KÜRESELLEŞME SÜRECİNDE AVRUPA
advertisement
II. Ders Avrupa Kömür Çelik Topluluğu’ndan Avrupa Birliği’ne Küreselleşme Boyutu Genel Olarak Küreselleşme Ekonomik Küreselleşme Toplumsal Küreselleşme Tanım Ulusal (yerel) unsurların tüm dünyaya yayılması, uluslararası unsurların ise ulusal hale gelmesidir. Ticaretin, üretimin, yatırımın, finansal faaliyetlerin, teknolojinin, ekonomik sistem ve ideolojilerin uluslar arasında yayılması sürecidir. Toplumların birbirine yaklaşarak homojenleşmesi ve dünya genelindeki toplumların içinde bulunulan zaman diliminde egemen olan toplum tipine benzer özellikler kazanmaya başlamasıdır. Kültürel Küreselleşme Ulusal kültürlerin farklı ulusal kültürlerden etkilenmesi Teknolojik Küreselleşme Politik Küreselleşme veya onları etkilemesi, belirli ulusal kültürlerin yaygınlaşması sürecidir. Bilim ve teknolojide ileride olan ülkelerde ortaya çıkan yeniliklerin, üretim sistemlerinde ve iş süreçlerindeki değişikliklerin uluslararası duruma gelmesi ve dünyaya yayılmasıdır. Ulusal toplum düzeyinde geçerli olan politik yönetim Yrd. Doç. Dr. Ahmet Can düzeyde BAKKALCIgeçerlilik kazanması ve modellerinin küresel yaygınlaşmasıdır. 2 DÖNEMLERE GÖRE KÜRESELLEŞME Yrd. Doç. Dr. Ahmet Can BAKKALCI 3 1940’lar Yrd. Doç. Dr. Ahmet Can BAKKALCI 4 Ekonomi 1940’lar Politika Teknoloji • Bretton Woods Uluslararası Para Sistemi • 1948 – 1971 • İkinci Dünya Savaşı • Birleşmiş Milletler Kuruluyor • United Nations • Plastik ürünlerin yayılması • İlk kadın çorabı • Atom Bombası • GATT Görüşmeleri • 1948 • Marshall Yardımları (1948-52) • Yeni Avrupa • Yeni Türkiye • Suudi Arabistan ve Bölgede petrol bulunması 1948 • Mikrodalga Fırın • Kapitalist – Komünist Sistem ayrışması • Sömürgeciliğin Sonu • Hindistan Endonezya Mısır bağımsız oluyor. • İsmet İNÖNÜ • Türkiye’de Seferberlik Yrd. Doç. Dr. Ahmet Can BAKKALCI 5 1950’ler Yrd. Doç. Dr. Ahmet Can BAKKALCI 6 1950’ler Ekonomi • Roma Anlaşması • AAA ve AET kuruldu (1957) • Batı Avrupa bütünleşmesi oluştu. Teknoloji Politika Kore Savaşı (19501953) Süveyş Krizi (1956) • Jet Motorları • Tam zamanında (JIT) üretiminin Toyata tarafından uygulanması • Afrika’da sömürgelikten çıkış (1958 ve 1962 yılları arasında 15 ülkenin bağımsız olması Avrupa ve Japonya’nın Orta Doğu’dan kullandığı petrolün artması • Transistörlü Radyo • Adnan MENDERES • Türkiye NATO’ya girdi • AET’ye Başvuru • Çok partili hayata Yrd. Doç. Dr.geçildi Ahmet Can BAKKALCI • Sabit Disk 7 1960’lar Yrd. Doç. Dr. Ahmet Can BAKKALCI 8 1960’lar Ekonomi • Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü’nün (OPEC) kurulması (1960) • Londra’daki Eurodollar Piyasası’nın gelişmesi • AET içerisindeki gümrük vergilerinin kaldırılması (1968) • Kuzey yarımkürede otomobil ve otoyollarının hızla yayılması, yakıt tüketiminin artması Politika Berlin Duvarı’nın inşa edilmesi (1961) Küba füze krizi (1962)Doğu Batı’nın karşı karşıya gelmesi Vietnam Savaşı Teknoloji • Uzaya ilk insanın (Yuri Gagarin 1961)çıkması • Aya ilk insanın (Neil Amstrong, 1969) ayak basması • Entegre devrelerin kullanılması (1961) Offshore petrol ve gaz üretiminin gelişmesi • 1960 Darbesi • Yeşil Devrim • Süleyman DEMİREL • Japon Yüksek Hızlı • Planlı Dönem Treni • 12 Eylül 1963 • Hesap Makinesi •Yrd.Ankara Anlaşması • ATM Doç. Dr. Ahmet Can BAKKALCI 9 1970’ler Yrd. Doç. Dr. Ahmet Can BAKKALCI 10 Ekonomi • OPEC Krizi • Düşük büyüme hızı, işsizlik, istikrarsız fiyatlar, koruma politikaları 1970’ler Politika Teknoloji • AET Genişlemeleri • Afganistan Savaşı • Çin’de dönüşüm • LCD Ekran • Disket • Yazıcı • Walkman • Cep Telefonu • Borçlanmalar • Petrodolarlar • Bölgeselleşme • Avrupa Para Sistemi 1979 • Morotoryum • Sağ-Sol Çatışmaları • Kıbrıs Savaşı • Bolca Seçim • Ambargo Yrd. Doç. Dr. Ahmet Can BAKKALCI 11 1980’ler Yrd. Doç. Dr. Ahmet Can BAKKALCI 12 Ekonomi • Neo Liberalizm • Arz Yönlü Politikalar • Ekonomik Küreselleşme 1980’ler Politika • Liberalizmin yayılması • Dışa Açılma • Yeni Korumacılık Berlin Duvarı’nın yıkılması • Avrupa Tek Senedi 1987 • Marksist ekonomilerin çöküşü • 24 Ocak Kararları • Liberalizm • Tam üyelik başvurusu Yrd. Doç. Dr. Ahmet Can BAKKALCI Teknoloji • IBM PC • Macintosh • Windows 13 1990’lar Yrd. Doç. Dr. Ahmet Can BAKKALCI 14 Ekonomi 1990’ler Politika Teknoloji • Soğuk Savaşın Bitmesi • Almanya Birleşmesi • Soğuk Savaşın Bitmesi • Pentium • DVD • www • Maastricht • Kopenhag Anlaşmaları • Gümrük Birliği Yrd. Doç. Dr. Ahmet Can BAKKALCI 15 AVRUPA BİRLİĞİ ULUSLARARASI İLİŞKİLER EKONOMİ SİYASET KÜLTÜR SOSYOLOJİ Yrd. Doç. Dr. Ahmet Can BAKKALCI 17 ATOM BOMBASI Yrd. Doç. Dr. Ahmet Can BAKKALCI 18 Avrupa Birliği Demokratik Avrupa ülkelerinin oluşturduğu bir aile 28 Üyeli bir entegrasyon Bağımsız Birlik, bağımlı üyeler Yrd. Doç. Dr. Ahmet Can BAKKALCI 19 MONNET- SCHUMAN DEKLARASYONU Fransız Dışişleri Bakanı Robert SCHUMAN (1886-1963) Fransız parlamenter Jean MONNET (1888-1979) SCHUMAN, 9 Mayıs 1950 tarihinde ki bir konuşmasında birleşik Avrupa fikrini savunuyor. Amaç Avrupa’da savaş oluşmasını engellemek. Yrd. Doç. Dr. Ahmet Can BAKKALCI 20 • Nazi Almanya’sının siyasi ve ekonomik gücünü ortadan kaldırmak, yeni Almanya’nın barışçıl davranmasını sağlamak, • Jean Monnet ve Robert