MADDENİN DEĞİŞİMİ MADDENİN ISI ETKİSİYLE DEĞİŞİMİ MADDELER DOĞADA KARIŞIK HALDE BULUNUR ISINMA Isı enerjisi alan maddenin sıcaklığı artar. Maddenin sıcaklığının artması ısınma sonucunda gerçekleşir. Örneğin;Yanmakta olan ocağın üzerinde bulunan çorba ya da yemek bir süre sonra ısınır. Yiyeceklerin pişmesi ısınma ile gerçekleşir. Bayram islim Fen ve teknoloji SOĞUMA Isı enerjisini kaybeden maddeler soğur. Madde yeterince soğursa donma ve yoğunlaşma olur. Örneğin ; Karayolları soğumanın yol açtığı buzlanma nedeniyle bozulur. Soğuyan maddeler sertleşir. Bayram islim Fen ve teknoloji HAL DEĞİŞİMLERİ Maddeler bir halden diğerine geçebilirler. Örneğin; su sıvıdır.Buzluğa koyduğumuzda Donar ve katılaşır.Isıttığımızda ise gaz halini alır. İşte bu değişime Hal değişimi denir. Hal değişimleri erime,donma,buharlaşma,yoğunlaşma ve süblimleşme şeklinde olur. Bayram islim Fen ve teknoloji Erime Katı haldeki bir madde yeterince ısı alırsa sıvı duruma geçer. Bu olaya erime denir. Her madde kendine göre bir sıcaklık derecesinde erir. Bu maddelerden bazıları aşağıda verilmiştir. Madde Erime Sıcaklığı (ºC) Buz 0 Cıva -39 Naftalin 79 Tuz 800 Demir 1532 Bayram islim Fen ve teknoloji Donma Yeterince soğuyan sıvı maddelerin katı hale geçmesine de Donma (katılaşma) denir. Donma olayı erimenin tersidir. Bir maddenin erime ve donma sıcaklıkları aynıdır. Eriyen maddenin hacmi büyür.Donan maddenin hacmi küçülür. Donma Bayram islim Fen ve teknoloji Buharlaşma Yeterince ısınan sıvı maddelerin gaz haline geçmesine buharlaşma denir. Buharlaşma her sıcaklık derecesinde gerçekleşir.Bundan dolayı buharlaşma derecesi yoktur. Islak maddelerin kuruması; bu maddedeki suyun buharlaşarak uzaklaşması sonucunda olur. Buharlaşma sırasında gerekli ısıyı veren madde ısı kaybeder;yani soğur. Bayram islim Fen ve teknoloji Bazı etkenler buharlaşmayı hızlandırır. Bunlar; Sıcaklığın artması Yüzeyin büyümesi Basıncın azalması Havanın rüzgarlı olması Havanın kuru olması Bayram islim Fen ve teknoloji Yoğunlaşma (Yoğuşma) Gaz maddelerin ısı vererek sıvı duruma geçmelerine Yoğunlaşma (yoğuşma) denir. Kışın odadaki havada bulunan su buharı soğuk cam yüzeyine çarpar ve yoğunlaşır.Bu durumda camda sulanmalar meydana gelir. Bulutlar; havadaki su buharının yoğunlaşması sonucu oluşurlar. Yoğunlaşan madde ısı verir… Bayram islim Fen ve teknoloji Kaynama Kaynama; buharlaşmanın hızlı halidir. Buharlaşma olayı sının yüzeyinde gerçekleşir. Kaynamakta olan bir sıvının ise her noktasında buharlaşma görülür. Her madde belli sıcaklıklarda kaynar. Örneğin; su 100°C de, Hava -191°C de, Cıva 357°C de kaynar.. Basıncın artması kaynama hızını arttırır. Bayram islim Fen ve teknoloji Bozunma (Bozulma) Isı bazı maddelerin yapısında değişikliğe yol açar. Isı etkisiyle maddenin yapısında olan bu değişikliğe bozunma(Bozulma)denir. Örneğin; pişirilen yiyeceklerin yapısı değişir. Oda sıcaklığında bekletilen bazı yiyecekler kokuşur. Isıtılan şeker kömürleşerek bozunur. Odun kömürü odunun ısıtılması sonucunda oluşur. Bayram islim Fen ve teknoloji