1. Giris - Gaziantep Ve Halep İllerindeki Akrilik İplik İşletmelerine

PİYASA ANALİZİ
Doç. Dr. Ömer Özçiçek
Piyasalar:
1. Para Piyasası
2. Sermaye Piyasası
3. Döviz Piyasası
4. Faktör Piyasaları
5. Vadeli Piyasalar
Ve piyasalar arası ilişkiler
Destekleyici Dersler
 Para ve Banka
 İstatistik 1
 İktisat
 Matematik
Yazık değil mi?
(başarının sırrı)
Dersler zamanında başlar ve zamanında
biter
 Başarıda belirleyici unsur gayrettir
 Öğrencilerin bunu bilip bir strateji
belirlemesi gerekir
 Not dilenme ve mazeret beyanı bu
stratejinin bir parçası olamaz.
 Amaç kişisel gelişim olmalıdır (?)
Kitap: Yatırım Analizi ve Portföy Yönetimi
Prof. Dr. Mehmet Baha Karan

Kısaca bu piyasalar serbest piyasa
ekonomisinin işlemesi için temel görev
olan fon (tasarruf) arzı ile fon talebinin
ilişki kurmasını sağlar. Bunun yanı sıra bu
piyasalar kişi ve kuruluşların mal ve hizmet
alımı ve üretimi için gerekli araçların
sağlanması, riski azaltmak ve yok etmek
imkanı sağlayan işlemlerin yapılmasını
sağlar.
Piyasalar:
1. Para Piyasası (kısa vadeli tahvil, repo vs)
2. Sermaye Piyasası (uzun vadeli tahvil,
hisse senedi)
3. Faktör Piyasaları (petrol, metal, gayri
menkul vs)
4. Döviz Piyasası
5. Vadeli Piyasalar (future, opsiyon, swap)
Para piyasası ve sermaye piyasasında orta
ve uzun vadeli tahviller borçlanma
senetleridir. Para piyasası kısa vadeli
olması açısından risk daha az, likiditesi
daha yüksektir.
Likidite bir mal veya varlığı (asset) ne
kadar kısa sürede arzu edilen başka bir
mal veya varlığa dönüştürülebileceğini
kasteder. Para en likit varlıktır.
Sermaye piyasası, orta ve uzun vadeli ödünç
verilebilir fonların menkul kıymetlerin alım
satımı suretiyle tasarruf sahiplerinden
yatırımcılara aktarılmasını sağlayan
ortamın, başka bir ifade ile yatırımcılar,
tasarruf sahipleri ve bunlar arasındaki fon
akımını sağlayan aracı kurum ve bankalar,
yatırım ortaklıkları ve yatırım fonları gibi
aracı ve yardımcı kuruluşlarından oluşan
modern finansman sisteminin adıdır.
Piyasa aktörleri
1) Kişiler
2) Şirketler




3)
Kamu


4)
Banka
Sigorta, emeklilik vs
Fonlar
Diğer Şirketler
Merkez bankası
Hazine
Uluslararası kuruluşlar
Dolaylı Finansman
Tasarruf
Fon talebi
olan
(Fon Fazlası)
Banka (aracı)
Dolaylı Finansman Aracıları
 Banka
 Sigorta, emeklilik, vs. şirketleri
 Fonlar
Doğrudan Finansman



