TORAKS TRAVMALARI Toraks travmaları • Ölümle sonuçlanan travmaların %50 sinde • Travmaların %25 inde ölum nedeni • Ölümlerin : 1/3 ü olay yerinde : 1/3 ü ilk birkaç saat içinde : 1/3 ü geç dönemde Oluşur Cerrahi girişim • % 85 göğüs tüpü • Torakotomi: » Künt travma % 10 » Penetran travma % 15-%30 Toraks travmasında değerlendirme • Havayolu, • Solunum, • Solunum sayısı 30< düzeltilebilir sebep, 35< !!! • Arter kan gazı • Dolaşım, – Şok sebepleri • • • • • • • Tansiyon pnömotoraks Yogun hemotoraks Kalp tamponadı Hava Embolisi Büyük damar yaralanması Ciddi akciğer kontüzyonu Diafram rüptürü Yaralanma tipi • Olayın sorgulanması, • • • • • Kaza tipi, Deserelasyon travması mı?, Oturulan koltuk, Yaralı araçta mı, dışarıya fırlamış mı ?, Emniyet kemeri kullanımı. • Penetran yaralanmalarda yaralanma bölgesi, Eşlik edebilecek yaralanmalar • • • • • Kafa travması Abdominal yaralanma Ekstremite fraktürü Pelvik fraktür Spinal yaralanma % 44 % 21 % 54 % 12 %6 İlk değerlendirme • Resustatif torakotomi, • Tansiyon pnömotoraks, Acil Akciğer Grafisi İlk değerlendirme ile tespit edilmesi gereken yaralanmalar • • • • • Havayolu obstrüksiyonu, Tansiyon pnömotoraks, Masif hemotoraks, Yelken göğüs, Kalp tamponadı. Resustatif torakotomi • • • • Penetran kalp yaralanması, Sıvı replasmanına yanıt vermeyen şok, Agoni veya arrest olmak üzere olan hastalar, Transport sırasında vital bulguları kayıp olan hastalar, • Kardiyak arrest; penetran travma % 30 sağkalım • Entübe hasta 10 dakika < CPR • Entübe hasta 5 dakika < CPR hastane dışı • pH 6.8 > İkincil değerlendirmede saptanan potansiyel ölümcül yaralamalar • • • • • • Akciğer kontüzyonu, Miyokard kontüzyonu, Aort yaralanması, Diyafragma rüptürü, Trakeobronşiyal yaralanma, Özofagus yaralanması. Pnömotoraks oluşumu • Delici kesici travmalarda doğrudan • Künt travmalarda kırılan kaburganın akciğeri yaralaması sonucu Pnömotoraks • Basit pnömotoraks • • • • Solunum seslerinde azalma Perküsyonla hipersonorite Akciğer grafisi Bilgisayarlı tomografi Pnomotoraks tedavisi • Tek taraflı minimal pnomotoraks(2 Cm den küçük:İzle • İki taraflı minimal pnomotoraks:Geniş tarafa dren • Minimal olmayan pnomotoraks:hasta:Toraks tüpü • Hemo-pnomotoraks: hasta:Toraks tüpü • Ameliyata alınacak,ventile olacak hasta:Toraks tüpü Toraks drenajı sonrası • Akciğer expanse,hava kaçağı yok: – 24 saat bekle, dreni al • Orta,az hava kaçagı ama akciğer expanse olmuyor: – Bronkoskopi • Yoğun hava kaçagı:(Bronş rüptürü?) – Acil bronkoskopi • Uzamış hava kaçağı:(7-10 Günden fazla) – Torakotomi Basınçlı (Tansiyon) Pnömotoraks • • • • Dispne,siyanoz Taşikardi,hipotansiyon Hipersonorite Boyun venlerinde belirginlik Basınçlı pnomotoraksta tedavi • Olanak varsa akciğer grafisi • Hastanın durumu uygun değil,olanak yoksa klinik bulgularla kapalı göğüs drenajı Açık pnomotoraks,emici yara • Yara boyutu trakeadan geniş ise • Mediastinal şift:basınçlı pnomotoraksa benzer bulgular • Tedavi:Yaranın kapatılması,kapalı göğüs drenajı Hemotoraks nedenleri • • • • İnterkostal damar yaralanması Akciğer yaralanması Kalp ve büyük damar yaralanması Diyafragma rüptürü Mediastinal ve cilt altı amfizemi • Mediastinal amfizem – Trakeobronşiyal yaralanma, – Özofagus yaralanması, – Akciğer yaralanması. • Cilt altı amfizemi – – – – – – Açık