döküntülü hastalıklar

ÇOCUKLUK ÇAĞI DÖKÜNTÜLÜ
HASTALIKLARI
Egzantem Nedir?
Egzantem=Rash=Döküntü
Enfeksiyon hastalıklarının seyri sırasında deride
beliren kırmızı renkteki lezyonlardır.
 Maküler
 Makülopapüler
 Peteşial
 Veziküler
 Püstüler şeklinde görülebilir.
Egzantem Sebepleri











Kızamık virüsü
Varicella zoster virüs
Parvovirus B19
Rubella virus
Human Herpesvirus 6
Enterovirüsler
Epstein Barr virüs
HHV 6
Kızıl
Neisseria meningitis
Small pox
: Kızamık
: Varicella zoster
: Erythemainfectiosum
: Rubella
: Egzantem subitum
: El ayak hastalığı
: Infectious
mononucleosis
: Roseola infantum
:Beta hemolitik
streptokoklar
: Meningokoksik menenjit
: Çiçek hastalığı
ÇOCUKLUK ÇAĞI DÖKÜNTÜLÜ HASTALIKLARI








KIZAMIK,
KIZAMIKÇIK,
6. HASTALIK,
5. HASTALIK,
İSİMLENDİRİLMEMİŞ DÖKÜNTÜLER,
KIZIL,
ÇİÇEK,
SUÇİÇEĞİ.
KIZAMIK

Kızamık virüsü vücuda girdikten 9-10 gün
sonra, 3-4 gün yüksek ateş, burun akıntısı ,
şiddetli öksürük (öksürüksüz tipik kızamık
olmaz), gözlerde çapaklanma ve
kanlamadan sonra yüzde döküntüler
başlar. 24 saatte tüm vücuda yayılır.
Döküntüler solarken kahverengi renk
değişiklikleri ve pullanmalar olur.

Kızamık kendisi öldürücü bir hastalık
değildir. Ancak kızamıktan sonra
çocuklarda zatürree gelişebilir ve ölümlere
yol açabilir. Kızamık geçiren veya 1. ve 7.
yaşlarda iki doz kızamık aşısı olan
çocuklar ömür boyu kızamık geçirmezler
(çok nadiren geçirseler bile hafif geçirirler).
Hastalık daha çok 5-10 yaşlarında, kış ve
ilkbahar aylarında görülür.
Kızamık kliniği

İnkübasyon: 10-12 gündür.

Prodrom


: 2-4 gün.
Ateş, öksürük, burun akıntısı,
konjunktivit.
Koplik lekeleri.
Kızamık komplikasyonları
Komplikasyon
Diyare, Otitis media, Pnömoni
Ensefalit
Hastaneye yatırılma
Ölüm
Görülme sıklığı (%)
6-8
0.1
18
0.2
SSPE (Subakut Sklerozan Panensefalit)
Bu komplikasyonlar gelişmemiş ülkelerde, malnütrisyon
nedeniyle
sık görülür.
Baseddaha
on 1985-1992
surveillance data
Kızamıkta Ölüm




Kızamık
1 yaş altında
Malnutrisyonlu çocukta
Uzamış ishal ile birlikte
%3
% 15
% 20
% 25
Kızamık tanısı



Klinik tanı. (Bildirim zorunluluğu
var)
Virüs izolasyonu (örn.,
nazofarenks, idrar)
Serolojik test IgG ve M tipi
antikorlar.
Referans
Laboratuvarı:
Refik Saydam Hıfzıssıhha Merkezi Başkanlığı, Viroloji Araştırma Laboratuvarı Şefliği, Ulusal
Kızamık/Kızamıkcık Laboratuvarı (Tel: 0 312 435-5680/1416-1261; e-mail: [email protected] )
Kızamıktan korunma




Aşı (9-15 ay arasında).
Okula girerken ikinci doz.
Temas sonrası ilk 72 saatte aşılanmak
koruyucu.
Temas sonrası ilk 6 günde
immünoglobulin verilirse→seyir değişebilir.
KIZAMIKÇIK

Bazen 1 gün hafif ateş ve gözlerde
kanlanmadan sonra bazen de birdenbire
yüzden başlayan döküntüler çıkar. Vücuda
yayılan döküntüler 3-4 günde kaybolur. Boyun
bölgesindeki lenf bezlerinde şişlikler oluşabilir.
Kızamıkçık virüsü hastalığın etkeni olup,
ilkbahar aylarında ve 5-14 yaş grubunda sık
görülür.

Kızamıkçık çocukluk çağında tehlikeli bir
hastalık değildir. Ancak hamileliğin ilk 3
ayında anne adayı, kendisi kızamıkçık
geçirirse anne rahmindeki bebek için
tehlikelidir. Çocukluk çağındaki kızamıkçık
vakalarının yarısında belirtiler çok hafiftir,
fark edilmeyebilirler.
Kızamıkçık
(Rubella)
Kızamıkçık

Döküntü
 Yüzden başlar.
 Gövde ve ayağa
doğru yayılır.
 Genelde kaşıntılıdır.
 Birleşme eğilimi
göstermez.
 Hızlı yayılıp hızlı
kaybolur (1-3 gün).
 Yıkanma sonrası
dökünrü artabilir.
Kızamıkçığın komplikasyonları




Artralji, artrit
Ensefalit
Trombositopeni, kanama
Konjenital kızamıkçık
sendromu
 İşitme kaybı,
 Katarakt,
 PDA, VSD,
 Mikrosefali, mental
retardasyon
Kızamıkçık tanısı



