Yasalar karşısında insan, başkalarının hakkına tecavüz ettiği zaman

BAŞHUKUK MÜŞAVİRLİĞİ VE MUHAKEMAT GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Yasalar karşısında insan, başkalarının
hakkına tecavüz ettiği zaman suçludur.
Etiksel olarak ise bunu aklından geçirdiği
anda bile suçludur.
Immanuel Kant (1724-1804)
BAŞHUKUK MÜŞAVİRLİĞİ VE MUHAKEMAT GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Neden Etik Komisyon
OECD tavsiye kararı ve 4. gözden geçirme raporundaki
taahhütler çerçevesinde,
Neden Etik
Komisyon
Çağdaş ülkelerdeki uygulamalar gözetilerek,
Kamu görevlilerinin görevlerini yürütürken uymaları
gereken etik davranış ilkelerini belirlemek,
Bu ilkelere uygun davranış göstermeleri açısından
onlara yardımcı olmak
Görevlerin yerine getirilmesinde adalet ilkesine zarar
veren, toplumda şüphe ve güvensizlik yaratan
durumları ortadan kaldırarak kamu yönetimine halkın
güvenini artırmak amacıyla
25/05/2004 tarih ve 5176 sayılı, Kamu Görevlileri Etik
Kurulu Kurulması Ve Bazı Kanunlarda Değişiklik
Yapılması Hakkında Kanun düzenlenmiştir.
BAŞHUKUK MÜŞAVİRLİĞİ VE MUHAKEMAT GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Neden Etik Komisyon
Anılan Yasa çerçevesinde faaliyetlerde bulunmak üzere,
Genel Müdürümüzce 10/01/2005 tarihinde Etik Komisyon
oluşturulmuştur.
Neden Etik
Komisyon
13.04.2005 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan ve
yayımı tarihinde yürürlüğe giren Kamu Görevlileri Etik
Davranış İlkeleri ile Başvuru Usul ve Esasları Hakkındaki
Yönetmeliğin
“Etik Komisyonu” başlıklı 29 ncu maddesinin birinci
fıkrasında,
9Kamu kurum ve kuruluşlarında etik kültürünü
yerleştirmek ve geliştirmek, personelin etik davranış
ilkeleri konusunda karşılaştıkları sorunlarla ilgili
olarak tavsiyelerde ve yönlendirmede bulunmak ve
etik uygulamaları değerlendirmek üzere kurum veya
kuruluşun üst yöneticisi tarafından kurum içinden en
az üç kişilik bir etik komisyonu oluşturulacağı
hüküm altına alınmıştır.
BAŞHUKUK MÜŞAVİRLİĞİ VE MUHAKEMAT GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Neden Etik Komisyon
Komisyonumuz, anılan Yönetmeliğin;
9 Kamuda etik kültürünü yerleştirmek,
Neden Etik
Komisyon
9 Kamu
görevlilerinin
görevlerini
yürütürken
uymaları
gereken
etik
davranış
ilkelerini
belirlemek,
9 Bu ilkelere uygun davranış göstermeleri açısından
onlara yardımcı olmak
9 Görevlerin yerine getirilmesinde
™ adalet,
™ dürüstlük,
™ saydamlık
™ tarafsızlık ilkelerine zarar veren ve toplumda
güvensizlik
yaratan
durumları
ortadan
kaldırmak suretiyle,
BAŞHUKUK MÜŞAVİRLİĞİ VE MUHAKEMAT GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Neden Etik Komisyon
9 Kamu yönetimine halkın güvenini artırmak,
Neden Etik
Komisyon
9 Toplumu kamu görevlilerinden beklemeye hakkı
olduğu davranışlar konusunda bilgilendirmek
9 Kurula başvuru usul ve esaslarını düzenlemektir”
şeklinde ifade edilen 1. maddesinde yer alan amaç
doğrultusunda,
™ Etik mevzuatı, Avukatlık meslek kurallarını ve
Meslek etiğini duyurmayı,
etik kültürün
geliştirilmesi ve korunması hedefine yönelik
araştırmalar yapmayı ve bu konuda etkinlikler
düzenlemeyi İLKE EDİNMİŞTİR.
