Adı: Soyadı: Sınıf: …/… No: 2012-2013 EĞİTİM ÖĞRETİM YILI SOLAKLI ATATÜRK İLKÖĞRETİM OKULU FEN VE TEKNOLOJİ DERSİ 8/A SINIFI II. DÖNEM 1.YAZILI YOKLAMA A GRUBU A 8p Cümle doğru ise D, yanlış ise Y harfini yazınız. Aşağıdaki boşlukları uygun kelimeleri bularak doldurunuz. 1-Duyamadığız sesler var mıdır? EVET 2-Ses uzayda yayılabilir mi? HAYIR 3-Ses insanın kulağına zarar verebilir mi? EVET Bir ses dalgasında tepe ve çukur noktalar arasındaki mesafenin Y iki katına ‘’genlik’’ denir. Ses dalgaları soğuk maddede daha hızla yayılır. Sesin frekansı arttıkça sesin şiddeti de artar. Sesin ince yada kalın olması sesin yüksekliği olarak adlandırılır. Frekansı 20 Hz’den düşük olan seslere ultrason denir. Bir ses dalgası, ortam taneciklerinin sırasıyla sıkıştırılması ve ayrılmasıyla oluşturulur. Genliği büyük olan bir ses dalgasının şiddeti de büyüktür. Bir ses dalgasının yüksekliği dalganın frekansına bağlıdır. B 3) 4-Sesten hızlı hareket edebilen uçak var mıdır? EVET 5-Ses, enerjiye sahip midir; EVET Yukarıdaki soruların yanına “Evet” veya “Hayır” yazarak cevaplayın.(5P) 4) Aşağıda verilen ses dalgalarına göre soruların doğru cevaplarını boşluklara yazınız. (5 p) 5p 1) 1 saniyede, bir noktadan geçen dalga sayısına ……………………………. denir. 2) Ses şiddeti, sesin ………………………………………….. bağlıdır. 3) Boş şişeye vurduğumuzda ………………………….ses , içi su dolu şişeye vurduğumuzda ……………………..ses çıkar. 4) Ses düzeyi birimi ………………….....dir. a) İnce sesler:…C-B……… b) Kalın sesler:…A-D…….. c) Şiddetli sesler:…C-D…………. d)İnce ve şiddetli ses:…C……………….. e)Kalın ve düşük şiddetli ses:……A…………….. 5)Aşağıda içlerinde farklı miktarda aynı cins sıvı bulunan dört adet şişe verilmiştir.(5P) 5) Işık sesten daha .......................... yayılır. C Aşağıdaki soruları cevaplayın. Puan 1-) Şekildeki ksilofon ile ilgili sorulan soruların cevaplarını yazınız. K L M N ( 5 x 2 = 10 Puan) a) En kalın ses kaç numaralı düzlemden çıkar? ………1……………… b) En ince ses kaç numaralı düzlemden çıkar? ……………………8…… Şişelerin doluluk oranlarını dikkate alarak aşağıdaki sorular yanıtlayınız(Üflemeler ve vurmalar eşittir.) Şişelere vurulduğunda en kalın ses hangi şişeden çıkar? ………K…… Şişelere üflendiğinde en kalın ses hangi şişeden çıkar? ………N…… Şişelere vurulduğunda hangi şişeden çıkan sesin frekansı en küçük c) Frekansı en büyük olan düzlem hangisidir? ……………8…………… olur? ………K………. d) Frekansı en küçük olan düzlem hangisidir? ………………1………… Şişelere üflendiğinde frekansı en az olan ses hangi şişeden çıkar? 2 numaralı düzlemden Re notası elde ediliyorsa kalın Do kaç numaralı ………………………N………… düzlemden elde edilir? Şişelere üflendiğinde çıkan seslerin en tizden pese doğru sıralaması ……………1…………… nasıl olur?......... ……K>L>M>N……………… 2-) Şekildeki kaplarda kütleleri eşit, farklı sıcaklıklarda su bulunmaktadır. Bu kaplar 25oC sıcaklıktaki bir odaya konuluyor. Buna göre 6-) Aşağıdaki tabloda kavramlar verilmiştir..Bu tabloya göre aşağıdaki soruları cevaplandırınız.(5 p) aşağıdaki soruları cevaplandırınız. ( 2 x 5 = 10 p ) 1.Yumuşak su 2.Tortu 3.Magnezyum 4.Reçine 5.Kalsiyum 6.Sodyum 7.Su arıtımı 8.Sert su 9.Klorlama a.Suyun mikroplardan arındırılması işlemidir. ( 7.Su arıtımı ….) b.Suyun sertliğinin giderilmesinde kullanılan maddedir. (4.Reçine A) Hangi kaplarda bulunan su çevreye ısı verir? ……2-3………… B) Hangi kaplarda bulunan su çevreden ısı alır? ………4-1……… C) Hangi kaptaki su en fazla ısı vermiştir? ……2………… c.Suya sertlik veren iyonlardır. ( ………………………….) d.Suyun sertliğinin giderilmesinde kullanılan iyondur. ( …………………….) e.Sağlıklı su elde etme yöntemidir. ( ……………………….) 