Osmanlı Padişahları Resimleri Tuğrası Dönemi Tablosu Kuruluştan

Osmanlı Padişahları Resimleri Tuğrası Dönemi Tablosu
Kuruluştan
Osmanlı Padişahları Resimleri Tuğrası Dönemi Tablosu Kuruluştan Yıkılışa Kadar
Sultan
Portre
Tahta geçişi
Tahttan
Tuğra
inişi
Notlar

1
I. Osman
(Gazi-Bey)
c. 1299
c. 1324
—
[c]


2
I. Orhan
(Gazi-Bey)
c. 1324
c. 1361


I. Murat
3
Hüdavendigâr,
Şehid
(1383'ten
sonra Sultan)

c. 1360
1389



I. Bayezid
4
Yıldırım,
Sultân-î İklimi Rûm
1389
1402



Ertuğrul Gazi’nin
oğlu;
Ölene kadar tahttan
inmedi.
Osman Gazi ve
Mal Hatun’un oğlu;
Ölene kadar tahttan
inmedi.
Orhan Gazi ve
Nilüfer Hatun’un
oğlu;
Şehid olana kadar
tahttan inmedi;
I. Kosova
Muharebesi'nde
şehid oldu.
I. Murat ve
Gülçiçek Hatun’un
oğlu;
Anadolu' Türk
birliği sağlandı.
Ankara Savaşı'nda
esir düştü
(saltanatı bitti);
1402 Fetret Devri
başladı
8 Mart 1403'te
Akşehir'de
tutsakken öldü.
Fetret Devri[d]
(1402–1413)

5
I. Mehmet
Çelebi-Kirişçi
1413
1421



II. Murat
6
Koca Sultân,
Gazi
1421
1444

7
II. Mehmed
Fatih

1444
1446


—
II. Murad
Koca Sultân,
Gazi Han
1446
3 Şubat
1451



II. Mehmed
—
Fâtih Sultân
Mehmed Hân Gazi
3 Şubat 3 Mayıs
1451
1481


I. Bayezid ve
Devlet Hatun’un
oğlu;
Ölene kadar tahttan
inmedi.
I. Mehmet ve
Emine Hatun’un
oğlu;
Kendi özgür
iradesiyle oğlu II.
Mehmed lehine
tahttan feragât
etti.
II. Murat ve Hüma
Hatun’un oğlu;
Babasına tekrar
padişah olmasını
rica ettikten sonra
tahtı teslim etti.
İkinci çıkışı;
Yeniçeri isyanı
neticesinde tahtta
geri dönmek
zorunda kaldı.;
Ölene kadar tahttan
inmedi.
İkinci çıkışı;
29 Mayıs 1453'te
İstanbul’u
fethetti;
Osmanlı
Devletin'de ilk altın
para defa bastırdı
Ölene kadar tahttan
inmedi.

II. Bayezid
8
Sultân
Bayezid-î Velî
Han - Gazi
19
Mayıs
1481
25
Nisan
1512




I. Selim
9
Yavuz Sultân
Selim Han Gazi
(1517'den beri
halife)
25
Nisan
1512
21 Eylül
1520



I. Süleyman
10
Kanûnî Sultân
Süleyman Han
Muhteşem Şehid

30 Eylül 7 Eylül
1520
1566


11
II. Selim
Sarı
21
29 Eylül
Aralık
1566
1574



12
III. Murad
22
Aralık
1574
16 Ocak
1595


II. Mehmet ve
Gülbahar Hatun’un
oğlu;
Oğlu I. Selim
lehine tahttan
feragât etti;
26 Mayıs 1512'de
Dimetoka
yakınlarında öldü.
II. Bayezid ve Ayşe
Hatun’un oğlu;
İslam birliği
politikası güttü.
İlk İslam Halifesi
(Mısır'ın fethiyle
başlar)
Ölene kadar tahttan
inmedi.
I. Selim ve Ayşe
Hâfize (Ayşe
Hafsa) Valide
Sultan’ın oğlu;
Avrupa ağırlıklı
fetihler yaptı. 1526
Mohaç Savaşı’nda
Macar Krallığı'na
son verdi.
Ölene kadar tahttan
inmedi.
I. Süleyman ve
Hürrem Haseki
Sultan’ın oğlu;
Denizciliğe önem
verilerek, Kıbrıs ve
Tunus alındı.
Ölene kadar tahttan
inmedi.
II. Selim ve Afife
Nur Banû Valide
Sultan’ın oğlu;
Doğu ağırlıklı
fetihler sürdü.
Ölene kadar tahttan
inmedi.