BAŞHUKUK MÜŞAVİRLİĞİ VE MUHAKEMAT GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Neden Etik Komisyon
Neden Etik
Komisyon
Komisyon üyesi arkadaşlarımla birlikte
amatör bir ruh ve heyecanla hazırlamaya
çabaladığımız etik içerikli web sayfamızda
sizlerin katkılarıyla daha iyiyi daha yararlıyı
yakalayarak hedeflediğimiz amaçlara
ulaşacağımıza inanıyor ve etik değerlerin
yükselen değerler haline geldiği bir Türkiye
diliyoruz..
Web sitemizden bir görünüm
BAŞHUKUK MÜŞAVİRLİĞİ VE MUHAKEMAT GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Neden Etik Yasa ve Kurallar
Bilimin ve teknolojinin kaydettiği çok hızlı gelişmeler
çağımızın bilgi çağı olarak adlandırılmasına neden
olmuştur.
Neden Etik
Yasa ve Etik
Kurallar
Bilgi ve iletişimdeki bu gelişmeler aynı zamanda
insanların bilgiye ulaşmasını da kolaylaştırdığından
artık insanlar hem kendi ülkeleri dışındaki gelişmeleri
hem de kendi ülkelerindeki kamu gücünü kullanan
kişilerin davranışlarını etkin olarak izleme,
Bu kişilerin salt hukuka uygun davranışlarını değil
aynı zamanda onların toplumda kabul gören genel
ahlak kuralları ile mensubu oldukları toplumsal
grupların yada meslek gruplarının kendi içinde uyması
gereken
ahlak
kuralarına
uygun
davranıp
davranmadığını denetleme imkanı bulmaktadırlar.
Gelinen bu noktada, halka denetleme olanağı sunmak
bir zorunluluk halini almıştır.
BAŞHUKUK MÜŞAVİRLİĞİ VE MUHAKEMAT GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Neden Etik Yasa ve Kurallar
Yönetimde etik değerlere işlerlik kazandırılmasında
hukuk sisteminin sağlıklı işlemesi şarttır.
Neden Etik
Yasa ve Etik
Kurallar
Vatandaşlar kamu görevinin kamu yararına uygun
kullanıldığını bildiklerinde kamu kurumlarına güven
artar.
Daha şeffaf bir kamu yönetimi talebi günümüzde pek
çok ülkede kamu görevlilerinden beklenen temel
değerler dizisi ve davranış kuralları gibi etik altyapı
unsurlarının mevzuata dahil edilmesini gerektirmiştir.
Saydam devlet kavramını tanımlayan etik değerlerin
kurallarını belirleyen etik yasaları bu gün öncelikli bir
gereksinim haline gelmiştir.
Ülkemizin uluslararası göstergelerde etik davranışlara
ilişkin görünümü oldukça kötüdür.
BAŞHUKUK MÜŞAVİRLİĞİ VE MUHAKEMAT GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Neden Etik Yasa ve Kurallar
Neden Etik
Yasa ve Etik
Kurallar
Ülkelerin etik görünümleri iç ve dış kamuoyunda
giderek daha çok önem kazanmakta ve ülkelerarası
değerlendirmelerde en çok bakılan konuların başında
gelmektedir.
Ülkemizde demokratik ve şeffaf yönetimin gereği
olarak eşitlik, tarafsızlık ve açıklık ilkelerine uygun
olarak kişilerin bilgi edinme hakkını kullanmalarına
ilişkin esas ve usulleri düzenlemek amacıyla
09.10.2003 tarihinde 4982 sayılı Bilgi Edinme Hakkı
Kanunu kabul edilmiştir.
