Diyabet - Hisar Intercontinental Hospital

Diyabette
Beslenme
Diyabet
BR.HLİ.044
Diyabet Hastası Nasıl Beslenmeli?
Halk arasında şeker hastalığı olarak adlandırılan
diyabet, düzenli beslenme programı gerektirir.
Düzenli ve bilinçli bir beslenme programı, şeker
düzensizliklerini ve bunun sonucunda oluşabilecek
problemleri önlemede oldukça etkilidir. Bu nedenle,
diyabet hastalığı teşhisi konulmuş olan bireylerin,
teşhis konulduğu andan itibaren beslenmelerine
dikkat etmeleri gerekir. Ancak bilinçli ve hastaya
uygun/özel bir diyet programı uygulanması çok
önemlidir. Diyabet hastalarının bu diyeti ömür boyu
düzgün bir şekilde uygulayabilmeleri için
alışkanlıklarını değiştirmeleri gerekebilir. Bu diyete,
belirli bir süre uygulanacak bir diyet gözüyle
bakılmaması, alışkanlıkların değiştirilebilmesine
olanak sağlar. Alışkanlıkların değiştirilmesi kolay
değildir. Bu nedenle diyete daha kolay adapte
olunmasını sağlamak için yardım alınmalıdır. Hem
hastaya uygun olan diyet programının hazırlanması
hem de adaptasyon sürecinin daha kolay
atlatılabilmesi için diyabet hastalığı teşhisi
konulduktan sonra bir diyetisyene başvurulması
gerekir.
Düzgün bir diyet programının ilk adımı uygun
enerjinin belirlenmesidir. Diyabet hastalığı teşhisi
konulduktan sonra her şeyden kısma ve sağlıksız
diyetler uygulanma yoluna gidilir. Bu hatalı bir
uygulamadır. İnsan vücudunun pek çok besine
ihtiyacı vardır. Eğer gerekli olan besinleri de
tüketmeme yoluna gidilirse, şeker düşmesi
(hipoglisemi) durumu başta olmak üzere pek çok
olumsuz olay ortaya çıkabilir.
İnsan vücudunun ihtiyaç duyduğu enerji ve besin
öğelerinin alınması, hayatın devam etmesi ve
vücudun çeşitli fonksiyonlarını yerine getirmesi için
gereklidir. Enerji ve çeşitli besin öğelerinin insan
vücudu için önemini ayrıntılı bir şekilde inceleyelim.
Enerji: İnsan vücudunun çalışması ve fonksiyonlarını
yerine getirebilmesi için dışarıdan enerji alması
gerekir. Enerji kaynağı besinlerdeki karbonhidratlardır.
Eğer dışarıdan besinlerle, yeterli miktarda enerji
alınmazsa insan vücudu güçsüz düşer ve hayati
fonksiyonlarını etkin bir şekilde yerine getiremez. Bu
nedenle, yeterli enerji alınması büyük önem taşır.
Yetersiz enerji alımının olumsuz etkileri sağlıklı
insanlarda kendini yavaş yavaş görünürken, diyabet
hastalarında çok daha hızlı bir şekilde görülür. Yetersiz
enerji alımı sonrasında kan şekerinde düşüşler
meydana gelebilir. Bunun tam tersi de sorun meydana
getirir. Eğer vücut için gerekli olandan daha fazla enerji
alımı söz konusu ise hem kilo artışı hem de kan
şekerinin yükselmesi durumu ortaya çıkar. Bu nedenle,
diyabet hastalarının kendileri için uygun enerjiyi içeren
diyet uygulamaları büyük önem taşır.
Protein: Protein insan vücudunun yapı taşıdır. İnsan
vücudunu oluşturan hücreler proteinden meydana
gelir. Bu nedenle, besinlerle yeterli miktarda protein
alınması büyük önem taşır. Protein içeren besinler;
et, süt, yoğurt, peynir, yumurta olarak sayılabilir.
Diyabet hastalığı için diyet uygularken protein
içeren besinlerin uygun miktarda tüketilmesi
gerekir. Bu besinler tüketilirken bir nokta göz önüne
alınmalıdır.
Proteinden zengin olan besinler aynı zamanda
doymuş yağ ve kolesterolden de zengindirler.
Diyabet hastaları kalp hastalığı riski de taşırlar.
Proteinden zengin besinler çok fazla tüketildiğine
kalp hastalığı oluşum riskini daha da artırabilir.
Protein kaynağı olan besinler, yeterli miktarda ancak
aşırıya kaçmadan tüketilebilir.
Karbonhidrat: Karbonhidratlar, vücudun enerji
gereksiniminin büyük bir kısmını karşılar. Bu
nedenle de diyette mutlaka yer alması gerekir.
Karbonhidrat içeren besinler arasında ekmek, pilav,
makarna, patates gibi besinler sayılabilir. Diyabet
hastalarının karbonhidrat içeren besinleri
tüketmemelerine yönelik bir inanış bulunur. Ancak
bu pek de doğru değildir. Diyabet hastalarının
uygulaması gereken diyette enerjinin yaklaşık
yarısının karbonhidratlardan karşılanması gerekir.
Böylece enerji gereksinimi karşılanabilir.
Karbonhidrat kaynağı olan besinlerin yeterli
miktarda diyette yer alması, Diyabet hastalığı
diyetinin sağlıklı bir diyet olmasında büyük önem
taşır.
