toraks travmaları

TORAKS TRAVMALARI
Ayla Yavuz Karamanoğlu
 Toraks travmaları tüm travma olguları
içinde üçüncü sıklıkta yer alır.
 Tüm travma ölümleri içerisinde, toraks
travmalarına bağlı ölümler ölümlerin %
25'ini oluşturur.
TORAKS ANATOMİ-FİZYOLOJİSİ
Toraks boşluğu, sternum, kostalar,
diyafragma ve vertebral kolon ile
sınırlanmıştır.
BÖLÜMLERİ
1.Sağ akciğer, viseral ve pariyetal plevradan oluşan
Sağ Pulmoner Alan
2.Sol akciğer, viseral ve pariyetal plevradan oluşan
Sol Pulmoner Alan
3.Perikardiyak Alan
4.Özofagus, trakea, büyük damarlar ve kalbin yer
aldığı iki akciğer arasında kalan Mediastinal
Alan
TORAKS TRAVMALI
HASTANIN
DEĞERLENDİRİLMESİ
CAB değerlendirilir, sorunlar giderilir
4N’ye yanıt aranır,
1. Ne olmuş,
2. Neden olmuş, Yaralanma mekanizması
3. Ne kadar süre önce olmuş
4. Neresi yaralanmış
Hızlı değerlendirme:
*Solunum tipi, ventilasyon sırasında toraksın
simetrisi, interkostal kasların kullanımı
*Siyanoz, varsa kapsamı
*Cilt rengi, özelliği
*Boyun venlerinde dolgunluk durumu, kollaps
*Bilinç düzeyi
*Toraks duvarında ezilme, ekimoz, açık yara olup
olmadığı
*Balgam, varsa özelliği
TORAKS TRAVMALARININ
NEDENLERİ
♦ Motorlu Araç Kazaları
♦ Düşme
♦ Delici, kesici aletlerle yaralanma
♦ Ateşli silah
YARALANMA MEKANİZMASI
1.Penetran travmalar
2.Künt travmalar
3.Blast travmalar
TORAKS TRAVMALARININ
BELİRTİ-BULGULAR
Solunum karakterinde değişiklik;
-Hipoksemi,
-Hipovolemi,
-Miyokart yetersizliği
Özellikle derin nefes alma, öksürme ve
hareket anında ağrı ( PLORİTİK AĞRI )
Dispne
Toraksta asimetri
Hemoptizi
Yaşam bulgularında değişme
Siyanoz
TORAKS TRAVMALARININ
SINIFLANDIRILMASI
PRİMER TORAKS TRAVMALARI
Kosta kırıkları
Sternum kırığı
Akciğer parankim lezyonları
Trakea ve ana bronş yaralanmaları
Özofagus yaralanması
Diyafram yaralanması
Kalp ve büyük damar yaralanmaları
SEKONDER TORAKS TRAVMALARI
Pnömotoraks
Hemotoraks
Tansiyon pnömotoraks
Pulmoner kontüzyon
PNÖMOTORAKS
Plevral boşluğa hava toplanmasıdır.
Açık Pnömotoraksta
Atmosfer havası inspiryumda toraks
duvarındaki bir açıklıktan girer, ekspiryumda
da çıkar.
AÇIK PNÖMOTORAKS
Kapalı Pnömotoraksta
Atmosfer havası bronş, bronşiyal yada alveol
gibi solunumla
ilgili internal yapılardan plevral alan girer
ancak çıkmaz.
KAPALI PNÖMOTORAKS
BELİRTİLERİ
 Solunum sırasında yaradan girip-çıkan havanın
çıkardığı sesin duyulması
 Ani göğüs ağrısı
 Taşipne
 Taşikardi
 Göğüs hareketlerinde asimetri
 Etkilenen taraf solunum seslerinde azalma
HEMOTORAKS
Plevral boşluğa kan toplanmasıdır.
