DİYABETTE TIBBİ BESLENME TEDAVİSİ BESİN GRUPLARI 1)SÜT VE SÜT ÜRÜNLERİ 4)TAHILLAR 2)ET,YUMURTA KURUBAKLAGİL, YAĞLI TOHUMLAR 3)SEBZE VE MEYVELER GLİSEMİK İNDEKS(Gİ) • Farklı besinlerde aynı miktarlarda karbonhidratların kan glikozunun artışı üzerindeki etkisinin ölçümüdür. • Glisemik indeksi düşük besinler kan şekerini daha yavaş yükselteceği için tercih edilmelidir. Bunlara; kuru fasulye, nohut, mercimek, bulgur, tam buğday ekmeği ve süt ürünleri örnek verilebilir. Ayrıca sebze ve meyvelerin çoğu düşük Gİ’leri ile ideal yiyecek grubu sayılabilirler. • Glisemik indeksi yüksek olan besinler; beyaz unlu besinler, beyaz ekmek, pirinç, patates, şeker katkılı besinlerdir. Kuru üzüm, kuru kayısı gibi kurutulmuş meyveler Gİ’i yüksek olan yiyecekler arasındadır GLİSEMİK YÜK • Bir günde yenen karbonhidrat miktarının oluşturduğu toplam şeker yüküdür. • Glisemik yük fazlaysa, yani bir günde fazla karbonhidrat alırsanız bu da zararlıdır. • Aşırı miktarda düşük glisemik indeksli beslenme de diyabet riskini arttırır. ARA ÖĞÜN SEÇENEKLERİ • Ara öğünlerde tüketilmesi önerilen standart bir besin veya menü yoktur. • Karbonhidrat içeren bir besin tüketilmesi bir sonraki öğüne kadar hipoglisemi riskini önler. ARA ÖĞÜN SEÇENEKLERİ • Diyabetli bireyler genelde ara öğün saatinde evde olmadıkları için veya ara öğünü unuttukları için bu öğünü yapamadıklarından dolayı yakınırlar. • Ara öğünlerde 10-15 gram karbonhidrat içeren bir besin ve bunların yanında düşük yağlı süt, yoğurt, peynir, ayran gibi besinler önerilir. Diyabette Egzersiz Tedavisi en az Haftada 150 dakika Yürümek iyi bir egzersizdir. Egzersiz programının yarar sağlayabilmesi için her gün ya da en az haftada 3 kez 20-30’ar dk sürdürülmelidir. Egzersiz programına başlamadan önce makro ve mikrovasküler komplikasyon değerlendirmesi açısından EKG, göz muayenesi, ayak muayenesi, idrar tetkiki yaptırmalıdır. 36 EGZERSİZ DÜZENİ • Gün içinde mutlaka bir ana öğünden 1-2 saat sonra yapılmalıdır. • Günlük 30-60 dk .arasında yapılmalıdır. • Egzersize önce kısa sürelerle başlanmalı, giderek süre uzatılmalıdır. Egzersiz öncesi kontrol listesi • • • • • Hipoglisemilerin ne zaman ve ne sıklıkla olduğu Egzersiz yoğunluğu ne olmalı (Hafif,orta,ağır) Egzersizin süresi ne kadar olmalı Ana öğünle egzersize başlama arasındaki süre Kan şekerine bakılarak ek karbonhidrata gerek olup olmadığı • Egzersiz sırasında hipoglisemiye karşı hazırlıklı olup olmadığı BUNLAR GÖZDEN GEÇİRİLDİKTEN SONRA EKSİKLİK YOKSA EGZERSİZE BAŞLANMALIDIR Egzersiz Plazma glukozunu düşürür Bazal ve postprandiyel insülin seviyelerini azaltır İnsülin duyarlılığını arttırır Kardiyovasküler risk faktörlerini azaltır Kilo vermeye yardımcı Kan dolaşımını düzeltir Daha iyi ve enerjik sağlar hissetme TEŞEKKÜRLER 1.Her gün bir meyve veya taze meyve suyu tüketirim. Evet:+1 Hayır:0 2. Her gün ikinci bir meyve tüketirim Evet:+1 Hayır:0 3. Her gün bir kez düzenli olarak taze veya pişmiş sebze tüketirim. Evet:+1 Hayır:0 4. Günde bir kezden fazla taze veya pişmiş sebze tüketirim Evet:+1 Hayır:0 5. Haftada en az 2-3 kez düzenli olarak balık tüketirim Evet:+1 Hayır:0 Evet:-1 6. Haftada >1 kez bir fast food restauranta giderim Hayır:0 7. Bakliyatı sever ve haftada >1kez yerim Evet:+1 Hayır:0 8. Neredeyse her gün makarna veya pirinç tüketirim (her hafta 5 veya daha çok kez) Evet:+1 Hayır:0 9. Kahvaltıda kahvaltılık gevrek veya tahıl (ekmek vb) tüketirim Evet:+1 Hayır:0 10. Düzenli olarak kabuklu kuru yemiş (fındık, fıstık, ceviz vb) tüketirim (haftada en az 2-3 kez) Evet:+1 Hayır:0 Evet:+1 11. Evde zeytin yağ kullanırım / kullanılır Hayır:0 12. Kahvaltıyı atlarım Evet:-1 Hayır:0 13. Kahvaltıda bir süt ürünleri tüketirim (yoğurt, süt, peynir vb) Evet:+1 Hayır:0 14. Kahvaltıda fırınlanmış ticari ürünler veya pastane ürünleri (poğaça, boyoz, simit vb) tüketirim Evet:-1 Hayır:0 15. Günlük 2 su bardağı yoğurt ve/veya 40 g peynir tüketirim Evet:+1 Hayır:0 16. Her gün çeşitli zamanlarda tatlılar ve şekerlemeler yerim Evet:-1 Hayır:0 DEĞERLENDİRME • 3 puan ve altı: KÖTÜ • 4-7 puan: ORTA • 8 ve üzeri : İYİ