EKG - Hijyen İstanbul

EKG EĞİTİMİ
AMAÇLARIMIZ
Hastane öncesi acil sağlık hizmeti veren Paramedik,
ATT ve Diğer sağlık çalışanlarının, temel kardiyak ritm
ve hastane öncesi acil bakım için gerekli aritmilerin
tanı- tedavisi konusunda ve ileri yaşam
uygulamasında gerekli bilgi ve becerileri kazandırmak
GENEL BİLGİLER
Elektrokardiyografi Derivasyonları
• Elektrokardiyogram (EKG) : Kalpteki
elektriksel aktivitenin grafik olarak
kaydedilmesi
• Derivasyon: EKG’nin yazdırılabilmesi
için, beden yüzeyinin değişik bölgelerine
elektrodlar yerleştirilir ve bu elektrodlar
kablolar aracılığı ile elektrokardiyografa
bağlanır.Bu şekilde oluşturulan
elektriksel devrelere derivasyon
denir.(Mutlaka (+) ve (-) elektrod olmalı.
• .
GENEL BİLGİLER (2)
• Kalbin her siklusundaki elektriksel aktivitenin
büyütülerek, hareket eden bir kağıt üzerine
kaydedilmesi ve yorumlanması işlemi
ELEKTROKARDİYOGRAFİ,
• Elde edilen trase ELEKTROKARDİYOGRAM (EKG)
• Kayıt yapan cihaz ise, ELEKTROKARDİYOGRAF olarak
tanımlanır.
GENEL BİLGİLER (3)
Kalbin İleti Sistemi
Kalbin düzenli bir şekilde uyaran çıkaran ve bu
uyaranları taşıyan özel ileti sistemidir.
Üç ana başlıkta incelenir.
Sinoatriyal Düğüm
• Kalbin doğal uyarı merkezidir.
• Dakikada uyaran çıkarma kapasitesi 60-100 atımdır.
Atriyoventriküler Kavşak
• Sağ atriyumun alt bölümünde triküspit kapağın
septal yaprakçığı ile koroner sinüs arasındadır
GENEL BİLGİLER (4)
Kalbin İleti Sistemi (2)
His Demeti, Dalları ve Purkinje Sistemi
• AVD’nin ön uzantısından başlar, interventriküler
septumun alt kenarını ve septumun sola yakın tarafını
izleyerek aşağıya doğru endokard altında ilerler. Yaklaşık
20 mm uzunluğunda ve 2 mm çapındadır.
• Yaklaşık 5-15 mm lik mesafeden sonra sağ ve sol dal
ayrılır.
• Sol dal ön ve arka olmak üzere iki küçük dala ayrılır. Sağ
dal, sol dal ve sol dalın ön ve arka dalcıkları, purkinje
lifleri olarak adlandırılan ve her iki ventrikül
endokardından girerek uyarıyı tüm miyokarda eş
zamanlı olarak ileten bir ağ oluştururlar.
• Uyaran çıkarma kapasitesi 15-40 atım/dakikadır.
Kalbin İleti Sistemi
Sinoatrial
Node
Atrioventriküler
Node
GENEL BİLGİLER (5)
• EKG kaydı normal
koşullarda 25 mm/sn hız
ve 1 mV eşelde
kaydedilir. Bu koşullarda
yapılan EKG kaydında her
küçük kare 0.04 sn
hızında ve amplütüdü de
0.1 mV dur.
EKG DERİVASYONLARI (1)
EKG, altısı frontal (ön), altısı horizontal (kesitsel)
düzlemde olmak üzere 12 derivasyondan oluşur.
• Frontel düzlem derivasyonlarında üç tane Bipolar, 3
tane Unipolar olmak üzere toplam 6 ekstremite
derivasyonu bulunur.
• Bipolar Derivasyonlar ; DI, DII, DIII
– Bir ucu pozitif,diğer ucu negatif olan bipolar (iki kutuplu)
derivasyonlardır.Kalpteki elektriksel aktiviteyi iki boyutlu
eşkenar üçgen içinde değerlendirirler.
