Ahmet GÜNDÜZ Yeminli Mali Müşavir KİRA GELİRLERİ VE KİRA

Ahmet GÜNDÜZ
Yeminli Mali Müşavir
KİRA GELİRLERİ VE KİRA ÖDEMELERİNİN BANKADAN YAPILMASI ZORUNLULUĞU GETİRİLDİ.
213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 257 nci maddesinin birinci fıkrasının (2) numaralı bendiyle MALİYE BAKANLIĞI’na,
mükelleflere muameleleri ile ilgili tahsilat ve ödemelerini banka, benzeri finans kurumları veya posta idarelerince
düzenlenen belgelerle tevsik etmeleri zorunluluğunu getirme ve bu zorunluluğun kapsamını ve uygulamaya ilişkin usul ve
esaslarını belirleme yetkisi verilmiştir.
Bu yetkiye dayanılarak, işyeri ve konut kiralama işlemlerine ilişkin yapılacak tahsilat ve ödemelerin banka veya posta
idarelerince düzenlenen belgelerle tevsikine ilişkin olarak 01 KASIM 2008 tarihinden itibaren zorunluluk getirilmiştir.
1- Konutlarda, her bir konut için aylık 500 YTL ve üzerinde kira geliri elde edenlerin,
2- İşyerlerinde, işyerini kiraya verenler ile kiracıların,
kiraya ilişkin tahsilat ve ödemelerinin banka veya Posta ve Telgraf Teşkilatı Genel Müdürlüğü tarafından düzenlenen
belgelerle tevsik edilmesi zorunlu hale getirilmiştir.
Bu konu ile ilgili tebliğ 29.07.2008 tarih, 26951 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır.
Günümüzde Kira ödemeleri genelde NAKİT esasına göre yapılmaktadır. Ayrıca GVK. Emsal Kira Bedeli uygulaması yapıldığı
hallerde bu tebliğ hükümleri uygulanıp uygulanmayacağı da akla gelmektedir.
Bu açılardan değerlendirildiğinde, KİRA ÖDEMELERİ’nin banka veya finans kurumları aracılığı ile tahsil ve ödemelerinin tevsik
edilmesi nasıl olmalıdır.
1-Konut Kira Tahsilat ve Ödemeleri : Konut kira ödemelerinde kira tutarı 500.00 YTL ve üzeri ise ödemeler mutlaka bankadan
yapılmalıdır. Ancak Emsal Kira bedeli uygulanan hallerde, FİİLEN bir Kira ödemesi yapılmadığından dolayı kira ödemesinin
bankadan veya finans kurumundan yapılması mümkün değildir.
2-İşyeri Kiralarında tutarı ne olursa olsun kira ödemeleri ve tahsilatları BANKA veya FİNANS KURUMU aracılığı ile yapılmalıdır.
Ancak Şirket ortaklarına ait olup, şirketinin kullanımına tahsis edilen binalar veya işyerleri her ne kadar GVK.94. Maddesi
kapsamında Stopaj tevkifatına tabi tutulsa dahi, (GVK.73. Maddesi Esasına Göre Emsal Kira Bedellerinş tespit ederek, Emsal
Kira Bedelinin % 5 veya % 10’u oranında Stopaj keserek Muhtasar Beyanname ile beyan edilecektir ), fiilen ortağa ödenen bir
bedel olmadığı hallerinde de BANKA veya FİNANS kurumlarından tahsilat ve ödemelerin belgelendirilmesi söz konusu
olamayacaktır.
Bu nedenlerle GVK. 94. Maddesi kapsamında Tevkifat yapılan tüm kira ödemelerinin Banka – Finans Kurumlarından ödenmesi
mümkün bulunmamakta, SADECE FİİLEN KİRA ödemesi yapılan KONUT ve İŞYERLERİNİN kira ÖDEMELERİ ve TAHSİLATLARI
BANKA veya FİNANS kurumlarından ödenecektir.
1.Örnek; İşyeri olarak çocuğunun kullanımına tahsis edilen bir Gayrimenkul için GVK.73. Maddesi Kapsamında Emlak Vergi
Değerinin % 5’i oranında GVK.94. Maddesi kapsamında tevkifat yapılacaktır. Ancak bu işyerinin kira ödemesini BANKA-FİNANS
kurumunca belgelendirmesine gerek yoktur.
2.Örnek: Diş Doktoruna Konut olarak kiraya verdiği Gayrimenkul’ü kiracı Muayenehane olarak kullanmaktadır. Bu durumda
Ödemelerin tutarı 500 YTL aşıp aşmadığına bakmaksızın tümünü BANKADAN ödeyecek ve GVK. 94. Maddesine göre stopaj
kesecektir.
3.Örnek: Ortak olduğu ABC A.Ş.’nin kullanımına bıraktığı 500.000 YTL değerindeki gayrimenkul ile ilgili hiçbir kira almadığını
beyan etmiştir. Bu durumda, ABC A.Ş. 500.000 YTL değerindeki gayrimenkulü 500.000 X % 5 = 25.000 YTL yıllık emsal kira
bedelinden GVK.94. Maddesi Kapsamında Stopaj kesecektir. Aynı şekilde ortak ise bu bedelin beyan verme sınırını aşması
halinde Yıllık Beyanname verecektir.
Aşağıda yazılı hallerde emsal kira bedeli esası uygulanmaz:
1. Boş kalan gayrimenkullerin muhafazaları maksadiyle bedelsiz olarak başkalarının ikametine bırakılması;
2. (Değişik: 4/12/1985-3239/56 md.) Binaların mal sahiplerinin usul, füru veya kardeşlerinin ikametine tahsis edilmesi
(Usul, füru veya kardeşlerden herbirinin ikametine birden fazla konut tahsis edilmiş ise bu konutların yalnız birisi hakkında
emsal kira bedeli hesaplanmaz. Kardeşler evli ise eşlerden sadece biri için emsal kira bedeli hesaplanmaz.);
3. Mal sahibi ile birlikte akrabaların da aynı evde veya dairede ikamet etmesi;
4. (Ek: 4/12/1985-3239/56 md.) Genel bütçeye dahil daireler ve katma bütçeli
idareler, il özel idareleri ve belediyeler ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarınca yapılan kiralamalarda,
Bu durumların haricinde yapılacak ödemelerin ve tahsilatların BANKA VE FİNANS KURUMLARINCA veya Posta İdarelerince
düzenlenen belgelerle ispat edilmesi zorunluluğu getirilmiştir.
Saygılarımla,
AHMET GÜNDÜZ
YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİR