Toplumsal Cinsiyet Eşitliği İhtisas Komitesi Fatma YÜCEL UNESCO Türkiye Millî Komisyonu Yönetim Kurulu Üyesi ve Toplumsal Cinsiyet Eşitliği İhtisas Komitesi Başkanı Komite Başkanı: Fatma YÜCEL Toplumsal Cinsiyet Eşitliği İhtisas Komitesi Başkanı Komite Üyeleri Üye: Dr. Armağan Erdoğan, Rekabet Kurumu Dış İlişkiler, Eğitim ve Rekabet Savunuculuğu Daire Başkanı Üye: Prof. Dr. Aylin Görgün Baran, Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sosyoloji Bölümü Başkanı Üye: Emine Kıraç Millî Eğitim Bakanlığı Bakan Müşaviri Üye: Fatma Karakoç Ail eve Sosyal Politikalar Bakanlığı Bakanlık Müşaviri Üye:Aysel Ergül Arkeolog Mozaik Sanatçısı Eğitmen-Mozaik Sanat Evi Üye: Burcu Çakır Akarsu Türk Kültürüne Hizmet Vakfı Sanat Danışmanı KOMİTE’NİN ÖNCELİKLERİ Kuruluş: Aralık 2010 Komitemiz, çalışmalarına başladığı yıl Türkiye’de kadının sosyo-ekonomik-kültürel yapısına bakarak derinleşen sorunlarımıza ve bunların çözümü hususunda gündem oluşturdu. Bu konu her toplantıda masaya yatırıldığında daha da genişleyerek toplumun her katmanında var olduğunu ve bu yarayı iyileştirmenin ancak ve ancak kadınlarımızın bilinçlendirilmesiyle çözüleceği kanaatiyle, çalışmalarımıza bir yerden başlama ihtiyacı duyduk. PROJELERİMİZ • İlk projemizide, UNESCO’nun 36. Genel Konferansı’nda “Uluslararası Sanatsal Eğitim Haftası” olarak ilan edilen hafta içinde “Sanatta Kadının Yeri” konulu bir çalıştay düzenledik. Fas, Azerbaycan, Bangladeş ve Türkiye’den 4 kadın uzman müze sanatçısı, kadın ve sanat konusunda kadının rolü ve önemi kadının sanatla kurduğu bağ, kadının kültür taşıyıcılığındaki rolüyle birlikte kendi ülkelerindeki sanatsal eğitim politikalarını, sanatın sosyelleşmedeki önemini, uluslararası diyaloglardaki birleştiriliği vurguladılar. • İkinci projemizide Somut Olmayan Kültürel Miras İhtisas Komitesi ile birlikte Türk ve Azerbaycan halklarını geleneksel el sanatları konusundaki benzerliklerlerini göstererek bir araya getirmeyi planlamaktadır. Bu sayede iki ülke arasındaki dostluk ilişkileri ve ortak iş yapma kültürü güçlendirilecektir. Aynı zamanda proje, UNESCO’nun somut olmayan kültürel miras sözleşmesinde belirlenen “Geleneksel El Sanatları” konusunun bugünkü durumu, resmi ve resmi olmayan yollarla yaygınlaştırılması, korunması, kadının sanat alanındaki işgücü potansiyeli ve aktarıcılığı gibi sonuçlara ulaşılacaktır. İHTİSAS KOMİTESİ’NİN DİĞER UNESCO KONULARI İLE İLİŞKİLERİ • Toplumsal cinsiyet Eşitliği, bugün her toplumun mücadele verdiği bir konudur. En direkt şekilde kadınlarımızla ilgili olan bu mücadele sürdürülebilir kalkınma politikaları ve demokrasi politikalarıyla birlikte daha da önemli bir hal almaktadır. • Kalkınmanın koşullarından biri olan toplumsal güçlenmenin bir ayağı olarak kadınlarımızında güçlenmesi gerekmektedir. Bunun içinde kadınlarımızın her alanda eğitim düzeylerinin arttırılması ve karar mekanizmalarını kullanabilir hale getirilmesi sağlanmalıdır. UNESCO çalışmaları arasında önemli bir yeri olan Toplumsal cinsiyet Eşitliği ihtisas komitesi, Sosyal ve Beşeri Bilimler arasında yer almakla birlikte, genel olarak, İnsan Hakları, İletişim, Felsefe, Eğitim, Kültür, Bioetik konuları içinde de kendisine yer bulmaktadır. İHTİSAS KOMİTESİ’NİN ORTA VE UZUN VADELİ STRATEJİLERİ • UNESCO, ülkelerin, insanların ve kültürlerin korunmasına, yakınlaşmasına ve birbirlerini tanımalarına katkı sağlayacak projeler üretmekte ve bunları günümüz teknojileriylede daha da yaygınlaştırmaktadırlar. İnsanın birbirine yakınlaştırılması, kardeşlik, dostluk ilkelerinin geliştirilmesi, kültürün aktarımı ve korunması gibi konuların aktif olarak çalışıldığı her toplumda cinsiyet eşitliği ve buna bağlı olarak da kadınlarımızı gözardı etmememiz gerekmektedir. Bu bağlamda da, komitemizin genel hedefi kadınlarımızın her alanda kendilerini güçlendirmeleri için yapılması gerekenlerin neler olduğunu tespit etmek ve bunları karar vericilerle, kanun yapıcılarla ve uygulamacılarla paylaşmak. • Kadınlarımızın eğitim düzeylerinin arttırılması, • Kadınlarımızın kendi hayatlarıyla ilgili karar alma haklarının geliştirilmesi, (her kadın okuma isteğini, evlilikte seçim hakkını, çocuk sahibi olma hakkını, çalışma hakkını kullanabilmeli kadın bu bilince eriştirilmeli ), • Kadınlarımızın girişimcilik ruhunu kullanmaları sağlanmalı, • Kadının yönetim kadrolarında daha fazla yer almasının önünün açılması, • Kadınlarımızın ekonomik özgürlüğüne katkı sağlayacak alanların devlet politikalarınca güçlendirilmesi, örneğin sanat alanında kadınların yetiştirilmesi ve buna bağlı olarakta kadının el emeğinin değerlendirilebileceği potansiyeller oluşturulmalı, • Toplumsal cinsiyet eşitliği konularıyla sadece kadınlarımızın duyarlılığı ve mücadelesi değil, erkek cinsiyetininde bu konuda duyarlı olması sağlanmalı, Kamu kurumlarımız, yerel yönetimlerimiz, sivil toplum kuruluşlarımız, özel kuruluşlarımız ile topyekün olarak aynı dili konuşarak, aynı duyguları paylaşarak ve uygulama alanlarında ciddiyetimizi koruyarak çalışmalar başlatmamız, önümüzdeki yıllar içinde kadınımızı daha bilinçli kılacak ve kadının sadece bir eş ve anne olmak misyonundan kurtaracaktır. Unutmayalımki, kadınlarımız toplumun ilk öğretmenleridir ve her iki cinsiyette onlar elinde şekillenmektedir. Kadının bilinçlenmesi toplumun bilinçlenmesi ve kalkınmasında pozitif geri dönüşüm sağlayacaktır. Kadınlarımızın daha eşitlikçi bir dünyaya kararlı adımlarla ulaşması dileğiyle. TOPLUMSAL CİNSİYET EŞİTLİĞİ ÖNCELİKLERİ 2008-2013 Eylem Planı Cinsiyet Eşitliği Niçin Öncelik Olmalı? Dünyadaki yoksul insanların 3/5 ünü kadınlar oluşturuyor Toplumsal cinsiyet eşitliği bir temel insan hakkı Uluslararası gelişme hedeflerine ulaşmak için gerekli Dünyada okuma yazma bilmeyen 774 milyon kişi var: bunların 2/3 si kadın Kadınlar dünyadaki araştırmacıların sadece 1/4 ini oluşturuyor UNESCO için Cinsiyet Eşitliği Ne Anlama Geliyor? toplumsal cinsiyet eşitliği temelinde her tür ayrımcılık insan hakları ihlalidir, barışa, sürdürülebilir gelişmeye ve uluslararası kabul edilmiş gelişme hedeflerine engeldir. Kadının Güçlenmesi Bireylerin bu gelişimini sağlamakta diğer kişiler veya gruplar destek olabilirler • Kendi hayatı üzerinde söz sahibi olması • Kendi gündemini oluşturması • Becerilerini geliştirmesi • Kendine güven oluşturması • Problem çözebilmesi Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Kadın ve erkeğin eşitliği ancak gücü ve bilgiyi paylaştıkları zaman ulaşılabilir. Eşit Fırsatlar Öğretim Elemanları Cinsiyet Dağılımı Kadın Erkek Yükseköğretim Öğrencileri Cinsiyet Dağılımı