Landeshauptstadt München Referat für Gesundheit und Umwelt Abteilung Gesundheitsschutz Sachgebiet Infektionsschutz RGU GS-IS Açıklayıcı Bilgi Norovirüs Enfeksiyonları Bilgilendirmenin gereği Kış ve bahar aylarında Almanya’da da norovirüs enfeksiyonlarında düzenli bir sıklaşma görülür. Bu nedenle Sağlık Alanında Halkı Bilgilendirme Federal Merkezi (Bundeszentrale für gesundheitliche Aufklärung - BZgA) Robert Koch Enstitüsü’yle (RKI) birlikte güncel durum, bulaşma yolları ve genel davranış kuralları hakkında toplumu bilgilendirmektedir. Norovirüsler nerede bulunur? Norovirüsler kendi başlarına çoğalma özelliği taşımayan, bu nedenle de başka canlıların hücrelerine ihtiyaç duyan hastalık etkenlerindendir. Dünyanın her tarafına yayılma gösteren bu virüsler mide-bağırsak enfeksiyonlarının en sık görülen sebeplerindendir. Virüs son derece dirençlidir ve bulaşıcılık özelliğini insan vücudu dışında günlerce koruyabilmektedir. İnsan vücuduyla buluştuğunda kısa ama şiddetli bir mide-bağırsak hastalığına yol açabilir. Norovirüs nasıl geçer? Virüsün çok az miktarı bulaşma için yeterli olabilir. Virüs dışkıyla veya kusmukla dışa atılır. Başkasına geçmesi, ağıza dolaylı yoldan ulaşarak (mesela dışkı veya kusma sonucu bulaştığı yüzeylerle el teması üzerinden) veya yutma yoluyla (şiddetli kusmalarda oluşan virüslü damlaların ağız yoluyla alınmasıyla). Virüs, üretim ve işleme sırasında kirlenen yiyecekler üzerinden de taşınabilir. Merkblatt Infektionen mit Noroviren 11/08 Norovirüs enfeksiyonlarını yol açtığı şikayetler nelerdir? Hastalık genellikle 10-50 saat süren bir kuluçka döneminden (virüsün bulaşmasından hastalığın ortaya çıkmasına kadarki zaman aralığı) sonra, ani şekilde, şiddetli bir kusma, karın krampları, ishal ve dolaşım bozuklukları gibi şikayetlerle kendini gösterir. Belirtilerin hepsi birarada görülmeyebilir. Ateş az rastlanır bir durumdur. Şikayetler genellikle 12-60 saat sonra geriler. Hastalık sıkıntı vericidir, ama sağlıklı insanlarda yaşam tehlikesi oluşturmaz. Özellikle ishal ve kusma nedeniyle çok su ve tuz (elektrolitler) kaybı olmuşsa çocuklar ve yaşlılar için tehlikeli olabilir. Hastalanırsam nasıl davranmalıyım? Hastalık sırasında hastalığı başkalarına bulaştırmamak için, çalışanlar işe, çocuklar okula veya anaokuluna gitmemelidir. Robert Koch Enstitüsü (RKI) 6 yaş altındaki çocukların hastalık belirtileri bittikten sonra 2 gün geçmeden kreş veya anaokullarına gitmeye başlamaması tavsiyesinde bulunuyor. Sağlık ve Çevre Dairesi, Hastalık Bulaşmasını Önleme Birimi (Referat für Gesundheit und Umwelt, Sachgebiet Infektionsschutz) bu önlemin, daha büyük çocuklarda, çocuk bakımında görevli personelde, öğretmenlerde ve çocuklarla yakın temas içindeki başka meslek elemanlarında da uygulanmasını tavsiye ediyor. Norovirüs hastalıklarından sonra en az iki hafta boyunca tuvalet ve el temizliğine özel bir dikkat vermek herkes için gerekli bir önlemdir, zira virüs hastalıktan günler, hatta haftalar sonra da dışkı yoluyla yayılabilmektedir. Hastalığın ilaçlı tedavisi yoktur. Gerekli durumlarda yatak istirahatına uyulması ve yeter miktarda sıvı alınması (çay veya su) önemlidir. İçeceklerin üzüm şekeri, tuz veya minarellerle zenginleştirilmesi gerekebilir. Akut evre geçtikten sonra sindirimi kolay yiyecekler yenebilir. Atlatılan bir hastalıktan sonra yeni bir enfeksiyona karşı direnç (bağışıklık) kazanılır mı? Geçirilen bir norovirüs enfeksiyonundan sonra kısa süreli bir bağışıklığın oluştuğu gözlenmektedir, birkaç ay sonra yeniden bir enfeksiyon mümkündür. Bugüne kadar geliştirilmiş bir aşı yoktur. Bu nedenle de, kendinizi ve başkalarını enfeksiyondan korumanın yolu olarak sıhhi temizlik (hijyen) koşullarına dikkat etmek en önemli noktadır. Merkblatt Infektionen mit Noroviren 11/08 Kendimi ve başkalarını hastalığın bulaşmasından nasıl korurum? Hastayla direkt temastan kaçınılmalıdır, çünkü hastalar çok miktarda virüs yayarlar. Mümkün olduğunca hastanın bakımından tek kişi sorumlu olmalıdır. Hastalık sırasında başkalarına yemek hazırlamamak gerekir. Yayılmayı önlemek için en önemli önlem, ellerin ve sıhhi tesisatın hijyenidir. Sıhhi tesisat alanlarının hijyeninden kasıt, dışkı veya kusmakla kirlenmiş olabilecek nesnelerin (kapı tutamakları ve lavabo da dahil olmak üzere) yüzeylerinin titiz şekilde temizlenmesidir. Yüzeylerin temizliği sırasında lastik eldiven ve tek kullanımlık havlular kullanılmalıdır. Konutlarda kimyasal dezenfeksiyon malzemeleri kullanmaya genelde ihtiyaç yoktur. Elin titiz şekilde yıkanmasının anlamı: Ellerinizi iyice ıslattıktan sonra, parmak araları dahil olmak üzere sabunla ovun. 20–30 saniye sonra elinizi durulayın. Kurulamak için herkesin kendine ait bir havluyu veya tek kullanımlık havluların kullanması gerekir. Virüs bulaşmış olabilecek kirli çamaşırların en az 60°C (90°C tercih edilmeli) çamaşır deterjanıyla yıkanması gerekir. Kap kacak temizliği her zamanki gibi yapılabilir. Ne zaman doktora gidilmeli? Eğer hasta, enfeksiyonun seyri sırasında (özellikle de çocuklar, yaşlılar ve kronik hastalığı olanlar) kusma ve ishalle çok su kaybetmişlerse ve bu kayıp telafi edilmemişse ev doktorunu durumdan haberdar etmek gerekir. Başka sorunuz? Bize telefon edebilirsiniz: Telefon: Faks: 089/233-47809 089/233-47814 Referat für Gesundheit und Umwelt Abteilung Gesundheitsschutz Sachgebiet Infektionsschutz Kaynak: BZgA Bürgerinformation 1/2008 Merkblatt Infektionen mit Noroviren 11/08