EKG DERİVASYONLARI (2)
• Unipolar Derivasyonlar ; aVR, aVL, aVF
• Unipolar (tek kutuplu) ekstremite derivasyonlarının oluşturduğu
potansiyel genlikler küçük olduğundan,Goldberger tarafından
potansiyel genlikleri (dalga boyu) 1.5 kat arttırılmış ve yeni bir
düzleme getirilmiştir.
a harfi: augmented (güçlendirilmiş) kelimesinin ilk harfi
V harfi: Voltaj
R harfi: Sağ kol (right arm)
L harfi: Sol kol (left arm)
F harfi: Sol bacak (left leg/foot)
EKG DERİVASYONLARI (3)
Horizantal/yatay düzlem derivasyonları/Göğüs derivasyonları
• Standart bir EKG’de: V1,V2,V3,V4,V5,V6
• Kalbin arka bölümü: V7,V8
• Sağ ventrikül: V3R,V4R,V5R,V6R
Göğüs derivasyonları 4. interkostal aralık yerine 2. veya 3.
interkostal aralıktan başlanarak çekim yapılabilir.
- V1-V2: İnterventriküler septum
- V2-V3-V4: Ön duvar
- V5-V6: Lateral duvarı görürler.
EKG Çekiminde Dikkat Edilmesi Gerekenler
• Elektrot yeterli EKG jeli ile cilde uygun şekilde
temas ettirilmeli
• Elektrotlar doğru yerleştirilmeli
• Cihazın uygun kalibrasyonu yapılmalı,
• Kayıt sırasında hasta sakin tutulmalı
• Her derivasyondan en az 3 – 4 kompleks
içerecek kayıt alınmalı, gerekirse ritm için II
veya V1’den uzun kayıt alınmalıdır.
Moniterizasyon
• EKG monitörizasyonu için en az üç olmak üzere dört ya da beş
elektrot kullanılır.
• Bu elektrotlardan biri pozitif, biri negatif, biri de toprak hattı
elektrotudur.
• Üç elektrot ile yapılan monitörizasyonda; elektrotlardan biri sağ
omuza, biri sol omuza, biride sol tarafa altıncı kosta ile karın
bölgesi arasına yerleştirilir. Bu durumda, monitörde tek
derivasyon izlenebilir.
• Dört elektrotlu monitörizasyonda; ilk üç elektroda ilave olarak
dördüncüsü, sağ tarafa altıncı kosta ile karın bölgesi arasına
yerleştirilir.
• Beş elektrotlu monitörizasyonda ise ilk dört elektroda ilave olarak
beşinci elektrot V1 ya da V6 yerine yerleştirilir.
• Dört ya da beş elektrotla yapılan monitörizasyonda,aynı anda iki
derivasyon izlenebilir.
EKG DALGALARI
R
T
P
Q
S
R
T
P
Q
S
Normal elektrokardiyogram
• İzoelektrik taban çizgisi bulunan P, Q, R, S, T ve U
dalgalarından oluşur.B u çizginin
• üstünde yer alan dalgalar pozitif, altında yer alan dalgalar
negatif olarak belirtilir.
• Dalgaların arasında kalan kesimlere bölüm (segment),
dalgaların arasındaki uzaklıklara aralık (interval) denir.
P Dalgası
• Atriyumların depolarizasyonunu gösterir.
• SAD sağ atriumda olduğundan sağ atrium depolarizasyonu
sol atriuma göre erken başlamakta ve bitmekte.
• Normal süresi 0,08-0,10 sn yüksekliği 2,5 mm .
• En iyi görüntü D2 de elde edilir, AVR de (-), D2 de (+)
tir(daima).
PR Aralığı
• Uyaranın AV ileti süresi; AV kavşaktaki gecikme zamanı da
buna dahil.
• P dalgasının başlangıcından QRS kompleksinin başlangıcına
kadar olan uzaklık.
• Normal süresi yetişkinlerde 0,12- 0,20 sn, çocuklarda 0,120,18 sn. Sık olmamakla birlikte sağlıklı genç erişkinlerde
0,12 sn nin altında olabilir.
PR Bölümü- Atrial enfarktüsleri saptamada kullanılır.Sık
görülmez.
• Pdalgasının bitiminden QRS kompleksinin başlangıcına
kadar olan izoelektrik çizgi PR bölümü olarak adlandırılır.
QRS Kompleksi
• Ventriküllerin depolarizasyonu
• QRS aralığı;Qdalgasının, Q yok ise R dalgasının
başlangıcından S dalgasının bitimine kadar olan uzaklık
• Normal süresi frontal derivasyonlarda 0,06-0,10 sn göğüs
derivasyonlarda ise 0,11 sn
• QRS komleksindeki dalgaların boyu 5 mm den büyük ise
büyük harf , 5mm den küçük ise küçük harf ile
isimlendirilir.
