DOLAŞIM SİSTEMİ RADYOLOJİSİ KALP KALBİN RADYOLOJİK

DOLAŞIM SİSTEMİ RADYOLOJİSİ
KALP
KALBİN RADYOLOJİK
İNCELEMELERİ
İnvaziv
Radyonüklid
İnvaziv Röntgen
görüntüleme
(Anjiokardiyografi),
US (EkoKG)
Nükleer Tıp
Kardiyoloji
Non-invaziv
Non-invaziv
Röntgen
BT
MR
Radyoloji
KALBİN RADYOLOJİK
İNCELEMELERİ
İnvaziv
Radyonüklid
İnvaziv Röntgen
görüntüleme
(Anjiokardiyografi),
US (EkoKG)
Non-invaziv
RADYOLOJİ
Noninvaziv
Röntgen
BT
MR
Neden Direkt Grafiler?
Radyolojinin temel görünteleme yöntemidir
•
•
•
•
•
•
•
•
•
X- ışınları kullanlıır
Avantaji:
Her yıl ABD’de çekilen 240 000 000
Yaygın
filmlerinden %40 direkt grafiler
oluşturmaktadır
Ucuz
Non-invaziv
Geniş alanı kesintisiz görüntülebilme
Anatomik oryantasyonu sağlaması
Hasta için özel hazırlığın olmaması
Ön tanıyı desteklemek veya dışlamak için primer
radyolojik yöntem
Dezavantaji: Düşük kontrast rezolüsyonu,
süperpozisyonlar, X- ışın içerir
Kalp İncelemesinde Primer
Radyolojik Yöntem
Destekler:
Konjestiv kalp yetmezliği, ilerlemiş kapak hastalığı, konjenital kalp
veya büyük damarlar malformasyonu, soldan- sağa şantlar, şiddetli
pulmoner hipertansiyon
Desteklemez:
Akut myokard enfarktüsü, koroner arter hastalığı, sistemik
hipertansiyon, küçük intrakardiyak şantlar, hafif kapak hastalığı,
hafif perikard efüzyonu, aort disseksiyonu.
Önemli not: Normal veya “yaş ile uyumlu”
Röntgen bulguları hastanın “normal”
olduğu anlamına gelmez!
Kalbin Radyolojik Anatomisi
Posterior- Anterior Direkt Grafiler
Kalbin Radyolojik Anatomisi
Lateral Direkt Grafiler
Temel Röntgenolojik
Bulgular
• Kardiyo-torasik oran
• Kalp konturları
• Kalbin şekli
• Pulmoner vaskülarite
Direkt Grafiler
Kardiyo-torasik oran (1)
KTO = (A + B)/ C
N = < 0.50
A
B
C
Direkt Grafiler
Kardiyo-torasik oran (2)
Önemli Not: Normal insanlarda KTO > 0.50 olabilir!
“Kalb büyümesinin” ekstrakardiyak nedenler:
•
•
•
•
•
•
•
Yaş
Vücut yapısı
Portabl AP grafiler
Obesite
Gebelik
Assit
Pectus excavatum
Direkt Grafiler
Kardiyo-torasik oran (3)
Pectus excavatum
> 0.50
Kalp Konturları
Giriş
Aort kavisi
Çıkan Aorta
Ana pulmoner
arter
Sol atrium çentiği
Sağ atrium
Sol ventrikül
Kalp Konturları
Çıkan Aortanın Konturu (1)
Düşük dansiteli,
düzgün kenarlı
Kalp Konturları
Çıkan Aortanın Konturu (2)
Küçük
Belirgin
Sol Atrium Konturu (1)
Kalbin sağ
kenarında çift
kontur
görünümü
Sol Atrium Konturu (2)
Kalbin
arkasında
çift dansite
Aort Kavisi
Trakeanın lateral
kenarı
<35 mm
Geniş Aort Kavisi
•Artmış basınç
•Artmış akım
•Ateroskleroz
42mm
Ana Pulmoner Arter
Ana Pulmoner
Arter
Geniş Pulmoner Arter
•Artmış basınç
•Artmış akım
Direkt grafiler
Sol Ventrikül Büyümesi
•Sol ventrikülün apekste aşağı doğru yer değiştirmesi
•Pulmoner sektör konkavitesinde belirginleşme
•Kalbin sol kenarının konkavitesinde belirginleşme ve sola doğru
yer değiştirme
Direkt Grafiler
Sağ Ventrikül Büyümesi
• Apekste yukarı doğru yer değiştirme
• Pulmoner segmentte belirginleşme
Hangi Ventrikül
Hipetrofik?
