PowerPoint Sunusu

ÖLÇEKLER
HARİTA: Yeryüzünün tamamının veya belli bir
bölümünün belirli oranda küçültülerek bir
düzleme çizilmiş halidir.
ÖLÇEK: Gerçek uzunlukların haritaya
aktarılırken belirli oranda küçültülürler. Bu
küçültme oranına ölçek denir.
Küçük ölçekli
harita
Büyük ölçekli
harita
Ölçek değişince değişen özellikler.
fazladır
Ayrıntı
azdır
azdır
Küçültme oranı
fazladır
dar
Gösterilen alan
geniş
1/1000000
Ölçek türleri:
Çizgi ölçek
kesir ölçek
1
KONUM
Dünyayı kuzey ve güney olmak üzere iki eşit parçaya böldüğü varsayılan çizgiye ekvator denir.
Paraleller:
90 kuzeyde, 90 güneyde 180 paralel vardır.
İki paralel arası 111 km’dir.
Kutuplara doğru boyları kısalır.
Meridyenler:
180 doğuda, 180 batıda 360 meridyen vardır.
Boyları eşittir. Kutuplarda birleşirler.
İki meridyen arası 4 dakikadır.
Dünyadaki büyük kara parçalarına kıta, büyük su kütlelerine okyanus denir.
Matematik konum,
bir yerin Ekvator, kutuplar ve başlangıç
meridyenine olan uzaklığıdır.
Ülkemizin matematik konumu
Ülkemiz 36-42 Kuzey paralelleri, 26-45 Doğu
meridyenleri arasında yer alır.
* Ülkemizin matematik konumu gereği;
* Dört mevsim yaşanır
* Kuzeyden esen rüzgarlar soğuktur.
* Dağların güney yamaçları daha sıcaktır.
* Doğusu ile batısı arasında 76 dakika fark
vardır.
Özel konum,
bir yerin denizlere, okyanuslara, kıtalara, komşu
ülkelere, yeryüzü şekillerine göre konumudur.
Ülkemizin özel konumu
* Üç tarafı denizlerle çevrilidir.
* Yeraltı ve yerüstü kaynakları açısından
zengindir.
* İstanbul ve Çanakkale boğazlarına sahiptir.
* Batıdan doğuya doğru yükseltisi
artmaktadır.
* Asya, Avrupa ve Afrika kıtaları arasında
köprü konumundadır.
2
DÜNYA İKLİMLERİ
Çöl İklimi
Gündüz çok sıcak gece çok soğuktur.
Kum fırtınalarından korunmak için uzun elbiseler giyerler.
Çadırlarda, kerpiç evlerde barınırlar.
Yağış çok az olduğu için tarım yapılmaz.
Ulaşım develer ile sağlanır.
Muson İklimi
Asya’nın güney kıyılarında görülür.
Yaz ve sonbaharda aşırı yağmurlar olur. Sel felaketleri yaşanır.
Evler saz ve kamıştan yerden yüksek olarak yapılır.
Pirinç ve çay yaygındır.
Bitki örtüsü ormandır.
Mobilya yapımında kullanılan Tik ağacı yetiştirilir.
Kutup iklimi
Kutuplarda görülür.
Sürekli kış yaşanır. Buzullarla kaplıdır.
İgloo denilen buz evler vardır.
Geyik ve kurtların çektiği kızaklarla ulaşım sağlanır.
Hayvan kürklerinden elbiseler giyilir.
Balıkçılık ve geyik çobanlığı yaygındır.
Ekvator İklimi
Ekvator çevresinde görülür.
Devamlı yaz mevsimi yaşanır. Güneş ışınlarını dik olarak alır.
Yıl boyunca yağışlıdır. Geniş yapraklı ormanlar vardır.
Tropikal bitkiler ve çeşitli hayvanlar vardır.
3
TÜRKİYE’NİN İKLİMİ
Akdeniz İklimi: Akdeniz Ege ve Marmara kıyılarında görülür.
Yazları sıcak ve kurak kışları ılık yağışlı geçer.
Bitki örtüsü kısa boylu ağaçlar ve çalılıklardan oluşan makidir.
Çeşitli sebze, meyve, turunçgiller, muz, zeytin ve pamuk yetiştirilir.
Karadeniz İklimi: Karadeniz kıyılarında görülür.
Her mevsim yağışlı ve ılımandır.
Bitki örtüsü ormandır.
Çay, fındık, mısır yetiştirilir.
Karasal iklim
Karasal İklim: Denizden uzak iç kesimlerde görülür.
Yazları sıcak ve kurak, kışları soğuk ve kar yağışlı geçer.
Bitki örtüsü bozkırdır.
Buğday, arpa ve şekerpancarı yetiştirilir.
4
İKLİMİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER
Yükseklik
Her 200 mt yükseldikçe
sıcaklık 1 derece azalır.
Erzurum aynı paralel
ürerindeki Ankara’dan daha
soğuktur.
Dağların uzanışı
Karadeniz ve Akdeniz
bölgelerinde dağlar kıyıya
paralel uzanır. Ilıman
havanın iç kesimlere
girmesini engeller. Ege
bölgesinde ise denize dik
uzanan dağlar ılıman iklimin
iç kesimlere girmesine izin
verir
Deniz etkisi - Karasallık
Denizler karalara göre geç
ısının ve geç soğur.
Denizler kışın karalar
üzerinde ılımanlaştırıcı bir
etkisi olur.
Bakı
Ülkemizde dağların güney
yamaçları güneş ışınlarına
karşı durumundan dolayı
kuzey yamaçlarından daha
çok ısınır.
