PresentationPackage - Dr.uz

DRUZ
1
Kanser Hakkında Genel Bilgiler
2
Mesleki Kanserojen Maddeler
3
Kanserojen Madde Örnekleri
DRUZ
KANSER
GENEL BİLGİLER
Dünyada her yıl;
> 8 milyon CA
 7 milyon CA nedenli Ölüm
Ölüme yol açan CA:
 Erkeklerde Akciğer CA
 Kadınlarda Meme CA
CA Etyolojisi:
% 80 Çevresel + Yaşam biçimi
Major: Sigara!, Beslenme!
DRUZ
MESLEKİ KANSER
MESLEKSEL KANSER
CA % 4-5 Mesleksel faktörler nedeniyle!
(Akc. CA’de % 10-15 , Sindirim sistemi CA % 1-2)
En sık görülen Mesleksel Kanser: Akciğer CA
Deri CA, Mesane CA ve Lösemi de sık!
Mesleksel CA, diğer kanserlere göre daha genç yaşta
ve Önlenebilir!
İşyerlerinde maruz kalınan ajanların CA sebebi olduğunu
ilk tespit eden:
1775 - Dr. Percival Pott
İngiltere’de Baca temizleme işinde çalışan çocuklar
Skrotum CA
İlk tanımlanmış kimyasal kanserojen maddeler:
Benzpiren, Benzantrasen
DRUZ
MESLEKİ KANSEROJEN MADDELER
Laboratuvar
Çalışmaları
Doku Kültürleri
Hayvan Deneyleri
İnsanda
Epidemiyolojik Kanıt
Kesin Kanserojen Maddeler
+
+
+
+
GRUP 2 A
Muhtemel Kanserojenler
+
+
+
-
GRUP 2 B
Şüpheli Kanserojenler
+?
+?
+?
-
GRUP 3 *
Grup 1 ve 2 İçinde
Olmayanlar
?
?
?
?
GRUP 4 **
Muhtemelen Kanserojen
Olmayanlar
-
-
-
-
Grup Adı
Kanserojen Özellik
GRUP 1
*: Kanserojen kanıtının; deney hayvanlarında sınırlı veya yetersiz olduğu etkenlerin yer aldığı kategori!
Grup 3'deki değerlendirme; kanserojen olmayan ya da genel bir güvenlik belirlenmesi değil! Maruziyetin yaygın olduğu
veya kanser verilerinin farklı yorumlarla tutarlı olduğunda, daha fazla araştırmaya ihtiyaç olduğu anlamına gelir.
**: İnsanlarda ve deney hayvanlarında kanserojen olmadıklarını belirten kanıtlara sahip etkenler
DRUZ
GRUP 1 -Örnekler
İLİŞKİLİ KANSER TÜRÜ
MADDE
Amino bifenil
Mesane
Arsenik
Akciğer, deri
Asbest
Akciğer, mezotelyoma, sindirim sistemi
Benzen
Lösemi, akciğer,
Benzidin
Mesane
Kadmiyum
Prostat
Katran
Deri, akciğer
Krom
Solunum yolları, sinuslar
Naftil amin
Mesane
Nikel
Akciğer, solunum yolları
Vinil klorür
Karaciğer anjiyosarkomu
İyonizan radyasyon
Lösemi, akciğer, deri, kemik
Ultraviyole ışın
Deri
DRUZ
İŞKOLU-ETKEN-MESLEKİ KANSER
İŞKOLU
KANSER TÜRÜ
ETKEN
Tarım, orman, balıkçılık
Deri, akciğer, dudak
Ultraviyole, arsenikli pestisid
Madencilik
Deri, akciğer, lösemi
Arsenik, radon, asbest
Petrol endüstrisi
Deri, skrotum
Polinükleer aromatik hidrokarbon
Metal endüstrisi
Solunum yolları, akciğer
Arsenik, krom ve nikel bileşikleri,
Ulaştırma, gemi yapımı
Akciğer, mezotelyoma
Asbest
Kimya sanayii
Akciğer,
mesane
Kok üretimi
Akciğer, mesane
Benzpiren, naftilamin
Lastik sanayii
Mesane, lösemi
Aromatik aminler, benzen
İnşaat işleri
Akciğer , mezotelyoma
Asbest (yalıtım işlemleri)
Deri sanayii, ayakkabıcılık
Lösemi, burun boşluğu
Benzen, deri tozu
Sağlık çalışanları
Lösemi, akciğer
Radyasyon, antikanser ilaçlar
Asfalt yol yapımı
Akciğer
Benzpiren
Pestisid üretimi
Akciğer
Arsenik
Asbestli malzeme üretimi
Akciğer, mezotelyoma
Asbest
karaciğer,
sinus, BCME, krom, nikel, vinil klorür, benzidin,
boya maddeleri,
DRUZ
İŞKOLU-ETKEN-MESLEKİ KANSER
İŞKOLU
KANSER TÜRÜ
ETKEN
Madencilik
Deri, akciğer, lösemi
Arsenik, radon, asbest
Petrol endüstrisi
Deri, skrotum
Polinükleer aromatik hidrokarbon
Metal endüstrisi
Solunum yolları, akciğer
Arsenik, krom ve nikel bileşikleri,
Ulaştırma, gemi yapımı
Akciğer, mezotelyoma
Asbest
Kimya sanayii
Akciğer,
mesane
Kok üretimi
Akciğer, mesane
Benzpiren, naftilamin
Lastik sanayii
Mesane, lösemi
Aromatik aminler, benzen
İnşaat işleri
Akciğer , mezotelyoma
Asbest (yalıtım işlemleri)
Deri sanayii, ayakkabıcılık
Lösemi, burun boşluğu
Benzen, deri tozu
Sağlık çalışanları
Lösemi, akciğer
Radyasyon, antikanser ilaçlar
Asfalt yol yapımı
Akciğer
Benzpiren
Pestisid üretimi
Akciğer
Arsenik
Asbestli malzeme üretimi
Akciğer, mezotelyoma
Asbest
karaciğer,
sinus, BCME, krom, nikel, vinil klorür, benzidin,
boya maddeleri,
DRUZ
Bazı
Kanserojen
Maddeler
DRUZ
KANSEROJEN MADDE ÖRNEKLERİ
ASBEST-BENZEN ve KANSER
Asbest:
Akciğer CA , Mezotelyoma
Dr. Doll
2. Dünya Savaşı’nda gemi yapım ve onarımı işleri
Asbestli tekstil işlerinde çalışanlar -Akciğer CA
Benzen:
Benzen; taş kömürü veya petrol distilasyonu sonucu elde edilir.
