Anksiyete Bozukluklarının Tedavisinde Antidepresanlar

Anksiyete Bozukluklarının
Tedavisinde Antidepresanlar
Doç Dr Selim Tümkaya
ANKSİYETE BOZUKLUKLARI
• Anksiyete bozukluklarının yaşam boyu prevalansı yaklaşık %29 dur.
Kessler ve
ark 2005
• Uzunlamasına çalışmalar bu bozuklukların yaşam boyu devam ettiğini
gösterir
Kessler ve ark 2002
ANKSİYETE BOZUKLUKLARINDA ANTİDEPRESANLAR
• SSRI lar en sık kullanılan ve ilk tercih edilen ilaçlar
• Genel olarak iyi tolere edilen ilaçlar olması ilk kuşak ilaçlara göre kullanımlarını
artırmaktadır. Fakat tedavinin başlangıcında bulantı, kusma, sinirlilik ve uykusuzluk gibi
yan etkileri görülebilmektedir.
• Uzun dönemde de cinsel işlev bozukluklarına neden olması hasta uyumunu
bozabilmektedir.
• Fluoksetin ve paroksetin bazı sitokrom enzimlerini (Cyp 2 D6) etkilediği için başka tıbbi
hastalığı olan hastalarda dikkatli kullanılmalıdır. Muscatello ve ark 2012
• Özellikle yarı ömrü kısa olanlarla (paroksetin ve venlafaksin) kesilirken ve bazen
azaltılırken bile kesilme semptomları (başdönmesi, uykusuzluk, sinirlilik ve grip benzeri
bulgular) görülebilir. Baldwin ve ark 2007
ANKSİYETE BOZUKLUKLARINDA
ANTİDEPRESANLAR
• Duloksetin ve venlafaksinin yaygın anksiyete bozukluğunda etkili
olduğu gösterilmiştir.
Baldwin ve ark 2011
• Venlafaksinin panik bozuklukta da etkili olduğu gösterilmiştir.
Batelaan ve ark 2012
• SSRI lar ve SNRI ların depresyonda tolerabilite profilleri araştırılmıştır.
Bu araştırmalarda Venlafaksin ve Duloksetinin SSRI lara oranla hafif
derecede daha kötü tolere edilebileceği ile ilgili bulgular mevcuttur.
Cipriani ve ark 2012; Schueler ve ark 2011
• Fakat anksiyete bozukluklarında antidepresanların tolerabilite
profilleri tam olarak bilinmemektedir.
İngiltere psikofarmakoloji derneği 2014
ANKSİYETE BOZUKLUKLARINDA
ANTİDEPRESANLAR
• Trisiklik antidepresanlar da anksiyete bozukluklarında kullanılabilirler.
• Buna rağmen yan etki profilleri SSRI lar ve SNRI lara göre daha
kötüdür.
Baldwin ve ark 2011, Anderson ve ark 2008
• Bu nedenle SSRI veya SNRI lardan fayda görmeyen veya yan etki
çıkaran hastaların tedavisine saklanmalıdır.
İngiltere psikofarmakoloji derneği 2014
• Özkıyım riski olan hastalarda ilaçla girişime olanak vermemek için
trisiklik antidepresanlar reçete edilmemeli.
Woolf ve ark 2007
Anksiyete
Anksiyete
SSRI ve Benzodiazepinlerin Panik bozuklukta etkinlikleri
BDZ: Yüksek Relaps Oranı
SSRI:Akut provokasyon
Anksiyete skorları
SSRI
BDZ
SSRI: Yavaş Etki Başlangıcı
Eşit etkinlik
BDZ:Hızlı etki başlangıcı
Tedavi Öncesi
SSRI: Düşük Relaps Oranı
Tedavi
Tedavinin kesilmesi
MOKLOBEMİD
• Sosyal fobide etkili
Blanco ve ark 2013
• Panik bozuklukta etkili
Ross ve ark 2010; İngiltere psikofarmakoloji derneği 2014
MİRTAZAPİN
• Anksiyete bozukluklarında mirtazapinin etkinliği sınırlıdır ve çelişkilidir.
İngiliz psikofarmakoloji derneği 2014
AGOMELATİN
• Agomelatin yaygın anksiyete bozukluğunun hem akut hem de idame
tedavisinde etkilidir.