13
III.
Mehmed
Adlî
27 Ocak
1595
20 ya da
21
Aralık
1603


14
I. Ahmed
Bahtî
21
Aralık
1603
22
Kasım
1617



15
I. Mustafa
Deli
22
26 Şubat
Kasım
1618
1617



16
II. Osman
Genç, Şehid
19
26 Şubat
Mayıs
1618
1622



—
I. Mustafa
Deli
20
Mayıs
1622
10 Eylül
1623


III. Murad ve
Safiye Valide
Sultan’ın oğlu;
Ölene kadar tahttan
inmedi;
III. Mehmed ve
Handan Valide
Sultan’ın oğlu;
Zitvatoruk
Antlaşması ile
Osmanlı ve Avrupa
eşit sayıldı.
Ölene kadar tahttan
inmedi.
III. Mehmed ve
Fûldâne Valide
Sultan’ın oğlu;
Zekâ geriliğinden
ötürü Genç yeğeni
II. Osman lehine
tahttan indirildi.
I. Ahmed ve MâhFirûze Hatice
Valide Sultan’ın
oğlu;
19 Mayıs 1622'deki
yeniçeri isyanında
tahttan indirildi;
20 Mayıs 1622'de
Sadrazam Kara
Davut Paşa
tarafından
katledildi.
İkinci çıkışı;
Yeğenine yapılan
suikastin ardından
tahtta geri döndü;
Zihnî dengesizliği
nedeniyle tahttan
indirildi;
20 Ocak 1639'da
İstanbul'daki
ölümüne kadar
hapsedildi.

IV. Murad
17
Bağdat Fâtihi,
Sahib-î-Kıran,
Gazi
8 ya da
10 Eylül
9 Şubat
1623
1640




I. İbrahim
18
Girit Fâtihi,
Asabî, Şehid
8
9 Şubat
Ağustos
1640
1648



19
IV.
Mehmed
Avcı
8
8 Kasım
Ağustos
1687
1648

I. Ahmed ve MâhPeyker Kösem
Valide Sultan’ın
oğlu;
Doğu ağırlıklı
fetihler yapıldı.
Ölene kadar tahttan
inmedi.
I. Ahmed ve MâhPeyker Kösem
Valide Sultan’ın
oğlu;
Şeyhülislam
liderliğinde
gerçekleştirilen
darbe ile tahttan
indirildi;
18 Ağustos 1648'de
İstanbul'’da
isyancıların önderi
olan Sadrazam
Mevlevî Sofu
Mehmed Paşa
tarafından
boğduruldu.]
I. İbrahim ve
Turhan Hatice
Valide Sultan’ın
oğlu;
İkinci Mohaç
Muharebesi’nde
Osmanlı
Devleti’nin
uğradığı yenilginin
ardından tahttan
indirildi;
Edirne’de 6 Ocak
1693'te öldü.