7-) Bir dağ yamacından bağıran çocuk, sesinin yankısını 6 saniye sonra duymaktadır. Sesin havada yayılma hızı 340m/s olduğuna göre; çocuk dağdan kaç metre uzaktadır?(7p) D.Aşağıdaki sorularda uygun seçeneği işaretleyin. Uzunlukları eşit, kesit alanları arasındaki ilişki K>L>M olan aynı maddeden üretilmiş K, L ve M tellerine eşit şiddette vuruluyor. 1) Teller çıkan seslerin frekansı arasındaki ilişki aşağıdakilerden hangisi gibi olur? A) K>L>M B) M>L>K C) M>L=K D) M=L=K 2) P,R ve S ses dalgaları 1 saniyelik zaman diliminde ölçülmüştür. P,R ve S ses dalgaları için aşağıdaki yorumlardan hangisi yanlıştır? (5 p) A) En şiddetli ses P sesidir. B) Şiddeti en az olan ses R sesidir. C) En tiz ses R sesidir. D) En pes ses S sesidir 3-) Zehra, diyapazonlardan ilk önce en kalın ses çıkaranına daha sonra ise en ince ses çıkaranına vuruyor. Zehra sırası ile hangi iki diyapazona vurmuştur? A) IV ve I B) II ve III C) I ve II D) III ve IV 4-) - I. Ses dalgalar halinde yayılır. II. Bir kaynaktan uzaklaştıkça ses şiddeti azalır. III. Titreşen her cisim ses çıkarmaz. Yukarda verilenlerden hangileri doğru değildir? (5 p) A) I ve II B) II ve III C) yalnız III D) I,II ve III 5-) I. Erkek sesinin kadın sesinden kalın olması II. Yağmurlu günlerde önce yıldırım sonra da gök gürültüsünü duymamız . Yukarıda verilen durumlar sesin hangi özelliği ile açıklanabilir? (5 p) I II A) Frekans Şiddet B) Enerji Frekans C) Şiddet Frekans D) Frekans Hız 6-) Bir ortamdan yayılan sesin hızı, ortamla ilgili aşağıdaki niceliklerden hangilerine bağlı değildir? (5 p) I. Yoğunluk II. Hacim A) I ve III B) II ve IV III. Sıcaklık IV. Kütle C) II,III ve IV D) I,II,III ve IV 7-) Ses, aşağıdaki ortamların hangisinde daha hızlı yayılır? (5 p) A) Tuzlu suda B) Derinliği fazla olan gölde C) Sıcaklığı 20° 0 olan havada D) Sıcaklığı 0° 0 olan demiryolu rayında 8-) Fatma bir kısmı su ile dolu şişeye 1. şekilde üflüyor. 2. şekilde ise bir çubuk ile vuruyor. Fatma şişeyi üflediğinde çıkan sesin ince olduğunu, şişeye vurduğu zaman ise çıkan sesin kalın olduğunu gözlemliyor. Aynı miktarda su dolu şişenin üfleyince ve vurunca farklı sesler çıkarmasını aşağıdakilerden hangisi ile açıklarız? (5 p) A) Şişeye vururken uyguladığı kuvvet, şişeyi üflerken uyguladığı kuvvetten fazla olduğu için farklı sesler çıkmıştır. B) Şişeye vurduğunda titreşen hava, üflediğinde ise titreşen şişe ve sudur. Hava miktarı az olduğundan kalın, su miktarı fazla olduğundan ince ses çıkmıştır. C) Şişeye vurduğunda titreşen şişe ve su, üflediğinde ise titreşen havadır. Hava miktarı az olduğundan ince, su miktarı fazla olduğundan kalın ses çıkmıştır. D) Şişeye vurduğunda ve üflediğinde çıkan seslerin frekansları aynı olduğu için farklı sesler çıkmıştır. 9-) Aşağıdaki çizelgede özdeş ısıtıcılarda ısıtılan bir sıvının farklı kütlelerinin “sıcaklık - zaman” ölçümleri verilmiştir. Çizelgedeki bilgilere göre A, B ve C cisimlerinin kütleleri arasındaki ilişki nasıldır? (5 p) A) A=B=C B) C>A>B C) B>A>C D) B>C>A 10-) Bir araştırmacı hiçbir anormal hava koşulunun olmadığı bir günde Ihlara vadisinde ses ile ilgili yapmış olduğu araştırma sonuçlarını aşağıdaki çizelgedeki gibi not ediyor. Deneme Etkinlik Zamanı Yankı süresi 1 Sabah 7.30 6 saniye 2 Öğle 12.30 4 saniye 3 Akşam 19.30 7 saniye 4 Gece 23.30 8 saniye Tablodaki verileri incelediğinizde bu araştırmacı ses ile ilgili hangi bilgiyi araştırmak istiyor? (5 p) A) Sesin yankılanması için gerekli yüksekliği B) Doğa ortamında sesin yayılma hızını C) Sesin yankılanmasının sebebini D) Sesin yayılma hızının sıcaklık ile ilişkisini Başarılar Dilerim İsmail GÜMÜŞAY Fen ve Teknoloji Öğretmeni