Serretti ve Chiesa 2009, İngiliz psikofarmakoloji derneği 2014
• Kesilme semptomları ve cinsel işlev bozuklukları daha az görülür.
ark 2009
• Tedavinin ilk aylarında karaciğer enzim takibi gereklidir (3. hafta,
6.hafta, 12. hafta, 24. hafta)
McAllister-Williams 2010
Goodwin ve
AGOMELATİN
AGOMELATİN
BUPROPİON
• Yapılmış olan bir çalışmada yaygın anksiyete bozukluğu tedavisinde
Bupropion essitalopram ile karşılaştırılabilir etkinlik göstermiştir.
Bystritsky ve
ark 2007
Efficacy of Bupropion and the Selective Serotonin Reuptake
Inhibitors in the Treatment of Major Depressive Disorder With
High Levels of Anxiety (Anxious Depression): A Pooled
Analysis of 10 Studies
George I. Papakostas, MD; Stephen M. Stahl, MD; Alok Krishen, MSc (Hons Sch), MS; Cheryl A.
Seifert, BA; Vivian L. Tucker, PharmD; Elizabeth P. Goodale, PharmD; and Maurizio Fava, MD
J Clin Psychiatry 2008;69(8):1287-1292
 Anksiyeteli depresyonda SSRI’lar Bupropion’dan daha etkili
 SSRI lar anksiyete üzerinde daha etkili
Vortioksetin
• Serotonin geri alım inhibitörü ve serotonin reseptör aktivatörüdür.
VORTİOKSETİN
• 2012 yılında 8 haftalık randomize çift kör çalışmada da yaygın
anksiyete bozukluğunda efektif değil
Rothschild ve ar 2012
• Vortioksetin Randomize, çift kör çalışmada (457 kişi- 10 mg) Yaygın
anksiyete bozukluğunda etkisiz bulunmuştur.
Mahableshvarkar ve ark 2014
• Aynı yazar başka çalışmasında (duloksetinin de olduğu) yine etkisiz
bulmuş.
HAM-A>20, 10 Randomize plasebo kontrollü çalışma, 1497 depresyon, 860 kontrol.
A meta-analysis of the efficacy of vortioxetine in patients with major depressive disorder
(MDD) and high levels of anxiety symptoms
A meta-analysis of the efficacy of vortioxetine in patients with major depressive
disorder (MDD) and high levels of anxiety symptoms
! Depresif hastalarda anksiyeteyi azaltıyor.
OBSESİF KOMPULSİF BOZUKLUK
S=2268
Çift kör randomize plasebo kontrollü çalışmalar
OBSESİF KOMPULSİF BOZUKLUK
VENLAFAKSİN
Venlafaxine versus clomipramine in the treatment of obsessivecompulsive disorder: a preliminary single-blind, 12-week, controlled
study.
Albert ve ark 2002
Venlafaksin 225-350 (s=26)
Klomipramin 150-225 mg (s:47)
!Eşit etkinlik
2003
Venlafaksin 300 mg (s=75)
Paroksetin 60 mg (s=75)
!Eşit etkinlik
OBSESİF KOMPULSİF BOZUKLUK
VENLAFAKSİN
OBSESİF KOMPULSİF BOZUKLUK
DULOKSETİN
Duloxetine Augmentation in Resistant Obsessive-Compulsive
Disorder: A Double-Blind Controlled Clinical Trial.
Mowla A, Boostani S, Dastgheib SA, J Clin Psychopharmacol
2016
8 haftalık çalışma
Fuoksetin, Sitolopram ve Fluvoksamin kullanan hastalar
Sertralin (50-200) ve duloksetin (20-60 mg) ekleniyor.
!Duloksetin Sertralin kadar etkili
Open-label study of duloxetine for the treatment of
obsessive-compulsive disorder.
Dougherty ve ark 2015
• 20 hasta alınmış-Çalışmayı tamamlayan 12 hasta-kontrol yok.
Yaşam kalitesinde artma
Obsesyon – kompulsiyonlarda azalma
OBSESİF KOMPULSİF BOZUKLUK
AGOMELATİN
Olgu sunumları ve ekleme çalışmaları
Rocca ve ark 2011
17 yaşında erkek
200 mg sertralin kullanıyor
!Agomelatin eklenmesi ile 3 hafta sonra Y-BOCS 25 ten 11 e düşüyor
2011
8 haftalık tedavide SSRI lara yanıt vermeyen veya sadece parsiyel yanıt veren 6 hasta
alınmış.
Agomelatin 50 mg a geçilip 12 hafta takip edilmiş.
Özellikle sirkadien ritm bozukluğu olan 3 hastada tedaviye yanıt var