SEÇG-212 Bilgi İletişim Teknolojileri Yrd. Doç. Dr. Faik Karataş Tanışalım Faik Karataş Kimya Eğitimi D-Blok zemin kat Elmek: [email protected] Ders blogu: http://fatihegitim.wordpress.com Danışma saati: Çarşamba 13:00 - 17:00 Sıra sizde!!! Kurallar Derse devam ve katılım Ders için davranışlar Hak değil özür… %30 ≈ 4 Hafta 8 saat… İlk 5 dakika Çay-kahve Ödevler ve teslim Her artı gün -%10 5 iş gününden sonra “0” Ders İçeriği Bu dersin amacı; eğitimde bilişim teknolojileri, bilgisayarların gelişimi, İnternet, bilgisayar okuryazarlığı, sunum uygulamaları, bilgisayar güvenliği ve etiği konularında katılımcılara temel oluşturacak bilgi ve beceriler kazandırmaktır. Ödevler Alanınızda bir üniteyle ilgili MS Power Point sunusu hazırlama Grup çalışması İçerik MS Word’de hazırlanacak İçerik MS Power Point’e aktarılacak Alanınızda bir üniteyle ilgili Blog hazırlama Grup çalışması İçerik MS Word’de hazırlanacak İçerik Blog olarak yayınlanacak Aktif olarak kullanılması sağlanacak… Ölçme ve Değerlendirme Ara-sınav Test (doğru-yanlış, boşluk doldurma ve/veya çoktan seçmeli) Ödevler Yarıyıl-sonu : %30 : %20 : %50 Açık uçlu veya test Çoğunlukla ödev hazırlama süreçlerini içeren… Grupları oluşturalım En az iki en fazla 4 kişi olacak şekilde grupları oluşturalım… İlk derste… Bilgi Teknoloji Eğitim-öğretim teknolojileri İletişim Bilgi-iletişim (Bilişim) teknolojileri Bilişim Teknolojileri (BT) ve fen eğitimi BT avantajları ve sınırlılıkları Bilgi toplumu Bilgi? İnsan aklının erebileceği olgu, gerçek ve ilkelerin bütünü, Öğrenme, araştırma veya gözlem yolu ile elde edilen gerçek, İnsan zekâsının çalışması sonucu ortaya çıkan düşünce ürünü, Justified true belief! Makul bir mazerete dayanan doğru inanış… Teknoloji? Bilimin/bilginin üretim, hizmet, ulaşım vb. alanlardaki sorunlara uygulanmasıdır. İnsanın bilimi kullanarak doğaya üstünlük kurmak için tasarladığı rasyonel bir disiplindir. İnsanoğlunun tasarlayarak ürettiği ya da uygulamaya koyduğu faydalı, faydasız veya zararlı her türlü alet-araç, proses/mekanizma veya sistem. Eğitim Teknolojisi nedir? Eğitim kuramları ve öğretim programlarının en etkili ve olumlu bir biçimde uygulama olanağı bulabilmesi için derslik, deney odası ve işliklerin donatımı, düzenlenmesi, öğrenme çevresinin iletişim bakımından etkili duruma getirilmesi gibi konular ve bu konulara ilişkin sorunlar ile uğraşan eğitim alanıdır. Davranış bilimlerinin iletişim ve öğrenme ile ilgili verilerine dayalı olarak eğitim ile ilgili ulaşılabilir insan gücü ve insan gücü dış kaynakları, uygun yöntem ve tekniklerle akıllıca ve ustaca kullanıp, sonuçları değerlendirerek bireyleri eğitimin özel amaçlarına ulaştırma yollarını inceleyen çalışma alanıdır. Öğretim Teknolojisi nedir? Öğretimin, eğitimin bir alt kavramı olduğu düşüncesinden yola çıkılarak “öğretim teknolojisi” de eğitim teknolojisinin bir alt kavramı olarak ele alınabilir (Uşun, 2004, s.9). Özel amaçların gerçekleştirilmesinde etkili öğrenmeyi sağlamak, için iletişim ve öğrenmeyle ilgili araştırmalardan hareketle, insan-gücü ve insangücü dışı kaynaklar kullanılarak öğretme-öğrenme sürecinin tasarımlanması, yürütülmesi ve değerlendirilmesinde sistematik bir yaklaşımdır. “Öğrenme-öğretme” ortamının en etkin şekilde düzenlenmesi için gösterilen sistematik ve planlı etkinlikler bütünüdür. İnsanın öğrenmesi olgusunun tüm yönlerini içeren problemleri sistematik olarak analiz etmek, bunlara çözümler geliştirmek üzere ilgili tüm