Eksantrik Kuvvet

Fizyolojik Yaklaşım


Kas kasılması sırasında ortaya çıkan gerilim
Bir kasın veya kas grubunun bir dirence karşı
koyabilmesi
2
Fizikte kuvvet


Cisimlerin şekillerini konumlarını ve harekelerini
değiştiren etki
İç kuvvet-dış kuvvet
3
Dış kuvvet
Yer çekimi kuvveti
 Sürtünme kuvveti
 Eylemsizlik kuvveti
 Rakibin kuvveti

4

İç kuvvet
◦ Hareketi meydana getiren kasların ürettiği gerilim
ile üretilen iş
5
İnsan hareketleri bu iki kuvvetin karşılıklı
etkileşimi ile gerçekleşir
6

Maksimal Kuvvet:
◦ İstemli bir kasılma sırasında kas-sinir sisteminin ortaya
koyduğu en yüksek kuvvet düzeyi
7

Çabuk Kuvvet (patlayıcı kuvvet):
◦ En kısa zaman aralığında en yüksek kuvveti oluşturabilme
8

Kassal Dayanıklılık:
◦ Uzun bir zaman aralığında kasların kasılmayı sürdürebilmesi
9

3. Sınıflama (kasılma özelliklerine göre)
◦ İzometrik kuvvet
◦ İzotonik kuvvet
◦ İzokinetik kuvvet
10

İzometrik Kuvvet:
◦ Kas kasılması sırasında direncin hareketsiz
kalması ve kasın kasılma sırasında boyunda bir
değişim olmaması
◦ Statik bir kuvvettir ve eklemlerde hiçbir hareket
gözlemlenmez
11

İzotonik Kuvvet:
◦ Kasılma sırasında kas boyunda değişim olması
◦ İki çeşittir: konsantrik ve eksantrik kuvvet
12

Konsantrik Kuvvet:
◦ Kasılma sırasında direnç kas grubunun ürettiği
kuvvetten daha düşük
◦ Kas boyunda kısalma oluşur ve eklemde ve
kemikte hareket oluşur
13

Eksantrik Kuvvet:
◦ Kasılma sırasında kas boyunda uzama oluşur ve
kasılma sırasında yer çekimine karşı koyulur
◦ Eklemde ve kemikte yine bir hareket söz
konusudur
14
15

İzokinetik Kuvvet:
◦ Bir kas grubunun değişmeyen hızda tüm hareket
genişliği içinde maksimal olarak kasılması
◦ Kasılma sırasında kasılma hızı sabittir
◦ Genellikle elektro-mekanik araçlarla uygulanabilir
16

Kas kuvveti
◦ Sinir sistemi, endokrin sistem ve kasın ortaklaşa bir
bütün olarak çalışması yanısıra
 Yaş, cinsiyet, biyolojik olgunlaşma, fiziksel aktivite düzeyi
ve genetik etmenler tarafından belirlenir
17

Çocukluk dönemi boyunca kas kuvveti iki
cinsiyette de yaşla birlikte artar
◦ Temel nedenleri
 Vücut ağırlığının artması
 Boy uzaması
 Bunlara bağlı olarak kas kitlesi artışı
18
19
20
21
22
23

Ergenlik döneminde erkeklerin kas kuvvetindeki
artış ivme kazanır
◦ Özellikle 13-14 yaşlarından itibaren erkeklerde kas
kuvveti daha yüksektir
◦ Kas kuvvetindeki cinsiyet farklılığının maksimum boy
uzama hızı döneminde belirginleştiği gözlenmiştir.
24
25
26

Biseps ve Quadriseps kas kuvveti
değerlendirilen çalışmada
◦ 8-17 yaşları arasındaki 50 kız ve 50 erkek çocukta
◦
◦ Quadrisep kas kuvvetinin iki cinsiyette de boy ve kilo
ile korelasyon gösterdiği
◦ Erkeklerde ek olarak testesteron düzeyinin de kas
kuvvetinde önemli rol oynadığı belirlenmiştir.
Round ve ark, 1999, Ann Hum Biol
27
Erkeklerde PHV yılda 11.5 cm ile 13.4 yaşta gerçekleşti
Kızlarda PHV yılda 9.7 cm ile 12.2 yaşta gerçekleşti
Annals of Hum Biol, 1999
28
Annals of Hum Biol, 1999
29
Annals of Hum Biol, 1999
30
Annals of Hum Biol, 1999
31
Annals of Hum Biol, 1999
32

Kas kuvveti gelişimindeki en önemli etkenlerden
birisi de biyolojik olgunlaşma ile oluşan hormonal
uyumlardır
◦ 4-11 yaşları arasındaki sağlıklı erkek çocukların
testosteron düzeylerinin değişmediği
◦ 11 yaşından itibaren ise artış görüldüğü belirtilmiştir
◦ Bu durum cinsel gelişimle birlikte kuvvet gelişiminin
arttığının göstergesidir
◦ 13-14 yaşından itibaren ise kuvvet gelişiminde
cinsiyet farklılığı
Ramos et al 1998, Int J Sp Med
33


Amaç 1: Diz ekstansör kuvveti ile serum anabolik hormon
düzeyinin incelenmesi
Amaç 2: Cinsel olgunlaşmanın farklı evrelerinde kas kuvveti
düzeylerinin belirlenmesi
Ramos ve ark., 1998
Int J Sport Med 34
Int J Sport Med, 1998
35
Int J Sport Med, 1998
36


