Açık Kaynak Kodlu Yazılım Nedir?

Açık Kaynak Kodlu Yazılım Nedir?
2 Ekim Pazar ´05 — Diğer Dökümanlar
http://mfyz.com/acik-kaynak-kodlu-yazilim-nedir
Bazı ev kullanıcıları, bilgisayar korsanları ve meraklılar çoktan Linux ya da başka bir
açık kaynak kodlu yazılıma geçerken, kurumsal kullanıcılar bu konuda biraz daha
çekingen davranıyorlar. Açık kaynak kodlu yazılım tam olarak nedir? Lisanslama ve
teknik destek konusunda bilinmesi gereken önemli noktalar nelerdir? Bu yazıda bu
ve bunun gibi pek çok soruya cevap bulacaksınız.
Kapalı Kaynak Kodlu Yazılım Nedir?
Açık kaynak kodlu yazılımın ne demek olduğunu anlamak için, öncelikle bilindik
kapalı kaynak kodlu yazılımların nasıl çalıştığını incelemeliyiz. Mutlaka Windows XP,
Office XP yada Adobe Photoshop ya da benzeri bir program kullanmışsınızdır.
Bunların hepsi kapalı kaynak kodlu yazılımlara örnek.
Bütün bildiğiniz programlar başlangıçta yazıdan oluşan bir kaynak koduna
sahiptirler. Onlarca, belki de yüzlerce bilgisayar programcısı bu kaynak kodunu
yazıp sonra da daha hızlı çalışan makina dili ya da ikili (binary) sürüm haline
getirmek için bu kodları derlerler (compile). Bu ikili dosyalar Windows XP ya da
Office XP aldığınızda size verilen CD'lerde bulunur.
Bu işlemi fırından ekmek almaya benzetebilirsiniz. Fırıncı çeşitli hamur işi yiyecekler
için tariflere sahiptir. Siz fırına girer belli bir ücret öder ve istediğiniz ürünü alırsınız.
Fakat aldığınız şey ekmektir kesinlikle tarif yanında gelmez.
Açık Kaynak Kodu Nedir?
Tekrar fırın örneğimize dönelim. Ekmek alırken fırıncının size birde tarif verdiğini
düşünün - Açık Kaynak Kodlu yazılımla durum tam bu şekilde oluyor. Asıl kaynak
kodunu almanın yanında bunun üstünde değişiklik yapma hakkına da sahip
Sayfa 1 / 5
oluyorsunuz. Ek olarak ürününüzü satabilirsiniz fakat kaynak kodunu açık olarak
vermeniz şartıyla. Böylece başka biri de sizin programınızı değiştirebiliyor.
Açık Kaynak Kodlu yazılımların her zaman bedava olması gerekiyormuş gibi yanlış
bir anlama var. Genellikle bedava (free) kelimesi, kodu görüp değiştirebilirsiniz
anlamında kullanılıyor. Programları internetten bedavaya indirebileceğiniz gibi bazı
insanlar kutulu ürünle birlikte CD, kullanım kitapları ve teknik destek almayı
seçiyorlar. Kutulu ürün almak, hızlı internet bağlantısı olmayanların sorunlarına
çözüm bulma sıkıntısıdan ve teknik destekten yararlanabilecek olmanın verdiği
rahatlığı tatmak için tercih ediliyor.
Lisans Masrafları
Bireysel Kullanıcılar
Masraflar son kullanıcılardan saklandığı için, bireysel kullanıcıların yazılım lisans
masraflarından korkmalarına gerek yok. Örneğin bugünlerde yeni bir Dell marka
bilgisayar aldığınızda %100 ihtimalle Windows XP önceden yüklenmiş olarak
gelecek. Lisans masrafı fiyatın içine dahil edilmiş olduğundan, çoğu kullanıcı zorunlu
"Microsoft Vergisinden" haberdar değil. Eğer sisteminizi biçimlendirip (format) bir
daha Windows kullanmasanız da, gizli lisans ücretini ödemek zorunda
bırakılıyorsunuz.