unsurları (insan gücünü, bilgileri, yöntemleri, teknikleri, araç-gereçleri, düzenlemeleri vb.) işe koşarak uygun tasarımlar geliştiren uygulayan, değerlendiren, ve yöneten karmaşık bir süreçtir. İletişim? • İletişim, iki birim arasındaki anlamlı mesaj alış veriş süreci olarak tanımlanabilir. • İletişim iki birim arasında birbiriyle ilişkili mesaj alışverişidir. Bir iletişimde etkili olan beş değişkenden söz edilebilir: Bunlar; "Kaynak, Mesaj, Kanal, Alıcı ve Dönüt" dür. • İletişim Sürecinin Öğeleri Kaynak bilgiyi, mesajı ileten birimdir. Bu birim, kitap, gazete, dergi, radyo, TV ya da yüz yüze iletişimde bir insan olabilir. Mesaj iletişimin içeriğidir. İletilmek istenen bilgi, fikir, mesajı oluşturur. Kanal mesajın sunuluş biçimidir. Mesaj, sözlü ya da yazılı olarak sunulabilir. Alıcı mesajın gönderildiği birimdir. Mesajı okuyan, dinleyen, izleyen; kişidir. Dönüt ise, alıcının mesaja verdiği tepkidir; alıcının mesajı nasıl yorumladığını gösterir. İletişim Sürecinin Temel Öğeleri KAYNAK MESAJ KANAL ALICI Davranışlar Semboller İletici Araç & Yöntemler Davranışlar • Fikir • Gerçek obje • Bilgi • Modeller • Duygu • Resim • Tutum • Hareket • Beceri • Ses • Sözsüz iletişim • Sözlü İletişim • Basılı/yazılı araçlar • Yöntemler Dönüt (Geri Bildirim) • Fikir • Bilgi • Duygu • Tutum • Beceri Geleneksel İletişim Modeli Kaynak Kim? Mesaj Kanal Ne? Nasıl? Alıcı Kime? Geri Bildirim (Dönüt) Neden? 5N 2K Nerede? (Ortam) Ne zaman? İletişim Süreci ve Yaşantı Alanı Yaşantı Alanı Yaşantı Alanı Kaynak Kodlama Mesaj Kod Çözme Alıcı Ortak Yaşantı Alanı Dönüt Sınıfta İletişim Süreci KAYNAK Mesajın ileti birimi Öğretmen MESAJ İletişimin içeriği ALICI Mesajın gönderildiği birim Kanal Mesaj Öğrenci Yöntem DÖNÜT Alıcının mesaja verdiği tepki KANAL Mesajın sunuluş biçimi Bilişim Teknolojileri (BT) Nedir? Bilgi ve düşüncenin hızlı akışını sağlayan teknolojik araçlara “Bilgi iletişim teknolojileri” adı verilir. Bilişim Teknolojileri, bilgiye ulaşılmasını ve bilginin oluşturulmasını sağlayan her türlü görsel, işitsel, basılı ve yazılı araçlardır. Bilgi toplama, toplanan bilgilerin işlenmesi, bilgi depolama, bu bilgilerin otomatik olarak başka yere transferi ve gerektiğinde bu bilgilere uzaktan erişim sağlayan elektronik teknolojilerdir (Göktaş 2003). Sadece araçlar mıdır? BT, güncel bir bakışla; bilgisayar donanımı, yazılımı, ağlar, iletişim teknolojileri, bu alanda yetişmiş insan gücü, prosedürler, internet, intranet ve iletişim araçları gibi çok sayıda bileşene sahiptir. Bilişim teknolojilerinin “değer yaratan ve değer katan” bir dizi teknolojiden oluştuğu unutulmamalıdır. BT İş Dünyasına Neler Sağlar? Yöneticilerin karar verme süreçlerine yardımcı olur: Veritabanı sistemleri, çalışma tablosu programları ve daha birçok yazılım sistemi, kurumsal verilerin değerlendirilmesinde ve yöneticilere anlamlı bilgiler şeklinde sunulmasında önemli rol oynarlar. Maliyetleri azaltır: Bilişim teknolojisi araçları, ürün geliştirme, üretim, dağıtım ve müşteri ilişkileri yönetimi bakımından maliyetleri büyük ölçüde azaltır ve zaman tasarrufu sağlarlar. Ayrıca, Internet, İntranet, diğer ağ ve iletişim olanakları ofis içinde ve ofisler arasındaki iletişim maliyetlerini önemli ölçüde azaltır. Bilginin akmasını sağlar: Bilginin şirket içinde akması sağlanır. Her düzeyde gereken bilgi gereken noktaya hızlı biçimde akar ve şirket çalışanlarının takım halinde (verimli) çalışması sağlanır. Bu işlemler bir bütün olarak iş