Bilahare 25/05/2004 tarih ve 5176 sayılı, Kamu
Görevlileri Etik Kurulu Kurulması Ve Bazı Kanunlarda
Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun düzenlenmiş ve
Etik davranış ilkelerini belirlemek, uygulamayı
gözetmek ve etik kültürü yerleştirmek amacıyla Kamu
Görevlileri Etik Kurulu faaliyete başlamıştır.
BAŞHUKUK MÜŞAVİRLİĞİ VE MUHAKEMAT GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Etiğin Etimolojisi (Kökeni)
Etik, Yunanca “Ethos”
Etiğin
Etimolojisi
(Kökeni)
Latince “mos”
Arapça “hulk” kelimelerine dayanmakta olup, “hulk”
“huy” anlamına gelmektedir.
İngilizce’de ahlak kelimesinin
Yunanca “ethos”dan,
karşılığı
“ethics”
Yine İngilizce’de“morality” kelimesi Latince “mos”
kelimesinden gelmektedir
Türkçe’de ise “ ahlak ”, “töre bilimi ”, “ahlaki ,ahlakla
ilgili” anlamına gelmektedir.
BAŞHUKUK MÜŞAVİRLİĞİ VE MUHAKEMAT GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Etiğin Etimolojisi (Kökeni)
Etiğin
Etimolojisi
(Kökeni)
“Ethos” sözcüğü birbirinden oldukça farklı birçok
anlama işaret etmektedir. Yunanca’da çoğul olarak
kullanıldığında genellikle bir kişinin esas yeri yurdu,
kaldığı yer, ikamet ettiği ev, bark, memleket demektir.
Sözcüğün gene genellikle çoğul olarak kullanıldığında
karşılaştığımız anlamları; alışkanlıkları, geçmişten
uzana gelen birikimleri, insan davranışlarının alışıldık,
bildik tarzlarını, töreleri, adetleri v.b. kapsar.
Sözcüğün üçüncü bir öbekte karşımıza çıkan anlamları
ise, töresel-ahlaksal bilinç, töresel-ahlaksal inanç ve
davranışlar, tutumlar; töresel-ahlaksal karakter,
töresel-ahlaksal alanın kendisidir.
BAŞHUKUK MÜŞAVİRLİĞİ VE MUHAKEMAT GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Etiğin Etimolojisi (Kökeni)
Etiğin
Etimolojisi
(Kökeni)
Töresel olan, ethos ya da öteki deyişle ahlak, insanlık
tarihinin başlangıç dönemlerinde esas olarak yaşama
alışkanlığına uygun olana, hayatın vazgeçilmez
gerekliliğinin belirlediği töre ve adetlere, kısacası
insanların birbirleriyle kurdukları pratiğe düğümlenmiş
olan davranış ve tutumlara indirgenmişti.
Bu davranışlar, o başlangıç aşamasında, tek tek
insanların
iç dünyasından kaynaklanan; manevi
ihtiyaçlara cevap verme gibi bir işlev taşımayıp,
insanların yaptıkları üretimin ve birlikte yaşama
pratiklerinin
yarattığı,
nesnel
koşulların
gerekliliklerince belirlenmekteydiler.
BAŞHUKUK MÜŞAVİRLİĞİ VE MUHAKEMAT GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Etiğin Etimolojisi (Kökeni)
Etiğin
Etimolojisi
(Kökeni)
Bu tek tek insanların manevi ihtiyacı, öznel ahlaksal
bilinç, Platon ve Aristotales’in kesin bir şekilde dile
getirdikleri gibi, ağır ağır “alışkanlıkların gelişmesi”,
egzersiz (alıştırıcı-öğretici çalışmalar) ve eğitimle,
başka türlü söylemek gerekirse, törelerin, adet ve
geleneklerin pratikte öğrenilmesi ve uygulanması
süreçleriyle ve bir sosyal kolektifin, bir klanın,
kabilenin, boyun kendi topluluğunun tek tek üyeleri
üzerinde
yaptığı
eğitici,
yetiştirici
etkinin
belirginleşmesiyle birlikte ortaya çıkmaya başlar.
