MODERN İKTİSAT BİLİMİNİN KURUCULARI Modern iktisat biliminin önemli kurucularından olan, ALFRED MARSHALL (Cambridge Üniversitesi, İngiltere) “Sanayi İktisadı, İktisadın İlkeleri, Marjinal Fayda” gibi çalışmalarıyla iktisat biliminin unutulmazları arasında yer almıştır. ALFRED MARSHALL (1842-1924) Yaşam Öyküsü: 26 Temmuz 1842 yılında Londra'nın güneydoğusunda dericilik bölgesi olarak bilinen kasvetli yoksul bir semt olan Bermondsey’de doğmuştur. İngiltere’de banka veznedarı olan William Alfred’in oğlu olarak dünyaya gelmiştir. Babasının uyguladığı sıkı disiplin nedeniyle çocukluk yıllarında çok fazla ders çalışmıştır. Bu sıkı disiplinden kaçmak, yoksul yaşamından kurtulmak ve babasının çalışmasına izin vermediği matematik eğitimi almak için Cambridge Üniversitesi’ne gitmiştir. Burada öğrencisi Mary Paley ile evlenmiş ve birlikte iktisat çalışmaları yapmıştır. Alfred Marshall 13 Temmuz 1924 tarihinde Cambridge’de hasta ve kimsesiz bir biçimde ölmüştür. Öğrencisi J.M.Keynes kendisi hakkında ‘bir bilim adamı olarak, kendi alanında, dünyada yüzyılın en büyüğüydü’ ifadesini kullanmıştır. Eğitim-Kariyer: Cambridge Üniversitesi'nin bir okulu olan St.John’s College’de matematik eğitimi almıştır. Cambridge Üniversitesi'nde 1865 yılında matematik, 1868 yılında ise ahlak bilimleri alanlarında öğretim üyeliği yapmıştır. 1877-1881 yılları arasında ise Bristol Üniversitesi'nde yöneticilik görevinde bulunmuştur. 1879 yılında iktisat üzerine ilk kitabı olan Sanayi İktisadı (The Economics of Industry) adlı kitabını eşi Mary Paley ile birlikte yayınlamıştır. 1885 yılında Oxford Üniversitesi'nin bir okulu olan Balliol College'de politik iktisat alanında öğretim üyeliği görevinde bulunmuştur. 1885 yılında Cambridge Üniversitesi'ne dönerek çalışmalarına burada devam etmiştir. 1890 yılında İktisadın İlkeleri (Principles of Economics) adlı kitabını yayınlamış ve bu kitap sayesinde döneminin en etkili iktisatçısı olmuştur. L.Walras, V.Pareto, S.Jevons gibi kendinden önceki iktisatçılardan etkilenmiştir. Ayrıca NeoKlasik İktisatçıları önemli ölçüde etkilemiş; J.M.Keynes ve C.Pigou gibi iktisatçılara da hocalık yapmıştır. 1891-1894 yılları arasında Kraliyet Çalışma Komisyonu üyeliğinde bulunan Marshall, 1908 yılında son görev yaptığı Cambridge Üniversitesi'nden emekli olmuştur. Hobileri: Çocukken satranç oynamaya ilgi duymuşsa da, babası satranç ile ilgilenmesini istememiştir. İktisat Bilimine Katkılar: Marshall, Neoklasik iktisadın ve Cambridge Okulu'nun kurucusudur. İktisadın İlkeleri (Principles of Economics) adlı kitabı uzun bir dönem İngiltere'de iktisat ders kitabı olarak okutulmuştur. Marshall’a göre, iktisat bilimi insanların günlük ihtiyaçlarını incelemektedir. Söz konusu günlük ihtiyaçlar ise iktisadi faaliyetler ile para ile ölçülebilen ve bir fiyatı olan faaliyetlerin bütündür. Marshall, iktisadi analizlerinde matematikten ve geometriden faydalanmıştır. Marjinal fayda eğrileri, toplam maliyet eğrileri ve marjinal gelirler gibi çeşitli araçların iktisat literatürüne girmesini sağlamıştır. Zaman faktörünün arz-talep dengesinin kurulmasındaki belirleyiciliğini ortaya koymuştur. Ayrıca piyasalarda denge fiyatını oluşturan arz ve talep gücüne dikkat çekmiş, bu aşamada talebin fiyat esnekliği kavramını ortaya atmıştır. ‘Kısmi denge analizi’ kavramı ile incelenen ekonomik değişkenlerin sayısını idare edilebilir bir büyüklüğe indirmeyi ve ölçülebilir hale getirmeyi amaçlamıştır. Kısmi denge analizi, ekonominin bir biriminin ya da bir bölümünün denge durumunun analiz edilmesidir ve mevcut değişimlerin ekonominin geri kalan kısmı üzerinde bir etki doğurmadığı veya bu etkilerin nispeten önemsiz olması dolayısıyla ihmal edilebileceklerini varsaymaktadır. Birçok iktisatçı kısmi denge analizinin sadece öğretici amaçlarla ya da çok-kısa dönemli etkilerin açıklanması amacıyla kullanılabileceğine inanmaktadır. ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ İİBF, İKTİSAT BÖLÜMÜ ; CUKUROVA UNIVERSITY FEAS, DEPARTMENT OF ECONOMICS