GÜNÜMÜZDE İLETİŞİM(SİZLİK) Toplum içinde yaşayan insanın kendisini ve çevresini daha iyi tanımasını ve başkaları ile uyumlu ilişkiler gerçekleştirmek için etkileşim kurabilme ve bu etkileşimi geliştirme becerisi bulunan bir iletişim gücüne sahiptir.Bu bağlamda iletişim bir çeşit bilginin paylaşılmasını mümkün kılan ve bir ilişkileşme ve paylaşım süreci olarak da nitelendirilebilir. • Bir süreç olarak iletişim,bireyin bir başka bireye yaptığı herhangi bir etki olmasının ötesinde,bir paylaşım eylemidir.Bu nedenle iletişim tek yönlü olmayıp,iki yönlü bir süreçtir.Bizler iletişim süreci içinde sadece mesaj almaz mesajda göndeririz. • Böylece iletişim sürecinde karşılıklı olarak etkilenir ve değişime uğrarız.Bu temelde iletişim kendimizi geliştirmede ve değiştirmede kullandığımız bir araçtır.Ancak,iletişim amacı karşılıklı anlaşma ve paylaşmayı sağlamak olmak ile birlikte ve bunun her zaman gerçekleşmediği ve günümüzde bir iletişi(sizlik) oluştuğunu da bilmekteyiz. • İletişimin bir çok bozucu engelleri vardır bunlardan bazıları tutarsızlık,güvensizlik,isteksizlik,yetersiz dinleme,aşırı bilgi yükleme,sempatik etkenler,statü,yaş ve cinsiyet uyuşmazlığı,gürültü ve diğer çevresel etkenlerdir. EMPATİK İLETİŞİM • En genel tanımı ile empati,bir kişinin kendisini karşısındaki kişinin yerine koyarak olaylara onun bakış açısıyla bakması,o kişinin duygularını ve düşüncelerini doğru olarak anlaması hissetmesi ve bu durumu ona iletmesi olarak tanımlanmaktadır. »İletişim ise toplum içinde yaşayan insanın kendisini ve çevresini daha iyi tanımasını ve bu etkileşimi geliştirme becerisidir. GÖRSEL İLETİŞİM İletişim becerileri insanların gereksinimlerine göre değişebilir. Bazen iletişimi sözlü iletişim yöntemleri kullanılabilinir. Ancak bu iletişim yönteminde yanlış anlama ve düşünceleri unutabilme olasılıkları ve sözlü iletişim yönteminin bazen yetersiz kalınabileceği fikri vardır.Çünkü sözlü iletişimde kayıt söz konusu değildir. Bireyin yaşamsal etkinliklerinde görsel iletişim ve görsel iletişim elemanları etkin rol üstlenmektir. İLETİŞİMİN NERESİNDEYİZ • Toplumun içinde yaşayan insanın kendisini ve çevresini daha iyi tanımlamasına ve başkaları ile uyumlu ilişkileri gerçekleştirmek için etkileşim kurabilme,yaşayan ve artık yaşamayan kişilerin miras olarak bıraktıkları bilgilerden yararlanılmasına yardım eden özel bir becerisi vardır. İşte bu beceri iletişimdir. Temelde insanlar,var oluşlarının başlangıcından bu yana çevrelerini etkilemeye çalışmışlardır. Ancak, doğal olarak çevrelerini etkilemeye çalışınca kendileri de etkinleşmişlerdir. Bu bağlamda önce kim veya kimler arasında bir iletişimin olduğunu bilmek gerekir. İletişimde bulunanlar arasında karşılıklı güven ve anlayış sağlanamamışsa,sorunlar çoğalacak ve iletişimde ki etkinlik gerçekleşmeyecektir. Çünkü, iletişimin sağlıklı gerçekleştirilmesinin koşulu güven ve etkileşimdir. • İletişim, bireyler arası ilişkilerin her türünün,örgütleri ve giderek toplumları belirleyen,yaratan ve bir arada tutar.Grup halinde düşünüp davranmamızı, toplumsal ilişkilerde rol yapmamızı ve hareket etmemizde hep iletişime borçlu olduğumuzu söylemek mümkündür. NASIL İLETİŞİM • • • • • • • • • • • • • • Etkili iletişim,yani yüzsüze iletişim, Birey