yaradan hava girmesi, Gaz üreten mikroorganizmalar, Retroperitoneal Gastrointestinal sistem yaralanmaları Mediastinal amfizem. Basınçlı pnomotoraks Plöredezisli akciğerin yaralanması Yelken göğüs ve basit kot fraktürü • • • • Kot fraktürü varlığında mortalite % 3.9 – 1.8, Yelken göğüs mortalitesi % 13’tür, 65 yaş üzerinde mortalite % 29 - % 7, Pediatrik grupta yelken göğüs mortalite % 42 Basit kot frakturu tedavisi • Agrının ortadan kaldırılması: • • • • Nonsteroid antienflamatuvar ilaçlar İnterkostal blokaj Hasta kontrollü analjezi Epidural kateter Yelken göğüs tedavisi Konservatif tedavi: Cerrahi Tedavi: – Ağrı tedavisi,solunum fizyoterapisi – Başka nedenle torakotomi gerekiyorsa – Gögüs duvarında ciddi çökme varsa – Anterior bilateral ise Vantilator tedavisi: – solunum sayısı35 den fazla – pCo2 50 den fazla – So2 90 dan az – vital kapasita 10-15 ml kg dan az Akciğer kontüzyonu • Künt travma ve yüksek ivmeli silahlarla yaralanma, • Alveol içine ve interstisyel alana kanama, • Mortalite % 22 - % 30, Akciğer kontüzyonu • • • • • • • • • Majör toraks travmalarında % 30 – 75 oranında eşlik eder, Pulmoner kontüzyonda klinik progresif seyredebilir, Komplians, surfaktan azalır, Şant oluşur, Hipoksik pulmoner vazokonstrüksiyon gelişir, Alveoler – arteryal oksijen farkı artar, Kliniğe başvuruda radyolojik bulgular görülmeyebilir, 24 saat sonra radyoloji yerleşir, 4 – 6 günde normal radyoloji. 48 saatten sonra oluşan ilerleme ARDS ya da pnömoniyi düşündürür. Pulmoner hematom • Pulmoner kontüzyonlarda % 4 – 11, • Komplike olursa :Ağrı, ateş ve hemoptizi, • Akciğer grafisinde:ilk incelemede sınırları belirsiz opasite – takiplerde 2. Gün düzgün sınırlı yuvarlak pulmoner opasite tespit edilir. • Yaralanma sonrasında progresif olarak küçülme başlar. (2-4 haftada kaybolabilir) • 4 haftadan sonra persiste ediyorsa, malinite ? Pulmoner parankim yaralanmaları • Santral yerleşimli yaralanmalar, • Major damar yaralanması, • Bronş yaralanması • Torakotomi kararı • Kanama, • Hava kaçağı, • Sistemik hava embolisi – Traktotomi – Rezeksiyon Trakeobronşial yaralanmalar (mediastinal plevra açık) • • • • • • Mediastinal,ciltaltı amfizemi Pnömotoraks Hemoptizi Toraks drenajını izleyen yoğun hava kaçağı Erken atelektazi Düşmüş akciğer Trakeobronşiyal yaralanmalar(mediastinal plevra sağlam) • Hemoptizi • Minimal pnömotoraks • Geç atelektazi(3 hafta sonra) Trakeobronşiyal yaralanmalar(Tedavi) • Primer tamir • Uç uca anostomoz • Rezeksiyon Büyük damar yaralanmaları • Torasik aorta yaralanması: • % 80 olay yerinde ölüm, • % 40 96 saat içinde kaybedilir. Klinik Belirtiler • • • • • Parapleji Anüri Üfürüm Ses kısıklığı Ekstremitelerde nabız farklılıkları • Radyolojik bulgular • • • • • • • Süperior mediastinal genişleme, Apikal şapka Trakeanın sağa deviyasyonu, Arkus silinmesi, Nazogastrik sağa deviyasyonu, Sol hemotoraks Sol ana bronşun aşağıya deplasmanı, Diyafragma yaralanmaları • • • • • • • • Künt ve kesici travmalara bağlı olabilir Solda 5 kat fazla Hemotoraks Diyafragma yükselmesi Mediasten karşı tarafa Diyafragma sınırları belirsiz Nazogastrik tüp göğüs içinde Batın organları göğüs içinde Toraks Travmasının komplikasyonları • • • • • Ampiyem, Drene edilemeyen hemotoraks, Bronkoplevral fistül, Bronş stenozu, Şilotoraks