BELİRTİLERİ
 Etkilenen taraf solunum seslerinde olmaması
 Dispne
 Hemoptizi
 Siyanoz
 Hipovolemik şok belirtileri
 Boyun venlerinde gerginlik ve düzleşme
HEMOTORAKS
TANSİYON PNÖMOTORAKS
* İnspiryumda havanın plevral alana girmesi, ancak
ekspiryumda çıkamaması ve gittikçe artması sonucu
yaralanmış akciğere ve sağlam akciğer ile kalbe ve
büyük damarlara baskı yapması sonucu gelişen bir
durumdur.
BELİRTİLERİ
 Dispne, siyanoz, taşipne, öksürük
 Cilt altı amfizemi
 Boyun venlerinde dolgunluk
 Etkilenen tarafta göğüs ağrısı, solunum seslerinde azalma,
göğüs duvarı hareketlerinde asimetri
 Nabız ve solunum sayısında artma, kan basıncında düşme
 Hastada ajitasyon ve huzursuzluk, göğüs içinde basınç hissi
TANSİYON PNÖMOTORAKS
TANSİYON PNÖMOTORAKS
TANSİYON PNÖMOTORAKS
PULMONER KONTÜZYON
Akciğer parankim dokusunun harap
olmasıdır.
BELİRTİLERİ
* Hızlı solunum ve siyanozla karakterize
respiratuvar distres
* Dispne
* Takipne
* Hemoptizi
* Huzursuzluk
PRİMER VE SEKONDER
TORAKS TRAVMALARIN
ÖZELLİKLERİ
Primer travma
Sekonder travma
1.
ve 2. Kosta kırığı
Subklaviyan arter, vena kava superior, aort
delinmeleri, trakiabronşiyal yırtıklar olur,
%50 oranında ölümle sonuçlanır
3.
ve 8. Kosta kırığı
Pulmoner zedelenmeye, pnömotoraks ve
hemotoraksa neden olur
9.
ve 12. Kosta kırığı
Karaciğer, dalak ve böbrek zedelenmesine
yol açar
Sternum kırığı
Yelken göğüs, aorta, diyafragma, vena kava,
özefagus yırtığı, trekea-bronşiyal pulmoner
zedelenme, kalp tamponadı, hemotoraks,
pnömotoraks görülebilir
TORAKS
TRAVMALARINDA ACİL
BAKIM İLKELERİ
Hava yolu temizlenir ve açık tutulur
Yeterli ventilasyon sağlanır/sürdürülür
Açık toraks yaraları kuru, steril bir örtü ile örtülür
Kanama kontrolü sağlanır. Göğüs duvarında
kanama varsa direkt el basıncıyla kontrol
edilmelidir
Gömülmüş yada dışarı çıkıntı yapmış yabancı
cisimler hasarı azaltmak için bulunduğu yerde
tespit edilmelidir
AÇIK
PNÖMOTORAKS
KAPATILMASI
Kosta kırığından şüphe ediliyorsa, hastanın rahat ve
hareketsiz olması sağlanarak, komşu organlara
olabilecek daha fazla hasar önlenmelidir
Kosta kırıkları eksternal bir destekle bağlanır. Ancak
sıkı bağlama göğüs duvarının ekspansiyon
yeteneğini sınırlayacağından dikkatli olunmalıdır
Yaşam bulguları ölçülüp değerlendirilmelidir
Tansiyon pnömotoraks varsa göğüs ön duvarına
iğne ile girilir yada göğüs tüpü yerleştirilir
Damar yolu açılır ve sıvı perfüzyonuna başlanır
Gerekli ise, perikardiyosentez yapılır
Kosta kırıkları multipl travma olarak kabul edilir
ve başka yaralanmalar araştırılır
YELKEN GÖĞÜS (FLAİL CHEST)
TORAKS TRAVMALI HASTANIN BAKIMI
AMAÇ
Solunum ve dolaşım bozukluklarını düzeltmek,
Etkin doku perfüzyonu ve pulmoner ventilasyon
sağlamak,
Sıvı volüm açığını kapatmaktır.
SORUNLAR
 Hava yolu tıkanması
 Etkisiz solunum
 Oksijen ve karbondioksit gazlarının
değişiminin bozulması
 Kardiak output ve kalp atımında düşme