değil, bireyselliğimizi keşif etmek,öğrenmek ve geliştirmek, Dinlemek,dinlemeden asla konuşmamak, Hayır diye bilmek. Somut olmak, Kitap okumak,Şiir okumak, Özgürlüğümüze inanmak, Empati kurmak, İletişim kurduğumuzun kişinin sosyal düzeyinin bulunduğu yerden başlamak, Konuştuğumuz kavramları bilerek konuşmak, anlamını bilmediğimiz sözcükleri ve kavramları kullanmamak, İletişim kurduğumuz kişinin konuşurken yüzüne bakmak, İmaj, kavramını abartmamak.Fakat kendi yeteneğimize uygun imaj oluşturmak, Çok konuşmamak, Ve ön yargılarımızdan uzaklaşmak.a İLETİŞİM VE SOSYAL MESLEĞİ • Tüm yaşam, bir iletişim-etkileşim olayıdır.Sosyal Hizmet Mesleği,insan hakları ve sosyal adalet prensiplerinden hareket ederek sosyal değişmeyi;bireyleri,grupları,toplulukları güçlendiren,özgürleştiren ve iyilik hallerini geliştiren bir dinamik unsur olarak değerlendirilen ve yönüyle insan davranışı ve sosyal sistem teorilerinden yararlanan bir meslektir. • Gerçekçi ve doğal davranmak; abartıdan uzak,olduğu gibi davranmak, gerek birey,gerek grup,gerekirse toplumla çalışırken değerlendirmesinde bütünsel bakılmalıdır.Genellemelerden kaçınarak ön-yargılardan uzaklaşılmalıdır. İLETİŞİM İHTİYACI • İnsan diğer insanlarla ve varlıklarla tanışmak,görüşmek,yardımlaşmak ve münasebet kurmak zorundadır.Tanıma ve fikir birliği sonunda başkalarıyla çalışarak kendi başına yapamayacağı işleri yapabilir ve geniş sosyal faydalar elde edebilir.İnsan özgür bir iradeye sahip olduğundan iletişimde akla kapı açıp iradeyi elden almamak gereklidir. İLETİŞİMİN ENGELLERİ • İnat,haset ve çekememezlik insanlar arası iletişimi engellemektedir. Körü körüne yanlışta ısrar edip doğruya yönelmemek olan inat ve karşı tarafı çekememezlik olan hased hallerinde karşı tarafın iyiliğini istemek ve onunla bağ kurmak imkanı kalmaz.Aynı zamanda haset,kişinin kendi iç iletişimine de zarar vermektedir. İLETİŞİMİ OLUMLU ETKİLEYEN FAKTÖRLER • İletişimde verilen mesajın zihinlerde olumlu etki yapması beklenir. Bu bakımdan müsbete yönlendirmek esastır. Bununla birlikte olumlu ve olumsuz bir arada düşmek gerekir.Olumlu vazgeçirici şeyleri de olumsuz olarak nitelendirmek mümkündür.İletişimin stratejisi zihni ikna etmek olmalıdır. Olumsuzdan vazgeçirici,olumluya yöneltici olacak şekilde zihni ikna etmek iletişimin temel yaklaşımı olabilir. • İletişimin,söylenen sözlerde kim söylemiş,ne söylemiş,nerede,ne zaman, nasıl söylemiş soruları sorularak yapılması gerekir.Bu, iletişimin taraflar arasında, güven içinde gerçekleşmesinde en temel çerçeveyi oluşturur. Ve iletişimin açıklık içerisinde yürümesine katkı sağlar. İLETİŞİMİN KAZANDIRDIKLARI • İletişim süreci insanların birbiriyle bilgi alışverişinde bulunduğu ve tanışmanın ve bilişmenin yaşandığı bir süreçtir. Bu süreçte kendi aralarında farklı noktaları konuşma ve ortak paydalarda buluşma şansını elde etmektedirler.Bu durum kendi araların birliğin oluşmasına katkıda bulunmaktadır. İletişim sürecinin uygun işlemesi ve bunun hiyerarşik katmanların tümünde görülmesi herkesin birbirini tanımasına ve dolayısıyla herhangi bir kısıtlama hissetmediği için insanın hürriyetini yaşamasına vesile olmaktadır.