faiz oranı davranışı

FAİZ ORANI DAVRANIŞI
Ödünç Alınabilir Fon Çerçevesi:Tahvil Piyasasında Arz Ve Talep




Talep Eğrisi
Bu analiz bize kupon ödemeleri olmayan ama 1 yılda 1000$lık nominal
değerle iskonto edilen tahvilin talebini açıklar.
Eğer tahvil dönüşü 1 yıllık zamansa kazanç oranına eşitliği kazanç
vergisiyle ölçülür.
Yani tahvilin getirisini faiz oranı eşitliğinden bulabiliriz.
i  RET
e

F  Pd
Pd
i=faiz oranı
RET e =beklenen kar
Pd =iskonto edilen tahvilin alış fiyatı
F=iskonto edilen tahvilin görünen değeri


Bu formül herbir tahvil fiyatının belirli değerinin faiz oranıyla
karşılanmasını gösterir.
Eğer tahvil 950$ dan satılırsa;
1000$  950$
 0.053  %5.3
950$



Farzedelim ki talep edilen tahvil miktarı 100milyar$ olsun.grafikteki A
noktası bize karşılaşılan faiz oranı ve tahvil fiyatını gösterir.
Fiyat 900$ olduğunda beklenen getiri;
1000$  900$
 %11.1
900$
Grafikteki B noktasında tahvilin talep edilen fiyatı 900$a düştüğünde
talep edilen tahvil miktarı 200 milyar$ çıkar.

Arz Eğrisi

Bir önemli varsayım 1.grafikteki tahvil talep eğrisi faiz oranı ve
tahvil fiyatlarından başka ekonomik değişkenleri kapsar.
Bu aynı varsayımı arz içinde kullanacağız yani diğer değişkenler
sabit olduğunda arz edilen miktar ve fiyat arasındaki ilişkiyi ele
alacağız.


Fiyat 750$ olduğunda arz edilen miktar 100 milyar $. Fiyat 800$
olduğnda arz edilen miktar 200 milyar $ olur.



Piyasa Dengesi
İnsanların satın almak istedikleriyle satmak istedikleri fiyatın eşit
olduğu noktada meydana gelir.
Tahvil piyasasında;
Bd  Bs







Grafik-1 deki arz ve talebin kesiştiği C noktası denge noktasıdır.
Denge fiyatı=850$ denge miktarı=300milyar$
Tahvil fiyatı çok yükseldiğinde mesela 950$ olduğunda piyasada
kadar arz fazlası söz konusudur.
Böyle durumda fiyatlar düşer ta ki denge söz konusu oluncaya kadar.
Eğer fiyatlar çok düşerse örneğin 750$ civarına talep edilen E ye
karşılık F noktası arz edilir böle bir durumda talep fazlası söz
AI
konusudur.
Böyle durumda fiyatlar artar ta ki denge noktasına kadar.
Faiz oranları aşağıya çekildiğinde tahvil fiyatları dengenin üstünde
olur bu da aşırı arzı doğurur.
Keza faiz oranlarını yukarı çekersek talep fazlası olur.






Grafik 1 de herbir tahvil için çizilmiş.çünkü tahvilin faiz
oarnı ve fiyatları ters ilişki içinde.
Grafik-2 de talep eğrisi yukarı doğru eğilimli.
Halbuki bu talep analizlerimizle tamamen uyumlu.
Çünkü miktar ve fiyat arasında negatif ilişki var.
Firmaların arz ettikleri tahvil talep edilen kredilere
eşdeğerdir.
Böylece arz eğrisi her faiz oranı değeri için talep edilen
kredi miktarı diye adlandırılabilir.

1.


Talepteki Değişmeler
SERVET
Ekonomi hızlı bir şekilde büyümeye başladığında
konjonktürel dalgalanmadaki büyüme serveti artırır.
Servetteki artış talebi artırır ve talep eğrisini sağa kaydırır.

Beklenen yüksek faiz oranı gelecek talebi uzun
dönemde azaltır ve sola kaydırır.
2.Beklenen Getiri
 Yüksek beklenen getiri uzun dönemde talep eğrisini sola
kaydırır. Faiz oranı düşer.
3. Risk
 Eğer tahvilin riski artarsa tahvil talebi düşer ve talep
eğrisi sola kayar.


Likidite
Tahvil likiditesi artarsa tahvil talebi artar ve talep eğrisi
sağa kayar.

1.


Arz Eğrisindeki Değişmeler
Beklenen Yatırım Fırsatları
Ekonomi hızlı bir şekilde büyüdüğünde konjonktürel
dalgalanma artar yatırım fırsatlarının karlılığı artar,faiz
oranları artar.
Tahvil arzı düşer ve arz eğrisi sağa kayar.
2.

Beklenen Enflasyon
Beklenen enflasyon arttığında tahvilin arzı artar ve arz
eğrisi sağa kayar.
3.