akışını oluşturur. İş akışı sayesinde dokümanların yönlendirilmesi onaylanması ve ilgili kişilere çok kısa sürede ulaştırılması sağlanır. Bu da şirketlerin hızlı karar vermesini ve birçok sürecinde kaliteyi arttırmasını sağlar. Çeviklik: Çeviklik kavramı da bilişim teknolojilerinin şirketlere kattığı önemli bir değerdir. Pazar ve yasalar değiştiğinde şirketin hemen adapte olması gerekir. Bunun yanı sıra ürünlerin yaşam süreleri de gün geçtikçe kısalmaktadır. Bilgisayar sistemleri üzerinde geliştirilen doküman yönetimi ve iş akışı sistemleri yeni prosedürlerin hızla hayata geçmesini sağlar. BT ve Eğitim Bilişim teknolojilerinin gelişmesi ve yaygınlaşması, eğitimde bu teknolojilerin kullanılma gerekliliğini beraberinde getirmiştir. Eğitim kurumları, eğitim-öğretimde bilişim teknolojilerinden yararlanmak için bu teknolojileri tanıma sorunuyla karşı karşıya kalmışlardır. Öğretmen eğitimi programları da öğretmen adaylarının öğrenme ihtiyaçlarını karşılayabilmek için uygun bilişim teknolojilerini (BT) eğitim-öğretim süreçleriyle bütünleştirme çabası içine girmişlerdir. BT ve Eğitim Geleceğin öğretmenlerinin derslerinde BT’yi kullanabilmeleri, bilgi toplumunun bir gereğidir. Bu açıdan 21. yüzyıl, öğretmenlerden BT açısından donanımlı ve yeterlik sahibi bireyler olmalarını beklemektedir. Bu bağlamda öğretmen yetiştiren kurumlar BT’ye yatırımlar yapmakta, müfredat programlarını BT’ye göre yeniden düzenlemektedirler. BT ve Eğitim BT teknolojileri oldukça çeşitlidir. Hesap tabloları, kelime işlemciler, sunum programları, çoklu ortam araçları vb. öğretimin sunumunda ve ders materyallerinin öğrencilere ulaştırılmasında kullanılan bazı teknolojilerdir. İnternet de bilgi paylaşımı ve çeşitlenmesi açısından önemlidir. Örneğin sesli konferans (audio conferencing) ve görüntülü konferans (video conferencing) dünyanın farklı yerlerinde öğretim elemanlarının, öğrencilerin birbirleriyle fikir alışverişinde bulunmalarını sağlamaktadır. BT ve Eğitim BT kullanımının öğretimin çeşitli aşamalarına (sınıf, müfredat, okul yönetimi, kütüphane, öğretim ortamları) yönelik faydaları bilinmektedir. Bu teknolojiler öğretmenlere mesleklerini yerine getirirken yardım ederek ve öğrencilerin daha etkili öğrenmelerine olanak sağlayarak eğitimin kalitesini artırmaktadır. Geleceğin öğretmenlerinden ise bu teknolojilerin uygulanmasıyla ilgili yeterliklere sahip olmaları beklenmektedir. Öğretmen yetiştiren kurumlar öğretmenlere bu yeterliklerin kazandırılmasında kritik öneme sahiptir. Dolayısıyla bu teknolojilerin öncelikle öğretmen yetiştiren yükseköğretim kurumlarına entegre edilmesi gerekmektedir BT’nin Eğitimde Yararları Öğrenciler doğru zamanda ve doğru yerde, doğru bilgi teknolojisi aracı kullanım yeteneğini kazanır, Bilgi teknolojisi araçları ile bilgiye ulaşma, problem çözme, bilginin işlenmesi ve sunulması becerileri kazanır, Modern öğrenme teorileri için uygun ortam sağlar (işbirlikçi öğrenme, bütünleştirici öğrenme, sosyal öğrenme vb.), Günlük hayatta bilgi teknolojisi araçlarını kullanmaya hazır hale gelir, BT’nin Eğitimde Yararları Toplum, okul, öğretmenler ve öğrenciler arasındaki işbirliğini geliştirir, Öğrenme ortamlarını, eğitimsel yazılımlar, elektronik referanslar, uygulama yazılımları ve eğitsel oyunlarla destekler ve böylece eğitimin kalitesini arttırır. BT’nin Eğitimde Yararları Öğrenciyi pasif öğrenme ortamlarından kurtararak kendi kendine aktif bir şekilde öğrenme yeteneği kazanmasını