Ethos kavramının etimolojisi, içerdiği ve birbirine
bağladığı anlamlarla, bizi ahlaksal olanın maddi
kökenlerine kadar götürmekle kalmaz, ahlaksal olanın,
hayatın bu en ilkel aşamasından, en üst düzlemdeki
karmaşık gelişmişlik düzenine kadar uzana gelen
gelişmesini anlamamızı da kolaylaştırır.
BAŞHUKUK MÜŞAVİRLİĞİ VE MUHAKEMAT GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Etik Nedir ?
ETİK birey ve grupların davranışlarını düzenleyen
ilkeler ve standartlar topluluğudur.
Etik Nedir ?
Neyin doğru neyin yanlış olduğunu öğrenmeyi ve
doğru olanı yapmayı içerir. Bu nedenle de yönetim
faaliyeti ile doğrudan ilgilidir.
ETİK İLKELER karmaşık İnsan etkileşimlerinde iyi ve
kötü unsurları ayırt etmede kullanılabilecek faydalı
araçlardır.
Son zamanlarda etik; siyaset, yönetim, iş ve meslek
hayatında uyulması gereken kurallar ve ilkeler bütünü
biçiminde daha yoğun olarak kullanılmakta ve ele
alınmaktadır.
Bugün evrensel bir etik ya da global bir etik
geliştirmek girişimleri de ortak normlar peşindedir.
BAŞHUKUK MÜŞAVİRLİĞİ VE MUHAKEMAT GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Etiğin Farklı Kavramsal İçerikleri
Etik Nedir ?
Belirli bir kültürde belirli bir zamanda egemen olan
iyiye kötüye dair genel olarak yapılması yapılmaması
gerekenlere ilişkin anlayışlar. Bu yazılı olmayan
kültürel norm sistemleri için AHLAK kelimesini
kullanabiliriz.
Belirli amaçlarla oluşturulan bazı yazılı norm sistemleri
yada norm kotları söz konusu amaçla ilgili olarak
türetilir.Yada mevcut olanlardan seçilen ve belirli
usullerle çoğu zamanda konsensusla kabul edilen
normlardan oluşur. MESLEK ETİKLERİ bağlamındaki
etik sözcüğü bu anlamda kullanılır.
BAŞHUKUK MÜŞAVİRLİĞİ VE MUHAKEMAT GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Etiğin Farklı Kavramsal İçerikleri
Etik Nedir ?
9 İnsan hakları evrensel bildirgesi de bu tür ahlaklılık
normları ortaya koymak amacı ile oluşturulmuştur.
Dolayısıyla bu bildirge evrensel ahlaklılık kodu
sayılabilir. (Prof. Kuçuradi)
™ İnsan Hakları Evrensel Bildirgesinin etik ilke
olduğunu ortaya koyan madde 1. maddesidir.
“Bütün
insanlar,
haklar
ve
onur/değer
bakımından eşit doğarlar. Akıl ve vicdanla
donatılmışlardır
ve
birbirlerine
kardeşçe
davranmalıdırlar”
9 Etik kurallarına en güzel örnek
doktorların
uymalarını beklediğimiz “hipokrat yemini” dünyanın
neresinde olursa olsun tüm doktorların ezberleyerek
uymaları gereken bir etik kurallar dizisidir.
BAŞHUKUK MÜŞAVİRLİĞİ VE MUHAKEMAT GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Etiğin Farklı Kavramsal İçerikleri
Etik terimi felsefenin bir alt alanını dile getirmek için
kullanılıyor. İnsanlar arası ilişki türlerinde değer
Etik Nedir ?
sorunlarını
aydınlatmaya
ve
onlara
ilişkin
doğrulanabilir yanlışlanabilir bilgi ortaya koyan bir
felsefe dalı içinde yani AHLAK FELSEFESİ olarak
tanımlanıyor.
BAŞHUKUK MÜŞAVİRLİĞİ VE MUHAKEMAT GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Kişiler normlara göre davranmaya zorlanabilirler ama
değer koruyucu şekilde istemeye ve eylemde
bulunmaya zorlanamazlar.
Etik Nedir ?
Ne var ki kişiler değer koruyacak eylemde bulunma
isteğini oluşturacak şekilde eğitilebilirler.
Yaşamlarında ve meslek yaşamlarında böyle eylemde
bulunabilmek için gerekli olan etik bilgisi ile
donatılabilirler.
Çeşitli meslek alanlarında iş başında karşılaşılan etik
sorunlar, günlük yaşantımızda karşılaştığımız etik
sorunlardan türce farklı değildir.
Ancak sorunlara çözüm ararken etik değer bilgisi
kadar o alanda doğru değerlendirme yapabilmek için
SAĞLAM MESLEK BİLGİSİNİ de gerektirir.
BAŞHUKUK MÜŞAVİRLİĞİ VE MUHAKEMAT GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Sokrates erdemin doğru bilgi olduğunu söylemişti.
Etik Nedir ?
Günümüz filozoflarından biri ise“Dünyadaki kötülük
hemen hemen hep bilmemekten ileri gelir. İyiyi
istemede aydınlanmamışsa kötüyü istemek kadar
zarar verebilir.” demektedir.
Diğer bir deyimle etik kaygılarımız varsa normların
bilgisinden önce felsefi etik bilgisi edinmemizde yarar
vardır.
İnsanların hem birey hem toplum temelinde ahlaklı
olabilmesinin
önceliği
insanların
bu
konuda
şuurlandırılmasıdır.
Bunun en iyi yolu, şuurlu ahlak bilinciyle yaşayan
insanların, yetişmekte olan genç insanlara örnek
olmasıdır.
BAŞHUKUK MÜŞAVİRLİĞİ VE MUHAKEMAT GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Etik Nedir ?
Ailede, kamu yönetiminde vd. kişilere yol gösterilmek
isteniyorsa, diğerlerinden beklenilen doğrultuda ahlaki
karakter özelliklerine sahip olunması gerekir. Burada
aslolan uygulamadır. Ahlak pratik bir alandır ancak,
sadece
davranışlarla
anlaşılmaz,
davranışların
arkasındaki niyette çok önemlidir.
Kırmızı ışıkta trafik polisi var diye duruyorsam bu
ahlaki bir davranış değildir. Ahlak bir karakter değilse,
yaşamın bir parçası değilse, bazı yaptırımlar,
ayıplamalar, günah duygusu ile bunları yapmıyorsam
veya yapıyorsam bu içselleştirilmiş bir ahlak değildir.
Ahlak durumlara bağlı, zamana bağlı, ortama bağlı
değildir.
Genel olarak ahlak, insanı insan kılan karakter özelliği
ve bir de kurallar olarak ahlak bütünlüğüdür.
BAŞHUKUK MÜŞAVİRLİĞİ VE MUHAKEMAT GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Neden ahlaklı olmalıyım sorusunun Kant felsefesine
göre cevabı “çünkü ahlaklı olmalıyım” dır Bir nedeni
yoktur. Ahlaki bilinç yüksek değerde bir bilinçtir.
Etik Nedir ?
Ahlakın yüklenilmesi
üstlenilmesi gerekiyor.
gerekiyorsa,
sorumluluğun
Eğer sorumluluk üstlenilmezse o zaman robot gibi
yaşanan bir ahlak haline gelir ki, insanlar bir fırsatını
bulduğunda o kuralları delerler .Çünkü ahlak şuuru
yoktur ve bir taahhüt altına girilmemiştir.Ahlaki
sorumluluğum, değerlerim, bilincim olduğu zaman
bunu gerçekleştirecek bir iradeye ihtiyacım vardır.
Şuursuzsanız körsünüz,
Değerlerin anlamını bilmiyorsanız boşsunuz. (PROF.
Ahmet İnam)
BAŞHUKUK MÜŞAVİRLİĞİ VE MUHAKEMAT GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Etik Nedir ?
