmede fiilen mevcut olmayıp kayıtlarda yer alan kasa mevcudu
ve/veya ortaklardan alacaklar tutarlarının beyan sonrası işletme
kayıtlarından çıkarılmasında, Kasa mevcudu için 100-Kasa, Ortaklardan
Alacaklar için ilgili hesaba (131/231- Ortaklardan Alacaklar vs.) alacak
kaydı yapılması, karşılığında ise:
• KKEG olarak dikkate alınmak üzere 689 hesabın
• YAHUT Gider kaydı yapılmak istenmezse aktifte geçici hesabın
kullanılması gerekir.
Sayfa 44/50
EMTİA, KASA MEVCUDU, ORTAKLARDAN ALACAKLAR
Kasa Mevcudu & Ortaklardan Alacaklar/4
MUHASEBE KAYITLARI/2
• İşletmede mevcut olmayan ancak kayıtlarda görünen
tutarındaki kasa mevcudunun beyanına ilişkin kayıt:
689-Diğer O.üstü Gider ve Zararlar
100.000.-TL
VEYA 296-GEÇİCİ HESAP
100.000.-TL
100.000
(KKEG) (6736 Sayılı Kanunun 6/3 maddesi)
100- Kasa
Vergi Hesaplamasına İlişkin Kayıt
689-Diğer O.üstü Gider ve Zararlar
3.000.-TL
(KKEG) (6736 Sayılı Kanunun 6/3 maddesi)
360-Ödenecek Vergi ve Fonlar
Sayfa
Page 45/50
45
100.000.-TL
3.000 TL
TL
EMTİA, KASA MEVCUDU, ORTAKLARDAN ALACAKLAR
Kasa Mevcudu & Ortaklardan Alacaklar/5
DİĞER HUSUSLAR
1. İşletmede bulunmayan kasa mevcudu ve ortaklardan alacaklar tutarının
tespitinde 31.12.2015 tarihli (özel hesap dönemine tabi olanlar için 2015
yılında sona eren hesap döneminin son günü tarihli) bilançonun esas
alınması gerekir.
2. Ortaklardan alacaklar ile ortaklara borçların netleştirilmesinde, farklı
ortaklardan olan alacak ve borçların birbirine mahsup edilebileceği
kanaatindeyiz. Bu durumda ilgili ortaklardan muvafakat alınmasını
öneririz.
3. Kayıtların düzeltilmesine bağlı olarak 2016 yılı geçici vergi
beyannamelerinde düzeltme gerektiği takdirde, beyanname verme süresi
içinde (30 Kasım 2016 tarihine kadar) gerekli düzeltme işlemlerinin
yapılması mümkündür. (Bu kapsama giren düzeltme işlemleri nedeniyle
vergi dairelerince yapılacak ek tarhiyatlar için herhangi bir ceza veya faiz
aranmayacaktır)
Sayfa
Page 46/50
46
EMTİA, KASA MEVCUDU, ORTAKLARDAN ALACAKLAR
Kasa Mevcudu & Ortaklardan Alacaklar/6
DİĞER HUSUSLAR/2
4. Kanun kapsamında kayıtlardan çıkartılan tutarlar için ayrıca kar dağıtım
stopajı hesaplanmaz, 2016 yılı itibariyle dağıtılabilir kar tutarının
hesaplanmasında bu tutarlar dikkate alınmaz.
5. Bu kapsamda kayıtlardan çıkartılan Alacağın, tüzel kişi ortaktan (ör.
Anonim şirketten) olması halinde, borcu silinen tüzel kişi ortağın bu
tutarı kurumlar vergisi matrahına dahil etmemesi (matrahtan indirim
konusu yapması) gerektiği kanaatindeyiz.
6. Bu kapsamda yapılan düzeltmelere ilişkin beyannamelerin, elektronik
ortamda verilmesi esastır. Elektronik beyanname verme yükümlülükleri
olmayan mükelleflerin kağıt ortamında beyanname vermesi gerekir.
Sayfa 47/50
Kayıtlarda Yer Almayan Demirbaş & Emtia
İle İşletmede Bulunmayan Emtia, Kasa
Mevcudu, Ortaklardan Alacaklara Ilişkin
Ortak Hususlar
Sayfa 48/50
ORTAK HUSUSLAR
1. Kayıtların düzeltilmesi hükümleri, matrah artırımının aksine beyanda bulunulan
dönemlere ilişkin olarak bir incelenmeme güvencesi sağlamamaktadır. Ancak
sadece ilgili beyanlara ilişkin olarak ilave tarhiyat yapılmayacaktır.
2. Yapılan işlem ve bildirimlerin doğruluğu Maliye Bakanlığınca incelenebilecektir.
Dolayısıyla söz konusu madde hükümlerinden yararlanmak nedeniyle ödenen
vergiler açısından ilave tarhiyat gerçekleştirilebilir.
Sayfa 49/50
TEŞEKKÜRLER
Sayfa 50/50