20
II.
Süleyman
Gazi
22
8 Kasım
Haziran
1687
1691


21
II. Ahmet
Gazi
22
6 Şubat
Haziran
1695
1691



22
II. Mustafa
Gazi
22
6 Şubat
Ağustos
1695
1703



III. Ahmed
23
Lâle Devri
Pâdişâhı Gazi
22
1 ya da
Ağustos 2 Ekim
1703
1730


I. İbrahim ve Sâliha
Dil-Âşûb Valide
Sultan’ın oğlu;
Ölene kadar tahttan
inmedi.
I. İbrahim ve
Hatice Mû’azzez
Sultan’ın oğlu;
Ölene kadar tahttan
inmedi.
IV. Mehmed ve
Mâh-Pâre
Ümmetullah
(Emetullah) Râbi’a
Gül-Nûş Valide
Sultan’ın oğlu;
Karlofça
Antlaşması ile
Osmanlı ilk defa
büyük ölçüde
toprak kaybetti
(1699).;
Edirne Vakası
olarak anılan
yeniçeri
ayaklanması
sonucu 22 Ağustos
1703’te tahttan
indirildi;
8 Ocak 1704'te
İstanbul'da öldü.
IV. Mehmed ve
Mâh-Pâre
Ümmetullah
(Emetullah) Râbi’a
Gül-Nûş Valide
Sultân’ın oğlu;
Lale Devri (17181730)’nde
ıslâhatlar yaptı.
Patrona Halil
önderliğinde
gerçekleştirilen


24
I. Mahmud
Gazi
2 Ekim
1730
13
Aralık
1754


25
III. Osman
Sofu
13
29 ya da
Aralık 30 Ekim
1754
1757


III. Mustafa
26
İlk Yenilikçi,
Gazi
30 Ekim 21 Ocak
1757
1774


27
I.
Abdülhamid
Islâhatçı, Gazi
6 ya da
21 Ocak
7 Nisan
1774
1789




III. Selim
28
Bestekâr,
Nizâmî, Şehid
7 Nisan
1789
29
Mayıs
1807

yeniçeri isyanıyla
tahttan indirildi;
1 Temmuz 1736'da
öldü.
II. Mustafa ve
Saliha Sebkat-î
Sultân’ın oğlu;
Ölene kadar tahttan
inmedi.
II. Mustafa ve ŞehSüvar Valide
Sultân’ın oğlu;
Ölene kadar tahttan
inmedi.
III. Ahmed ve
Emine Mihr-î-Şâh
İkinci Kadın
Efendi’nin oğlu;
Ölene kadar tahttan
inmedi.
III. Ahmed ve
Râbi’a Şermi
Kadın Efendi’nin
oğlu;
Ruslara karşı
mücadele etti.
Ölene kadar tahttan
inmedi.
III. Mustafa ve
Mihr-î-Şâh Valide
Sultân’ın oğlu;
Çeşitli reformlar
yaptı.
Gerçekleştirdiği
reformlarına karşı
Kabakçı Mustafa
önderliğinde
tertiplenen yeniçeri
isyanıyla tahttan
indirildi;

28 Temmuz
1808'de İstanbul’da
Padişah IV.
Mustafa’nın
emriyle katledildi.

I. Abdülhamid ve
Ayşe Seniyeperver
Valide Sultan’ın
oğlu;
Rusçuk A’yan’ı
Alemdar Mustafa
Paşa önderliğinde
gerçekleştirilen
ayaklanma
neticesinde tahttan
indirildi;
17 Kasım 1808'de
İstanbul'da
Padişah II.
Mahmud’un
emriyle idam
edildi.

29
IV. Mustafa
29
28
Mayıs Temmuz
1807
1808


30
II. Mahmud
İnkılâpçı, Gazi
28
1
Temmuz Temmuz
1808
1839




Abdülmecid
31
Tanzimâtçı,
Gazi
1
25
Temmuz Haziran
1839
1861

I. Abdülhamid ve
Nakş-î-Dil Haseki
Valide Sultan’ın
manevî oğlu;
1826'da Yeniçeri
Ocağı'nı lağvetti.
(Vaka-i Hayriye);
Ölene kadar tahttan
inmedi.
II. Mahmud ve
Bezm-î-Âlem
Valide Sultan’ın
oğlu;
3 Kasım 1839'da
Osmanlı
demokratikleşmesi
nin ilk adımı olan
(Gülhane Hatt-ı
Şerif-î) Tanzimât
Fermânı’nı
yayımladı;
18 Şubat 1856'da
(Islâhat Hatt-ı
Hümâyûn-u)
Islâhat



