Yabancı Kaynaklar

9. ÜNİTE
Yabancı
Kaynaklar
Finansal Yönetim, 2. Baskı
Aydın, Başar, Coşkun
Prof. Dr. Nurhan AYDIN
Yard. Doç. Dr. Mehmet BAŞAR
Yard. Doç. Dr. Metin COŞKUN
İÇİNDEKİLER



Finansal Planlama ve Bütçeleme Süreci
Planlama ve Bütçeleme İlkeleri
Proforma Mali Tabloların Hazırlanması








Satışların Yüzdesi Yöntemine Göre Proforma Gelir Tablosunun
Hazırlanması
Satışların Yüzdesi Yöntemine Göre Proforma Bilanço
Tablosunun Hazırlanması
Regresyon Yöntemi
Oranlar Yöntemi
Nakit Bütçesi
Fonların Akış Analizi
Fon Akım Tablosunun Hazırlanması
Finansal Kontrol
Aydın, Başar, Coşkun
2-50
Satıcı Kredileri



İşletme varlıklarının peşin değil, vadeli alınması
durumunda,
işletmenin
satıcılara
olan
borçlarıdır.
Satıcı kredileri satıcı işletme açısından, satış
artırma çabalarını destekleyici bir nitelik
taşımaktadır.
Satıcı kredileri kısa ve orta vadeli olabilir. Kısa
vadeli satıcı kredileri ile daha çok dönen varlıklar
finanse edilirken, orta vadeli satıcı kredileri ile
duran varlıklar finanse edilir.
Aydın, Başar, Coşkun
3-50
Satıcı Kredilerinin Koşullarını
Etkileyen Etmenler
Malın ekonomik niteliği
 Satıcının mali gücü
 Alıcının mali gücü
 Arz talep dengesi
 Piyasadaki rekabet
 Erken ödeme iskontosu

Aydın, Başar, Coşkun
4-50
Satıcı Kredileri ile Finansmanın
Avantajları
 Sağlanmasının
Kolay Olması
 Esneklik
 Formalite
azlığı
 Maliyet
Aydın, Başar, Coşkun
5-50
Orta Vadeli Satıcı Kredilerinin Tutar
ve Şartlarını Etkileyen Etmenler








Satın alınan maddi varlığın ekonomik ömrü
Satıcı işletmenin büyüklüğü ve mali olanakları
Satıcı işletmeler arasında rekabet
Satıcı işletmelerin ürettikleri sermaye mallarının kaliteleri
Satıcı işletmelerin tam kapasitede veya kapasitelerinin
altındaki faaliyetleri
Siparişlerin tutarı ve
Satıcı işletmenin beklentileri
Satıcı işletmenin yeni müşteriler veya yeni pazarlara için
izlediği politika
Aydın, Başar, Coşkun
6-50
Banka Kredileri

Kredi, belli bir süre sonra geri almak kaydıyla bir
satın alma gücünün başka bir kimseye
devredilmesi.
Banka Kredilerinin Unsurları
Zaman
Güven
Risk
Aydın, Başar, Coşkun
7-50
Kredilendirme Süreci








İşletmenin kredi talebi ve ön görüşme,
Mali tabloların analizi ve istihbaratı,
Kredi
değerliliğinin
ölçülmesi
ve
yapılandırma,
Kredi teklifi ve değerlendirilmesi,
Belgeleme ve teminatlandırma,
Kredi kullandırımı,
Kredi izleme,
Kredinin kapanması,
Aydın, Başar, Coşkun
kredi
8-50
Kredi Analizinde 5C Kuralı





Karakter
Kapasite
Sermaye
Teminat
Ekonomik Koşullar
Aydın, Başar, Coşkun
9-50
Nakit Krediler











Borçlu cari hesap
İskonto kredisi
Spot kredi
Döviz kredileri
Dövize endeksli kredi
İşletme kredisi
Altın kredisi
Eximbank kredisi
Prefinansman kredisi
Ülke kredileri
Tüketici kredileri
Aydın, Başar, Coşkun
10-50
Kredi Teminatları









Nakit blokajı
Mevduat rehini
Menkul değer rehini
Müşteri çek ve senedi
Kıymetli madenler
Alacağın temliki
Menkul rehini
Gayrimenkul rehini(ipotek)
İşletme emtia, vesaik rehini
Aydın, Başar, Coşkun
11-50
Gayrinakdi Krediler




