Öğrenme Bozukluğu Nedir? Özel Öğrenme Bozukluğu Olan Çocukların Genel Özellikleri Dinleme, düşünme, konuşma, yazma, akıl yürütme ve matematik becerilerin kazanılmasında ve kullanılmasında önemli güçlüklerle kendini ! Zekaları normal ya da normalin üzerindedir. gösteren, heterojen bir bozukluktur. ! Hiperaktif ya da hipoaktiftirler (özel öğrenim bozukluğu tanılı çocukların %20’si hiperaktiftir). Özel öğrenme bozukluğu olan bireyler, zekaları normal ya da normalin ! Görsel algı bozuklukları vardır. Harfleri ters ya da dönmüş (b-p, d-t, s-z, gibi) olarak algılama, sözcüğü ters çevirme gibi (çok-koç, ev-ve). üzerinde olmasına rağmen, kendini idare etme, sosyal ilişkiler ve etkileşimde sorun yaşarlar; eğitimde yaş ve zekalarına uygun performans gösteremezler. Özel öğrenme bozukluğu; 1. Okuma bozukluğu (disleksi) 2. Yazma bozukluğu (disgrafi) 3. Matematik bozukluğu (discalculi) 4. Başka türlü isimlendirilemeyen öğrenme bozukluğu olmak üzere farklı alanlarda ve farklı derecelerde ortaya çıkabilmektedir. Özel Öğrenme Bozukluğunun Nedeni Nedir? ! İşitsel algı bozuklukları vardır (duyulan seslerin yanlış algılanması; sobasopa gibi). İşitsel kavrama yetersizdir. Ardı ardına söylenen mesajların bir kısmını algılayamazlar. İşitsel bellekleri zayıftır, söylenenleri çabuk unuturlar. ! Dikkat süreleri kısadır ve konsantrasyon güçlükleri vardır. ! El-göz koordinasyonları zayıftır. ! Sağ ve solu (kendi bedenlerinde) karıştırırlar. ! Zamanı iyi kullanamazlar, geç kalırlar ya da unuturlar. Bir iş için ne kadar zaman gerektiğini kestiremezler ! Kendilerini ifade etmekte güçlük çekerler. ! Eksik cümleler kurarlar, kelime bilgileri zayıftır. ! Zamanı karıştırırlar (şimdi, dün, bugün, önce, sonra, ...). ! Yazım kurallarını uygulamakta zorlanırlar. ! Matematikle ilgili ödevleri yapmakta zorlanırlar. ! Rakamları ters yazabilirler (6-9 gibi). İşlemlere sağdan değil soldan başlayabilir, eldeleri çoğu kez unuturlar. ! Ritmik saymaları öğrenmede, çarpım tablosunu ezberlemekte zorluk yaşarlar. ! Geometrik şekilleri kopya etmede zorluk yaşarlar. ! Dağınıktırlar, sık sık eşyalarını okulda unutur ya da kaybederler. ! Sosyal-duygusal davranış sorunları yaşarlar. Engellenmeye toleransları azdır, sosyal rekabet duyguları yaşlarına göre düşüktür. ! Okul başarısızlığına bağlı olarak güven duyguları düşük, benlik algıları zayıftır. Öğrenme bozukluğu olan her çocukta bu özellikler farklı yoğunlukta görülmektedir. Özel öğrenme bozukluğu, ülkemizde genellikle ilköğretim sürecinin ilk yıllarında tanılanmaktadır. Oysa ÖÖB'nun belirtileri farklı gelişimsel dönemlerde de görülebilir. Nedenleri konusunda farklı yaklaşımlar vardır. Bu konuda henüz net bir ! "Burada, orada, şurada" gibi işaret sözcüklerini karıştırırlar. Erken Çocuklukta Görülen Belirtiler fikir birliği sağlanamamıştır. ! Saati zor öğrenirler. ! Bakım, emzirme ve sindirim sırasında problem görülebilir. ! Okurken hece, harf, satır atlama-ekleme, çağrışımsal okuma yaparlar. ! Dış uyaranlara yetersiz ya da aşırı tepki gösterirler. ! Sıraya koyma becerileri zayıftır. Bir olayı/öyküyü uygun sırada anlatmakta ya da belirli bir sırayla yapılması gereken işleri gerçekleştirmede zorlanırlar. ! Emekleme, yürüme, ayakta durma ve oturma becerilerinde gecikmeler görülebilir. Nörolojik fonksiyonlardaki bozukluk, yapılan araştırmalarda, üzerinde en çok durulan etmenlerden biridir. Özel Öğrenme Bozukluğunun Görülme Sıklığı Bazı araştırmacılara göre % 5-10 oranında ve erkeklerde kızlara oranla 4 kat daha fazla görülmektedir. ! Okuma-anlatma ödevlerini yapmaktan kaçınırlar. ! Yazma gerektiren ödevlerden kaçınır, yazarken harf, hece, sözcük atlar veya eklerler. ! Kolay irite olabilirler. ! Çapraz kol ve bacak hareketlerini uygulamakta zorluk yaşarlar. ! Ses çıkarmakta zorlanırlar ya da hiç çıkaramazlar. Okul Öncesi Çocuklarda Görülen Belirtiler ! Dil gelişiminde gecikme, telaffuz etmede güçlükler, kelime dağarcığının yavaş gelişmesi ve bebeksi konuşma görülebilir. ! Yönsel kavramları (ileri- geri, ön-arka, sağ-sol, vb) öğrenmede