Kurumsal Kullanıcılar
İş yerleri açısından baktığımızda lisanslama ve buna bağlı olan masraflar çok daha
karmaşık bir hal alıyor. Sırf lisanslama kurallarına uymak için tam zamanlı eleman
çalıştıran büyük firmalar var. Eğer bir ev kullanıcısıysanız basit bir lisanslama işinin
neden bu kadar büyütüldüğüne bir anlam vermezsiniz. Olayın daha derinine
bakalım.
Her hangi bir ofiste çalışan bir PC'yi ele alalım. Bu bilgisayar satın alındığında, büyük
ihtimalle Windows ve bu yazılım için olan hologramlı lisansıyla birlikte gelecektir.
Lisans kurallarıyla uyumluluğu sağlamak için ne kadar bilgisayarınız varsa o kadar
Sayfa 2 / 5
hologramlı lisansınız olması gerekiyor. Örnek vermek gerekirse, on adet dizüstü
bilgisayarınız varsa ve buna karşılık on adet de Windows XP hologramlı lisansınız
varsa sorun yok demektir.
Peki bu bilgisayarları yükseltmek (upgrade) yada yenilemek isterseniz ne olacak?
Microsoft, genellikle bu işler için, yeni bir yazılım ve ona uygun hologramla gelen,
yükseltme lisansı sunuyor. Bu yeni hologramı kullanabilmeniz için eski
hologramlarınızın da elinizde duruyor olması gerekli. Şimdiye kadar çok karmaşık
olduğu söylenemez, fakat olaya birde sunucu tarafından bakalım.
Tabii ki sunucu lisansıyla birlikte gelen sunucu işletim sistemini satın almanız
gerekiyor. Örnek olarak Windows 2003 Server'a bakacak olursak, CDW.com'da 689$
civarı bir fiyata sahip. Bir sunucu, kendine bağlanan bilgisayarlar olmadan pek bir
işe yaramaz ve bu bağlantılar için de lisans almanız gerekiyor. Bunlara Client Access
Licences (İstemci Erişim Lisansı) ya da CAL deniyor.
Her bir CAL yaklaşık olarak 27$ gibi bir fiyata lisanslanır ve bu parayı istemci
bilgisayarın işletim sisteminin üstüne ödemeniz gerekir. Yani Windows XP Pro için
ödediğiniz 270$'ın üstüne ek olarak, şirketin sunucusuna bağlanmanız için 27$ daha
vermelisiniz. Bütün bunlardan başka, lisans kurallarına uyumlu olmanız için bütün
bu hologramları da saklamanız gerekiyor.
Bu lisans fiyatları, eğer büyük bir firmaysanız ciddi anlamda düşürülebiliyor.
Microsoft ve diğer yazılım firmaları çoklu lisanslamalar için özel seçenekler
sunuyorlar. Ayrıca eğitim kurumları Microsoft yazılımlarını ucuza alabiliyorlar
(nispeten ucuza).
Microsoft'un lisanslamayla ilgili sayfasına buradan ulaşabilirsiniz.
Açık Kaynak Kodlu Yazılımlar İçin Lisans Masrafları
Açık kaynak kodlu yazılımlarla lisans masraflarını sıfıra indirebilirsiniz. Gentoo,
Slackware ya da Fedora gibi linux dağıtımlarını yüklemek için yapmanız gereken
sadece internetten indirmek, CD'ye yazmak ve kurmak. Eğer bir kurum teknik
açıdan yeterliyse, açık kaynak kodlu yazılımlara geçmekle hem zaman açısından
hem de para açısından inanılmaz kazanç sağlayabilir.
Yakın zamanda, Linux dağıtımlarının teknik destek ve bakım anlaşmaları sunması
konusunda bir patlama yaşadık. Bazı durumlarda parasal açıdan olan masraflar
Sayfa 3 / 5
Windows'unkine benzeyebiliyor. Örnek olarak, bakım anlaşması içinde ve beş iş
istasyonu için olan SUSE Linux masaüstü dağıtımı 598$. SUSE Enterprise Sever 8 bir
senelik destek anlaşmasıyla 999$.