Teminat Mektupları
Garanti Mektupları
Akreditifler
Kabul ve Aval Kredileri
Aydın, Başar, Coşkun
12-50
Teminat Mektupları

Bankaların,
Yurt içinde ve yurt dışında bulunan
gerçek ve tüzel kişiler lehine,
Bir işin yapılması, mal teslimi ya da
borcun ödenmesi durumunda, mektup
bedelinin kayıtsız şartsız ödenmesi
yükümlülüğünü
içeren
garanti
belgeleridir.
Aydın, Başar, Coşkun
13-50
Garanti Mektupları



Teminat mektupları ile hukuki açıdan aynı türden
belgelerdir.
Genelde yabancı para birimleri üzerinden
düzenlenir.
Harici Garanti
Yurt dışında iş yapan işletme lehine yurt dışındaki bir
muhataba hitaben düzenlenen garanti mektubudur.

Kontrgaranti
Garanti Karşılığı Garanti
Aydın, Başar, Coşkun
14-50
Akreditif




Belirli koşulların yerine getirilmesine bağlı bir
ödeme taahhüdüdür.
İki ayrı ülkedeki, birbirinin mali durumunu
bilmeyen ve ticari ahlakını tanımayan iki
işletmenin mal alışverişlerinde kolaylık sağlar.
Tarafların, zarar görmelerini önlemek amacı
güder.
Akreditifte taraflar:
- Amir (ithalatçı)
- Amir banka (ithalatçının bankası)
- Lehtar/Muhabir banka (ihracatçının bankası)
- Lehtar (İhracatçı)
Aydın, Başar, Coşkun
15-50
Akreditifin İşleyişi
Aydın, Başar, Coşkun
16-50
Finansman Bonosu



İşletmelerin borçlu sıfatıyla düzenleyip, Sermaye
Piyasası Kurulu kaydına aldırarak ihraç ettikleri
menkul kıymet niteliğindeki kıymetli evraktır.
Vadesi 60 günden az 720 günden çok olamaz.
Finansman bonoları iskontolu olarak ihraç edilir.
Aydın, Başar, Coşkun
17-50
Finansman Bonosuyla Fon
Sağlamanın Yararları



Alternatif yöntemlere oranla daha ucuz fon
sağlanabilir.
Uzun işlemleri ve uzun zaman kaybını
gerektirmemektedir.
Para piyasasında dolaşımı, bonoyu çıkaran
işletmeye prestij sağlar.
Aydın, Başar, Coşkun
18-50
Finansman Bonosuyla Fon
Sağlamanın Sakıncaları



Finansman bonosundan ancak tanınmış, itibarı
yüksek işletmeler faydalanabilir. Bu niteliklere
sahip olmayan işletmelerin bu yolla fon
sağlaması zordur.
Alıcıları sınırlı olup geniş bir piyasası yoktur.
Bonoların sürelerinde kesinlikle ödenmesi
zorunludur.
Aydın, Başar, Coşkun
19-50
Tahviller





İşletmelerin borçlu sıfatıyla düzenledikleri, uzun vadeli
fon ihtiyaçlarını karşılamak üzere çıkardıkları menkul
kıymetlerdir.
Vadesi 2 yıldan az olmamak üzere serbestçe
belirlenebilir.
Tahvillerin anaparası, vade bitiminde bir defada ödenir.
İki yıldan uzun vadeli tahvillerin anaparası, ilk taksidi
vadenin başlangıcından itibaren en erken birinci yılın
sonuna, son taksidi ise tahvil vadesinin bitim tarihine
rastlayacak şekilde yıllık eşit taksitlerle de ödenebilir.
Faiz ödemeleri 3 ayda bir, 6 ayda bir veya yılda 1 defada
kuponlara bağlı olarak yapılabilir.
Aydın, Başar, Coşkun
20-50
Tahvillerin Maliyeti





Uzun vadeli borçlanma araçlarının faizi, kısa
vadeli borçlanma araçlarından daha yüksektir.
Uzun vadeli tahviller, faiz oranlarındaki
değişimlerden daha fazla etkilenir.
Çıkartılan tahvil miktarı arttıkça, geri ödememe
riski de artacağından tahvil faizi yükselir.
İşletmenin riskidir.
Paranın maliyeti de tahvil maliyetini etkiler.
Aydın, Başar, Coşkun
21-50
Tahvillerin Sağladığı Haklar