Kalp büyük ve
Ana Pulmoner
Arter geniş ise,
Sağ Ventrikül
Büyüktür!!!
KTO > 0.50
Hangi Ventrikül Büyük? (2)
Kalp
Büyük ve
Aorta
geniş ise,
KTO >0.50
Sol
Ventrikül
büyüktür!!!
Direkt Grafiler
Sol Atrium Genişlemesi
• Kalbin sağ
kenarında
çift kontur
görünümü
• Sol
kenarında
auriküler
appendiks
belirgindir
• Kalbin
arkasında
çift dansite
Kalbin Şekli (1)
“Tahta pabuç” görünümü/ Fallot Tetralojisi
• “Oturan ördek” görünümü/ Trunkus Ateriozus
• “Kardan adam” görünümü/ Total Anormal
Pulmoner Venöz Drenaj
• “Yumurta şeklinde kalp”/ Büyük Arterlerin
Transpozisyonu
Kalbin Şekli (2)
“Tahta pabuç”
“Oturan ördek”
Fallot Tetralojisi
Trunkus Arteriozus
Kalbin Şekli (3)
“Kardan adam”
“Yumurta şeklinde kalp”
Total Anormal Pulmoner Venöz Drenaj
Büyük Arterlerin transpozisyonu
Wilhelm Konrad Röntgen, 1895, Bir elektrik deneyi...
Pulmoner Vaskülarite
• Normal
• Venöz Pulmoner Hipertansiyon
• Arteriyel Pulmoner Hipertansiyon
• Artmış Vaskülarite
• Azalmış Pulmoner Vaskülarite
Pulmoner Vaskülarite
İnceleme Alanları
1
2
2
3
1. SAĞ
PULMONER
ARTER
1. Sağ
Pulmoner
Arter Çapı
ÇAPI
Sağ inen
Pulmoner
Arter
Orta ve alt
lobu besliyor
Sağ İPA çapı
< 17 mm
2. AKCİĞERLERDE DAMARLARIN
DAĞILIMI
Ayakta akım
alt loblar > üst loblar
Damar çapı
Alt loblar > apeks
Sol kalp konturları
3. PULMONER
DAMARLARIN YAPISI Santral
damarların
periferiye doğru
küçülen dalları
vermesi
Normal
damarlarda
santraldan
periferiye
doğru
sivrileme
VENÖZ
HİPERTANSİYON
Sağ inen PA
> 17 mm
Damarların Çapı
alt lob = üst lob
PULMONER ARTERİYEL
HİPERTANSİYON (1)
Sağ inen PA
> 17 mm
Geniş Ana
Pulmoner
Arter
PULMONER ARTERİYEL
HİPERTANSİYON (2)
Periferik
damarların
çapında
hızlı ve
keskin
azalma
Sağ inen PA
çapı > 17 mm
31
mm
Santral
damarların
çapında
periferik
damarlarına
göre
orantısız
artma
ARTMIŞ PULMONER AKIM
NORMAL
ARTMIŞ
Sağ iPA > 17 mm
Damarların
kalibrasyonunda
artma
KALBİN RADYOLOJİK
İNCELEMELERİ
İnvaziv
Radyonüklid
İnvaziv Röntgen
görüntüleme
(Anjiokardiyografi),
US (EkoKG)
Non-invaziv
RADYOLOJİ
Non-invaziv Röntgen
BİLGİSAYARLI
TOMOGRAFİ
MR
KALBİN RADYOLOJİK İNCELEMELERİ
BİLGİSAYARLI TOMOGRAFİ (1)
Avantajları: hızlı, non-invaziv, yaygın, geniş alanı kesintisiz
görüntülebilme, anatomik oryantasyonu sağlaması
Dezavantajları:
• İyonizan, US’den pahalı, US ve MR’dan rezolüsyonu düşük,