32
I. Abdülaziz
Bahtsız, Şehid
25
Haziran
1861
30
Mayıs
1876



33
V. Murad
Deli
30
Mayıs
1876
31
Ağustos
1876



34
II.
Abdülhamid
Ulû Sultân
Abd-ül Hamid
Han - Gazi
31
Ağustos
1876
27
Nisan
1909


Fermânı’nı ilân
etmek zorunda
bırakıldı;
Ölene kadar tahttan
inmedi.
II. Mahmud ve
Pertav-Nihâl
(Pertevniyal)
Valide Sultân’ın
oğlu;
İlk kez Avrupa'ya
seyahat' amacıyla
gitti.
Bakanları
tarafından tahttan
indirildi;
Beş gün sonra da
(intihar etti ya da
muhtemel bir
suikâsta kurban
gitti) ölü bulundu.
Abdülmecid ve
Şevk-Efzâ Valide
Sultân’ın oğlu;
Akıl hastalığı
nedeniyle tahttan
indirildi;
29 Ağustos 1904’te
Çırağan Sarayı’nda
öldü.
Abdülmecid ve Tîrî-Müjgan Üçüncü
Kadın Efendi’nin
oğlu; ve daha sonra
da Rahîme Piristû
Valide Sultan'nın
mânevî evlâdı;
23 Kasım 1876'da
(Birinci)
Meşrûtiyyet'i tesis
ederek anayasa
(Kanûn-î Esasî)
çıkardı, daha sonra
ise 13 Şubat
1878'ta askıya
aldı;
3 Temmuz 1908'de





35
V. Mehmed
Reşâd
27
Nisan
1909
3
Temmuz
1918



36
VI. Mehmet
Vahidettin
4
1 Kasım
Temmuz
1922
1918


(İkinci)
Meşrûtiyyet’i
yeniden ilân etti;
31 Mart Vakası
(13 Nisan 1909)
sonrasında tahttan
indirildi;
Vakarlı esaret
hayatına başlamak
üzere Selânik’e
nakledildi;
1912'de Selânik’in
Yunanistan’a
kaybedilmesiyle 10
Şubat 1918
tarihindeki vefatına
kadar Beylerbeyi
Sarayı’na
kapatıldı.
Abdülmecid ve
Gül-Cemâl
Dördüncü Kadın
Efendi’nin oğlu;
Osmanlı gücünü
yitirdi, Balkanlar,
Libya ve Ortadoğu
kaybedildi.
Ölene kadar
Mehmed Talât,
İsmail Enver ve
Ahmed Cemal
Paşaların kuklası
olarak tahtta kaldı.
Abdülmecid ve
Gül-İstü (Gülistan)
Münîre Dördüncü
Kadın Efendi’nin
oğlu;
1 Kasım 1922'de
Saltanat
lâğvedildi;
17 Kasım 1922’de
İstanbul’dan
ayrıldı;
16 Mayıs 1926’da
Sanremo, İtalya'da
sürgünde öldü.
Osmanlı Devleti’nin Dağılması[e]
(1922–1923)


—
Abdülmecid
(Son Osmanlı
Halifesi)
18
Kasım
1922
3 Mart
1924
—

[c]

I. Abdülaziz ve
Hayran-î-Dil Kadın
Efendi’nin oğlu;
TBMM tarafından
halife seçildi;
Hilafet’in
kaldırılmasıyla
sürgüne
gönderildi;
23 Ağustos 1944’te
Paris, Fransa'da
sürgünde öldü.
Ayrıca bakınız