Çok iyi solvent (çözücü)
Kaynama noktası çok düşük-çabuk buharlaşır
Kemik iliğini inhibe eder, Aplastik anemi
İkame: Benzen türevleri olan toluen ve ksilen ile alifatik bir
hidrokarbon olan hekzan
DRUZ
KANSEROJEN MADDE ÖRNEKLERİ
AROMATİK AMİNLER, BENZANTRASEN VE KANSER
Aromatik aminler:
Amino benzen : Anilin
Ayrıca; Benzidin, Alfa ve Beta Naftil Amin
Boya sanayiinde ve lastik imali işlerinde!
Benzpiren, Benzantrasen:
İlk tanımlanan kanserojen maddeler
Kömür, odun veya petrol ürünlerinin yanması sonucu meydana
gelen kurum ve katran bu maddeleri içerir.
Sigara dumanında da bulunur.
Asfalt yol yapımında veya çatılarda yalıtım amaçlı
Temas halinde Deri CA
Buharının solunması ile Akciğer CA
DRUZ
KANSEROJEN MADDE ÖRNEKLERİ
ARSENİK, KROM VE KANSER
Arsenik:
Zararlı bitkileri yok etmek için (herbicide)
Haşerelere karşı (pestisid)
Doğada demir ve kömür ile birlikte.
Elektronik endüstrisinde!
Deri ve Akciğer CA
Krom:
Doğada demir ile birlikte ferrokrom cevheri şeklinde!
Sanayide deri tabaklama işinde, paslanmaz çelik yapımında.
Solunum yolu ile Akciğer CA (hekzavalent krom)
DRUZ
KANSEROJEN MADDE ÖRNEKLERİ
VİNİL KLORÜR, RADYASYON VE KANSER
Vinil klorür:
Plastik sanayiinde.
VC’nin PVC’ye dönüşmesinde (Polimerizasyon işinde)
çalışanlarda:
Karaciğer anjiyosarkomu
Radyasyon:
Agricola
16. yy Avrupa’da kömür madenlerinde “madenci hastalığı”
Radon gazı- Akciğer CA
Radyologlar-radyasyon maruziyeti –Lösemi , Deri CA
Non-iyonizan radyasyonun da kanser oluşunda etkisi olduğu
ortaya konmuştur.
UV ışınlar- Deri CA
DRUZ
Teknik ve
Tıbbi Önlemler
DRUZ
MESLEKİ KANSERLER -ÖNLEMLER
TEKNİK ÖNLEMLER
Öncelik; Kaynakta Kontrol
Kanserojen maddenin kullanımdan kaldırılması
İkame (Asbest yerine sentetik maddeler; benzen yerine
toluen, ksilen veya hekzan)
Etkili havalandırma sistemleri
İşlemin kapalı sistem içinde yapılması vb. mühendislik
uygulamaları
KKD (maske, eldiven vb.)
DRUZ
MESLEKİ KANSERLER -ÖNLEMLER
TIBBÎ ÖNLEMLER
 İşe Giriş Muayenesi
(Çalışma ortamı ve karşılaşılan maddeler bakımından risk
yaratabilecek özellikler - sakıncalı olanlar başka işlere
yönlendirilir) Ör:Sigara içen - Asbest maruziyeti olan bir işte
çalışması, Kan hastalığı olan - benzen veya radyasyon
maruziyeti olan bir işte çalışması sakıncalıdır.
 Periyodik (aralıklı kontrol) Muayene
Erken tanı olanağı sağlayabilecek muayeneler
(Ör: Boya veya lastik sanayinde Mesane CA için İdrar sitolojisi)
 Sağlık Eğitimi
Olası riskler ve korunma yolları hk. eğitim
DRUZ
Teşekkür Ederim
DRUZ