QRS Kmpleksi İçindeki Dalgalar
•
•
•
•
•
•
Q dalgası; R dalgasının önündeki ilk negatif dalgadır
R dalgası; ilk pozitif dalgadır
S dalgası; R dalgası izleyen negatif dalgadır
R’dalgası; ikinci pozitif dalgadır
S’dalgası; R’dalgasını izleyen negatif dalgadır
QS örneği; tümü negatif olan QRS kompleksi için kullanılır
QRS kompleksinin oluşumu
• Ventrikül epolarizasyonu üç aşamada gerçekleşir. Öncelikle
soldan sağa doğru septum
• depolarize olur. Bu nedenle ilişkin vektör sağa doğru
yönelir.
• Septum depolarizasyonundan sonra endokardtan epikarda
doğru her iki ventrikülün serbest duvarları depolarize olur.
Sol ventrikül duvarı daha kalın olduğundan, ortak vektör
sola doğru yönelir.
• Serbest duvarlardan sonra ventriküllerin tabanı depolarize
olur.
ST Bölümü
• QRS kompleksinin bitiminden T dalgasının başlangıcına
kadar olan bölümüdür.
• QRS kompleksi ile ST bölümü arasındaki kavşak J harfi ile
gösterişlir. ST bölümü, izoelektrik çizgi üzerindedir. ST
bölümünün izoelektrik çizginin üzerinde olup olmadığını
değerlendirmek için referans çizgisi olarak TP bölümü
kullanılır. TP bölümü iyi görünmüyorsa PR bölümünden
yararlanılır.
T Dalgası
• Ventrikülerin repolarizasyonunu gösterir.
• Repolarizasyon epikarddan endokarda doğru olur.
• T dalgası hafif yuvarlak ve asimetrik olabilir.
RİTM DEĞERLENDİRME
ELEKTROKARDİYOGRAMIN SİSTEMLİ OLARAK
DEĞERLENDİRİLMESİ
Ritmin Düzeninin Belirlenmesi
• Atriyal ritmin düzenini belirlemek için iki P dalgası
arasındaki aralık işaretlenir.
• Bu işaretlenmiş aralık, her bir PP aralığı için kontrol edilir.
• Tüm PP aralıkları birbirine eşit ise atriyal ritm düzenli
kabul edilir.
• Ventriküler düzen için aynı şekilde iki R dalgası arasındaki
aralık işaretlenir.
• Eğer R dalgası yok ise Q ya da S dalgalarının düzenine
bakılır
• Bu işaretlenmiş aralık her bir RR aralığı için kontrol
edilir.Tüm RR aralıkları birbirine eşit ise ventriküler ritm
düzenli kabul edilir.
Kalp Hızının Değerlendirilmesi
• 300 / R - R arasındaki büyük kare sayısı
• 1500 / R – R arasındaki küçük kare sayısı
• Ritm düzensiz ise
– 30 büyük karedeki QRS kompleksi sayısı x 10
Atriyal ve Ventriküler Hızın Hesaplanması
•
•
•
•
Düzenli Ritm de Hızın Hesaplanması
1500/300 yöntemi
EKG çekim hızı,uluslararası standartlara göre 25 mm/sn’dir.
Kağıt 25 mm/sn hızla hareket ettiğinde, EKG ibresinin
altında 60 sn’de 1500 küçük kare, 300 büyük kare geçer.
• Atriyal hız için iki P dalgası, ventrikül hız için iki R dalgası
arasındaki büyük ve küçük kare sayılır
• 1500 rakamı küçük kare sayısına ya da 300 rakamı büyük
kare sayısına bölünerek dakikadaki kalp atım hızı bulunur.
Standart Sayılar Yöntemi
• Öncellikle 300-150-100-75-60-50-43-37-33 sayıları sırası ile
ezberlenir.
• Atriyal hızı belirlemek için;EKG kağıdı üzerindeki kalın dik
çizgiye tam olarak denk düşen bir P dalgası bulunur ve
bunun üzerine bir çentik atılır.
• İlk çentik atılan P dalgasının denk düştüğü kalın çizgiye
“Başla” yazılır.