Şehzade
Valide Sultan
Osmanlı Hanedanı
Osmanlı padişah eşleri
Osmanlı Hanedanı soy ağacı
Osmanlı padişah anneleri
Notlar
a1 2 : Osmanlı hükümdarı’nın tam unvanı kendinden olan çeşitli unvanlar ve yüzyıllar boyunca
değişen unvanlar gibi karışıktı. Sultan unvanı ilk hükümdarlardan beri sürekli kullanılırdı.
Çünkü bu Müslüman dünyasında yaygındı. Osmanlılar hızla diğer Müslüman hükümdarlardan
kendilerini ayırmak için değişik varyasyonlarıda kabul ettiler. Üçüncü Osmanlı hükümdarı I.
Murad kendi unvanları olan Sultân-î Âzam (en yüce sultan) ve Hüdavendigar (imparator)’ı
kullandı. Anadolu Selçuklular’ı ve İlhanlılar sırasıyla bu unvanları kullandılar. Oğlu I.
Bayezid Rumların sultanı unvanını benimsedi. Rum Anadolu'da eski bir islamik addı.
Osmanlılar yönetimindeki İslam ve Orta Asya miraslarının birleşimi unvanın benimsenmesi
Osmanlı hükümdarlarının standartı haline geldi: Sultan [Adı] Han.[59] Osmanlı’nın batıda en
sık sultan unvanını çağrıştırmasına rağmen, Türkiye'deki insanlar genellikle Osmanlı
Hanedanı’nın hükümdarlarını tanımlarken padişah unvanını kullanırlar.[ Osmanlı sultanının
tam unvanı bir zamanlar imparatorluğun sınırlarında stabilize oldu:[
"Osmanlı Ailesi’nin hükümdarı, Sultân-es Selâtin (Sultânların Sultânı), Kağan (Hanların
Hanı), Müminlerin Halifesi, Mekke, Medine ve Kudüs şehirlerinin hizmetçisi, İstanbul, Edirne
ve Bursa başkentlerinin, Şam ve Mısır’ın, tüm Azerbaycan’ın, Mägris’in, Barkah’ın,
Kayravan’ın, Halep’in, Irak’ın, Arabistan’ın ve Ajim’in, Basra’nın, Lahsa Eyaleti’nin,
Dilen’in, Rakka’nın, Musul’un, Partlar’ın, Diyarbakır’ın, Kilikya’nın ve Erzurum, Sivas,
Adana, Karaman, Van, Barbarya, Habeş, Tunus, Trablusgarp, Şam, Kıbrıs, Rodos, Girit, Mora
vilayetlerinin, Akdeniz’in, Karadeniz’in, Anadolu’nun, Rumeli’nin, Bağdat’ın, Kürdistan’ın,
Yunanistan’ın, Türkistan’ın, Tartarî’nin, Çerkesya’nın, Kabarda’nın iki bölgesinin,
Gürcistan’ın, Kıpçaklar ovasının, Tatarlar’ın, Kefe’nin ve tüm komşu ülkelerin, Bosna’nın,
Belgrat’ın, Sırbistan’ın, Arnavut’un, Eflak’ın ve Boğdan’ın, bunların yanısıra tüm bağlı yerler
ve sınırlar, ve birçok ülke ve şehirler’in padişahı"
b↑ : Osmanlı Hilafeti, Osmanlı Hanedanı’nın sahip olduğu en önemli konumdu. Halife manevi
gücü simgeler, saltanat ise geçici gücü temsil eder. Osmanlı tarih yazmalarına göre, I. Selim
halife unvanını 1517’deki Mısır’ın fethinden sonra kazandı, son Abbasi’den sonra Kahire’de,
III. Mütevekkil halifeliği kendisine feragat etti. Ancak, modern bilim adamları arasındaki fikir
birliği halifeliğin devrinin 18. yüzyılda Osmanlı askeri alanda güç kazanılması fikri için
uydurulmuş efsane olduğunu kabul eder. Aslında, Osmanlı hükümdarları halife unvanını
Mısır’ın fethinden önce de kullanıyorlardı, I. Murad’tan sonrakiler. Şu anda kabul gören
halifelik bir-iki yüzyıldır "yok oldu", Osmanlı İmparatorluğu ve II. Katerina arasında 1774’te