Schuman’ın “Demir-Çelik üretiminde Üst Kurul Denetimi” önerisi (9 Mayıs 1950), • Yeni bir Avrupa ilişkisi yaratmak, milliyetçi ve ulusal devlet anlayışına dayanan görüşleri önlemek, • Savaş yıkımları nedeniyle yaşanan ekonomik belirsizliği azaltmak, • İki süper güce politik ve ekonomik olarak birlikte karşı koyabilmek, • Batıda Sovyet tehdidini en aza indirmek amacıyla birleşmek, • Batının ekonomik yapılanmasını geliştirmektir. Yrd. Doç. Dr. Ahmet Can BAKKALCI 21 Altılar 1951 PARİS ANLAŞMASI Avrupa Kömür Çelik Topluluğu European Coal and Steel Community Be – Ne – Lux İtalya Almanya Fransa Yrd. Doç. Dr. Ahmet Can BAKKALCI 22 GENİŞLEME SÜRECİ 1973 1981 Danimarka İrlanda İngiltere 1986 Yunan. 1995 2004 Portekiz Avusturya GKRK Bulgaris. İspanya Finlandiya Çek Cum. Romanya İsveç Estonya Macaristan Letonya Litvanya Malta Polonya Slovakya Slovenya 23 2013 2007 Yrd. Doç. Dr. Ahmet Can BAKKALCI Map: Wikimedia Commons Hırvatistan Candidates: Izlanda FYR Makedonya Turkiye Sırbistan Karabağ Potansiyel üyeler: Arnavutluk Bosna Hersek Kosova* * under UNSCR 1244 ? MERKEZ ? Yrd. Doç. Dr. Ahmet Can BAKKALCI 24 Roma Antlaşması Rome Treaty Avrupa Ekonomik Topluluğu 1957 European Economic Community EURATOM Avrupa Atom Ajansı 1957 Ortak Tarım Politikası (1962) Common Agriculture Policy Yrd. Doç. Dr. Ahmet Can BAKKALCI 25 Önemli Gelişmeler Üye ülkelerin gümrük vergilerinin kaldırılması (1968) Avrupa Bölgesel Kalkınma Fonu (1975) European Regional Development Fund (ERDF) Avrupa Para Sistemi (1979) European Monetary System Yrd. Doç. Dr. Ahmet Can BAKKALCI 26 Avrupa Parlamentosu Avrupa Parlamentosu kuruluyor (1979) Avrupa Parlamenter seçimleri yapılıyor Her 5 yılda bir Yrd. Doç. Dr. Ahmet Can BAKKALCI 27 Avrupa Tek Senedi Single European Act Delor Raporu – Beyaz Kitap – Ortak Pazar için yol haritası (1985) Avrupa Tek Senedi (1986) Avrupa’da Soğuk Savaşın Sona Ermesi (1989) Almanya’nın birleşmesi (1990) Yrd. Doç. Dr. Ahmet Can BAKKALCI 28 Sovyetler Ayrılıyor Sovyetler Birliği dağılıyor (1991) Maastricht Antlaşması imzalanıyor (1991) Maastricht Antlaşması yürürlüğe giriyor (1993) Tek Pazar Kuruluyor (1993) Yrd. Doç. Dr. Ahmet Can BAKKALCI 29 Maastricht Antlaşması 1991 Avrupa Birliği’ni kuran Antlaşma – Anayasa Tek para kararı Single Currency Ortak Dış İşleri ve Güvenlik Politikası Common Foreign and Security Policy Ortak İçişleri ve Adalet Politikası Common Internal Security Policy Yrd. Doç. Dr. Ahmet Can BAKKALCI 30 MAASTRICHT KRİTERLERİ Fiyat İstikrarı % Düşük Faiz Haddi (düşük enflasyon) Kamu Finansmanı Disiplini 31 İstikrarlı Kur (Düşük kamu borçlanması