• Bu sayılar,bir sonraki P dalgasına kadar her biri bir kalın
çizgiye denk düşecek şekilde yerleştirilir.
• İkinci P dalgasının tam olarak denk düştüğü sayı dakikadaki
kalp atım hızını gösterir.
• Eğer, bir sonraki P dalgası tam olarak kalın çizgiye denk
düşmüyorsa, işlemlere devam edilir.
• İkinci çentiğin sol ve sağındaki rakamlar okunur.
• Çentiğin solundaki rakamdan sağındaki rakam çıkartılır.
Çıkan sonuç, 5’e bölünür.
• Elde edilen rakam bir küçük karenin değeridir.
• Çentiğin sağındaki küçük kare sayısı ile bir küçük karenin
değeri çarpılır. Çıkan rakam çentiğin sağındaki rakama
eklenir ya da çentiğin solundaki küçük kare sayısı ile bir
küçük karenin değeri çarpılır. Çıkan rakam çentiğin
solundaki rakamdan çıkartılır. Elde edilen her iki sonuç kalp
atım hızını verir
• Ventrikül hızı da R ya da S dalgaları kullanılarak aynı
yöntemle hesaplanır.
Düzenli Ritmde Kalp Atım Hızını Belirlemede Kullanılan
Standart Sayılar
Büyük Kare Sayısı Formül
1
2
3
4
3
300:1
300:2
300:3
300:4
300:5
Kalp Hızı/dk Büyük Kare Sayısı Formül Kalp Hızı/dk
300
150
100
75
60
1,2,3,4,5-EKG deki büyük kare sayısı
6
7
8
9
10
300:6
300:7
300:8
300:9
300:10
50
43
37
33
30
Düzensiz Ritmde Hızın Hesaplanması
6 Saniyelik Strip Yöntemi
• EKG kağıdı üzerinde PQRST’ yi tam olarak içine alacak
şekilde bir kalın çizgiye çentik atılır.
• Bu çentikten başlayarak otuz büyük kare sayılır ve
otuzuncu karenin bittiği yere ikinci bir çentik atılır. İki
çentik arasındaki bölüm 6 saniyedir.
• Bu bölüm içine düşen tüm P dalgaları ve R dalgaları sayılır.
• Atriyal hız için P dalgası sayısı, ventriküler hız için R dalgası
sayısı 10 ile çarpılır.
• Bulunan sonuç, dakikadaki kalp atım hızını verir.
3 Saniyelik Strip Yöntemi
• EKG kağıdında üzerinde bir PQRST’ yi tam olarak içine alacak
şekilde bir kalın çizgiye çentik atılır.
• Bu çentikten itibaren 15 büyük kare sayılır ve 15.ci karenin
bittiği yere ikinci bir çentik atılr. İki çentik arasındaki bölüm 3
saniyedir.
• Bu iki çentik arasında görülen tüm P dalgaları ve R dalgaları
sayılır.
• Atriyal hız için P dalgası sayısı, ventriküler hız için R dalgası sayısı
20 ile çarpılarak dakikadaki kalp atım hızı bulunur,
Not:Bazı EKG kağıtları 1 sn, 3 sn ya da 6 sn’ lik aralıklarla
işaretlenmiştir.Düzensiz ritmlerde hız hesabı tahmini olarak
yapıldığı için P yada R dalgalarının en seyrek ve en sık olarak
denk geldiği bölümler hesaplanıp ikisinin ortalamasının alınması
daha doğru bir taklaşım olarak kabul edilir.Arıca, düzensiz hız
hesabı yapılırken, son P,QRS, T örneği 6 sn ya da 3 sn’ lik bölüm
içine tamamen denk düşmeyebilir. Bu durumda bu P, QRS, T
örneği tam kabul edilerek ya da göz ardı edilen kalp hızı
hesaplanabilir.