imzalanan Küçük Kaynarca Antlaşması’yla canlandırılmıştır. Osmanlıların halifelik iddasının
ilk kez uluslararası düzeyde tanınmasına kadar antlaşma son derece sembolikti. Buna rağmen
antlaşma ile Osmanlı Devleti’nin Kırım Hanlığı’nı kaybettiği resmileşti, bu Osmanlı
halifelerinin Rusya’daki Müslümanların dini otoritesine devam etmesini kabul etti.[ 18.
yüzyıldan itibaren, Osmanlı sultanları giderek statülerini halifeliği harekete geçirmeyi
amaçlayan Panislamizm fikrini zarar veren Avrupa emperyalizminin Müslüman yüzü arasında
vurgulanmıştır. I. Dünya Savaşı'nda patlak veren, sultan/halife cihad çağrısını 1914’te
müttefik düşmana karşı yayımladı, Fransa, Britanya ve Rusya imaparatorluklarındaki boşuna
teşvik edici konular isyana dönüştü. II. Abdülhamid halifelik unvanını en çok kullanan
Osmanlı padişahı olmuştur, ve halife olarak devletin birçok Müslüman başkanları tarafından
kabul edildi, hatta olabildiği kadar uzakta Sumatra’da.[63] İddiasını 1876 Anayasası (4.
Makale)'na koydu.[
c1 2 : Tuğralar 36 Osmanlı padişahının 35'i tarafından kullanıldı, 14. yüzyılda I. Orhan
tarafından başlatıldı, iki farklı belgede tuğrası bulundu. Tuğrası olmayan padişah I. Osman’dı,
imparatorluğun kurucusu, daha önce keşfedilmedi, buna rağmen bir sikkede "Osman bin
Ertuğrul bin Gündüz Alp" yazısı keşfedildi.[65] Abdülmecid, son Osmanlı halifesi de kendine ait bir
tuğradan yoksundur, devlet başkanı olarak hizmet vermedi (bu konum Mustafa Kemal, Türkiye
Cumhuriyeti’nin kurucusu tarafından düzenlendi) sadece dini bir semboldü.
d↑ : Fetret Devri, Osmanlı İmparatorluğu’nun 1402’den 1413'e kadar süren kaos dönemi oldu.
Ankara Muharebesi (20 Temmuz 1402)’ndeki yenilgi ve sonrasındaki I. Bayezid’in Timur
tarafından yakalanmasından sonra başlamıştır. Yıldırım Bayezid’in oğulları 10 yıl savaşmış ve
1413’te I. Mehmed’in tartışmasız zaferiyle son bulmuştur.[
e↑ : Osmanlı Devleti dağılma dönemi, saltanatın kaldırılmasıyla başlayan ve 16 ay sonra da
halifeliğin kaldırılmasıyla son bulan bir süreç oldu. Saltanat resmen 1 Kasım 1922’de
kaldırıldı. Sultan VI. Mehmed 17 Kasım’da İngiliz savaş gemisi HMS Malaya ile Malta’ya
kaçtı[55]. Bu olay Osmanlı Hanedanı’nın sonu oldu. 18 Kasım’da, Türkiye Büyük Millet
Meclisi VI. Mehmed’in kuzeni Abdülmecid’i halife olarak seçti.[ Osmanlı Devleti’nin resmi
sonu Lozan Antlaşması aracılığıyla ilan edildi (24 Temmuz 1923). Yeni tanınan "Ankara
hükümeti", eski İstanbul bazlı hükümet değil, hak sahibi ve ardılı oldu. Türkiye Cumhuriyeti
T.B.M.M. tarafından 29 Ekim 1923’te Mustafa Kemal’in ilk Cumhurbaşkanı olmasıyla ilan
edildi.[] Abdülmecid’in kukla olmasına rağmen herhangi bir siyasi güç eksikti, 3 Mart 1924te
tarafından halifeliğin kaldırılmasına kadar konumunu korudu.[ VI. Mehmed daha sonra
Hicaz’da tekrar halife olmaya çalıştı ama başarısız oldu.[