farmakognozi anabilim dalı

ECZACILIK FAKÜLTESİ
FARMAKOGNOZİ
PROGRAM KOORDİNATÖRÜ
Prof. Dr. İhsan ÇALIŞ, [email protected]
YÜKSEK LİSANS DERSLERİ
Dersin Adı
Dersin Kodu
Z/S
T
U
K
EFG 600
Uzmanlık Alanı Dersi
Z
4
0
4
EFG 601
Farmakognozi Semineri
Z
0
2
0
EFG 602
Doğal Bileşik Araştırmalarında Kromatografik
S
2
3
3
Yöntemler
EFG 603
Doğal Bileşiklerin Biyosentezi
S
2
0
2
EFG 604
İlaç Hammaddeleri Yönünden Önemli Familyalar
S
2
3
3
EFG 605
Bitki Doku Kültürü
S
3
3
4
EFG 606
Bitki Biyoteknolojisinde Özel Konular I
S
3
3
4
EFG 607
Doğal Bileşiklerin Kimyasal Yapıları ve Analizleri
S
2
3
3
ECZACILIK FAKÜLTESİ
FARMAKOGNOZİ
YÜKSEK LİSANS PROGRAMI
Dersler ve Ders Tanımları
Dersin Kodu Dersin Adı
EFG 600
Uzmanlık Alanı Dersi
Amaç ve Hedefler
Tez çalışması
Z/S
Z
T
4
U
0
K
4
Dersin Kodu Dersin Adı
Z/S
T
U
K
EFG 601
Farmakognozi Semineri
Z
0
2
0
Amaç ve Hedefler
Doğal ürünlerle ilgili bir konunun hazırlanması ve sunumu. Bir seminer hazırlamada ve sunumda
dikkat edilmesi gereken kademeler. Tıbbi, yararlı ve zehirli bir bitki veya doğal kaynaklı ilaç ve
yardımcı maddeler gibi konulardan biri üzerinde, literatürde olgunlaşmış bir bilgiyi derlemek ve
sunmak konularında deneyim kazandırmak.
Dersin Adı
Z/S
T
U
K
Doğal Bileşik Araştırmalarında Kromatografik
S
2
3
3
Yöntemler
Amaç ve Hedefler
Doğal bileşik araştırmalarında kromatografik yöntemlerin seçimi ve uygulanması hakkında aydınlatıcı
bilgiler vermek.
Farmakognozi araştırmalarında teşhis, izolasyon ve analitik amaçlı olarak kullanılan kromatografik
yöntemler.
Kromatografik yöntemler için geçerli parametrelerin seçimi, en uygun hale getirilmeleri ve doğal
bileşiklere uygulanmaları.
Dersin Kodu
EFG 602
Dersin Kodu Dersin Adı
Z/S
T
EFG 603
Doğal Bileşiklerin Biyosentezi
S
2
Amaç ve Hedefler
Bitkilerde bulunan primer ve sekonder metabolitlerin biyosentezi hakkında genel bilgilerin
bir derstir. Primer ve sekonder metabolitlerin biyosentezi konusunda verilen
değerlendirilmesi, tartışılması
U
0
K
2
verileceği
bilgilerin
Dersin Kodu Dersin Adı
Z/S
T
U
K
EFG 604
İlaç Hammaddeleri Yönünden Önemli Familyalar
S
2
3
3
Amaç ve Hedefler
Doğal kaynakları ve doğal kaynaklardan elde edilen ilaç hammadde ve yardımcı maddelerini
(fitofarmasötik ürünleri) taşıyan önemli familyaların sistematik yerini, özelliklerini ve yayılış
alanlarını, familyalara ait önemli türleri tanıtmak ve familyaların kimyasal özelliklerini öğretmektir.
Biyolojik olarak aktif sekonder metabolitlerin elde edilmelerine yardımcı olmak amacıyla, ilaç
hammaddeleri yönünden önemli familyaları sistematik açıdan incelemektir.
Dersin Kodu Dersin Adı
Z/S
T
U
K
EFG 605
Bitki Doku Kültürü
S
3
3
4
Amaç ve Hedefler
Bitki Doku Kültürü tiplerinin, tekniklerinin ve kullanım alanlarının öğretilmesi, özellikle tıbbi ve
aromatik bitkilerin doku kültürünü çalışmak ve doku kültürü teknikleri kullanılarak bitki doğal
bileşiklerinini, sekonder metabolitlerini ve ilaç hammadde ve yardımcı maddelerini (fitofarmasötik
ürünleri) elde etme.
Bitki Doku Kültürünü teorik ve pratik olarak öğretmek.
Alternatif üretim yöntemi olan doku kültürünü kullanarak endemik ve nesli tükenmekte olan
bitkilerimizin üretimini sağlayarak korunmasına olanak sağlamak.
Dersin Kodu Dersin Adı
Z/S
T
EFG 606
Bitki Biyoteknolojisinde Özel Konular I
S
3
Amaç ve Hedefler
Bitkilerin, özellikle tıbbi ve aromatik bitkilerin doku kültürü koşullarını optimize etmek.