SİNÜS RİTMİ,SİNOATRİAL DÜĞÜMDEN KAYNAKLANAN ARİTMİLER
Sinüs Ritmi
Tanımı: Uyarılar,kalbin doğal uyarı merkezi olan sinoatrial düğümden
çıkar.Kalp atım hızı yaş gruplarına göre değişmekle birlikte,erişkinlerde
dakikada 60-100 atımdır
Sinüs Ritminin EKG Özellikleri
•
•
•
•
•
Düzen
: Atrial: Düzenli
Ventriküler: Düzenli
Hız
: Atrial: 60-100/dk
Ventriküler: 60-100/dk
P Dalgası
: Normal görünümde, Dıı de (+) aVR de (-) tir
PR Aralığı
: Normal ( 0,12-0,20sn )görünümünde,değişmez
QRS Kompleksi : Normal ( 0,06-0,10sn ) görünümünde,değişmez
Olası Nedenleri: Yok
Tedavi Yaklaşımları: Yok
SİNÜS NOD BOZUKLUKLARI
Sinüs bradikardisi
Normal sinüs ritmi kriterleri geçerli, ancak p dalga hızı <60/dk
Diğer Ayırıcı Özellikler
•
Bazen sinüs bradikardisine sinüzal aritmi eşlik edebilir. Sinuzal
aritmi varsa ritim düzensizdir
Olası Nedenleri:
•
Sağlıklı genç erişkinlerde ve sporcularda sık görülür.Yaş
ilerledikçe görülme oranı azalır
• Uyku esnasında kalp hızı dakikada 30-40 vuruya inebilir
• Akut miyokard infarktüsünde % 10-15 oranında
görülebilir.Akut miyokard infarktüsünün ilk saatlerinde sinüs
bradikardisinin görülmesi miyokardin iş yükünü ve iskemiyi
azalttığı için koruyucudur. İnferiyor miyokard infarktüsünde
anteriyor miyokard infarktüsüne göre daha sık görülür
• Karotis sinüs masajı ve bazı ilaçlara
(parasempatomimetikler,lityum,amiodaron,digoksin,beta
blokerler,kalsiyum kanal blokerleri) bağlı olarak gelişebilir.
SİNÜS NOD BOZUKLUKLARI
Sinüs Taşikardisi
Normal sinüs ritmi kriterleri geçerli, ancak p dalga hızı
>100/dk
Sinüs Taşikardisi ( ST )
Tanımı: Sinüs düğümünden kaynaklanan ve kalp atım hızı dakikada 100’ün üzerinde
olan düzenli ve hızlı ritimdir
Sinüs Taşikardisi (ST) EKG Özellikleri
•
•
•
•
•
Düzen
Hız
: Atrial: Düzenli
Ventriküler: Düzenli
: Atrial: 101-170/dk
Ventriküler: 101-170/dk
(Nadiren: 200/dk)
(Nadiren: 200/dk)
P Dalgası
: Normal görünümde, Dıı de (+) aVR de (-) tir
PR Aralığı
: Normal ( 0,12-0,20sn )görünümünde,değişmez
QRS Kompleksi : Normal ( 0,06-0,10sn ) görünümünde,değişmez
Diğer Ayırıcı Özellikleri
• Atrial ve ventriküler ritm bazen çok hafif düzensiz olabilir
• Sinüs taşikardisi genellikle paroksismal ( nöbetler halinde gelen ) değildir
• Sinüs taşikardisinde vagal manevra uygulandığında hız azalır,ancak işleme
son verildiğinde tekrar eski hızına döner
Olası Nedenleri:
• Fizyolojik sinüs taşikardisi; egzersiz,heyecan,anksiyete gibi sempatik sinir
sistemini uyaran durumlar
• Farmakolojik sinüs taşikardisi;
epinefrin,efedrin,nitrat,isuprel,atropin,dopamin,doputamin, fenotiyazin
gibi ilaçlar ya da alkol,sigara ve kahve
 Patolojik sinüs taşikardisi; konjestif kalp yetersizliği,kardiyojenik şok,akut
miyokard infarktüsü,pulmoner emboli ve akut romatizmal ateş gibi
kardiyak kökenli nedenler;ateş,hipoksemi,kanama,
hipotasyon,tirotoksikoz,anem, gibi kardiyak kökenli olmayan nedenler
Uygunsuz (inappropriate) sinüs taşikardisi; fizyolojik durumla ilişkisiz yada
organik kalp hastalığına bağlı olmadan gelişen ve son derece semptomatik
seyreden bir taşikardidir.
