Tedarik Zinciri Ve Yönetimi

advertisement
Tedarik Zinciri Ve Yönetimi
Öğr. Gör.Yusuf Bahadır Kavas
Tedarik Zinciri
GİRİŞ
Stratejilerini tedarik zinciri ile bütünleştiren
işletmeler ürün, süreç ya da hizmet yönlü bir
avantaj oluşturmayı başarabilirler.
 Geçmişte işletme dışında gerçekleşen olaylar,
işletme içerisinde gerçekleşen mühendislik,
pazarlama, imalat, satış ve finans gibi eylemlerin
yönetilmesi için tasarlanan stratejilerle
karşılaştırıldığında hep ikinci planda kalmaktaydı.
 Günümüzde ise bir şirketin dış çevresine bakma
kabiliyeti özellikle kanal birlikteliğini görebilme
yeteneği etkin fiziksel kaynaklara ve pazar
değerine ulaşmasında önemli rol oynamaktadır.

Tedarik Zinciri
GİRİŞ
Tedarik zincirine odaklanılmasının asıl
amacı işletmenin maliyetlerini azaltmak ve
stok, tedarik, müşteri yönetimi, finansal
fonksiyonlardaki boşa harcanan her türlü
eylemi ortadan kaldırmaktır.
 Günümüzün en iyi işletmeleri aynı
yönetim ve teknoloji yaklaşımlarını kendi
tedarik zincirlerinde de uygulatmaya
başlamışlardır.

Tedarik Zinciri
GİRİŞ
Tedarik zincirine odaklanmanın ikinci amacı
küresel ticaretin birkaç yıl öncesine kadar
nispeten ulaşılması çok güç olan yeni
pazarlara erişimi ve yeni iş modellerinin
ortaya çıkmasıdır.
 Günümüz etkileşimli internet teknolojisi ve
uluslararası lojistik konularındaki gelişmeler
şirketlerin sadece kendi ulusal sınırları
içerisinde iş yapma sınırlılığını da ortadan
kaldırmıştır.
 Bunların yanında küçük ve orta büyüklükteki
işletmelerin bile (e-iş) sayesinde küresel
pazarlara ulaşabildikleri görülmektedir.

Tedarik Zinciri
GİRİŞ


Üçüncü neden; günümüz pazar şartları
işletmeleri müşteri taleplerini daha kısa bir
zaman içerisinde yerine getirebilmeleri için
tedarik zincirleriyle işbirliği içerisinde olmaya
zorlamaktadır.
Wal-Mart, Amazon, Intel gibi günümüzün
başarılı şirketleri pazarda sürekli baskın
olabilmelerinin tedarik zincirleri içerisinde
yer alan süreçleri kontrol altında tutmalarına
bağlı olduğunu bilmektedirler.
TEDARİK ZİNCİRİ KAVRAMI
Tedarik Zinciri; Hammadde temini yapan,
onları ara mal ve nihai ürünlere çeviren,
nihai ürünleri müşterilere dağıtan, üretici
ve dağıtıcıların oluşturduğu bir ağdır.
 Bazen değer zinciri olarak da ifade edilir.
Tedarik zinciri, zincir boyunca yapılan
eylemlerle ürüne katılan değerden dolayı
bu adla anılmaktadır

TEDARİK ZİNCİRİ KAVRAMI

Tedarik zinciri; tedarikçiler, imalatçılar, dağıtıcılar
ve perakendeciler şeklinde adlandırılan çok
sayıdaki işletmeyi bünyesinde barındıran ve
◦ üretim için gerek duyulan hammaddelerin bulunması,
◦ bu hammaddelerin belirli nihai ürünlere
dönüştürülmesi,
◦ oluşturulan nihai ürünlerin perakendecilere tesliminin
sağlanması işleri için çaba sarf eden ve birlikte çalışan
bütünleşik bir süreç olarak tanımlanabilir.

Bu zincir ileriye tüketici ya da perakendeciye
doğru malzeme akışı, geriye doğru bilgi akışı
şeklinde açıklanabilir.
TEDARİK ZİNCİRİ KAVRAMI
TEDARİK ZİNCİRİ KAVRAMI

Tedarik zinciri, hammaddeleri nihai ürünlere dönüştürme ve
daha sonra bu ürünleri müşterilere teslim etme konularını
bünyesinde barındıran bütünleşik bir imalat-dağıtım-teslim
sürecidir. Tepe noktada tedarik zinciri iki temel bütünleşik
süreci kapsamına alır: Bunlar; (1) Üretim Planlama ve Stok
Kontrol Süreci ve (2) Dağıtım ve Lojistik Süreci'nden
oluşmaktadır.
TEDARİK ZİNCİRİ KAVRAMI
Üretim Planlama ve Stok Kontrol Süreci:
Bu süreç imalat ve depolama alt süreçlerini ve
onların ara yüzlerini kapsamına alır. Daha spesifik
olarak, üretim planlama, tüm imalat sürecinin
tasarım ve yönetimi olarak tanımlanır
 Dağıtım ve Lojistik Süreci: Dağıtım ve lojistik
süreci, ürünlerin depolardan perakendecilere
doğru nasıl aktarılacağını ve teslim edileceğini
belirler. Ürünler perakendecilere doğrudan
aktarılabileceği gibi önce dağıtım tesislerine daha
sonra sırayla perakendecilere taşınabilir. Bu süreç
envanter düzenleme taşıma ve nihai ürünün
tesliminin yönetimini kapsar.