Geleceğin insanını korku ve badireden kurtarıp onun
özgür ahlak bilinci taşımasını sağlamak gerekir. İrade
özgürlüğü yoksa iç dünyada baskılar korkular söz
konusu ise bir ahlak öğesi olamaz ve ahlak eylemle
biter. Kısaca ahlakın olmazsa olmaz beş unsurdan
oluştuğunu söyleyebiliriz.
9 Yaşanan değerler,
9 Şuur,
9 Sorumluluk,
9 İrade,
9 Eylem.
Ahlaklı insan güçlü insandır.
BAŞHUKUK MÜŞAVİRLİĞİ VE MUHAKEMAT GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Etik Nedir ?
Günümüz iş dünyasında en üst düzeyde
kaliteye
ulaşılan durumlarda dahi etik değerlerin gözardı
edilmesi halinde işletmelerin ticari hayatları durma
noktasına gelebiliyor.
Hukuk kurallarının var olması onlara her zaman
uyulması anlamına gelmemektedir. İş görenler etik
değerler açısından yeterince gelişmemişlerse yasalar
etik değerlere uygun davranışlar göstermelerini
sağlayamamaktadır.
BAŞHUKUK MÜŞAVİRLİĞİ VE MUHAKEMAT GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Kamu Görevlileri Etik Davranış
İlkeleri Nelerdir ?
Kamu
Görevlileri
Etik Davranış
İlkeleri
Nelerdir ?
Etik Davranış İlkeleri Etik yönetmelikle belirlenmiştir.
9 Kamu hizmeti bilinci,
9 Vatandaş odaklılık,
9 Hizmet Standartlarında uygunluk,
9 Amaç ve misyona bağlılık,
9 Dürüstlük ve tarafsızlık,
9 Saygınlık ve güven,
9 Nezaket ve saygı,
BAŞHUKUK MÜŞAVİRLİĞİ VE MUHAKEMAT GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Kamu Görevlileri Etik Davranış
İlkeleri Nelerdir ?
Kamu
Görevlileri
Etik Davranış
İlkeleri
Nelerdir ?
9 Yetkili Makamlara bildirim, (Etik davranış
ilkeleriyle bağdaşmayan veya yasadışı iş ve
eylemlerde bulunulmasının talep edilmesi halinde
veya hizmetlerini yürütürken bu tür bir eylem
veya işlemden haberdar olduklarında durumu
yetkili makamlara bildireceklerdir).
9 Çıkar çatışmasından kaçınma.
9 Görevin kötüye kullanılmaması
9 Hediye yasağı.
9 Kamu malları ve kaynaklarının kamusal hizmet
dışında kullanılmaması,
9 İsraf ve savurganlıktan kaçınma,
BAŞHUKUK MÜŞAVİRLİĞİ VE MUHAKEMAT GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Kamu Görevlileri Etik Davranış
İlkeleri Nelerdir ?
Kamu
Görevlileri
Etik Davranış
İlkeleri
Nelerdir ?
9 Bağlayıcı açıklamalar ve gerçek dışı beyanda
bulunmama,
9 Bilgi verme ve saydamlık,
9 Yöneticilerin hesap verme zorunluluğu,
9 Eski kamu görevlilerine ayrıcalık tanınmama,
9 Mal bildiriminde bulunma.
Kamu görevlileri, anayasaya, kanunlara ve diğer
mevzuat hükümlerine uygun davranmak zorunda
oldukları gibi, görevlerini yürütürken yukarıda
belirtilen etik davranış ilkelerine de uymakla
yükümlüdürler.
BAŞHUKUK MÜŞAVİRLİĞİ VE MUHAKEMAT GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Kamu Görevlilerinde Etik Kültür
Nasıl Yerleştirilecektir ?
Kamu
Görevlilerinde
Etik Kültür
Kamu Etik Yönetmeliğinin 23-30. mad. Etik davranış
ilkelerinin uygulaması ve kültürünün yerleştirilmesi
konusu düzenlenmiş olup kısaca,
9 Kamu
görevlileri
imzalayacaklardır.
etik
sözleşmesi
9 Kamu görevlileri etik davranış ilkeleri
sorumlukları konusunda bilgilendirilecektir.
ve
9 Kamu kurumlarında en az 3 kişiden oluşan bir etik
komisyonu oluşturulacaktır.