kontrast madde kullanımı
• Bilgisayarlı Tomografinin Kullanım Alanı:
• Kardiyak Tümörler (Atrial Miksoma)
• İntrakardiyak Trombüs
• Sol Ventrikül Anevrizması
• Aort Diseksiyonu
• Koroner Greftin Patensi
• Kalsiyum Skoru
• Perikard Patolojileri
KALBİN RADYOLOJİK İNCELEMELERİ
BİLGİSAYARLI TOMOGRAFİ (2)
Kalbin Bilgisayarlı Tomografisi
İntrakardiyak Tümörler
Kalbin Bilgisayarlı Tomografisi
İntrakardiyak Trombüsler
Sağ V
App
Kalbin Bilgisayarlı Tomografisi
Kardiyak Anevrizmalar
Kalbin Bilgisayarlı Tomografisi
Koroner Greft Patensi
Kalbin Bilgisayarlı Tomografisi
Koroner Arterlerlerde Kalsiyum
Birikimi
Kalbin Bilgisayarlı Tomografisi
Perikard Patolojileri
KALBİN RADYOLOJİK
İNCELEMELERİ
İnvaziv
Radyonüklid
İnvaziv Röntgen
görüntüleme
(Anjiokardiyografi),
US (EkoKG)
Non-invaziv
RADYOLOJİ
Non-invaziv Röntgen
Bilgisayarlı Tomografi
MANYETİK
REZONANS
GÖRÜNTÜLEME
KALBİN RADYOLOJİSİ
MANYETİK REZONANS
GÖRÜNTÜLEME
Fiziği: Elektromanyetizm
Avantajları: yüksek kontrast rezolüsyonu, multiplanar kesitler,
kontrast madde kullanmadan akım gösterebilmesi, geniş alanı
kesintisiz görüntülebilme, anatomik oryantasyonu sağlaması
Dezavantajları: pahalı, uzun süren tarama süresi, paramanyetik
alanlar (pil, protez ...), klostrofobi, kemikler sinyal alınamaz
KULLANIM ALANLARI:
Akut/ Kronik Miyokard Enfarktüsü
• Sol Ventrikül Duvar Fonksiyonu
• Hipertrofik Kardiyomiyopati
• Septal Defektler
• Büyük Damarların Koarktasyonu
• Tümörlerin Miyokard ve Perikard İnvazyonu
KALBİN RADYOLOJİSİ
MANYETİK REZONANS
GÖRÜNTÜLEME
MANYETİK REZONANS GÖRÜNTÜLEME
MİYOKARD İNFARKTÜSÜ
MANYETİK REZONANS GÖRÜNTÜLEME
SOL VENTRİKÜL SİSTOLİK
FONKSİYONU
MANYETİK REZONANS GÖRÜNTÜLEME
KARDİYOMİYOPATİLER
MANYETİK REZONANS GÖRÜNTÜLEME
SEPTAL DEFEKTLER
MANYETİK REZONANS GÖRÜNTÜLEME
KARDİYAK TÜMÖRLER
MANYETİK REZONANS GÖRÜNTÜLEME
KONJENİTAL STENOZ
KALBİN RADYOLOJİK
İNCELEMELERİ
İnvaziv
Radyonüklid
İnvaziv Röntgen
görüntüleme
(Anjiokardiyografi),
US (EkoKG)
Non-invaziv
Radyoloji
Noninvaziv
Röntgen
BT
MR
Solunum ve Dolaşım Sistemi
Radyolojisi
DOLAŞIM SİSTEMİ RADYOLOJİSİ
PERİFERİK DOLAŞIM
DAMARLARIN RADYOLOJİK
İNCELEME YÖNTEMLERİ
İNVAZİV
NON- İNVAZİV
Konvansiyonel
Anjiografi
Doppler US
Endovasküler US
Anjiografi DSA
BT Anjiografi
MR Anjiografi
DAMARLARIN RADYOLOJİK
İNCELEME YÖNTEMLERİ
