YENİ ÇAĞ VE YAKIN ÇAĞDA AVRUPA Coğrafi

YENİ ÇAĞ VE YAKIN ÇAĞDA AVRUPA
Coğrafi Keşifler
Nedenleri:
Pusulanın bulunması
Gemiciliğin gelişmesi
Coğrafi bilgilerin gelişmesi
Cesur gemicilerin yetişmesi
Doğunun zenginliği nedeni ile Avrupalıların buraya ulaşmak isteyişi
Doğu ticaret yolları Türklerin ve Müslümanların elinde oluşu
İpek ve Baharat yollarının ele geçirilmek istenişi
Hristiyanlığı yaymak
Sonuçları:
Yeni katı ve yolların bulunması
Sömürgeciliğin başlaması (Portekiz,İspanya)
Sömürgelerden Avrupa’ya maden ve yeni ürünler getirilmesi
Akdeniz limanlarının önem kaybetmesi ile okyanus kıyısı (Amsterdam, Roterdam, Lizbon, Londra)
limanlarının önem kazanması
Avrupa’dan yeni kıtalara göçlerin yapılması
Doğunun fakirleşmesi (Müslüman ülkeler)Avrupalıların zenginleşmesi
NOT:Akdeniz limanları Haçlı seferlerinde önem kazandı.Akdeniz limanları Coğrafi keşiflerinde önemini
kaybetti.Akdeniz limanları Süveyş Kanalının açılmasıyla tekrar önem kazandı.
Halkın kiliseye olan güveni azaldı.(sarsıldı)
NOT:Bu sonuç Rönesans ve Reformun doğmasında etkili olmuştur.
Ticaret geniş alanlara yayıldı.
Avrupalı devletler sömürgecilik hareketlerine başladı.
NOT: İlk çağ Sömürge devletleri: Fenike, İyon, Eski Yunan
Yeniçağ Sömürge devletleri: Portekiz, İspanya
Yakınçağ Sömürge devletleri: İngiltere , Fransa
Burjuva sınıfı zenginleşerek ortaya çıkmış bu sınıf daha sonra Rönesans ve Reforma ortam
hazırlayacaktır.
BAŞLICA KEŞFEDİLEN YERLER
1487
Bartelmi Diaz (Ümit Burnu)
1492
Kristof Kolomb (Amerika)
1493
Ameriko Vespuççi(Amerika)
1498
Vasco De Gama (Hindastan)
1512-1522
Macellan-Delkano (Dünyayı deniz yoluyla dolaştı)
NOT:Coğrafi Keşiflere Türkler katılmadı çünkğ ekonomik durumları iyi ve ipek-baharat yollarlı
ellerindeydi.
RÖNESANS(YENİDEN DOĞUŞ)
15.yy sonlarında önce İtalya’da başlayan daha sonra diğer Avrupa devletlerinde görülen sanat edebiyat
ve bilim alanındaki gelişmelerdir.
Nedenleri:
Coğrafi keşiflerin etkisi
Kağıt ve matbaanın yapımının(kullanımına) başlanması
Eski yunan ve Roma eserlerinin(Medeniyetlerinin) etkisi
İstanbul’un alınmasından sonra buradan kaçan bilim adamlarının Avrupa’ya geçmesi
Bilim adamlarının ve sanatçıların yetişmesi
Hümanizmanın etkisi
15. Yy ve 16. Yy da sanat ve edebiyatın olgunlaşması
-
-
Sanat ve edebiyattan zevk alan ve onları koruyan mesenlerin yetişmesi
İslam medreselerinde eğitimlerini tamamlayan Avrupalı öğrencilerin yurtlarına dönmesi
Rönesansın İtalya’da Başlamasının Nedenleri:
İtalya’nın coğrafi konumu (doğu ülkelerine yakın oluşu)
İtalya’da siyasi birliğin olmaması
İtalya’Da düşünce özgürlüğünün olması
İtalya’nın ekonomik durumunun iyi olması
İstanbul’dan kaçan bilim adamlarının İtalya’ya geçmesi
Yunan ve Roma medeniyetinin (eskiçağ kültür kalıntıları) merkez oluşu
Mesenlerin daha çok bulunması
Sonuçları:
Skolastik düşünce yerine Hümanizma düşünceye bırakmıştır.