Yağ: Sağlıklı bir beslenme programında olması
gereken diğer bir besin öğesi de 'yağ'dır. Çünkü yağ,
hem enerji gereksinimin karşılanması hem de yağda
eriyen vitaminlerin kullanımını sağladığı için diyette
yer alması gereken bir besin öğesidir. Diyabet
hastalığı diyetinden yağın kesinlikle çıkarılmaması
gerekir. Ancak yağ tüketimi ayarlanırken 2 noktaya
dikkat edilmesi gerekir. Yağın miktarı ve yağın cinsi…
Diyabet hastalığını yönelik diyetler vücut için gerekli
olan yağı içermeli ancak fazlasını içermemelidir.
Yağın cinsi de önemlidir. Sağlıksız yağ tüketimi
azaltılmalı, sağlıklı yağ tüketimi artırılmalıdır.
Doymuş yağlar margarin, tereyağı, iç yağı gibi
yağlardır. Doymamış yağlar ise mısır özü yağı,
ayçiçeği yağı, zeytinyağı gibi yağlardır. Yemekler
yapılırken sıvı yağlar kullanılmalıdır.
Vitaminler ve Mineraller: Besinlerle alınan
vitaminler ve mineraller, insan vücudunun
yaşamının devam etmesi ve çalışması için anahtar
roller üstlenir. Özellikle bazı vitamin ve minerallerin
şeker hastalığı üzerine olumlu etkileri tespit
edilmiştir. Bu nedenle, vitamin ve minerallerin de
dengeli ve yeterli bir şekilde vücuda alınması
gerekir.
Posa: Diyabet hastalığına yönelik diyetlerde posa
(diğer bir adı ile lif) büyük önem taşır. Posa, kan
şekerinin dengelenmesinde etkilidir. Posa içeren
besinler arasında kuru baklagiller, sebzeler,
meyveler, kepekli ekmek, çavdar ekmeği, tam
buğday unundan yapılan ekmekler gibi besinler
sayılabilir. Özellikle kuru baklagiller, diyabet hastalığı
diyetinde sıklıkla tüketilmesi gereken besinler
arasında yer alır. Haftada 2 kez kuru baklagil
tüketimine özen gösterilmesi; ancak miktarının iyi
ayarlanması gerekir.
Öğün Sayısı: Diyabet hastalarının kan şekerlerinin
düzenli gitmesi için 6 öğün halinde beslenmeleri
gerekir. 3 ana öğün, 3 ara öğün şeklinde
beslenilmesine özen gösterilmelidir. Her öğün arası
2,5‐3 saat olmalıdır. Eğer 3 saat geçilirse veya ara
öğünler atlanacak olursa kan şekerinde düşme
meydana gelebilir. Bu nedenle, diyabet hastalarının
öğün düzenlerine çok dikkat etmeleri ve öğünlerini
aksatmadan tüketmeleri gerekir. Diyabet hastalığı
tedavisinin en önem kısmını diyet oluşturur. Yeterli
ve dengeli bir diyetle diyabet hastalığının
olumsuzluklarından ve oluşabilecek diğer
hastalıklardan korunulması mümkündür. Diyetin
her yönden yeterli ve dengeli hale getirilmesi için
diyetisyeniniz size yardımcı olacaktır.
Diyabet Hastalığına Yönelik Diyetin Püf
Noktaları
 6 öğün halinde beslenilmelidir.
 Öğünler arasında denge olmalıdır.
 Öğün araları 2,5‐3 saati geçmemelidir.
 Diyet yeterli ve dengeli bir şekilde
planlanmalıdır.
 Vücudun enerji gereksinimi karşılanmalıdır.
 Diyabet hastalarının büyük bir kısmı ideal
ağırlıklarının üzerindedir. Bu hastaların
zayıflatılması gerekir.
 Diyabet hastalığını yönelik diyetlerde ölçülü
miktarda ekmek veya pilav, makarna, patates
gibi karbonhidrat içeren besinler tüketilmelidir.
 Et, süt, yumurta, yoğurt, peynir gibi protein
kaynağı olan besinler yeterli miktarda
tüketilmeli; ancak aşırıya kaçılmamalıdır.
 Diyabetik hastalar için yasak olan meyve yoktur.
Her meyve tüketilebilir; ancak meyvelerin
miktarlarının ayarlanması gerekir. Özellikle
şekerden zengin muz, kavun, üzüm gibi
meyveler ölçülü olarak tüketilmelidir.
 Ara öğünlerde meyvelerin yanında süt, yoğurt
veya ayran tüketilmesi iyi olur.
 Kabuklu meyveler, kabukları ile tüketilmelidir.
Diyabet Hastalığı Diyetinde Yenilmemesi Gereken
Besinler
 Şeker ve şekerli besinler (bal, reçel, pekmez,
marmelat vb.),
 Kızartılmış ve kavrulmuş besinler,
 Sucuk, salam, sosis, pastırma,
 Alkollü içecekler ve meşrubatlar,
 Hayvansal yağlar ve margarinler,
 Krema, kaymak, mayonez, tahin, tahin helvası,
 Et suyu, tavuk suyu ve bunların ilavesi ile yapılan
besinler,
 Çikolata,
 Hamur işleri,
 İçeriği bilinmeyen hazır gıdalar.
World Hospital Standarts Approved
by JCI Acreditation Certificate
Saray Mah. Siteyolu Cad. No:7
34768 Ümraniye / İstanbul
Telefon:+90 216 524 13 00 (Pbx)
[email protected]
BR.HLİ.044