U
3
K
4
Dersin Kodu Dersin Adı
Z/S
T
U
K
EFG 607
Doğal Bileşiklerin Kimyasal Yapıları ve Analizleri
S
2
3
3
Amaç ve Hedefler
Kursun amacı, doğal bileşiklerin kimyasal yapıları hakkında öz bir bilgi sunmak, analizleri
(ekstraksiyon, tanıma, izolasyon ve yapı tayini) için kullanılan güncel yöntemler açısından
aydınlatmaktır.
Doğada moleküler çeşitliliğin zenginliğini göstermek ve yeni ilaç veya ilaç geliştirmede model
olabilecek yapıların keşfinde kullanılan yöntemleri göstermektir.
Bitkiler, bakteri ve mantar gibi mikroorganizmalar, deniz canlıları, böcekler ve kara hayvanlarından
elde edilen çeşitli kimyasal yapıya sahip bileşikleri örneklerle açıklamaktır.
ECZACILIK FAKÜLTESİ
FARMAKOGNOZİ
PROGRAM KOORDİNATÖRÜ
Prof. Dr. İhsan ÇALIŞ, [email protected]
DOKTORA DERSLERİ
Dersin Adı
Dersin Kodu
Z/S
T
U
K
EFG 700
Uzmanlık Alanı Dersi
Z
5
0
5
EFG 701
Primer Metabolitler
S
3
0
3
EFG 702
Sekonder Metabolitler – Fenolik Bileşikler
3
0
3
EFG 703
Sekonder Metabolitler – Terpenoitler
S
3
0
3
EFG 704
Sekonder Metabolitler – Steroitler
S
3
0
3
EFG 705
Faydalı Bitkiler ve Ürünleri
S
3
0
3
EFG 706
Doğal Bileşiklerde Spektroskopik Çözümlemeler - I
S
3
0
3
EFG 707
Doğal Bileşiklerde Spektroskopik Çözümlemeler - II
S
3
0
3
EFG 708
Alkaloitler
S
3
0
3
EFG 709
Doğal Kaynaklı Antitümöral Bileşikler
S
2
0
2
EFG 710
Bitki Biyoteknolojisinde Özel Konular II
S
3
3
4
EFG 711
Bitkisel İlaçlar
S
3
0
3
ECZACILIK FAKÜLTESİ
FARMAKOGNOZİ
DOKTORA PROGRAMI
Dersler ve Ders Tanımları
Dersin Kodu Dersin Adı
EFG 700
Uzmanlık Alanı Dersi
Amaç ve Hedefler
Tez çalışması
Z/S
Z
T
5
U
0
K
5
Dersin Kodu Dersin Adı
Z/S
T
U
K
EFG 701
Primer Metabolitler
S
3
0
3
Amaç ve Hedefler
Yüksek bitkilerden elde edilen primer metabolitleri genel kimyasal özellikleri, biyolojik etkinlikleri ve
eczacılıkta kullanılışları açısından tanıtmak.
Primer metabolitlerin biyosentezleri, kimyasal yapılarına göre sınıflandırılmaları, kimyasal
isimlendirme (nomenklatür), fiziksel ve kimyasal özellikleri, elde edilmeleri, teşhisleri, izolasyon
yöntemleri, yapı tayinleri, doğada yayılışları ve biyolojik etkinlikleri ve kullanılışları açısından genel
olarak tanıtılmasıdır.
Dersin Kodu Dersin Adı
Z/S
T
U
K
EFG 702
Sekonder Metabolitler – Fenolik Bileşikler
S
3
0
3
Amaç ve Hedefler
Bitkilerden elde edilen fenilpropanoitler (basit fenoller, kumarinler, lignanlar), ksantonlar, flavonoitler,
tanenler, antronoit ve naftalen türevlerini tanıtmak, bitkisel kaynaklı drogların etkin madde grubu ve
yeni ilaç araştırmalarında potansiyel bileşikler grubu olarak değerlendirmek, kimyasal isimlendirme
(nomenklatür), biyosentezleri, sınıflandırılmaları, fiziksel ve kimyasal özellikleri, bitkilerden
ekstraksiyonları ve teşhisleri, izolasyon yöntemleri, yapı tayinleri, doğada yayılışları ve biyolojik
etkinlikleri açısından incelemektir.
Dersin Kodu Dersin Adı
Z/S
T
U
K
EFG 703
Sekonder Metabolitler - Terpenoitler
S
3
0
3
Amaç ve Hedefler
Biyolojik aktiviteye sahip, sağlık ve ilaç endüstrisinde önemli kullanılışları olan terpenik maddeleri
nomenklatür, biyosentezleri, fiziksel ve kimyasal özellikleri, sınıflandırılmaları, elde edildikleri
kaynaklar ve elde etme yöntemleri, yapı tayinleri ve biyolojik etkinlikleri açısından incelemektir.
