PowerPoint Sunusu - kavak devlet hastanesi

KADIN ERKEK FIRSAT
EŞİTLİĞİ
VE
8 MART DÜNYA
KADINLAR GÜNÜ
HAZIRLAYAN
MELEK YAĞCI
EĞİTİM HEMŞİRESİ
8 MART DÜNYA
KADINLAR GÜNÜ
 8 Mart 1857 tarihinde ABD'nin New York kentinde 40.000 dokuma
işçisi daha iyi çalışma koşulları istemiyle bir tekstil fabrikasında greve
başladı. Ancak polisin işçilere saldırması ve işçilerin fabrikaya
kilitlenmesi, arkasından da çıkan yangında işçilerin fabrika önünde
kurulan barikatlardan kaçamaması sonucunda çoğu kadın 129 işçi can
verdi. İşçilerin cenaze törenine 10.000'i aşkın kişi katıldı.
 26-27 Ağustos 1910 tarihinde Danimarka'nın Kopenhag kentinde 2.
Enternasyonale bağlı kadınlar toplantısında, 8 Mart 1857 tarihindeki
tekstil fabrikası yangınında ölen kadın işçiler anısına 8 Mart'ın «Dünya
Kadınlar Günü» olarak anılması önerisini getirdi ve öneri oybirliğiyle
kabul edildi.
TARİHSEL SÜREÇTE
KADININ YERİ
 İlk çağdan itibaren kadınlara gerekli değer verilmediğini tarihsel kaynaklarda
görmekteyiz.
 Eski Türk Boylarında hakanın yanında Hatun da devlet işlerinde ağırlığı olan bir
konumdaydı ve kadının toplumda saygınlığı vardı.
 Ancak İslam öncesi arap coğrafyasında ve birçok avrupa toplumunda kadınlar
değersiz görülüyor ve hertürlü eziyete maruz kalıyorlardı. Bu yüzden kız çocuğu
olan babalar «utanç» duyuyor ve kızı kötülüğe uğramasın !!! diye diri diri
toprağa gömüyordu.
 Ortaçağ avrupasında birçok kadın «CADI» olduğu düşünüldüğü içi yakılmıştır.
 İslâm Dini, kadın hakları üzerinde titizlikle durmuş ve
kadını, hiçbir nizam ve sistemin veremediği müstesna bir
makama sâhip kılmıştır ve Cahiliye dönemine ait tüm kötü
uygulamalara son vermiştir.
TÜRKİYE’DE KADININ
YERİ VE HAKLARI
 Türkiye'de kadın hakları konusu, 19. yüzyıl ortalarından itibaren
gündeme gelmiştir.
Günümüzde Türkiye'de kadınların başlıca sorunları şunlardır.
 Aile içi şiddete ve kabadayılığa maruz kalmak.
 Toplumsal ve kültürel baskı.
 Eğitim-öğretim imkânlarından yoksun bırakılmak.
 Çalışma hakkından yoksun bırakılmak.
 İş yerinde ayrımcılık ve gelir adaletsizliği.
FIRSAT EŞİTLİĞİ
 Tüm insanlara, cins, dil, din, fiziksel özellikler,
etnik köken farkı gözetmeksizin, eğitim, sağlık,
barınma, sosyal güvenlik hakları gibi alanlarda eşit
şans tanımaktır.
CİNSİYET EŞİTLİĞİ
 Cinsiyet eşitliği, kadın ve erkeklerin, sosyal
değerler, şanslar, kaynaklar ve kazanımlar
anlamında eşit haklara sahip olmaları gerektiğini
savunur.
CİNSİYET EŞİTLİĞİ ve
KADINA YÖNELİK ŞİDDET
 Kadına yönelik şiddet; Cinsiyete dayanan, kadını inciten,
ona acı veren fiziksel, cinsel, zihinsel hasarla sonuçlanan
veya sonuçlanma olasılığı bulunan, kamusal alanda ya da
özel yaşamında ona baskı uygulanması ve özgürlüklerinin
keyfi olarak kısıtlanmasına neden olan her türlü davranıştır.
 Cinsiyet eşitliğinin sağlanabilmesi için kadına yönelik
olarak uygulanan her tür şiddetin ortadan kaldırılması
birincil derecede önemlidir.
KADINA YÖNELİK ŞİDDET
HEPİMİZİN SORUNU
 Gelişmekte olan ülkelerde günde bir dolardan daha aza
yaşayan 1.3 milyar insanın %70’i kadındır.