Devlet Faaliyetleri
Bütçe açığı fazlaysa hazine daha fazlaysa tahvil satar
ve arz edilen miktar,fiyat ve faiz oranı artar.
Yüksek bütçe açığı arzı sağa kaydırır.





Beklenen Enflasyon Değişimi: Fisher Etkisi
Farzedelim ki başlangıç enflasyon oranı %5 ve başlangıç arz ve talep
eğrisi ve
. şekildeki 1 noktasında piyasa dengededir.
Eğer enflasyon % 10 olursa tahvilin beklenen getirisi azalır.
Talepdeki düşme sonucu talep eğrisi sola kayar.
Hiçbir tahvil fiyatı ve faiz oranı gerçekteki borçlanma maliyetinden
aşağı olamaz. Çünkü arzdaki artış arz eğrisini sağa kaydırır.
Beklenen enflasyon artarsa nominal faiz oranı artar buna fisher etkisi
denir.


bu grafik bize konjonktürel dalgalanmadaki genişlemenin
faiz oranına etkisini gösterir.
Konjonktürel dalgalanma genişlediğinde ulusal gelir
artar.






Likidite Tercihi: Para Piyasasında Arz Ve Talep
Ödünç alınabilir fonlar çerçevesinde dengeyi belirleyen para
piyasasında arz ve taleptir.
Bunla ilgili alternatif model keynes tarafından geliştirildi.
Keynes analizinde farzedelim ki 2 kategori olsun.
Para ve tahvil. Bu yüzden toplam talep servete eşit olmalı.
Para ve tahvilin arzı para ve tahvilin talebine eşittir.
Bs  M s  Bd  M s


Fırsat maliyetinden dolayı para talebi ve faiz oranı negatif ilişkilidir.
Tahvilin faiz oranı artarsa fırsat maliyeti artar.

A noktasında faiz oranı %25 ve para talebi 100 milyar $
faiz oranı %20 ye düşerse paranın fırsat maliyeti düşer
ve talep edilen para miktarı artar.


1.


Para Talebinde Kayma
Keynes ‘in likidite tercih analizinde 2 faktörden dolayı talep
kayar.
Gelir Etkisi
Ekonomi genişlediğinde ve gelir arttığında servet artar.
Yüksek gelir seviyesinde talep artar ve talep eğrisi sağa kayar.
Konjonktürel dalgalanma esnasında gelir artarsa faiz oranı
artar.
2.

Fiyat Seviyesi
Fiyat artarsa paranın satın alma gücü azalır. Yüksek
fiyat seviyesinde talep eğrisini sağa kaydırır.



Arzdaki Kayma
Genişletici para politikasından dolayı para arzındaki artış FED
tarafından belirlenir ve arz eğrisi sağa kayar.
Para razı artarsa faiz oranı azalır.




Para ve Faiz oranı
Para arzındaki artış faiz oranındaki artıştan küçüktür.
Bu görüş Friedman tarafından ortaya atılmıştır.
Friedman likidite etkilerini ve faiz oranını bu yüzden
düştüğünü doğruşlamıştır.
Ama bu görüş sadece bu teorinin bir kısmı para
razındaki artış herşeye eşit olmalı ve diğer etkiler
ekonomideki faizi artırır.
1.


2.

3.

Gelir Etkisi
Para arzı artarsa ekonomide enflasyon varsa ulusal
gelir ve servet artar.
Gelir etkisi para arzını ve faiz oranını artırır.
Fiyat Seviyesi Etkisi
Para arzı artarsa faiz artar.
Beklenen Enflasyon
Yüksek enflasyon oranı faiz oranı ve para arzını artırır.







İlk bakışta beklenen enflasyon ve fiyat seviyesi etkileri
aynı gibi görünse de ikisi de ayrı etkilere sahiptir.
Farzedilim ki bugünlerde faiz oranı artsın ve bu da daimi
olsun ve gelecek yıla kadar sürsün.
Fiyat seviyesi artarsa faiz oranları fiyat seviyesinden
dolayı artar. Sadece yıl sonunda fiyat seviyesi arttığında
fiyat etkisi maksimum olur.
Gelecek yıl fiyat artışı durduğunda enflasyon oranı sıfıra
düşer.
Faiz oranlarındaki artışın sebebi beklenen enflasyondan
kaynaklanır.
Beklenen enflasyon etkisi fiyat seviyesini sürekli
artırmalı.
Beklenen enflasyon faiz oranlarını yavaşça artırır.
panelA


Likidite etkisi diğer etkilerden büyüktür.
Likidite etkisi faiz oranlarını hızlı bir şekilde düşürür.

likidite etkisi diğer etkilerden ve düzenlenen enflasyon
etkisinden küçüktür.

Likidite etkisi beklenen enflasyon ve hızlı düzenlenen
beklenen enflasyondan küçüktür.