Dersin Kodu Dersin Adı
Z/S
T
U
K
EFG 704
Sekonder Metabolitler - Steroitler
S
3
0
3
Amaç ve Hedefler
Doğal kaynaklardan elde edilen biyolojik aktiviteye sahip steroidal bileşiklerin, elde edilişleri ve
saflaştırılmalarında kullanılan teknikler, kimyasal isimlendirme (nomenklatür), yapısal özellikleri,
doğada yayılışları, genel ve spesifik etkileri hakkında bilgi vermek, sağlık ve ilaç endüstrisinde önemli
kullanılışları olan triterpenik ve steroidal yapıya sahip maddeleri, fiziksel ve kimyasal özellikleri,
sınıflandırılmaları, yayılışları, elde edildikleri kaynaklar, elde etme yöntemleri, yapı tayinleri ve
biyolojik etkinlikleri açısından incelemektir.
Dersin Kodu Dersin Adı
EFG 705
Faydalı Bitkiler ve Ürünleri
Amaç ve Hedefler
Z/S
S
T
3
U
0
K
3
Bu dersin öğrenim hedefleri mezunlara, tıbbi ve aromatik bitkilerin (ekonomik ve tıbbi açıdan önemli
ve kullanışlı bitkilerin) habitatlarını, botanik özelliklerini tanıtmak, ayrıca primer ve sekonder
ürünlerini ve ilaç hammadesi, besin ve doğal boya olarak vs. kullanımlarını öğretmektir.
Dersin Kodu Dersin Adı
Z/S
T
U
K
EFG 706
Doğal Bileşiklerde Spektroskopik Çözümlemeler - I
S
3
0
3
Amaç ve Hedefler
Doğal bileşiklerin yapı tayinlerinde kullanılan spektroskopik analiz yöntemleri, kullanım alanları,
problemler ve çözümler. Başlıca, NMR spektroskopisinin tanımı ve temel prensiplerini tartışmak.
Doğal bileşiklerin spektroskopik özelliklerini karşılaştırmalı olarak örneklerle incelemek ve yapılarını
aydınlatabilme becerisi kazandırmaktır.
Glusitler (karbohidratlar), glikozitler ve fenilpropan türevlerinin, UV, IR, NMR (1D- ve 2D-NMR) ve
kütle spektrumları yardımıyla aydınlatılması.
Dersin Adı
Z/S
T
U
K
Doğal Bileşiklerde Spektroskopik
S
3
0
3
Çözümlemeler - II
Amaç ve Hedefler
Doğal bileşiklerin yapı tayinlerinde kullanılan spektroskopik analiz yöntemleri, kullanım alanları,
problemler ve çözümler.
Terpenoitler (mono-, seski-, di- ve triterpenler) ve steroitlerin, UV, IR, NMR (1D- ve 2D-NMR) ve
kütle spektrumları yardımıyla aydınlatılması.
Dersin Kodu
EFG 707
Dersin Kodu Dersin Adı
Z/S
T
U
K
EFG 708
Alkaloitler
S
3
0
3
Amaç ve Hedefler
Alkaloitleri, terminoloji (nomenklatür), kimyasal yapıları, doğada yayılışları, tıpta ve ilaç keşfinde
potansiyel biyolojik etkinlikleri açısından tanıtmaktır.
Alkaloit taşıyan başlıca familyaları ve türleri ve diğer doğal kaynakları, alkaloitlerin kimyasal yapıları,
biyosentezleri, ekstraksiyon ve tanıma yöntemleri, yapı tayinleri, sentezleri ve biyolojik aktiviteleri ile
incelemek, ilaç olarak kullanılan alkaloitleri tanıtmaktır.
Dersin Kodu Dersin Adı
Z/S
T
U
K
EFG 709
Doğal Kaynaklı Antitümöral Bileşikler
S
2
0
2
Amaç ve Hedefler
Antitümöral olarak kullanılan doğal ürünlerin kimyasal yapıları, etki mekanizmaları, yapı-etki ilişkileri,
kullanılış şekilleri, dozları, dozaj şekilleri ve piyasadaki preparatları hakkında bilgi edindirmek.
Dersin Kodu Dersin Adı
Z/S
T
U
K
EFG 710
Bitki Biyoteknolojisinde Özel Konular II
S
3
3
4
Amaç ve Hedefler
Doku kültürünü kullanılarak özellikle tıbbi ve aromatik bitkilerden seçilecek olan bir türün doku
kültürü koşullarının optimize edilmesi
Dersin Kodu Dersin Adı
Z/S
T
U
K
EFG 711
Bitkisel İlaçlar
S
3
0
3
Amaç ve Hedefler
Dersin amacı ilaç tanımından hareketle “Modern ilaç” ve “Bitkisel ilaç” arasındaki farkı açıklamak,
bitkisel ilaçların hazırlanması ve standart hale getirilmesinde uyulması gereken hususları ve yasaları
incelemektir. Bu amaçla, etkiden sorumlu metabolitlerin kimyasal yapıları hakkında genel bir bilgi
yanında, bitkiye özgün açıklamalar da yapılacaktır. Günümüzde kullanılan bitkisel ilaçlar, kullanım
alanlarına göre sınıflandırılarak incelenecektir.