Biyolojik olarak erken olgunlaşan çocuklar, geç
olgunlaşanlardan daha kuvvetlidir
Kız çocuklarda yapılan bir çalışma (11-14 yaş)
◦ Olgunlaşma gövde fleksiyonun kuvvetindeki farklılığın
%23’ünden
◦ Durarak uzun atlama performansının ise %17’sinden
sorumludur.
Volver et al 2000
J Sport Med Phys Fit 37

Erken olgunlaşan çocukların daha kuvvetli olmasının
nedenleri....:
◦
◦
◦
◦
◦
◦
Vücut boyutlarındaki artış
Sinir sistemi gelişimi ve kontrolünün artması
Kas dokusu özellikleri
Kas lifi tipi dağılımı
Kas içi yağ miktarı
Kaldıraç sistemindeki değişiklikler
Koşar ve Demirel, 2004
38

Spor yapan çocuklarda kas kuvveti ve dayanıklılığı
spor yapmayan yaşıtlarından daha yüksek
◦ Futbol takımlarında oynayan 11 yaşındaki erkek çocukların
kavrama kuvveti,
◦ bacak ekstansiyonu,
◦ sırt ve abdominal kasların izometrik kuvveti
◦ Futbol oynamayan yaşıtlarından daha yüksek
39
J Appl Physiol, 1999
40
J Appl Physiol, 1999
41
J Appl Physiol, 1999
42

Ergenlik öncesinde ve sırasında yapılan kuvvet
antrenmanları kas kuvvetini arttırmaktadır:
◦ Motor ünite aktivasyonunda artış
◦ Kaslar arası koordinasyonda artış
◦ Motor beceri koordinasyonundaki artış
43
Farklı Yaş grupları İçin Çok Yönlü gelişim ve Özel Antrenman
Evreleri
Antrenman
Dönemlemesi
Çok Yönlü gelişim antr.
6-14 yaş
Başlangıç
6-10 yaş
Ergenlik
öncesi
Sporsal
Biçimlendirme
11-14 yaş
Ergenlik
Özel antr.
15 yaş +
Özelleşme
15-18 yaş
Post-puberte
Adölesan
Yüksek verim
19 yaş +
Olgunluk
Bompa, 1999
44
Spor türüne
özgü kuvvet
16+
Hipertorfi Ant. 14
yaş sonrası
Postürü koruyan kasların
kuvveti (12-14 yaş)
Düşük dirençlerle branş tekniklerine
yönelik kuvvet (10-12 yaş)
Hafif ağırlıklarla atma ve sıçrama kuvveti (610 yaş)
Hafif ağırlıklarla ve çok tekrara dayalı kuvvette
devamlılık (6-10 yaş)
Teknik öğretimine yönelik ağırlıksız kuvvet antrenmanları (4-6
yaş)
45

Kuvvet geliştirici bir antrenman söz konusu
değildir
◦ Ek ağırlık olmaksızın teknik eğitime yönelik kuvvet
hazırlık çalışmaları
 Cimnastik karekterinde çalışmalar
 Çekme-itme çalışmaları
 Koşu ve sıçramalar
46


Kuvvette devamlılık çalışmaları öncelik
kazanmalıdır
Daha sonra çabuk kuvvet çalışmalarına
geçilmelidir
47

Oyun ve yarışmalarla yapılabilir
◦ Kendi vücut ağırlığı ile
◦ Çekme, itme, tırmanma, sallanma
◦ Sağlık topu, kasalar, banklar kullanılabilir
48


Daha amaca yönelik olmalıdır
Yine oyun ve yarışma formatında olabilir
◦ İtme, tırmanma gibi alıştırmalar zamana karşı ya da
tekrar sayısıyla yapılmalıdır
 20-30sn, 8-10 kez gibi
49

Teknik becerilerin ağır bastığı spor türlerinde
(jimnastik, paten, tramplen ya da yüzme gibi)
◦ I. okul çağından başlayarak özel kuvvet çalışmalarına
başlanmalıdır
◦ Kuvvette devamlılık ve çabuk kuvvet çalışılmalıdır
 Çok yönlü sıçramalar, çıkış alıştırmaları, reaksiyon süratini
geliştirici alıştırmalar, fırlatma atma alıştırmaları gibi
 Dairesel antrenman yapılabilir
50

Kendi vücut ağırlığı yada çok az ek ağılıklarla
devam edilebilir
◦ Barda kendini çekme, bar yada paralelde asılı kalma,
amut, şınav, sıçramalar
◦ Karın ve sırt kaslarının kuvvetlendirmek de
önemlidir
51

Dairesel antrenmanlarla kuvvette devamlılık
◦ Maksimal tekrar sayısının %50’sinde çalışılabilir
◦ Tekrar sayıları arttırılabilir

Çabuk kuvvet çalışmalarında yüklenme
arttırılır
◦ Böylece maksimal kuvvet çalışmalarına hazırlık
yapılır
52

Çok yönlü kuvvet çalışması yapılmalıdır
◦ Branşa özgü çalışmaya geçilebilir
◦ En fazla 10 kez kaldırılabilen ağırlıkla 10 tekrara
dayalı program çıkarılabilir
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
10
0