Özellikle uygun zeminlerde tanışıp bilişmeyle başlayan iletişim sonucunda oluşan samimiyet ortamından yardımlaşma da paralel olmaktadır. Kurumsal İletişim • Aynı amaca hizmet eden kurum içindeki fertlerin tenkit edilmesi takım ruhunu bozar.Kurumdaki ahenk bozulunca da kurumun verimliliği azalacağı gibi zamanla dağılma tehlikesi baş gösterir,Bununla birlikte performansa dayalı sorgulama, kişileri hedef almaksızın kurumun verimli çalışmasını engelleyen sebepler üzerinde durulması ve hataların yapıcı bir üslupla düzeltilmesi de bir zorunluluktur. Eksiği söylemek yerine iyileştirme önerisi yapılmalıdır. İkna edici iletişim Toplumsal bir varlık olarak insan,pek çok nedenlerden dolayı sürekli bir iletişim içerisindedir.Bilgi vermek,bilgi almak,yardım istemek,söz vermek kendi duygu ve düşüncelerini öğrenmeye çalışmak vb. nedenlerden dolayı belli bir yapı ne düzen içerisinde iletişim kurar. İkna edici iletişimde bir önemli yaklaşımda Algılama yaklaşımıdır.Bu yaklaşım temelde bilgi yaklaşımına ters düşen korkulara karşı kimin tutumunun değiştireceği öngörür.Buna göre kişi tutumunu değiştirecek farklı bir değeri algılamasıdır.İkna edici iletişimde temel birey ikna edilerek bir davranış değişimi oluşturmaktır.Davranış verilen yönde karşılık verme eğilimidir.daha bilimsel olarak davranış ”bir bireyin kendi dünyasının bazı sembollerini,nesnelerini ta da görüşlerini uygun olan ya da uygun olmayan tarzda değerlendirme eğilimidir” Şeklinde tanımlana bilir İLETİ(YÖNETİ)ŞİM • Yönetimde iletişim hiyerarşik basamakların belirlenmesinde ve yönetsel otoritenin sağlanmasında önemli rol oynar. Yönetimde yapılana ve yapılacak olana ilişkin bilginin dolaşması örgütün işlemesi için gereklidir.bir yönetimde görevler ne denli iyi düzenlenmiş olursa olsun,görev tanımları ne kadar acık olursa olsun, görevleri yapacak iş görenler arasında iletişim olmadan eşgüdüm ve amaçlara yönelik etkileşim olmaz. • yönetici için iletişim, yönetici yönü sonucunda ortaya çıkan bir gereklilik ve zorunluluktur.yönetici iletişim faaliyetinde üç farklı görev üstlenir monitör rolü; bilgi isteme ve alma hareketidir.formel ya da enformel, iç ve dış kaynaklardan elde ettiği bilgiler sayesinde örgütün ve çevrenin işleyiş şeklini algılar.sözcülük rolü; yöneticinin örgüt dışındaki ya da kendisinin üstü pozisyonundaki kişilere ve tedarikçi,müşteri,yurttaş,basın,kurum ve kuruluşlara bilgi sağlama rolünü üstlenir iletme rolü ise;yöneticinin dışarıdan aldığı bilgileri birleştiricilik özelliği yoluyla örgüt içine ve örgüt içi kaynaklardan aldığı bilgileri liderlik rolü ile astlarına aktarmasıdır. • İletişim sistemin başarısı,yönetim gereksinim duyduğu bilginin çabuk, ekonomik ve doğru olarak elde edebilmesine bağlıdır. Etkili bir örgüt yönetimi, doğru kaynakların alınmasıyla olanaklıdır.Doğru karaların alınması ise;farklı konularda çeşitli ve doğru bilgilerin ya da verilerin elde edilmesine bağlıdır. Toplumsal yaşamda var olmamız ve üretebilmek, bunu davranışlara dönüştürebilmek, ancak iletişim süreciyle gerçekleşebilir.bu iletişim sürecinin en karmaşık olanı ise ;”örgütsel iletişim”dir.Çünkü diğer iletişim süreçleri örgütsel iletişim süreci kapsamında gerçekleşir.bir örgütün başarısı, çalışanlarının örgüt amaçlarının ve hedeflerinin bilincinde olmalarına bağlıdır.örgütsel iletişim bireyler arasında koordinasyonu sağladığı gibi, aynı zamanda çalışanların bireysel amaçları ile örgütün amaçlarının paralellik göstermesi yönünde mesajlar içerir. GÖRSEL İLETİŞİM İletişim insanlar arasında bilgi alışverişidir.iletişim iletiyi gönderen ve alan arasında oluşan, alış-veriş ilişkisi içerisinde paylaşılan çift yönlü bir yararlanım sürecidir. Bu tanıma paralel olarak Görsel iletişim ise görüntülü bilgilerin alışverişi olarak tanımlayabiliriz. İletişim becerileri insanların gereksinimlerine göre değişebilir.Bazen iletişimde sözlü iletişim yöntemi kullanılabilir.ancak bu iletişim yönteminde yanlış anlama ve düşünceleri unutabilme olsılıkları ve sözlü iletişim yönteminin bazen yetersiz kalınabileceği fikri vardır.Çünkü sözlü iletişimde kayıt söz konusu değildir. SÖZSÜZ İLETİŞİM • İletişimin diğer öğelerinden biride sössüz iletişimdir.Günlük yaşamda gerçekleştirilen ilişkilerde başvurulan bir yöntemdir.Sössüz iletişim bazen anlam yaratmada, çoğu kez bilincinde olmaksızın ama kaçınılmaz olarak sürekli kullanılan bir iletişim biçimidir. • İletişimde kullanılan ses tonlaması, yüz ifadeleri , mimikler, beden hareketleri, jestler sössüz iletişimin bir parçasıdır.Bu özellikler ancak sözlü iletişimle birlikte etkin olur. • Sözsüz iletişim, iletişim yokluğunu olanaksızlaştırma, duygu ve coşkuları yetkin biçimde dile getirme, bireyler arası ilişkileri tanımlama ve belirlemede, güvenilir iletiler sağlamada önemlidir.Tüm bunlar kültüre göre biçimlenir. Susma; • İsteme ve gerekli olduğu durumlar dışında bireye çoğu kez sıkıntı ve bazen acı veren olgudur.Çok uzun süre susmak yada başkalarının sürüp giden sessizliği gerilimlere neden olabilir.eşler arasında uzun süre suskunluğun kavgadan daha kötü ve etkili olduğunu unutmayalım.Bireyler arası iletişimde iletişim yokluğu kötü bir iletişimden daha olumsuz sonuçlara yol açar.Çünkü iletişimle tartışma sorunu çözmede başlangıç oluşturmada önemlidir.fakat susma tüm bunları yok eder. Sesin Rengi ve Müziği; • Sözlü iletişimde konuşulan bireylerin seslerinin tonu, ritmi, yükselip alçalması, monotonluğu, tanısı gibi duyguları aksettiren ve çoğu kez sözlerin anlamına ışık tutan sözsüz iletişimin öğeleridir.Ses tonu yalan söylerken yada korkumuzu saklarken bizi ele vereceği gibi, sözlerimizi doğrulayan bir tanıklıkta yapabilir.Konuşmada sesin rengini ve müziğini oluşturan bireyin kişiliğinin bir parçası olsa bile kültürel boyutu yadsınamaz.Bunu örneklersek, Türklerin, Arapların genelde yükses sesle Fransızların hızlı, İtalyanların kavga eder gibi konuşmaları, İngilizce’nin ABD ve İngiltere’de farklı ses tonu ile kullanımını gösterebiliriz. Beden dili; • Kişilerle yüz yüze iletişimde beden dilinin çok önemli bir yeri vardır.Bu ilişkiler içerisinde hiçbir söz etmesek bedenimiz konuşur.Beden dili jestler ve mimiklerle gerçekleşir.Yüz kasların bir anlam ifade eden yada anlam oluşturmak için kullanımı, mimikleri, diğer bir deyişle tüz ifadesini; baş, el, kol, ayak, bacak hareketleri yada bedenin tümünü kullanmak jestleri oluşturur.Bunlar aynı zamanda kültüreldir de. Kişisel mekan algısı; • Her insanda bir kişisel mekan algısı kavramı vardır.Kişisel mekan, insanın kendi gövdesinin derinin yüzeyi ile sınırlanmadığı düşüncesine dayanır.Psikolojik mekan algısını