 Küresel üretimin %66’sı kadınlar tarafından
gerçekleştirilmesine rağmen, küresel gelirden kadınların
aldığı pay sadece % 10’dur.
 Kadınlar, dünya mal varlığının sadece %1’ine sahiptirler
KADINA YÖNELİK ŞİDDET
HEPİMİZİN SORUNU
 Dünyada, okuma yazma bilmeyen nüfusun üçte ikisi
kadındır.
 İşsiz kadın nüfusu işsiz erkek nüfusunun 1.5 katıdır.
 15 yaş üzeri kadın nüfusun iş gücüne katılım oranı AB
ülkelerine %42 iken, Türkiye’de %26’dır. Oysa ki, varılmak
istenen oran, AB Lisbon Stratejisine göre, 2010 yılı
itibariyle %60 ‘dır.
KADINA YÖNELİK ŞİDDET
HEPİMİZİN SORUNU
 Tüm dünyada, kadınlar erkeklere göre %20 ila %50
oranında daha az maaş ve ücret almaktadır. Bu oran
Türkiye’de %60’ dır.
 Kadınların %49’u psikolojik şiddet görerek yaşamlarını
sürdürmektedir.
 Kırsalda yaşayan kadınların %41’i, şehirde yaşayan
kadınların %27’si, evliliklerinde, en az bir kez fiziksel
şiddete maruz kalmaktadır. Söz konusu şiddetin %95’i ise
çiftlerin yaşadıkları evde meydana gelmektedir.
KADINA YÖNELİK ŞİDDET
HEPİMİZİN SORUNU
 %36 Kadın, hamilelikleri sırasında şiddete maruz
kalmaktadır.
Fransa’da, her ay 6 kadın, İngiltere’de her ay 8 kadın ve
Finlandiya’da her yıl 27 kadın aile içi şiddet nedeniyle
hayatını kaybetmektedir. Türkiye’de, yargıya intikal eden,
töre cinayetlerine kurban giden kadın sayısı, 2000-2004
yılları arasında, 54 olarak belirtilmektedir.
 %45 oranında kadın çalışan iş yeri tacizine maruz
kalmaktadır.
KADINA YÖNELİK ŞİDDET
HEPİMİZİN SORUNU
 27 Milyon mültecinin %49’u kadındır.
 Her yıl Avrupa ülkelerinde 500 000, Asya
ülkelerinde ise 250 000 kadın insan tacirlerinin
eline düşmektedir. Bu kadınların %93’üne
müşterileri tarafından şiddet uygulanmaktadır.
KADINA YÖNELİK ŞİDDET
HEPİMİZİN SORUNU
 Yeni teknikler ile fetusun cinsiyetinin belirlenmesi
sonucu, kadın cinsinin aleyhine bir ayrımcılık
yapılarak, dişi nüfusun hayatı doğmadan önce
sonlandırılabilmektedir. Böylece, 1991-2001 yılları
arasında, 0-6 yaş grubuna ait dişi - erkek oranının
%94.5’ tan %92.7’ e düştüğü bilinmektedir.
TÜRKİYE’DE YAPILAN
ÇALIŞAMALAR
 Türkiye’de yapılan yasal düzenlemeler ile başta kadın erkek
eşitliği olmak üzere; kadınlar, çocuklar, yaşlılar ve
engellilere yönelik pozitif ayrımcılık uygulamaları Anayasa
ile güvence altına alınmıştır.
 Toplumsal cinsiyet eşitliğinin geliştirilmesine katkı
sağlamak üzere Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde
denetleme, soruşturma ve yasama alanlarında tavsiyelerde
bulunma ve hak ihlallerini izleme yetkisi olan “KadınErkek
Fırsat Eşitliği Komisyonu” kurulmuştur.
TÜRKİYE’DE YAPILAN
ÇALIŞAMALAR
 Avrupa Sosyal Fonu aracılığıyla, kadınlar uzmanlaşmış eğitim ve danışmanlık
alabilmektedir.
 AB ayrıca, yeni açtığı kadın girişimciliği portalı ile kadın girişimcileri Avrupa
ülkeleri içinde ve arasında ağ oluşturmaya teşvik etmektedir.
 Türkiye’de de kadın istihdamı kanun ve genelgeler yoluyla teşvik edilmekte ve
kadınlar, işgücü piyasasına her yıl artan oranlarda katılmaya devam etmektedir.