BAŞHUKUK MÜŞAVİRLİĞİ VE MUHAKEMAT GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Kamu Görevlilerinde Etik Kültür
Nasıl Yerleştirilecektir ?
Kamu
Görevlilerinde
Etik Kültür
9 Bakanlıklar ve diğer kamu kurum ve kuruluşları,
Kurulun başvuru konusu ile ilgili olarak istediği
bilgi ve belgeleri süresi içinde vermek zorundadır.
9 Kurul, etik davranış ilkelerine aykırı davranış ve
uygulamalar hakkında resen veya yapılacak
başvurular
üzerine,,
gerekli
inceleme
ve
araştırmayı yapmaya yetkilidir. Ayrıca Etik Kurul;
kurum ve kuruluşların etik davranış ilkeleri
konusunda uygulamada karşılaştıkları sorunlara
yönelik olarak görüş bildirmeye yetkilidir.
BAŞHUKUK MÜŞAVİRLİĞİ VE MUHAKEMAT GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Etik Kurul Nasıl Oluşmaktadır ?
Etik Kurulu ve
Başvuru Usul
ve Esasları
5176 sayılı Kanunla kamu görevlilerinin uymaları
gereken
saydamlık,
tarafsızlık,dürüstlük,
hesap
verebilirlik, kamu yararını gözetme gibi etik davranış
ilkelerini belirlemek ve uygulamayı gözetmek üzere
Kamu Görevlileri Etik Kurulu kurulmuş olup, anılan
kanunun 2. md si gereğince , Kurul üyeleri biri kurul
başkanı olmak üzere Bakanlar Kurulu tarafından
seçilmekte ve atanmaktadır.
BAŞHUKUK MÜŞAVİRLİĞİ VE MUHAKEMAT GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Etik Kurul Kimlerden Oluşur?
Bakanlık görevi yapmış olanlar arasından bir üye,
Belediye başkanlığı yapmış olanlar arasından bir üye,
Etik Kurulu ve
Başvuru Usul
ve Esasları
Yargıtay, Danıştay, Sayıştay üyeliği
emekliye ayrılanlar arasından üç üye,
görevlerinden
Müsteşarlık, büyükelçilik, valilik, bağımsız ve düzenleyici
kurul başkanlığı görevlerinde bulunmuş veya bu
görevlerden emekliye ayrılanlar arasından üç üye,
Üniversitelerde rektörlük veya dekanlık görevlerinde
bulunmuş öğretim üyeleri veya bunların emeklileri
arasından iki üye,
Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarında en üst
kademe yöneticiliği yapmış olanlar arasından bir üye,
Olmak üzere biri Başkan toplam onbir üyeden oluşmaktadır.
BAŞHUKUK MÜŞAVİRLİĞİ VE MUHAKEMAT GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Etik Kurulun Görev Alanı
Genel bütçeye dahil daireler,
Katma bütçeli idareler,
Etik Kurulu ve
Başvuru Usul
ve Esasları
Kamu iktisadi teşebbüsleri,
Döner sermayeli kuruluşlar,
Mahalli idareler ve bunların birlikleri,
Kamu tüzel kişiliğini haiz olarak kurul, üst kurul,
kurum, enstitü, teşebbüs, teşekkül, fon ve sair adlarla
kurulmuş olan bütün kamu kurum ve kuruluşlarında
çalışan;
9 Yönetim ve denetim kurulu ile kurul, üst kurul
başkan ve üyeleri dahil tüm personeli kapsar.
Cumhurbaşkanı, Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeleri,
Bakanlar Kurulu üyeleri, Türk Silahlı Kuvvetleri, yargı
mensupları ve üniversiteler kapsam dışındadır.
BAŞHUKUK MÜŞAVİRLİĞİ VE MUHAKEMAT GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Etik Kurula Kimler Başvurabilir ?