SUPRAVENTRİKÜLER TAŞİKARDİ (SVT)
• Ritm: Düzenli
• Hız: 160-250/dakika
• P dalgası görülmez
• QRS: Normal
SUPRAVENTRİKÜLER TAŞİKARDİ (SVT)
Etiyolojisi:
• Genellikle bazı akciğer
hastalıkları ile birlikte
görülür
• KOAH
• Kor-pulmanale
• Aminofilin terapisi
• Organik kalp hastalığı
• KKY
• Postop
• Sepsiz
• Pulmoner ödem
Klinik:
 Çarpıntı,
 Baş ağrısı,
 Huzursuzluk,
 Göğüs ağrısı.
ATRİYAL RİTM BOZUKLUKLARI
Atriyal Flutter
Atriyal Flatter (AF)
Tanımı: Atriyumlardaki ektopik bir odaktan dakikada 250-450 uyaranın çıktığı, düzenli
ve hızlı bir ritmdir. Paroksismal,persistan ya da kronik olabilir. Tip I ( klasik,sık görülen )
ve Tip II (seyrek görülen ) olmak üzere iki türü vardır.
Atriyal Flatterin (AF) EKG Özellikleri
•
Düzen
: Atrial: Düzenli
Ventriküler: Düzenli ya da düzensiz
: Atrial:Tip I 250-350 / dk
Tip II 350-450 / dk
Ventriküler: A-V blok durumuna göre değişken
•
Hız

P Dalgası

•
PR Aralığı
: P dalgası olmadığı için ölçülemez
QRS Kompleksi : Görünümü ve aralığı normal ( 0,06-0,10sn )
: Flatter (F) dalgaları; Testere dişi görünümünde sivri,yuvarlak veya
çentikli görünümündedir
Olası Nedenler
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Koroner kalp hastalığı
Konjenital kalp hastalıkları
Romatizmal kalp hastalığı
Mitral/triküspid kapak darlığı ya da yetersizliği
Kronik kalp yetersizliği
Perikardit
KOAH
Kardiyomiyopatiler
Kalp ameliyatları sonrası
Tirotoksikoz
Pulmoner emboli
Alkol
Kalbi büyüten her türlü tabloda görülür.
Atriyal Fibrilasyon (AF)
Tanımı: Atriyumlardaki bir çok ektopik odaktan dakikada 450-700 uyaranın çıktığı,
düzensiz ve hızlı bir ritmdir.Paroksismal,inatçı (persistan) veya kronik olabilir.Atriyal
fibrilasyon 48 saat veya daha kısa süre devam ediyorsa paroksismal AF, 2 gün ile
haftalarca devam ediyosa inatçı AF, aylar veya yıllarca devam ediyorsa kronik AF olarak
adlandırılır.
Atriyal Fibrilasyonun (AF) EKG Özellikleri
• Düzen
: Atrial: Düzensiz
Ventriküler: Düzensiz
• Hız
: Atrial:450-700/dk; P dalgası olmadığı için hesaplanamaz
Ventriküler: A-V blok durumuna göre değişken tedavi
edilmemiş AF de 100-170/dk
 P Dalgası
: Fibrilasyon (f)dalgaları;kaba ince veya görünmez şekilde
P dalgası yoktur,düzensiz,hızlı,biçimleri ve büyüklükleri farklı
 PR Aralığı
:P dalgası olmadığı için ölçülmez
 QRS
:Görünümü ve aralığı genellikle normal
Kompleksi
Diğer Ayırıcı Özellikleri
• AV ileti: AV düğüm kendisine gelen çok sayıda ve düzensiz atriyal
uyarıların tümünü ventriküllere iletemediğinden fizyolojik bir AV blok
gelişir. Atriyoventriküler blok, belli bir düzen içinde olmadığı için RR aralığı
vurudan vuruya değişir.
• WPW sendromlu hastalarda ventrikül hızı 300/dk’ya çıkabilir.
Olası Nedenler
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Mitral/aort kapak darlığı ya da yetersizliği
Romatizmal kalp hastalığı
Akut miyokard infarktüsü
Sistemik hipertansiyon
Wolf Parkinson White sendromu
Kardiyomiyopatiler
Atriyal septal defekt
Perikardit
Tirotoksikoz
Kronik obstrüktif akciğer hastalığı
Pulmoner emboli
Dijital intoksikasyonu(nadiren)
EKG ÖRNEKLERİ
KAYNAKÇA
AHA Amerikan Kalp Derneği CPR –ECC
2010 KILAVUZU
ERC - Avrupa Resüsitasyon Konseyi
2010 Kılavuzu
www.hasanyurtseven.com