İNVAZİV
NON- İNVAZİV
Konvansiyonel
Anjiografi
Doppler US
Endovasküler US
Anjiografi DSA
BT Anjiografi
MR Anjiografi
DAMARLARIN RADYOLOJİK İNCELEME YÖNTEMLERİ
DOPPLER US
Fiziği: Yüksek frekanslı ses dalgası kullanılır (2-20 MHz)
• Avantaji: ucuz, yaygın, hasta için özel hazırlık gerekmez,
hasta başında yapılabilir, kolayca tekrarlanabilen, noninvaziv, kontrast madde verilmez ve radyasyon içermez
• Dezavantaji: operatöre bağlı, obes hastalarda hassasiyeti
azdır, hava ve kemil doğal engel,
• B- mode görüntüleme: (damar morfolojisi)
• Renkli mode görüntüleme: (akım varlığı ve yönü)
• Spektral mode: akım karakteristiği, akım hızı ve volümü
DOPPLER US
DAMAR MORFOLOJİSİ
B- mode/ İntima Media Kompleksi
DOPPLER US
DAMAR MORFOLOJİSİ
Renkli mode/ Aterom Plak
DOPPLER US
DAMAR MORFOLOJİSİ
Spektral mode/ STENOZ
DAMARLARIN RADYOLOJİK
İNCELEME YÖNTEMLERİ
İNVAZİV
NON- İNVAZİV
Konvansiyonel
Anjiografi
Doppler US
Endovasküler US
Anjiografi
DSA
BT Anjiografi
MR Anjiografi
ANJİOGRAFİ (DSA) (1)
•
•
•
Fiziği: X- ışınları kullanılır
Kateter kullanılarak kontrast madde verilerek damarların yapısı
incelenir
Periferik dolaşım radyolojisinde “ALTIN STANDART”
Avantaji: dijital görüntüler, yüksek kontrast rezolüsyonu (daha az
radyasyon, daha az kontrast madde), düşük maliyet
Dezavantaji: Düşük geometrik rezolüsyon, kontrast madde gerekir,
X- ışın içerir, invaziv
KULLANIM ALANI:
Vasküler obstrüksiyon, anevrizma, psödoanevrizma, a-v fistül,
vasküler malformasyon, tümör olgularda
tedavi amaçlı (anjioplasti, stent implantasyonu, embolizasyon
öncesi)
Anjiografi (DSA) (2)
Renal arter stenozu/ Perkütan Balon
Anjioplasti
Anjiografi (DSA) (2)
Femoral Arter Psödoanevrizması/
Stent İmplantasyonu
DAMARLARIN RADYOLOJİK
İNCELEME YÖNTEMLERİ
İNVAZİV
NON- İNVAZİV
Konvansiyonel
Anjiografi
Doppler US
Endovasküler US
Anjiografi DSA
BT Anjiografi
MR Anjiografi
BİLGİSAYARLI TOMOGRAFİ
ANJİOGRAFİSİ
• Fiziği: X- ışınları kullanılır
• Avantajları ve Dezavantajları: BT ile aynı
KULLANIM ALANI: 3- boyutlu rekontrüksiyon > tanısal DSA
yerini almak üzere
BT Anjiografi
3 boyutlu rekonstrüksiyon
DAMARLARIN RADYOLOJİK
İNCELEME YÖNTEMLERİ
İNVAZİV
NON- İNVAZİV
Konvansiyonel
Anjiografi
Doppler US
Endovasküler US
Anjiografi DSA
BT Anjiografi
MR Anjiografi
Manyetik Rezonans
Anjiografi