sağlar, Öğrenciler, interneti, çizim programlarını, kelime işlemcileri, elektronik tablolama ve sunum yazılımları gibi araçlar kullanarak hayata daha iyi hazırlanır, İl ve ilçe Milli Eğitim Müdürlüklerinin işlevlerinin bilgi teknolojisi desteğiyle yürütülmesi için bir yönetim bilgi sistemi kurmak gibi amaçlar doğrultusunda kullanılabilir, BT’nin Eğitimde Yararları Bilgisayarı öğretmenler, ders planlarını hazırlama, derslerini uygulama, ölçme-değerlendirme araçlarını geliştirme, not verme, eğitsel materyallerini hazırlama ve kendilerini geliştirme amaçlı olarak kullanabilirler, Okul yöntemlerinin veri tabanları, kelime işlemci, sunum yazılımları vb. bilgi teknolojilerini kullanarak idari işlerin kolaylaştırılmasını ve daha etkin hale getirilmesini sağlar. BT ve Öğretmen Yeterlilikleri Öğretmenlik Mesleği Genel Yeterlikleri kitabına göre öğretmenlerde BT ile ilgili beceriler: BT ile ilgili yasal ve ahlaki sorumlulukları bilme ve bunları öğrencilere kazandırabilme, teknoloji okuryazarı olma, BT’ deki gelişmeleri izleyebilme, meslekî gelişimini desteklemek ve verimliliğini artırmak için BT’den yararlanabilme, BT’den (çevrimiçi dergi, uygulama yazılımları, eposta, vb.) bilgiyi paylaşma amacıyla yararlanabilme, BT ve Öğretmen Yeterlilikleri BT’yi de kullanarak farklı deneyimlere, özelliklere ve yeteneklere sahip öğrencilere uygun öğrenme ortamları hazırlayabilme, Ders planında BT’nin nasıl kullanılacağına yer verebilme, Materyal hazırlamada bilgisayar ve diğer teknolojik araçlardan yararlanabilme, Teknolojik ortamlardaki (veritabanları, çevrimiçi kaynaklar vb.) öğretme-öğrenme ile ilgili kaynaklara ulaşabilme, Bunları doğruluk ve uygunlukları açısından değerlendirebilme, BT ve Öğretmen Yeterlilikleri Teknoloji kaynaklarının etkili kullanımına model olabilme ve bunları öğretebilme, Öğrencilerin farklı ihtiyaçlarını dikkate alarak öğrenci merkezli stratejileri destekleyen teknolojiler kullanabilme, Teknoloji yoğun öğrenme ortamlarında davranış yönetimi için stratejiler geliştirebilme ve uygulayabilme, BT’yi kullanarak verileri analiz edebilme, BT’yi kullanarak sonuçlardan velileri, okul yönetimini ve diğer eğitimcileri haberdar edebilme, BT ve Öğretmen Yeterlilikleri Öğretmen adayları ve öğretmenlerin BT’yle ilgili algıtutum-görüşleri ve BT yeterlikleriyle ilgili çalışmalar incelendiğinde, bilgisayar, İnternet gibi teknolojilerle ilgili algıların bu teknolojilerle ilgili tecrübelerden, inançlardan ve algılanan yararlardan etkilendiği ortaya çıkmaktadır. Alan-yazındaki çalışmalar incelendiğinde genel olarak öğretmen adaylarının bilgisayar, İnternet gibi BT’lere karşı olumlu tutum içerisinde oldukları fakat BT’nin öğretimle bütünleştirilmesiyle ilgili yeterliklerinin eksik olduğu görülmektedir. Bilgi toplumu? Güncel ve geçerli bilginin üretilmesi, organize ve idare edilmesi, dağıtılması ve paylaşılması, kullanılması ve hayata dahil edilmesinin dikkate değer bir ekonomik, siyasi ve kültürel aktivite olduğu toplumlar… Haftaya… Bilgisayarın eğitimdeki kullanım alanları Bilgisayar destekli öğretim Kaynaklar Yiğit, N., Alev, N., Özmen, H., Altun, T., Akyıldız, S. (2007). Öğretim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı. Akademi Kitabevi: Trabzon. Demirel, T. (2010). Blogların Öğretim Amaçlı Kullanımı Üzerine Öğretmen Adaylarının Görüşleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Atatürk Üniversitesi: Erzurum. http://moodle.midas.baskent.edu.tr/course/view.php?id=4