2000 yılından bu yana oluşturulan istihdam olanaklarının yaklaşık %60’ından
kadınlar yararlanmıştır.
 AB uyum sürecinde kabul edilen Yeni İş Kanunu ile çalışma hayatında kadın ve
erkeğe farklı muamele yapılması veya cinsiyet nedeniyle daha düşük ücret ödenmesi
engellendi.
TÜRKİYE’DE YAPILAN
ÇALIŞAMALAR
 Türkiye’de yapılan kanun değişiklikleriyle şiddet tanımları
genişletilmekte ve cezalar ağırlaştırılmaktadır. Töre ve namus
cinayetlerinin önlenmesi de dâhil olmak üzere kadına yönelik her türlü
şiddetin ortadan kaldırılmasına ilişkin düzenlemelerde değişiklik
yapılarak töre cinayetleri için ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası kabul
edilmiştir.
 Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı tarafından Türkiye’de şiddete
uğrayan kadınlara hizmet vermek amacıyla nüfusu 50 bini geçen
belediyelere sığınma evi açma yükümlülüğü getirilmiş, şiddete uğrayan
kadın ve çocuklara danışmanlık hizmeti veren ALO 183 aile, kadın,
çocuk, özürlü ve sosyal hizmet danışma hattı hizmete açılmıştır.
TÜRKİYE’DE YAPILAN
ÇALIŞAMALARIN KRONOLOJİSİ

1926: Türk Medeni Kanunu'nu ile erkeğin çok eşliliği ve tek taraflı boşanmasına
ilişkin düzenlemeler kaldırıldı, kadınlara boşanma hakkı, velayet hakkı ve malları
üzerinde tasarruf hakkı tanındı.
1930: Kadınlara belediye seçimlerinde seçme ve seçilme hakkı tanındı.
1930: Doğum izni düzenlendi.
1933: Kız çocuklarına mesleki eğitim vermek amacıyla Kız Teknik Öğretim
Müdürlüğü kuruldu.
1933: Köy Kanunu'nda değişiklik yapılarak kadınlara köylerde muhtar olma ve
ihtiyar meclisine seçilme hakları verildi.
1934: Anayasa değişikliği ile kadınlara seçme ve seçilme hakkı tanındı.
1936: İş Kanunu yürürlüğe girdi. Kadınların çalışma hayatına düzenleme getirildi.
1937: Kadınların yeraltında ağır ve tehlikeli işlerde çalıştırılmasını yasaklayan
1935 tarihli 45 sayılı ILO sözleşmesi kabul edildi.
1945: Analık sigortası (doğum yardımı) 4772 sayılı yasa ile düzenlendi.
1949: Yaşlılık sigortasının kadın ve erkekler için eşit esaslara göre düzenlenmesi
5417 sayılı yasa ile sağlandı.
TÜRKİYE’DE YAPILAN
ÇALIŞAMALARIN KRONOLOJİSİ

1952: Sağlık Bakanlığı bünyesinde ana çocuk sağlığı hizmetleri verilmeye başladı.
22 Aralık 1966: Eşit değerde iş için kadın ve erkek işçiler arasında ücret eşitliğini sağlayan 1951 tarihli
100 sayılı ILO sözleşmesi onaylandı.
1985: Türkiye, Birleşmiş Milletler Kadınlara Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Önlenmesi Sözleşmesini
(CEDAW) imzaladı ve sözleşme ertesi yıl yürürlüğe girdi.
1985: 5. Beş Yıllık Kalkınma Planı'nda kadınlar konusu ilk kez ayrı bir başlık olarak yer aldı ve bu
konuda politikalar belirlendi.
1987: Kadınlar konusuna odaklanmış ilk resmi kurum olan Devlet Planlama Teşkilatı Kadına Yönelik
Politikalar Danışma Kurulu kuruldu.
1989: İstanbul Üniversitesi'nde ilk Kadın Sorunları Araştırma ve Uygulama Merkezi kuruldu. Bugün
üniversiteler bünyesinde kurulan bu merkezlerin sayısı yurt çapında 13'e ulaştı.
24 Ocak 1989: İçişleri Bakanlığı kaymakamlık sınavlarına kadınların da alınacağını açıkladı.
29 Kasım 1990: Kadının çalışmasını kocanın iznine bağlayan Medeni Kanun'un 159. maddesi Anayasa
Mahkemesi'nce iptal edildi. İptal kararı 2 Temmuz 1992 tarih ve 21272 sayılı Resmi Gazete'de
yayımlandı.