TEDARİK ZİNCİRİ KAVRAMI
Tedarik zinciri yönetimi bir ürünün planlanması ve
ürünle ilgili tahminler, imalat ya da ürünle ilgili hizmet
verilmesi gibi faaliyetlerin içinde bulunan malzeme
temelli fonksiyonları koordine eder ve bütünleştirir.
Çevik bir tedarik zinciri pazara karşı duyarlıdır ve bu
türdeki bir tedarik zincirinde:
 Hedef; kalitenin, fiyatın, tepki süresinin ve hizmetin
kritik faktörler olduğu pazar değişiklikleri karşısında
şirketin ayakta kalmasını sağlamaktır.
 Amaç; rekabetçi avantajı sağlayacak şekilde pazar ve
dağıtım kanalları ile tedarik ve imalat operasyonlarını
birbirine bağlamaktır.
 Maliyet tasarrufları ve satış artışlarından sağlanacak
yararlarla daha iyi hizmet düzeyi ve daha yüksek
kârlılık elde etmektir.

TEDARİK ZİNCİRİ KAVRAMI
Tedarik zinciri ilk olarak tedarik zinciri yönetimi
maliyetler üzerinde etkisi olan ve müşteri istek ve
beklentilerine uyan ürünlerin üretilmesinde rol
oynayan tüm birimleri dikkate alır.
 Tedarikçi ve imalatçı tesislerinden depolara;
perakendeciler ve mağazalardan dağıtım
merkezlerine kadar olan bütün tesisleri kapsar.
 Gerçekte bazı tedarik zinciri analizleri tedarik
zincirinin performans üzerindeki etkilerinden dolayı
tedarikçinin tedarikçisi ve müşterinin müşterisini
dahi hesaba katmaktadır.




TEDARİK ZİNCİRİ KAVRAMI
İkincisi, tedarik zincirinin temel amacı tüm işletme
sistemi dahilinde verim ve maliyet etkinliğini
sağlanmaktır. Bu durumda tedarik zinciri; taşıma,
hammadde stoklarının dağıtımı, iş süreçleri ve bitmiş
ürün maliyetlerinin minimize edilmesini kapsar.
Bu nedenle basit bir biçimde sadece taşıma
maliyetlerini minimize etmek ya da stok maliyetlerini
azaltmaktan ziyade tedarik zincirini sistem yaklaşımı
ile ele almak gerekmektedir.
Son olarak, tedarik zinciri: tedarikçilerin, imalatçıların,
depoların ve mağazaların etkin bütünleşme fikri
üzerinde durmasından dolayı stratejik düzeyden
taktiksel ve operasyonel düzeye kadar işletmenin
tümünü kapsar.
• Yukarıdaki şekilden de görüleceği üzere, talep tahmini, satın alma, ihtiyaç ve
üretim planlama gibi uygulamalar 1980’lerde malzeme yönetimi.
• Dağıtım planlaması, sipariş süreçleri ve taşıma gibi uygulamalar ise fiziksel
dağıtım olarak anılmaktaydı.
• Malzeme yönetimi ve fiziksel dağıtım, 1990’ larda depolama ve ambalajlama ile
birlikte ele alınarak lojistik olarak kabul edilmiştir.
• Bilişim teknolojileri, pazarlama ve stratejik planlama da Lojistik uygulamalarına
eklenince, 2000’ li yılların başlarından itibaren bu kapsamlı uygulama Tedarik
Zinciri Yönetimi olarak kabul edilmeye başlanmıştır.
Tedarik Zinciri Konusunun
Yaygınlaşması
İşletmeler günümüzde tüm işlemlerini daha düzenli
yürütmekte ve müşterilerinin ürünlerine ulaşım
süresini minimize etmektedirler. Bu nedenle, tedarik
zincirini uzmanca yönetmek pek çok işletme için
hayati önem taşımaktadır.
 İşletmeler ürün ve hizmet gereksinmeleri için artan
bir biçimde yerel kaynaklar yanı sıra küresel tedarik
alanlarına yönelmektedirler. Tedarikin bu şekilde
küreselleşmesi işletmeleri firma içindeki ve dışındaki
malzeme akışını daha etkin bir biçimde koordine
etmeye zorlamaktadır. Bu oluşumun kilit faktörü de
tedarikçilerle daha yakın ilişkilerin sağlanması
yönündeki yönelimleridir. Tedarikçiler ve onlarla iş
yapan işletmeler günümüzde zaman ve kalite
temelinde daha fazla rekabet etmektedirler