Teknik Destek
Kapalı kaynak kodlu yazılımı savunanlar genellikle, açık kaynak kodlu yazılımların
teknik desteğinin zor bulunduğunu söylerler. Hiç bir şey ortada olan gerçekleri
değiştiremez. Eğer SUSE ya da Red Hat gibi bir linux işletim sistemi aldıysanız, aynı
Windows aldığınızda olduğu gibi size destek alabileceğiniz eposta/telefon numaraları
veriliyor.
Bir başka iddia ise, Açık kaynak kodlu yazılımların destek belgeleri, internet
üzerinde yayılmış bir halde bulunduğu ve bunların ortak bir yerde toplanmadığıdır.
Buna karşılık Windows'un TechNet bilgi bankasında teknik destek belgeleri bir yerde
toplanmış durumda, fakat genelde tam değiller. Sorununuzla ilgili mantıklı
kelimelerle yapacağınız Google araması genellikle bütün sorunlarınıza çözüm
olacaktır, Windows ya da Linux fark etmez.
Bazı firmalar yazılımlarının sınırlarını zorlarlar. Windows'la çalışan bir saha
danışmanı olarak, TechNet'te can sıkıcı "Böyle bir sorun olduğunu biliyoruz, fakat
henüz çözümü yok." mesajlarıyla çok karşılaştım. Outlook 2002 PST'sinin 2 GB'lik
dosya boyutu sınırı bunun en güzel örneklerinden biri. PST dosyası bütün Outlook
bilgilerinizi içinde barındırır ve siz e-posta alıp gönderdikçe hızlı bir şekilde büyür.
Bütün yazışmalarını, PST dosyası en sonunda patlayana kadar saklayan pek çok
kullanıcı var. Bu konuda bazı çalışmalar yapıldı ama hiç bir zaman kesin çözüm
yaratılamadı. Outlook kapalı kaynak kodlu bir yazılım olduğundan sorunu çözmek
için üreticiyi beklemekten başka bir şansımızda ne yazık ki yok.
Açık kaynak kodlu yazılımları, satın aldığınızda gelen ilk sınırlarının ötesine
zorlayabilirsiniz. Eğer Outlook açık kaynak kodlu bir yazılım olsaydı, 2 GB dosya
boyutu sınırı sorununu Microsoft'u beklemeden çözebilecektik. Kaynak kodu sizin
onu değiştirebilirsiniz. Tabii ki bu işlem size bir miktar masraf çıkaracaktır fakat en
azından sınırlarınızı kendiniz koyabilirsiniz.
Sonuç
Sayfa 4 / 5
Açık kaynak kodlu yazılımlara geçmek bazı firmalar açısından çekici olabilir. Lisans
işleriyle uğraşmak zorunda olmayan IT elemanları daha önemli işler yapmak için
zaman bulabilirler. Bazı durumlarda bilgili teknik elemanlar sayesinde lisans
masraflarını sıfıra bile indirebilirsiniz.
Kurumsal teknik destek ya da bakım anlaşması isteyen firmalar ise, SUSE ve Red
Hat gibi ticari Linux dağıtımlarından yararlanabilirler. Son olarak, kaynak kodunu
incelemek ve değiştirmek, açık kaynak kodlu yazılımlara geçmek için en iyi
nedenlerden biri. Yazılım üreticisinin sorunu çözmesini beklemek zorunda değilsiniz,
doğrudan kendi çözümünüzü kendiniz yaratabilirsiniz!
Kaynak : BiLTeC'den alınmış olup tomshardware.com.tr tarafından yazıldığı
sanılmaktadır.
Bu yazı http://mfyz.com/acik-kaynak-kodlu-yazilim-nedir adresinden indirilmiştir.
Sayfa 5 / 5
Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)