hiperpotasemi`ye yaklaşım
advertisement
HİPERPOTASEMİ’YE YAKLAŞIM N. SÜMEYRA YILMAZ İSLAM ÇALIŞKAN SEHERYELİ YILMAZ Hiperpotasemi • Hiperpotasemi, serum potasyum düzeyinin 5.5 mEq/L’den daha fazla olmasıdır. Yenidoğanda ise serum potasyum düzeyinin 6.0 mEq/L’nin üzerinde olması olarak tanımlanır. • K+ > 6 mEq/L – Acil durum • K+ > 7 mEq/L – Hayatı tehdit eden durum POTASYUM DENGESİ • Günlük gereksinimi çocuklarda her kg için yaklaşık 2 mEq hesaplanabilir. • Gastointestinal sistemde emilen potasyum; özellikle iskelet-kas, daha az olarak da alyuvarla karaciğer hücrelerinde toplanarak serum düzeyi 3.5-5.3 mEq/L arasında tutulmaya çalışılır. Hiperpotasemi sebepleri • Azalmış atılım Renal yetersizlik, Addison hast., Beta-blokerler, Hiperglisemi, Asidoz Artmış alım Crush zedelenmesi, Yanıklar, Sepsis, Masif hemoliz, Kan transfüzyonu, Yüksek doz penisilin, Artmış oral alım Artmış alım Crush zedelenmesi, Yanıklar, Sepsis, Masif hemoliz, Kan transfüzyonu, Yüksek doz penisilin, Artmış oral alım Hiperpotasemi semptom ve bulgular • • • • Kas güçsüzlüğü Uyuşukluk, Ürperme EKG değişiklikleri EKG değişiklikleri Uzun ,sivri T dalgaları, Genişlemiş QRS dalgaları Azalmış P dalga boyu • EKG’ de sadece T dalgarında sivrileşme varsa serum K+ düzeyi 6-6.5 mEq/L‘den düşüktür • EKG’de QRS genişlemesi ve P dalgalarında kaybolma olursa serum potasyumu 7 mEq/L üzerindedir ve acil tedavi gerektirir Hiperpotasemide Tedavisinde İzlenecek Yol Akut -Değerlendirme *Klinik semptomlar, asidoz, hiperglisemi *EKG değişiklikleri -EKG çok bozuksa parenteral kalsiyum -Hücre dışı K+ dağılımının düzenlenmesi *İnsülin+glukoz *Bikarbonat -Fazla potasyumun uzaklaştırılması *Diürez *Katyon değiştirici reçineler *Dializ Kronik -Altta yatan nedenin saptanması *Katabolizma, enfeksiyon, doku travması *Hemoliz -Alımın kısıtlanması -İlaç kullanımı *-adrenerjik antagonist *NSAİ ilaçlar *ACE inhibitörleri *bazen heparin POTASYUM VERİLİRKEN UYULMASI GEREKEN KURALLAR: • Hesaplanan açık yavaş yavaş kapatılmalıdır • Verilen çözeltinin litresinde 40 mEq’dan çok potasyum olmamalıdır • Günlük total doz 160 mEq aşmamalıdır • Potasyum verilebilmesi için saatte en az 25 ml idrar atımı olmalıdır • Potasyum verilen hastalarda EKG izlenmeli ve normale dönene kadar potasyum verilmelidir. • Hiperpotasemi tedavisi İlaç Doz Etki Başlaması Süre Etki Mekanizması Veriliş Şekli Kalsiyumglukonat (%10) 0.5-1 ml/kg Hemen Dakikalar Membran etkisi antagonize 2-10 dk İV Sodyun bikarbonat 1-2 mEq/kg 30-60 dk Geçici HDS genişleme Artmış hücre içi alım 10-20 dk İV 30-60 dk Geçici HDS genişleme Artmış hücre içi alım Artmış renal atılım Glukoz / İnsülin 0.5-1 gr/kg / 0.1 Ünit/kg 1.5 gr/kg /0.5 Ünit/kg 15-30 dk (insülinle ) Kayexalate Sodyum polisteren sülfat 1 gr / kg 60 dk Saatler Barsakta Na-K değişimi ile atılım artması 2-4 ml sorbitol veya % 10 DW PO veya lavman NaCl %0.9 NaCl 30-60 dk Geçici HDS genişleme 45-60 dk Salbutamol 10 mEq/kg 30-60 dk 6.saat Artmış HiS alım 50cc/15dk • Hiperpotasemi bu tedavi şekillerine rağmen düzelmezse veya ağır böbrek yetmezliği varsa dializ gerekir. • Hemodializ ile K+ düzeyi saatte 1 mEq/kg düşürülebilir. • Peritoneal dializ daha etkili olmakla birlikte bebeklerde daha kolay uygulanması nedeni ile kullanılır Dializin Endike Olduğu Durumlar Hipervolemi Sodyum verilmesinin kontrendike olduğu Ödemli Şiddetli kronik böbrek yetmezliği TEŞEKKÜR EDERİZ
