İngiltere`nin yüzleşemediği sömürgeci geçmişi Britanya

advertisement
İngiltere'nin yüzleşemediği sömürgeci geçmişi
Britanya İmparatorluğu'nun 20. yüzyılda sömürge topraklarında yaptıklarının bir kısmı bile,
sömürgeciliğin karanlık tarihiyle ilgili fikir vermeye yetiyor.
Sömürgecilik tarihinin karanlık sayfalarından biri, Britanya İmparatorluğu'nun 20.
yüzyıldaki sömürge tarihidir. Batı'nın ısrarla yüzleşmekten kaçtığı bu tarih, sömürülen
bölgelerdeki halkların unutmayıp dersler çıkardığı bir ibret vesikası olarak dünya tarihinde
yerini çoktan almıştır.
Coğrafi keşifler, baskıdan kurtulmaya çalışan Avrupa, yeni arayışlar, yeni icatlar ve yeni bir
çağın doğuşu... Avrupalıların "keşfettiklerini" söyledikleri, ancak binlerce yıldır zaten var
olan, bilinen ve kök salmış medeniyetlere ev sahipliği yapan coğrafyalar, birkaç yüzyılda
çeliğin, yani Batılı vahşetin gücüne boyun eğdi. Sömürgeciliğin, 18. yüzyıldaki sanayi
devrimine kadar olan ilk ve "amatör" döneminde, birçok medeniyet tamamıyla yok
edilirken özellikle Amerika kıtası Batılı "kaşifler" tarafından yağmalandı. Sömürgeciliğin
uğradığı bölgelerden Avrupa'ya akan zenginlik; Avrupa'nın altın, Afrika, Asya ve Güney
Amerika'nın karanlık çağını başlatacaktı.
Sanayi devrimine dek daha çok İspanyol ve Portekizli sömürgeciler eliyle devam eden
"keşifler", sanayi devriminin başlamasıyla İngiltere eksenli devam etti. Çelik ve kömürün
gücünü, sömürge topraklarından "elde edilen" insan emeği ve altınla birleştiren İngiltere,
yeni çağın en büyük imparatorluğu olan Büyük Britanya'yı kuracak, 1. Dünya savaşı ve
sonrasına dek devam edecek olan "Pax Britannica" devri yaşanacaktı. Almanya'nın
sanayileşme hamlesi, Japon İmparatorluğu ve ABD'nin güçlenmesiyle yavaş yavaş sonra
eren bu devirde İngiltere, "üzerinde güneş batmayan imparatorluk" olarak anılacaktı.
Kanada'dan Irak'a, Hindistan'dan Kenya'ya birçok toprak parçası İngiltere'nin hakimiyetine
girecekti.
Batı'da "Pax Britannica" yani İngiliz barışı olarak anılan bu devrin, dünyanın Avrupa
haricinde kalan toprakları için bir barış niteliğinde olduğunu söylemek ise oldukça güç.
İngiltere'nin sömürge topraklarında yaşananlardan günümüze ulaşarak hatırlanmayı
başarabilenler dahi, Pax Britannica'nın "3. dünya ülkeleri" için nasıl br devir olduğunu gözler
önüne sermeye yetecek düzeyde. İngiliz İmparatorluğu'nun dünyayı domine ettiği bu devir
bilhassa Asya, Ortadoğu ve Afrika için, günümüzde bile hala dinmemiş olan kan ve
gözyaşının sistemli olarak akmaya başladığı dönemdir. İngiltere tarih boyunca, günümüzde
var olan ülkelerden 22 tanesi hariç hepsini daha önce işgal etti.
İngiltere'nin hiç işgal etmediği topraklar beyazla gösterilmiş.
İşgal etmedikleri ülkeler ise Avrupa'daki küçük prenslikler, oldukça iç bölgeler yahut diğer
sömürgecilerin halihazırda işgal etmiş olduğu topraklar. Pax Britannica'ya karşı en çetin
mücadele ise Afganistan'da ve bölgenin doğal uzantısı olan ancak yine İngilizlerin çizdiği
Durand hattı ile ülkeden koparılan Veziristan'da yaşanmış. Çoğunluğunu Peştun savaşçıların
oluşturduğu Afganlar, bu büyük "barıştan" mahrum kalmak için toplam 3 büyük savaş
vermiş. Afganların İngiliz İmparatorluğu'nu son kez mağlup ettiği 3. Afgan İngiliz Harbi'nin
bitimi olan 1919, "üzerinde güneş batmayan imparatorluğun" da dünya hakimiyetindeki
tekelinin artık yavaş yavaş sonlandığı dönemdir. Ancak bu yıllardan sonra bile İngiliz
sömürgeciliği, elini eski topraklarından çekmemiştir.
Kaynak: Mepa News
[status draft]
[nogallery]
[geotag on]
[publicize off|twitter|facebook]
[category güvenlik]
[tags İNGİLTERE DOSYASI, İngiltere, sömürgeci, geçmiş]
Download