Tedarik Zinciri Temel Alanları


1990 larda tedarik zinciri yönetimi; lojistik
operasyon yönetimi olarak kullanılmıştır.
Tedarik zinciri yönetimi kavramı ile geleneksel
lojistik kavramı tanımı arasında bir farklılık
vardır. Geleneksel lojistik; tedarik, dağıtım,
bakım onarım ve stok yönetimi gibi eylemler
üzerinde yoğunlaşır. Tedarik zinciri geleneksel
lojistiğe ait olan tüm eylemlerle birlikte
pazarlama, yeni ürün geliştirme, finans ve
müşteri hizmetleri gibi konuları da kapsar.
Tedarik Zinciri Temel Alanları

Tedarik zincirinde yer alan işletmeler beş
temel alanda faaliyetleri için bireysel ya da
kolektif karar almak durumundadır. Bu beş
temel alan aşağıdaki konuları kapsar:
ÜRETİM
ENVANTER
TAŞIMA
BİLGİ
KONUM
Tedarik Zinciri Temel Alanları

Üretim:
◦ Pazar hangi ürünü istemektedir?
◦ Bu ürünlerin ne kadarı üretilmeli ve ne zaman
üretilmelidir?

Bu eylem imalat kapasitesini, iş yükü
dengesini, kalite kontrolünü ve teçhizat
bakımını da dikkate alan ana üretim
planının oluşturulmasını kapsar.
Tedarik Zinciri Temel Alanları

Envanter:
◦ Tedarik zincirindeki her aşamada ne kadar stoklama
yapılmalıdır?
◦ Hammadde, yarı bitmiş ya da bitmiş ürün olarak ne
kadar stok elde bulundurulmalıdır?

Stok tutmanın altında yatan temel amaç, tedarik
zinciri içerisindeki belirsizlik karşısında bir tampon
görevi görmektir. Bununla birlikte, stok tutma
pahalı olabilir ve bu yüzden optimum stok
düzeyinin ve yeniden sipariş verme noktasının ne
olacağı önceden belirlenmelidir.
Tedarik Zinciri Temel Alanları

Konum:
◦ Üretim ve stok depo tesisleri nerede
konumlandırılmalıdır?
◦ Üretim ve stok depoları için en uygun maliyetli
konumlar nereleridir?
◦ Yeni tesisler mi inşa edilmeli yoksa var olan
tesisler mi kullanılmalıdır?

Bu sorulara yönelik olarak alınan kararlar
nihai müşteriye dağıtım ile birlikte ürün akışı
için uygun yolun belirlenmesini sağlayacaktır.
Tedarik Zinciri Temel Alanları

Taşıma:
◦ Stoklar bir tedarik zinciri konumundan diğerine
nasıl hareket ettirilmelidir?

Hava ve kara taşımacılığı genellikle güvenli ve
hızlı olmasına rağmen pahalıdır. Deniz ve
demiryolu taşımacılığı daha ucuz olmasına
karşın daha uzun zaman alır ve daha fazla
belirsizlik taşır. Bu belirsizlik daha yüksek
düzeyde stok tutma ile giderilebilir.
◦ Hangi taşıma yönteminin ne zaman kullanılması
daha iyi olacaktır?
Tedarik Zinciri Temel Alanları

Bilgi:
◦ Ne kadar veri toplanmalı ve hangi bilgiler
paylaşılmalıdır?

Zamanlı ve doğru bilgi daha iyi koordinasyon
ve daha iyi karar alınmasını sağlar. Doğru
bilgi, ne üretileceği, ne kadar üretileceği,
stokların nerede depolanacağı ve en iyi
taşıma yönteminin hangisi olacağı
konularında etkin karar alınmasını sağlar.
Tedarik Zinciri Temel Alanları
Bu kararlar şirketin tedarik zincirinin kapasitesini
ve etkinliğini belirleyecektir. Bir şirketin
yapabileceği şeyler ve pazarında rekabet etme
yöntemleri sahip olduğu tedarik zincirinin
etkinliğine bağlıdır.
 İşletmenin stratejisi kitle üretiminin yoğun ve
fiyatın temel unsur olduğu bir pazara hizmet
etmekse düşük maliyet uyumunu sağlayacak
türden bir tedarik zincirine sahip olması daha iyi
olacaktır. İşletmenin stratejisi pazarın belirli bir
bölümüne ve müşteri hizmetinin önemli olduğu
bir pazara yönelikse işletmenin çabuk yanıt
vermeye dayanan bir tedarik zincirine sahip olması
daha anlamlı olacaktır.

TEDARİK ZİNCİRİNİN
İŞLEYİŞİ VE BİLEŞENLERİ
Download