Tahvil hamilinin bir şirkete kullandırdığı sermaye
yabancı sermayedir.
Tahvil hamili, tahvili çıkaran kuruluşun uzun
vadeli alacaklısıdır.
Tahvil hamili şirketin aktifi üzerinde alacağından
başka hiçbir hakka sahip değildir.
Tahvil hamili ile şirket arasındaki hukuki ilişki
vade sonunda sona erer.
Tahvil hamili tahvili çıkaran şirketin kar-zarar
riskine katılmaz.
Aydın, Başar, Coşkun
22-50
Tahvil Sahiplerinin Katlandığı
Riskler



Tahvil ihraç eden şirketin tahvil anapara ve
faizlerini ödemeyecek duruma gelmesi,
Şirketin iflası veya tasfiyesi halinde,
Kullanılacak iskonto oranının seçilmesi,
Aydın, Başar, Coşkun
23-50
Tahvil Derecelemesi


Ortaklıkların ve sermaye piyasası kurumlarının
risk durumları ve ödeyebilirliklerinin,
Borçluluğu temsil eden sermaye piyasası
araçlarının
anapara,
faiz
ve
benzeri
yükümlülüklerinin vadelerinde karşılanabilme
riskinin derecelendirme kuruluşları tarafından
değerlendirilmesi ve sınıflandırılması
Aydın, Başar, Coşkun
24-50
Derecelendirmenin Önemi





Yatırımcı açısından
İhraççı açısından
Sermaye piyasası açısından
Para ve Finans otoriteleri açısından
Ekonomi açısından
Aydın, Başar, Coşkun
25-50
Dereceler ve Anlamları
Aydın, Başar, Coşkun
26-50
Tahvil Türleri






Primli tahviller
İskontolu tahviller
İkramiyeli tahviller
Paraya çevrilebilir tahviller
Garantili tahviller
Garantisiz tahviller
Aydın, Başar, Coşkun
27-50
Tahvil Türleri





Sabit faizli tahviller
Değişken faizli tahviller
Endeksli tahviller
Hisse senediyle değiştirilebilir tahviller
Hisse senedi alma hakkı veren tahviller
Aydın, Başar, Coşkun
28-50
Factoring



Yurt içi ve yurt dışı mal ve hizmet satışlarından
kaynaklanan alacak hakkının devredilmesidir
Factoring işlemi sadece kısa vadeli alacaklar için
söz konusudur.
Vadeler genellikle 30 ila 120 gün arasında
değişmekte, bazen vadeler 180 güne kadar
uzayabilmektedir.
Aydın, Başar, Coşkun
29-50
Factoringin Sunduğu Hizmetler



Alacak yönetimi
Tahsilat yönetimi
Nakit yönetimi
Aydın, Başar, Coşkun
30-50
Factoring Türleri

Yapıldığı Yer Durumuna Göre




Yurt İçi Factoring
İhracat Factoringi
İthalat Factoringi
Rücu Edilebilme Durumuna Göre


Rücu Edilemez Factoring
Rücu Edilebilir Factoring
Aydın, Başar, Coşkun
31-50
Factoring Türleri

Ödeme Zamanına Göre


Ön Ödemeli Factoring
Vadede Ödemeli Factoring
 Bildirim Durumuna Göre


Bildirimli Factoring
Bildirimsiz Factoring
Aydın, Başar, Coşkun
32-50
Factoring Türleri

Diğer Factoring İşlemleri




Geleneksel Factoring
Acente Factoringi
Toptan Factoring
Fatura İskontosu
Aydın, Başar, Coşkun
33-50
Factoringin Avantajları




Yurtiçi ve yurtdışı pazarlarını genişletebilir.
Hammaddeyi peşin ödeyerek alabilir ve önemli
indirimler
sağlayarak
üretim
maliyetlerini
düşürür. Daha fazla kar olanağı sağlanır.
Alacaklar, stoklar ve ticari borçlar azalır,
işletmenin yaratabildiği işletme sermayesi artar.
Alıcılara vade tanıyabileceği için, satıcının
rekabet gücü artar.
Aydın, Başar, Coşkun
34-50
Factoringin Avantajları