Ekvatora yakınlık
Ekvatordan uzaklaştıkça ve
kutuplara yaklaştıkça
sıcaklık azalır.
Antalya Çanakkale’ye göre
ekvatora daha yakın olduğu
için daha sıcaktır.
Rüzgarlar
Ülkemizde kuzeyden gelen
rüzgarlar soğuk, güneyden
gelen rüzgarlar sıcaktır.
5
GEÇMİŞTEN GÜNÜMÜZE YERLEŞME
İlk insanlar daha çok avcılık ve toplayıcılıkla geçinmekteydi.
İnsanlar toprağı işlemeyi ve hayvanları evcilleştirmeyi
öğrenince yerleşik hayata geçmeye başladırlar.
Tarım yapabilecekleri alanlara su kenarlarına, iklim koşulları
elverişli yerlere yerleşiyorlardı.
Zamanla şehirler kuran
insanlar saldırılardan
korunmak için şehirlerin
etrafını surlarla çevirdiler.
Geçmişte yerleşmeyi etkileyen en önemli faktörler
Geçmişte kurulan
yerleşimlerin üzerlerinin
zamanla toprakla örtülmesi
sonucu oluşan tümsek
görünümlü yerlerdir.
Çatalhöyük (Konya),
Alacahöyük (Çorum),
Truva (Çanakkale)
Kültepe (Kayseri)
Anadolu’da kurulan ilk yerleşmelere örnektir.
İklim, su kaynakları ve verimli topraklardır.
Sanayinin gelişmesi ile hammadde ve ticaret yollarına yakın şehirler büyüdü.
Fabrikalarda çalışmak isteyen insanlar şehirlere göç etmeye başladı.
Şehirlerde barınma ihtiyacını karşılayacak çok katlı binalar inşa edildi.
İlk çağlardan faklı olarak günümüzde yerleşim yeri seçilirken,
ulaşım imkanları,
alışveriş merkezlerine yakınlık,
daha iyi eğitim ve sağlık imkanı,
sosyal ve kültürel faaliyetler,
gibi etkenleri de göz önüne bulundurmaktadır.
Çağ: İnsanlığı etkileyen toplumsal ve ekonomik olayların başlangıç ve bitim tarihleri arasındaki zaman
dilimidir.
Milat: Hz. İsa'nın doğum yılı olan 0 yılıdır.
Yüzyıl: 100 yıllık zaman dilimidir.
1400 ile 1500 yılları arası 15. yüzyıldır. Sağ taraftaki iki rakamı silerek +1 eklenerek bulunabilir.
6
ANADOLU VE MEZOPOTAMYA MEDENİYETLERİ
SÜMERLER
Yazıyı icat ettiler.
Site denilen şehir devletleri kurdular.
Ziggurat (Göğün evi) denilen tapınaklarının alt katları
erzak deposu, orta katları okul ve tapınak, son katlar
ise rasathane (gözlemevi) olarak kullanılıyordu.
Ay takvimini ve güneş saatini buldular.
Rakamlar ve dört işlemi buldular.
BABİLLER
Kral Hammurabi, kendi adıyla
bilinen kanunlarla devleti
yönetti.
Babil'in asma bahçeleri
dünyanın harikaları arasındadır.
Güneş ay ve gezegenleri gözlemlemek
için Babil Kulesi yaptırılmıştır.
ASURLULAR
Başkent Ninova’da devrin ilk
ve en büyük kütüphanesi
kurulmuştur.
Anadolu ile ticareti
geliştirdiler.
Anadolu çivi yazısını
Asurlu tüccarlardan
öğrendi.
7
ANADOLU VE MEZOPOTAMYA MEDENİYETLERİ
HİTİTLER
FRİGLER
Devlet meseleleri Pankuş
denilen mecliste görüşülürdü.
Kral bu meclise hesap verirdi.
Kadeş Antlaşması Hititlilerle
Mısırlılar arasında yapılan
tarihteki ilk yazılı antlaşmadır.
Tavananna adı verilen
kraliçenin de yönetimde söz
hakkı vardı.
Hiyeroglif denilen resimli yazı
tekniğini kullandılar.
Bir yıl içinde olan önemli
olayları «anal» denilen
yıllıklara yazarlardı.
İlk tarih yazıcılığını
başlatmışlardır.
Tarıma çok önem verilirdi.
Saban kırana ekinlere zarar
verenler ağır cezalar verilirdi.
En önemli tanrıçaları bereket
tanrısı Kibele’dir.
Tapates adı verilen kilimleri vardır.
İYONLAR
LİDYALILAR
Madencilik ve
mobilyacılık gelişmişti.
Fibula denilen çengelli
iğne, çeşitli süs eşyaları
ve kaplar yaptılar.
Soyluları Tümülüs adı verilen
yığma mezarlara gömerlerdi.
Deniz ticaretinin getirdiği zenginlik,
Site devletlerinde özgür yaşam,
bilim ve sanatın gelişmesini sağladı.
Tales, Homeros, Heredot Pisagor gibi bir çok
bilim adamı ve düşünür yetiştirdiler.
Efes Antik Kütüphanesi İyonlardan kalma bir eserdir.
Anadolu’dan Mezopotamya’ya uzanan Kral yolunu yaptırdılar.
Takas uygulamasına son vererek parayı icat ettiler.
Ordularının paralı askerlerden oluşması devletin yıkılmasına
sebep oldu.
URARTULAR
Van gölü çevresinde kuruldu.
Van Kalesi, Şamran su kanalı (56 km) taş
işçiliğindeki ustalıklarının örnekleridir.
Ölen kişileri eşyaları ile gömerlerdi.
8