yansıtan bu düşünce izin verilmedikçe bir başkasının giremeyeceği, bireyin gövdesini çevreleyen, kendisi için belirgin olan bir sınırla çizilmiş, özel bir alan anlayışından kaynaklanır.Bu alana zorla girmek saygısızlık, kışkırtma yada saldırı olarak değerlendirilir. Giyim kuşam ve fiziksel görünüm; • İnsanların bireylerle ne tür iletişim kuracaklarını belirleyen faktörlerden biriside fiziksel görünümlerdir. • Tanıdığımız bir insanla kuracağımız bir iletişimi, o gün üzerinde giymiş olduğu elbise bizi fazla etkilemez.fakat ilk defa karşılaştığımız insanla konuşmaya başlamadan önce, kıyafetini, boyunu, kilosunu algılayabiliriz. • Kişiler arası iletişimde giyimin önemi büyüktür.Yerine, zamanına uymayan giyim çok değerli nice sözün üstünkörü dinlenmesine ve yanlı olarak algılanmasına neden olur. 2_kişilerarası iletişimde hem içerik hem de süreç vardır Kişilerarası iletişimde sözel mesaj alışverişleri sırasında mesajların sözcüklerle sınırlana bölümüne içerik adını veriyoruz,Ancak iletişimde sözcükler kadar ses tonu,beden duruşu,mimikler ve jestler de önemlidir.İletişimin sözel olmayan unsurları sözcüklerin vermediği ya da vermek istemediği mesajları verebilir.sözel iletilişim sırasında verilen mesajın sözcüklerle sınırlı içeriğinin ötesinde verilen diğer mesajlara da süreç diyoruz.süreç, söze dökülmeyen alt mesajın nasıl bir mesaj olduğunu gösterir.örneğin,”saat kaç “ sorusunu ele alalım.bu basit görünen soru,farklı durumlarda ve farklı biçimlerde sorulduğunda birbirinden farklı mesajlar verebilir.bu mesajları içerik ve süreç acısından inceleyebiliriz Kişilerarası iletişimde dilin kullanımı • Piaget ‘in zihinsel kuramına göre,çabuk erken gelişim dönemlerin de ben merkezci bir bakış içerisindedir .kendisi dışındaki insanlarında dünyayı kendisi gibi algıladığı ve anladığını düşünür. Bu nedenle de çevresindekilerden, onun kendine özgü anlayış içerir. Sözel olmayan iletişim yollarının kişilerarası ilişkilerdeki önemi büyüktür. • İletişimde sözel olmayan en az sözcükler kadar , hatta zaman zaman daha da etkili olabilmektedir. Bunlar bazen doğrudan mesaj vermek için kullanılır.örneğin;birine öfkeli olduğunuzu onun gözlerine dik dik bakarak belli etmeye çalışabilirsiniz. Bazen de sözel bir mesajı yorumlayabilmek için ona eşlik eden sözel olmayan ifade yollarına dikkat edilir .örneğin,” seninle konuşmak istediğim şeyler var” gibi bir cümlenin ardında nasıl bir mesaj olduğunu ,bunu söyleyen kişinin kullandığı sözel olmayan ifade yolarını değerlendirerek yorumlamaya çalışırsınız bu ifade,öfkeli bir tartışmanın başlangıcını da gösterebilir,romantik bir konuşmanın ön hazırlığı da olabilir, o kişinin kendi özel sorunlarını sizinle paylaşmak istediği anlamına da gelebilir. Konuma,kişiler arası iletişimde belli anlamlar yüklenmiş sembollerden oluşan,dil dediğimiz bir sistemin kullanılmasıdır.İletişimi, mesaj alış verişinin sürdüğü bir süreç olarak tanımlanmıştık.