Bilim ve teknikte ilerlemeler olmuştur.(En çok tıpta)
Deney ve gözlem metoduna geçildi.(Bilimde)
Dinde Reform hareketleri başlamıştır.
Avrupa’da sanat ve edebiyattan zevk alanlar işe omlarla alay eden sınıflar doğmuştur.
NOT: Sınıflar arası çelişkiler artmıştır.
Rönesansın Görüldüğü Ülkeler:
İtalya
Almanya
Fransa
İngiltere
İspanya
Hollanda
REFORM HAREKETLERİ
(Dinsel Alanda)
16.yy ın başlarında önce Almanya’da daha sonra da diğer Avrupa ülkelerinde görülmüştür.Katolik
mezhebine yapılan değişikliklerdir.
Nedenleri:
-
Katolik kilisesinin bozulması
Reformcu papaların çalışmaları(Martin Luther)
-
Kağıt ve matbaanın etkisi
Rönesansın etkisi
Endülujans satışı sorunu(Günahtan arınmak için verilen belge)
Sonuçları:
Katolik kilisesi kendini yenilemek zorunda kaldı
Kilisenin ekonomik ve sosyal gücü azaldı
Okullar kilisenin denetiminden alınarak laik eğitime geçildi
Avrupa’da özgür ve gözleme dayalı düşünce yaygınlaştı
Reformun girmediği ülkelerde Engizisyon mahkemeleri kuruldu
Avrupa’da din savaşları çıkmıştır
Avrupa’da mezhep birliği bozulur ve yeni mezhepler ortaya çıkar.
Almanya
Martin Luther(Protestanlık)
Fransa
Kalven(Kalvenizm)
İngiltere
Kral 8. Henri (Anglikanizm)
İsviçre
Zivingli(Protestanlık)
NOT:Engizisyon Mahkemesi:Katolikler tarafından yeni mezheplerin yayılmasını önlemek amacıyla
kurulmuştur.(İspanya-Portekiz)
Reformun Almanya’da Başlamasının Nedenleri:
-
-
Almanya’da siyasi birliğin olmaması
Alman kilisesin doğrudan papaya bağlı oluşu
Papaların kutsal kitabı kendi çıkarları doğrultusunda kullanmaları
Reform Ortodokslar üzerinde etkili olmadı
Almanya kralı Protestanlığı (OGSBURG Ant. İle 1555’te kabul etti.
1589’DA Fransa NANT Fermanı ile mezhepleri serbest bırakmıştır.
Yüzyıl Savaşları (1330-1485)
İngiltere ile Fransa arasında yapılmıştır.
Nedeni:İngiltere’nin Fransa’yı istila etmek istemesi.
Sonuç:Fransa’nın üstünlüğü ile bitti.Fransa’da feodalite zayıflamış merkezi otorite güçlendi.
NOT:İngiltere bu savaşta ilk kez top silahını kullanmıştır.
Çifte Gül Savaşları(1455-1485)
İngiltere’de çıkmıştır.Bu iç savaştır.İngiliz kralı 6.Henri’nin yüzyıl savaşlarında yenilmesi üzerine yapılır.
Sonuç: Savaş sonunda Mutlak Krallık rejimi İngiltere’de güçlendi.
Otuzyıl Savaşları(1618-1648)
Nedeni:Alman İmparatorluğu Protestanlığı ortadan kaldırarak dinsel birliği sağlamaya çalışması.
Sonuç: VESTFALYA Antlaşması imzalandı(1648)
Buna göre;
Almanya’da dinsel birlik sağlandı.
Hollanda bağımsız oldu.
Fransa Alsas-Loren’i aldı
NAZAN ERİŞEN