PSİKOFİZYOLOJİ FİZYOLOJİK PSİKOLOJİ PROF. DR. ORHAN YALÇIN PSİKOFİZYOLOJİK BOZUKLUKLAR 1- İştahsızlık (Anorexia) 2- Yeme isteğinin artması (hyperphagia) 3- Oburluk (bulimia) 4- HİSTERİDE GÖRÜLEN BELİRTİLER a- Hava yutma (aerophagia) b- Boğazda düğümlenme (globus hystericus) c- Yalancı gebelik (pseudocyesis) d- Diğerleri: Bulantı, kusma, öğürme, geğirme, öksürük, hıçkırık, v.d. 5- UYKU BOZUKLUKLARI a- Uykusuzluk (insomnia): uykuya dalmada bozukluk, sık-sık ya da erken uyanma, uyumuş olsa da uyuyamadığı sanısı b- Çok uyuma (hypersomnia) 6- CİNSEL İŞLEV BOZUKLUKLARI (diminished libido), cinsel isteksizlik, sertleşme güçlüğü, erken boşalma, cinsel soğukluk, doruk doyuma (orgazm) erişememe 7 - S İ N D İ R İ M B O Z U K LU K L A R I : Bulantı, kusma, kabızlık, karın ağrısı, sindirim güçlüğü v.d. 8 - E N KO N T I N A N S (INCONTINENCE): Sinir ve büzücü kaslardaki bozukluğa bağlı olarak idrar ve dışkı kaçırma 9 - G AT İ Z M Ağır, regressif, şizofrenik bozukluklarda konuşmama (mutizm) ile birlikte görülen, sinir ve büzücü kaslarda bozukluk olmamasına karşın idrar ve dışkı bırakma, dışkısını çevresine bulaştırma, yeme. 10- SOLUNUM- DOLAŞIM BOZUKLUKLARI: Soluk darlığı, çarpıntı, kan basıncı değişiklikleri 11- AĞRI: Baş ağrısı, kas gerginliği v.d. P S İ KO F İ Z YO L O J İ K B O Z U K L U K L A R ( P S İ KO S O M A T İ K H A S T A L I K L A R ) Psikosomatik bozukluklar, oluşu, gidişatı ve artışı üzerinde psikolojik nedenlerin yer aldığı hastalıklara denilir Ayrıca iyileşme sürecinde de psikolojik sebepler önemli bir role sahiptir Bireyin psikososyal koşulları düzelmezse, söz konusu hastalıkların iyileşmesi de gecikir. Bu hastalıklar multifaktöriyel olduğu için, hem ruhsal etkenlere hem de diğer birçok etkene bağlı olarak ortaya çıkar. Bunların başında kalıtım, beslenme, zararlı maddeler, bağışıklık sisteminin zayıflığı, travmatik yaşantılar, sosyal ve ekonomik faktörler yer alır. Bazı psikosomatik hastalıklarda ruhsal etkenler daha öne çıkarken, bazılarında daha az etkili olabilir Bazı kişiliklerin bazı psikosomatik bozuklukla doğrudan bağlantılı olduğu yönünde iddialar vardır. Örneğin, obsesif kompülsif kişilik bozukluğu olanlarda migren, bağımlı kişilik bozukluğu olanlarda ise astım daha çok görülür Söz konusu bozuklukların sıklığında cinsiyet ve ırk faktörünün ön plana çıktığına ilişkin araştırmalar yapılmıştır Örneğin, Amerika’da yapılan bir araştırmada hipertansiyon kadın ve zencilerde daha sık görülmüştür. Bu hastalıların tedavisinde psikolojik tedavi ile tıbbi tedavi birlikte yürütülmeli ve bireyin olumsuz sosyal ve mesleki koşulları düzeltilmelidir Örneğin, kalp ile ilgili psikosomatik bir hastalığı olan kişinin tedavisini psikiyatr ile kardiyolog birilikte yürütmelidir Psikosomatik hastalığı ile histeri ve psikojenik ağrı bozukluğu arasındaki fark şöyle açıklanabilir: Histeri ve psikojenik ağrı bozukluğunda organik veya fizyolojik bir hastalık görülmezken psikosomatik bozukluğunda organik hastalıklar söz konusudur . Ayrıca psikosomatik hastalıklar ilaç, ameliyat veya fizik tedaviyle tedavi edilebilirken, benzer tedavi yöntemleri histerik bozukluklarda etkili olmaz. Örneğin, histeride görülen ani körlük ilaçlarla tedavi edilemez; ama psikosomatik bir hastalık olan ülser ilaçlarla iyileştirilebilir. Psikosomatik hastalıklar her toplumda yaygın olarak görülebilir. Aşağıda bu hastalıklarla ilgili bir örnek liste verilecektir. SOLUNUM SISTEMIYLE ILGILI BOZUKLUKLAR Astım, Hiperventilasyon sendromu, Alerjik rinit, verem vb. SINDIRIM SISTEMIYLE ILGILI BOZUKLUKLAR Gastrit, Mide ve bağırsak ülserleri, Spastik kolon ( irritabl kolon sendromu ) Kabızlık Kusma vb. K A L P V E DA M A R L A R L A I L G I L I B O Z U K LU K L A R Hipertansiyon, Hipotansiyon, Koroner damar hastalığı, Konjektif kalp yetmezliği vb. M E TA B O L İ K V E H O R M O N A L B O Z U K LU K L A R Şişmanlık, Hipertiroid, Sinirsel yiyemezlik, Aşırı yeme vb. BA Ğ I Ş I K L I K S İ S T E M İ V E AĞRILAR: Alerjiler, Enfeksiyon hastalıkları, Migren, Gerilim baş ağrısı, Kronik ağrılar vb. C İ LT İ L E İ L G İ L İ B O Z U K L U K L A R Egzama, Ürtiker, Sedef, Pruritis, Nörodermatit KAS-İSKELET SİSTEMİ B O Z U K LU K L A R I Eklem ağrıları, Sırt ağrıları, Spazmatik tortikolis, Romatoid artrit vb. CİNSELLİKLE İLGİLİ B O Z U K LU K L A R Adet bozuklukları, Yalancı gebelik, İdrar kaçırma, Altına yapma, Cinsel işlev bozuklukları vb. FIZYOLOJI Canlının hayati fonksiyonlarını ve sistemlerinin işleyişini inceleyen bilim İNSAN FİZYOLOJİSİ İnsan vücudunun mekanik, fiziksel ve biyokimyasal fonksiyonlarının ve sistemlerinin işleyişinin incelendiği fizyoloji alanı