İnsanlara özgü sözel iletişimde yapılan da anala alış verişidir.Aynı dili konuşan insanlar karşılıklı bir fikir birliği içinde belli anlamların yüklendiği çeşitli semboller ve sesler kullanırlar. • Bu semboller,dünyanın algılanmasında “kişiler arası bir ortaklık ” kurma ihtiyacı ile gelişmiştir,Dil bilimciler,dil ve dilin temsil ettiği gerçek arasındaki ilişkiyi “harita” ile bölge“ arasındaki ilişkiye benzetirler.Burada bölge gerçeği temsil ederken, haritada bu gerçeği sembolize eden anlamların yüklendiği bir araçtır.Dilin kendisinin bir gerçek olmadığı yalnızca anlam sembollerden oluşan bir sistem olduğu içinde kişiler arası ilişkilerde dilden kaynaklanan bazı sorunlar içermektedir. • Sözel ifadelerin yanı sıra,alaycı yüz ifadeleri,iğneleyici ses tonu,sert el kol hareketleri gibi sözel ifadelerde savunmacı tutuma yol açabilir. İLETİŞİMİN TEMEL ÖGELERİNDEN BİRİDE DİNLEMEDİR • İyi bir dinleyici,iletişim kurduğu kişinin yalnız söylediklerini değil,yüzü,eli,bedeniyle de yaptıklarını da duyar.Çünkü yüz ifadesi,el,kol hareketleri de iletişimin bir parçasıdır.Hatta bazen tek başına iletişimdir. • Sözlü iletişimde iletişim içinde ola insanların bir birine “duyduklarını” anlatmak için kullandıkları çeşitli yöntemler vardır.Bunlar kullanın biçimi,iletişim gücünü ve süresini belirtir.Bu bölümde dinleme becerilerine ve yöntemlerine kısaca değineceğiz.bunları okurken,kendimizi ve iletişim tarzınızı düşünmenizi öneririm. İletişimde En Etkili 10 İpucu 1. Zaman bulun: Asla elinizle başkalarının bulunduğu ortamlarda, bir barda önemli bir şeye karar vermeyin.Sadece ikinizin olduğu bir zaman yaratın, televizyonu kapatın ve elinizdeki konuya konsantre olun. 2. Dikkatinizi dağıtmayın : Mümkün olduğu kadar çok göz temasında bulunun.Bir çok kişi bunu kanepeden ziyade yemek masasında daha rahat sağlanabildiğini düşünür, ama her ikiniz için de neresi uygunsa orayı seçin 3. “Hissediyorum ki…”: Cümlenize “Hissediyorum ki…” diye başlayın.Bu iki şey için önemlidir.Ne hissettiğinizi düşünmek zorunda kalacaksınız ve her an söz saldırısında bulunacağınızı düşünen esinizin tüylerinin diken diken olmasını engellemiş olacaksınız. 4. Dinleyin: Dinlemek bir çeşit sanattır. Esinizin konuşmasını bitirmesine izin verin, sabırlı olun ve o konuşurken söyleyeceği kritik bir şeye karşı kendinizi nasıl savunacağınızı düşünmeyi bırakın. 5. Onu Anlamaya Çalışın: Esinizin size söylediklerini anlamaya çalışarak onlara doğru yanıtı vermeye gayret edin.”Sanırım bunu söylemek istiyorsun ki….” gibi yanıtlarla onu anladığınızı gösterin.Bu her iki tarafa da aynı kulvarda olduğunuzu hissettirecektir. 6. Uyumlu olun: Eğer isler kızışıyorsa ılımlı davranmaya gayret edin.Bunun bir rekabet olduğunu asla düşünmeyin. 7.Ufak ufak halledin: Eğer büyük bir karar almanız gerekiyorsa yada hileli bir meseleyi halletmeniz lazımsa olayları ufak parçalara bölün ve her gün birazını çözümlemeye çalışın.Sonunda her şeyin daha açık ve belirgin olduğunu göreceksiniz. 8.Açık olun: Belirsiz olmak yerine kesin ve açık olun.Mesela “arabayla ilgili hiçbir şey yapmıyorsun” yerine “arabaya Perşembe günleri benzin koymanı isterdim” deyin.Böylece esiniz ne istediğinizi bilecek ve genel bir kritikle yaklaşmanıza göre daha az kırılacaktır. 9. Onun moduna uyum sağlayın: Bazı konulara gülmek normaldir ama ortaya atılan bir espri konuşmayı etkileyerek bazen de olayı tersine çevirebilir. 10.Ona karşı gelmeyin: İsimler takmanın, aşağılamanın hatta hafifçe kasıtlı davranmanın bile iyi bir iletişimde yeri olamaz.Konuya sadık kalın ve asla esinize karşı gelmeyin.