İhracatta factorun verdiği ön ödeme döviz olacağından, kambiyo
dosyası hemen kapatabilir ve KDV başvurusu hemen yapılabilir.
Factoring işlemi ile sağlanan finansmanın maliyeti ticari kredilere
göre daha ucuz olduğundan vadeli satışlardan ilave kazançlar
sağlanabilir.
Yurt dışındaki alıcılar akreditif açmaktan kurtulur, zamandan ve
paradan tasarruf eder, alım gücü artar.
Açık hesap satışlar kolay ve güvenli hale gelir.
Yöneticiler alacakların tahsilatı ve kredinin kontrolünü düşünmekten
kurtulur.
Aydın, Başar, Coşkun
35-50
Factoringin Avantajları



Nakit akışı belirlendiği için geleceğe dönük ve
verimli planlar yapabilirler.
Satış muhasebesi ve defter kayıtları yapılması
gerekmediğinden işletmenin idari giderleri düşer,
yöneticilerin zamanları artar.
Ön ödeme satıcının ihtiyacı ve talebi üzerine
verildiği için, işletme gereksiz zamanlarda banka
kredisi kullanmaz ve faiz giderlerini düşürebilir.
Aydın, Başar, Coşkun
36-50
Factoringin Avantajları





Yurtiçi satışlarda factoring işlemleri Banka Sigorta Muamele
Vergisine tabi, Kaynak Kullanım Destekleme Fonu muaftır.
Bir kredi türü olmayan factoring bilançonun sadece aktif kısmında
bir harekete neden olur. Alacakları düşürürken bilançonun daha likit
olmasını sağlar, işletmenin kredibilitesini artırır.
İşletmeler yurtdışı satışlarında, vadeli ve mal mukabili satış yaparak
rekabet şanslarını ve satış hacimlerini artırma şansına sahip olurlar.
Borçlu istihbaratı ile firmaların alıcıları hakkında güncel bilgi almaları
sağlanır.
Alıcı ile doğabilecek dil problemleri ortadan kalkar.
Aydın, Başar, Coşkun
37-50
Forfaiting



Mal ve hizmet ihracatından doğan orta ve uzun
vadeli alacak hakkının devredilmesidir.
Uzun vadeli ve kredili ihracat-ithalat işlemlerine
yönelik bir finans enstrümanı olarak forfaiting
dünyada genellikle yatırım malları için kullanılır.
Forfaitingde vade 3 aydan başlayarak 10 yıla
kadar uzanır.
Aydın, Başar, Coşkun
38-50
Forfaitingin İhracatçı Açısından
Yararları



Ekonomik ve politik tüm riskler forfaitera
yansıtılmaktadır.
İhracattan doğan alacak haklarının, iskonto
oranı üzerinden devri esasına dayandığından,
maliyetler ihracatçı açısından önceden belli
olduğundan ihracatçı uzun vadeli faaliyet planı
yapabilmektedir.
İhracatçı firma, vadeli satışlarını anında paraya
çevirebildiğinden, kredili satışlarının finansmanı
için kaynak araması gerekmemektedir.
Aydın, Başar, Coşkun
39-50
Forfaitingin İhracatçı Açısından
Yararları


İhracatçının likidite durumunu iyileştirmekte, yeni
kaynaklar elde etmesini sağlamakta ve senedin
ödenmemesi durumunda müracaat hakkının
bulunmaması, ihracatçı firmayı şarta bağlı bir
borçtan kurtarmaktadır.
Alıcının kredi değerliliğinin saptanması, alacağın
tahsili yüklerinden kurtulmaktadır.
Aydın, Başar, Coşkun
40-50
Forfaitingin İhracatçı Açısından
Yararları



İthalatçıya kredi maliyetini ve kur riskini içeren
fiyatlar önerebilmektedir.
Forfaiting genel olarak, basit ve hızlı bir
uygulama olup, ayrıca bir kredi sigortasına ve
fazla belgeye de gereksinim duyulmamaktadır.
İhracatçının likiditesi, alacak hakkının devri ile
artmaktadır.
Aydın, Başar, Coşkun
41-50
Forfaitingin İthalatçı Açısından
Yararları






