Eşeyli Üreme #1

ADIM ADIM
YGS LYS
65. ADIM
EŞEYLİ ÜREME 1
EŞEYLİ ÜREME
Aynı türe ait farklı cinsiyetteki iki
canlının beraberce yavru
oluşturduğu üremeye EŞEYLİ
ÜREME denir.
 Temelinde mayoz ve
döllenme vardır.
 Genetik çeşitliliğe neden olur.
 Genellikle gelişmiş canlılarda
görülür.
HERMAFRODİTLİK
Bazı canlılar hem erkek üreme sistemine hem
de dişi üreme sistemine sahiptir. Bu canlılara
HERMAFRODİT (ERSELİK) denir.
Bu canlılar dişi üreme sistemleri ile yumurta,
erkek üreme sistemleri ile de sperm üretirler.
 Bazı hermafrodit canlılar kendi sperm ve
yumurtalarını dölleyerek yavru
oluşturabilirler. Yani kendi kendini
dölleyebilirler. ÖRN: Planarya ve bazı bitkiler
 Bazı hermafrodit canlılarda ise üreme
hücreleri farklı zamanlarda oluştuğu için
kendi kendini dölleyemez. Ayrıca bu durum
genetik çeşitliliğin artmasını sağlar. ÖRN:
halkalı solucan ve bazı bitkiler
TOHUMLU BİTKİLERDE EŞEYLİ ÜREME
Tohumlu (çiçekli) bitkilerde üreme organı ÇİÇEKtir.
ÇİÇEĞİN YAPISI
 Çiçeğin gövdeye bağlanması çiçek sapı ile gerçekleşir.
 Çiçeğin en dışında bulunan yeşil renki küçük yapraklara ÇANAK
YAPRAK denir. Çiçeğin ilk açılımında bu yapraklar çiçeği korur.
 Çiçekteki üreme organlarını korumakla görevli gösterişli büyük
ve genellikle yeşil dışında rengi olan yapraklara TAÇ YAPRAK denir.
Taç yapraklar üreme organlarını korumak dışında hem görüntüsü
hem de kokusu ile hayvanların ilgisini çekerek eşeyli üremeye
yardım eder.
 Sperm hücresini üretmekle görevli olan üreme organına ERKEK
ÜREME ORGANI denir. Başcık ve sapçık olmak üzere iki kısımdan
oluşmuştur. Başcık içersinde mayoz bölünmeler ile polen
oluşturulur. Polen içerisinde sperm bulunur. Polen hayvanlar, su ve
rüzgarla dağılarak başka çiçeklere ulaşır. Buna TOZLAŞMA denir.
TOHUMLU BİTKİLERDE EŞEYLİ ÜREME
 Yumurta hücresini üretmekle görevli olan üreme
organına DİŞİ ÜREME ORGANI denir. Tepecik, dişicik
borusu ve yumurtalık (ovaryum) olmak üzere kısımdan
oluşur.
Tepecik, tozlaşmanın olduğu yerdir.
Dişicik borusu, spermin yumurtaya doğru ilerlemesini
sağlayan polen tüpünün oluştuğu yerdir.
Yumurtalık ise yumurta hücresinin mayoz bölünme ile
oluşturulduğu yerdir. Yumurtalık içerisinde döllenme
gerçekleştikten sonra ileride tohum haline dönüşecek olan
tohum taslağı oluşur.
 Bazı çiçeklerde dişi ve erkek üreme organları beraberce
bulunur. Bu çiçeklere TAM ya da HERMAFRODİT ÇİÇEK
denir. Bu çiçeklerde kendi kendine tozlaşma da yapılabilir
ya da çapraz tozlaşma da yapılabilir.
 Bazı çiçeklerde ise dişi ve erkek üreme organlarından
sadece birisi bulunur. Bu çiçeklere EKSİK ÇİÇEK denir.
TOHUMLU BİTKİLERDE EŞEYLİ ÜREME
 Tozlaşma sonrasında DÖLLENME gerçekleşir.
Döllenme; sperm ile yumurtanın birleşmesi demektir.
Açık tohumlu bitkilerde sperm ve yumurtanın
birleşmesi şeklinde tek döllenme gerçekleşir. Ancak
kapalı tohumlu bitkilerde çift döllenme gerçekleşir.
1. döllenme sperm ile yumurta hücresinin birleşmesi
ile gerçekleşir. Bu olay embriyonun oluşmasını sağlar.
2. döllenme ise sperm ile yumurtalık içinde oluşan iki
polar çekirdeğin birleşmesi ile olur. Bu olay
sonucunda 3n kromozomlu olan endosperm (besin
doku) oluşur. Bu yapı embriyonun beslenmesini
sağlar.
 Embriyo tohum içinde bulunur. Çimlenme
sürecinde oksijenli solunum yapılarak embriyodan
yeni bitki gelişir.