güçlük yaşarlar. ! Bellek ve dikkatle ilgili problemler yaşarlar. ! Yönergeleri takip etmede zorluk yaşarlar. ! Zıplama, sıçrama, takla atma, ip atlama, top atma ve yakalama becerilerinde zorluk yaşarlar. ! Düğme ilikleme, çizim yapma gibi becerileri öğrenmede güçlük yaşarlar. ! Disipline yanıt vermeyebilirler. ! Ataklık ve korkusuzluk sergileyebilirler. Erken Tanı, Erken Eğitim Neden Önemlidir? Ülkemizde, özel öğrenme bozukluğu olan çocuklar, genellikle okul öncesi dönemde ve ilköğretimin ilk yıllarında çok fark edilmeyen, gözden kaçan, tembel veya başarısız diye nitelendirilen, profesyonel ilgi çekmeyen çocuklardır. Ana babaların, öğretmenlerin bu konuda yeterli bilgi sahibi olmaması nedeniyle, tanılama sürecinin gecikmesi veya bu durumun fark edilmemesi, bu kişilerde yaşam boyu süren başarısızlık ve hayal kırıklığına neden olacaktır. Bu nedenle erken tanı ve erken eğitim çok önemlidir. Okul öncesi dönemde veya ilköğretimin ilk yıllarında tanılanan çocukların eğitimi, özel eğitim kapsamında yapılır. Özel Öğrenme Bozukluğunun Tedavisi Var Mı? Özel öğrenme bozukluğunu ortadan kaldıracak tıbbi bir tedavi bulunmamaktadır. Tedavi, uygun eğitimsel terapidir. Işık Özel Eğitim Merkezi Size Nasıl Yardım Edebilir? 1989 yılında kurulan eğitim merkezimizde otistik özellikleri, öğrenme güçlüğü, zihinsel engeli, hiperaktivite-dikkat dağınıklığı bulunan çocuklarımıza bireysel özelliklerine ve gereksinmelerine uygun bireysel ve grup eğitimi verilmektedir. Amacımız, Her yaş ve düzeydeki zihinsel engelli, otistik, asperger ve rett sendromlu, özel öğrenme güçlüğü, hiperaktivite-dikkat dağınıklığı bulunan çocuklarımızın, bireysel özelliklerini ve gereksinimlerini dikkate alarak, dil-iletişim, sosyal uyum ve öz bakım potansiyellerini maksimum düzeye çıkarmayı, aile ile işbirliği içinde başarmaktır. Çocukların yaş, yetenek, ilgi alanları ve gelişim düzeyleri dikkate alınarak, saptanan eğitim hedefleri doğrultusunda bireysel veya grup eğitimine ya da kaynaştırma eğitimine yönlendirilip takibi yapılmaktadır. Bunun yanı sıra; ! Spor çalışmaları, ! Sanat (seramik, resim, müzik, vb.) etkinlikleri, ! El becerisi (makrame, vitray, dokuma, vb.) çalışmaları, ! Kültürel geziler (sinema, tiyatro, konser, vb.), ! Eğitimsel amaçlı geziler (alışveriş, trafik kurallarını öğrenme, ulaşım araçlarını kullanma, vb.) gerçekleştirilmekte. ! Eğitimde, okul/ aile işbirliğini sağlamak amacıyla aile eğitim programları ve ailenin bu özellikteki çocuğuna uyum sağlaması için rehberlik ve psikolojik danışmanlık hizmetleri verilmektedir. ! Otistik özellikleri olan çocuklarda yoğun olarak beslenme problemleri yaşanmaktadır. Bu nedenle “beslenme problemleri düzeltme programı” aile ile işbirliği içinde uygulanmaktadır. ! Bilimsel yayınlar ve araştırmalar izlenmekte, yeni gelişmelerden uygun olanlar uyarlanarak merkezimizde kullanılmaktadır. Işık Özel Eğitim Kurumları ! Bu çocuklar, genellikle öğrenme güçlüğüne bağlı olarak ortaya çıkan duygusal ve davranışsal sorunlar, okul başarısızlığı ve hayal kırıklığına bağlı sorunları nedeniyle psikiyatrlara götürülürler. ! Öğrenme güçlüğüne bağlı olarak ortaya çıkan duygusal ve davranışsal sorunlara, çocuk psikiyatrları ve/veya psikologlar tarafından uygun tedavi programları uygulanır. Ayrıca bu soruna dikkat eksikliği, aşırı hareketlilik, depresyon, kaygı bozukluğu gibi psikiyatrik bozukluklar eşlik ediyorsa terapiye ek olarak ilaçla tedavi de önerilmektedir. ! ! Çağdaş Işık Özel Eğitim Kursu 142 Sk. No: 12 Küçükyalı- Hatay / İZMİR Tel: 0 232 243 28 68- Faks: 245 10 96 Çağdaş Işık Özel Eğitim Kursu Alsancak Şubesi 1482 Muzaffer İzgü Sk. No: 4 Alsancak/ İZMİR Tel: 0 232 422 65 36- 463 85 01 / Faks: 0 232 464 66 13 e-mail: [email protected] Çağdaş Işık Özel Eğitim Kursu Buca Şubesi 170 Sk. NO: 5; Buca / İZMİR Tel: 0 232 420 89 99- Faks: 0 232 420 89 99 Işık Özel Eğitim Okulu (İlköğretim - İş Eğitimi - Oçem-Bireysel ve Grup Eğitimi) Mansuroğlu Mah. 613 Sk. NO: 2A; Bornova / İZMİR Tel: 0 232 462 34 01- Faks: 461 91 35