Bildirimi zorunlu bir hastalıktır.
Virüs izolasyonu.
Seroloji (kızamıkçık IgM ve IgG tipi
antikorlar).
Kızamıkçıktan korunma

Aşılama
 15. ayda ilk doz
 Okula girerken ikinci doz
 Konjenital kızamıkçığı önlemek için
gebe kalınmadan önce aşılanma
önemlidir (en az 1 ay önce).
Kızıl
(Scarlet fever)
Kızıl



Grup A beta-hemolitik streptokok
ekzotoksinine bağlıdır.
Tonsilit ya da cilt infeksiyonu sonrasında
görülebilir.
Hastalıkta enantem ve ekzantemler olur.
Kızıl

Döküntü
 Enantem ve ekzantem
tarzında,
 İnce eritematöz papüler
tarzda,
 Aksilla, kasık ve ensede
başlar ve tüm vücuda yayılır,
 Deride zımpara kağıdı
görüntüsü
 Kıvrım yerlerinde döküntüler
daha kalın ve yoğun (Pastia
çizgileri)
Kızıl tanısı



Klinik bulgular.
Boğaz kültürü (taşıyıcılığı ayırt etmez).
Anti-streptolizin O titresi (ASO):
infeksiyonun erken tanısında faydalı
değildir.
Kızılın komplikasyonları






Sinüzit
Otitis media
Servikal adenit
Retrofaringeal abse
Akut romatizmal ateş
Akut glomerülonefrit
Eritema infeksiyozum (Beşinci
hastalık)
Beşinci hastalık






Parvovirüs B19.
Kemik iliğinde eritroid seri öncüllerini
etkiler.
Fetal infeksiyon→hidrops fetalis.
En sık 5-15 yaşları arasında görülür
(erişkinlerde de görülebilir).
Tanı klinik, serolojik.
Özgül tedavi yoktur.
Beşinci hastalık







Baş ağrısı (%20)
Ateş (%20)
Boğaz ağrısı (%15)
Kaşıntı (%15)
Burun akıntısı (%10)
Karın ağrısı (%10)
Artralji (%10)
Roseola infantum
(Altıncı hastalık)
Altıncı hastalık






Etken insan herpes virüs 6’dır (HHV-6),
HHV-7??.
Febril konvülziyonla ilişkilidir (%6-15).
Ateş (40oC).
İshal (%68), öksürük (%50).
Prodromal semptomlar (huzursuzluk).
En sık 6 ay- 3 yaş arasında görülür.
Altıncı hastalık






Eritematöz makülopapüler
döküntü.
Daha çok gövdededir.
Hızla kol, ense, yüz ve
bacaklara yayılır.
24 saat içinde solar.
Döküntü öncesi periorbital
ödem.
Döküntünün görülmesiyle
beraber ateş düşer.
www.skinatlas.com
Altıncı hastalık



Ateşin ilk 24-36. saatinde lökositoz daha
sonra lökopeni.
Klinik tanı, serolojik tanı mümkün.
Ateşi düşürmek yeterlidir.
Su çiçeği



En sık 1-6 yaşları arasında görülür.
Mortalite 2/100.000 (ensefalit, pnömoni, Reye
sendromu).
Prodromal dönem:
 Ateş (döküntüden 1-2 gün önce)
 Karın ağrısı
 Baş ağrısı
 Halsizlik, iştahsızlık
 Öksürük, boğaz ağrısı
Su çiçeği: Döküntü

Döküntü:
 Kırmızı makül halinde
başlayıp papüle dönüşür.
 1-2 saat içinde vezikül halini
alır.
 Vezikül sıvısı bulanıktır.
 Gövdeden başlayıp, baş ve
yüze yayılır.
 Ekstremitede nadirdir, saçlı
deride bulunur, mukozalarda
görülür.
 Döküntüler farkı evrededir.
 Kaşıntılıdır.
www.ecbt.org
Su çiçeği: Komplikasyonlar




Bakteriyel infeksiyonlar.
Pnömoni.
Serebellar ataksi, ensefalit.
Reye sendromu (infeksiyon sırasnda
aspirin kullanımıyla ilgilidir).
Su çiçeği: Korunma
 Aşı
 1 yaşından sonra uygulanır.
 <13 yaş, tek doz.
 >13 yaş, 1-2 ay arayla 2 doz.
 Temastan sonraki ilk 72 saatte etkilidir.
 Varisella-zoster İmünnglobulin (VZIG):
 Temastan sonraki ilk 96 saatte etkili.
 Kanser hastaları, yenidoğan ve gebelerde
kullanılabilir.
Su çiçeği: Tedavi
 Semptomatik tedavi.
 Ateş: parasetamol.
 Kaşıntı: Antihistaminik ilaçlar.
 Anti viral tedavi (asiklovir)
 Bağışıklık sistemi baskılanmış hastalar.
 Doğumdan 5 gün önce ya da 4 gün sonrası
arasında suçiçeği başlayan annenin
bebeğine.
Özgün Döküntülü Hastalıklar
Ektima gangrenozum
Eritema Kranikum
Migrans
Pseudomonas
Aeuginaza
Lyme Hastalığı
Nekrotik Skar
Aspergillozis, Mukor
mikozis
Erizipel
A grubu streptokoklar
Koplik lekeleri
Kızamık
KAYNAKLAR



Pediatri; Prof. Dr. Olcay Neyzi, Prof.Dr.
Türkan Ertuğrul, Nobel Tıp, 2002.
Atlas of Pediatric Diseases; Helmut Moll,
George Thieme Publishers Stuttgart 1976.
Dr.Turgay Özbakır