ve Doç. Dr. Ahmet Can BAKKALCI bütçeYrd.açığı) Kopenhag Antlaşması 1993 Siyasi Kriterler Demokrasi – İnsan Hakları v.s Ekonomik Kriterler İşleyen piyasa ekonomisinin varlığı Rekabet baskısına karşı koyabilme Uyum Kriterleri – Hukuki Kriterler Müktesebat uyumu – (müzakere) Yrd. Doç. Dr. Ahmet Can BAKKALCI 32 Lizbon Stratejisi 2000 Avrupa Birliği’nin ekonomik alanda diğer endüstrileşmiş ülkeler ve ABD ile rekabet yapabilmesi amacıyla geliştirilmiştir Eğitimin bilgi çağına uydurulması Yeni yatırım ve araştırmaların yapılması Yrd. Doç. Dr. Ahmet Can BAKKALCI 33 URO 2002 17 ülkeli bir para sistemi Avrupa Merkez Bankası Ortak Para Politikası Yrd. Doç. Dr. Ahmet Can BAKKALCI 34 Avrupa Birliği Yrd. Doç. Dr. Ahmet Can BAKKALCI 35 Avrupa Birliği Ne Yapar? Vatandaşının Hayat Standardını Yükseltmek İçin Çalışır I. INOVASYON POLİTİKALARI II. DAYANIŞMA POLİTİKALARI / DAYANIŞMA III. BİRLİK BÜTÇESİ Yrd. Doç. Dr. Ahmet Can BAKKALCI 36 I. INOVASYON POLİTİKALARI Günlük hayatı geliştirmek için yeni teknolojiler; Toplum – Çevre – Sağlık – Enerji Çevre ve Sürdürülebilir Büyüme Enerji Yrd. Doç. Dr. Ahmet Can BAKKALCI 37 II. DAYANIŞMA POLİTİKALARI Dayanışma politikaları bölgesel kalkınmışlık farklarının kapatılması, istihdam ve sorunlu endüstrilerin geliştirilmesi için uygulanmaktadır. Bölgesel Yardımlar (Yerel – Bölgesel – Kırsal) Ortak Tarım ve Balıkçılık Politikaları Sosyal Politikalar (Serbest dolaşım – adil ücret – sendika – cinsiyet eşitliği – iş güvenliği – işçi sağlığı – çocuk, yaşlı, engelli bakımı) Yrd. Doç. Dr. Ahmet Can BAKKALCI 38 III. BÜTÇE Gümrük vergileri KDV’nin %1’i Üye ülke refah düzeylerine göre katkı Yrd. Doç. Dr. Ahmet Can BAKKALCI 39 Kim Neden Sorumlu ? Avrupa Birliği Tek Başına Gümrük Birliği’nden Tek pazarın rekabet yapısının korunmasından EURO kullanan ülkelerin para politikalarından Denizlerdeki biyolojik kaynakların korunmasından Ortak Ticaret Politikasından Birlik Yasalarının çıkarılmasından SORUMLUDUR Yrd. Doç. Dr. Ahmet Can BAKKALCI 40 Kim Neden Sorumlu ? Avrupa Birliği ve Üye Ülke Birlikte Ortak Pazarın uygulanmasından Lizbon stratejisinin yürütülmesinden Ekonomik ve sosyal uyumdan Tarım ve balıkçılık uygulamalarından Çevrenin ve tüketicinin korunmasından Ulaştırma – Enerji politikalarından Özgürlük – Güvenlik – Adaletten Araştırma Geliştirme – Teknoloji – Uzay araştırmalarından SORUMLUDUR Yrd. Doç. Dr. Ahmet Can BAKKALCI 41 Kim Neden Sorumlu ? Üye Ülke Sorumlu AB Koordinatör / Destekleyici İnsan sağlığının geliştirilmesi – korunması Endüstri Kültür Turizm Eğitim Yönetimde işbirliği Yrd. Doç. Dr. Ahmet Can BAKKALCI 42