Hisse senedi
Borçlanma senetleri
Ortaklık
Yatırım veya üretime tasarruf sahibi
kendisi fon sağlıyorsa.
Günümüzde söz konusu piyasalar
sözleşmelerin alım ve satımları şeklinde
işlemektedir.
Kişilerin yatırım amacı ile edindikleri, ortaklık
veya alacak hakkı sağlayan ve çıkarılması için
Sermaye Piyasası Kurulundan izin alınan kıymetli
evraklara menkul kıymet denir.
Bunlar hisse senetleri, hisse senedi türevleri,
geçici ilmühaberler, yeni pay alma
kuponları,Tahviller, tahvil türevleri, tahvil faiz
kuponları, hazine bonoları, katılma intifa
senetleri, kâr ve zarar ortaklığı belgeleri, banka
bonoları, banka garantili bonolar, finansman
bonoları, varlığa dayalı menkul kıymetler gelir
ortaklığı senetleri, gayrimenkul sertifikaları
Hisse senedi
1) Adi
2) İmtiyazlı
3) Oydan Yoksun
Tahvil
1) Kuponlu-kuponsuz
2) Teminatlı-teminatsız
3) Vergiden muaf…vs
Oydan Yoksun Hisse Senetleri (OYHS) ihracı için
kâr payında imtiyaz tanınması zorunludur. OYHS
sahipleri diğer ortaklarla birlikte, Kanun ve
tebliğlerde belirtilen miktarda birinci temettüden
payları oranında yararlanırlar. OYHS sahipleri
dağıtılan birinci temettüye ek olarak, kalan
kârdan, pay başına düşen birinci temettünün
esas sözleşmede (bu senetlerin imtiyazına ilişkin
olarak) belirtilen oranında kâr payı alırlar. OYHS
sahiplerine tanınan imtiyazlı kâr payı
ayrılmadıkça, başka yedek akçe ayrılmasına,
ertesi yıla kâr aktarılmasına ve yönetim kurulu
üyeleri ile memur, müstahdem ve işçilere kârdan
pay dağıtılmasına karar verilemez.
Sermaye Piyasası Kurulu
1. Sermaye piyasasının güven ve kararlılık içinde çalışmasını sağlamak ve
tasarruf sahiplerinin haklarını korumak,
2. Sağlanan güven ve kararlılık ortamı içinde mobilize edilen tasarrufları iktisadi
kalkınmanın emrine sunmak ve şirketleri sermaye bakımından halka açarak
mülkiyetin tabanını yaygınlaştırmak.
SPK

1. Her türlü menkul kıymetlerin halka arz ve satışını düzenlemek ve
denetlemek,

2. Halka arz olunan, menkul kıymetlere ilişkin bilgilerin halka tam ve
gerçeğe uygun olarak açıklanmasını sağlamak,

3. Şirketlerin halka açılmasını kolaylaştıracak kurumlar getirmek,

4. Sermaye piyasasını etkin bir şekilde denetleyecek bir kurum oluşturmak,

5. Sermaye piyasasında faaliyet gösteren yardımcı kurumları düzenlemek ve
disipline etmek, mahiyetleri itibariyle sermaye piyasası yardımcı
kuruluşlarının faaliyetleri ile bağdaşmayan bugün uygulanmakta olan bazı
işlemlere son vermek ve bugüne kadar yapılmış işlemlerin bir geçiş dönemi
içinde tedricen tasfiye edilmesini sağlamak,

6. Menkul kıymetler borsalarının çalışmasına elverişli bir ortam hazırlamak.

Borsa (securities exchange)
Tezgah üstü piyasa (over the counter)

Broker (simsar-aracı)

Menkul Kıymet Borsaları

Organize Menkul Kıymet Borsaları
Türkiye’de İMKB
• Amerika’da NYSE, AMEX, ve yerel borsalar
 Gerçek fiziksel müzayede salonları vardır
•

Tezgah Üstü (Over-the-Counter) Piyasa
•
•
Amerika’da NASDAQ
Birbirine bilgisayar terminalleri ve telefonla bağlanmış
bir aracılar ağı
Menkul Kıymet İhracı
Sermaye Piyasası Kurulundan izin alınır.
2) Birincil piyasada satış (primary)
3) İkincil piyasada satış (secondary)
1)
Fiyat belirleme, güven sorunu.
Yardımcı kuruluşlar: Yatırım bankası (underwriteryüklenim aracılığı), Takasbank (clearinghouse)
İMKB halka azr rehberi
Piyasalarda alışsatış açık artırma
şeklinde
gerçekleşir.
ALIŞ
SATIŞ
2.10
(5000)
2.20
(6000)
2.00
(7000)
2.30
(6500)
1.90
(8000)
2.40
(7500)
1.80
(5000)
2.50
(8000)
Vadeli Piyasalar
Sözleşmeler şimdi yapılır, mal veya menkul
kıymet takası gelecekteki bir tarihte
gerçekleşir. Amaç riski azaltmak veya
spekülasyon yapmak.
Spot Piyasalar
Arbitraj ve spekülasyon
Arbitraj hiçbir belirsizliğin olmadığı bir
işlem sonucu kazanç sağlamak.
Spekülasyon kişinin beklentilerin
gerçekleşmesi halinde kazanç
sağlamayı umarak bir pozisyona
girmesi.




Menkul kıymet tanımı
Hisse senedi ve tahvil ihracı
SPK ve diğer yardımcı kuruluşlar
Borsa ve alım satım