Alternatif bir finansman kaynağı elde eder.
Borçlanma kapasitesini ve çeşidini arttırma imkanına
sahip olur.
İthal edilen ürün firmanın bilançolarına dahil edilir ve
ithalatçı böylece her türlü yatırım indiriminden
yararlanma imkanına sahip olur.
İşlemler hızlı ve basit bir yöntemle sonuçlanır.
İthalatçı bankalardaki nakit kredilerini kullanmak zorunda
kalmaz.
Vade sonuna kadar sabit faiz oranı uygulanır.
Aydın, Başar, Coşkun
42-50
Leasing

Herhangi bir yatırım malının, mülkiyeti leasing
şirketinde kalmak suretiyle, belirlenen kiralar
karşılığında, her türlü kullanım hakkının kiracıya
verilmesini ve sözleşmede belirlenen değer
üzerinden sözleşme süresi sonunda malın
mülkiyetinin
leasing
firmasından
kiracıya
geçmesini sağlayan bir finansman yöntemidir.
Aydın, Başar, Coşkun
43-50
Leasing

Taşınır ve taşınmaz mallar leasing sözleşmesine
konu olabilir.
 Bağımsız
olması, (Herhangi bir diğer malın
bütünleyici parçası veya yedek parçası olmaması)
 Üzerinden amortisman ayrılabilmesi
 Hammadde, ara malı veya kullanıldığında tüm
özelliklerini yitiren bir mal olmaması
Aydın, Başar, Coşkun
44-50
Leasingin Avantajları





Yatırım projelerinin bir kısmı olabileceği gibi
tamamı da leasing ile finanse edebilir.
Finansal Kiralama Sözleşmesi her türlü vergi,
resim ve harçtan muaftır.
Sözleşme sonunda kiralanan malın mülkiyeti,
sembolik bir bedelle yatırımcı işletmeye
devredilebilir.
Geri ödeme planı kiracının nakit akımına uygun
olarak düzenlenebilir.
Teşvikli yatırımlarda yatırım indirimi ve diğer
avantajlar fiyat indirimi olarak yansıtılır.
Aydın, Başar, Coşkun
45-50
Leasingin Avantajları




Leasing işlemine ait ithalat işlemleri leasing şirketi
tarafından gerçekleştirilerek operasyonel kolaylık sağlar.
Yatırım malı ihtiyacı, öz kaynaklar harcanmadan ve nakit
akışı bozulmadan sağlanabilir.
Leasing sözleşmesi noterde yapıldığından, sadece noter
ücreti ve yönetim gideri ödenir. Banka kredilerinde
ödenen damga vergisi, resim ve harçlar ödenmez.
Sabit faiz oranı ile orta veya uzun vadede finansman
sağlayarak daha sağlıklı bütçe yapabilme imkanı yaratır.
Aydın, Başar, Coşkun
46-50
Leasingin Avantajları



Yatırımcı işletmenin kredi olanakları saklı kalır.
Leasing işlemi kredi olmadığından bilançonun
pasifinde yer almaz, böylelikle Borç/Özkaynak
oranı etkilenmez.
Kira ödemeleri vergi matrahından düşülür.
Aydın, Başar, Coşkun
47-50
Uluslararası Finansal Piyasalardan
Borçlanma


Euro Para Piyasaları
Uluslararası Tahvil Piyasası
 Yabancı
Tahviller
 Euro Tahviller

Sendikasyon Kredileri
Aydın, Başar, Coşkun
48-50
Kendiliğinden Oluşan Fonlar


İşletmelerin mal ve hizmet alımlarıyla, bu alımlar
için yapılan ödemeler arasında oluşan süre
içerisinde işletmeler kendiliğinden fon yaratmış
olmaktadır.
Ödenecek vergiler, ücretler, ikramiyeler ve
bankalara olan faiz ödemeleri kendiliğinde
oluşan fonlardır.
Aydın, Başar, Coşkun
49-50
Kendiliğinden Oluşan Fonlar



Kendiliğinden
oluşan
fonlar,
işletmenin
serbestçe kullanabileceği fonlardır.
Ödeme gününe kadar, fonların kullanımı
nedeniyle bir faiz yüklenilmez.
Bu tür fonların kullanımı belirli bir süreyi
geçemez.
Aydın, Başar, Coşkun
50-50