Medeni
hakları
vatandaşları,
kullanma
ehliyetine
sahip
T.C.
Türkiye de oturan yabancı gerçek kişiler.
Etik Kurulu ve
Başvuru Usul
ve Esasları
Etik Kurula Kimler Hakkında Başvurulur ?
Etik kuruluna en az genel müdür ve eşiti seviyedeki kamu
görevlileri hakkında başvurulabilir.
Diğer kamu görevlilerinin etik ilkelere aykırı uygulamaları
hakkında ilgili kurumların yetkili disiplin kurullarına
başvuru yapılabilir.
Başvurular Nasıl Yapılabilir ?
Yazılı dilekçe,
Elektronik posta,
Tutanağa geçirilen sözlü beyan ile yapılabilir.
BAŞHUKUK MÜŞAVİRLİĞİ VE MUHAKEMAT GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Etik Kurul Hangi Şikayetleri İnceler?
Etik Kurulu ve
Başvuru Usul
ve Esasları
5176 sayılı kanun kapsamındaki kamu kurum ve
kuruluşlarında
etik
davranış
ilkelerine
aykırı
uygulamalar bulunduğu iddiasıyla yapılan şikayetler ve
ihbarlar,
Etik kurulun inceleme yetkisi içinde bulunan bir kamu
görevlisinin etik ilkelere aykırı davrandığının çeşitli
yollarla öğrenilmesi üzerine resen inceleme,
Diğer kamu görevlileri hakkında ilgili kurumların
yetkili disiplin kurullarında kurul tarafından çıkarılan
yönetmelikte belirtilen etik ilkelere aykırılık olup
olmadığı yönünde inceleme yapılabilir.
BAŞHUKUK MÜŞAVİRLİĞİ VE MUHAKEMAT GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Başvuruların Kabulü ve İşleme Konulması
Nasıl Olacaktır ?
Kayıt,
Etik Kurulu ve
Başvuru Usul
ve Esasları
Alındı verilmesi,
Dilekçelerin gönderileceği yerin tesbiti,
Başvuruların raportöre verilmesi,
Raportör tarafından ön rapor hazırlanması,
Ön raporun etik kurulda gündeme alınması,
Bilgi ve belge isteme,
Şikayet edilen
alınması,
kamu
görevlisinin
savunmasının
İncelemenin bitirilmesi.
Kurul incelemesini en geç üç aylık süre içinde bitirerek
üye tam sayısının salt çoğunluğu ile karar verir.
BAŞHUKUK MÜŞAVİRLİĞİ VE MUHAKEMAT GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Etik Kurul ve Disiplin Kuralları Tarafından
Değerlendirmeye Alınmayacak Başvurular Nelerdir?
Etik Kurulu ve
Başvuru Usul
ve Esasları
Kamu personelini karalama amacı güttüğü açıkça
anlaşılan,
Başvuranın kimliği tesbit edilemeyen,
Yargı organlarınca incelenmekte olanlar,
Karara bağlanmış olanlar,
Daha önce incelenmiş şikayet konusu hakkında yeni
kanıtlar gösterilmemişse ,
Oluştuğu tarihi izleyen günden itibaren iki yıl içinde
yapılmayan etik ilkelere aykırı davranışlar hakkındaki
başvurular.
BAŞHUKUK MÜŞAVİRLİĞİ VE MUHAKEMAT GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Etik Kurul Kararları ve Sonuçları ?
Kararlar başkan ve üyeler tarafından imzalanmakla
kesinleşir.
Etik Kurulu ve
Başvuru Usul
ve Esasları
Kesinleşen karar Başbakanlık makamına sunulur.
Kararlara karşı İdari yargı yolu açıktır.
Kurul kararlarının yargı tarafından iptali halinde kurul
yargı kararını yerine getirir ve Resmi Gazetede
yayımlatır.
Etik ilkelere aykırı davranışların tespitine dair kararlar
Resmi Gazetede yayınlanır.
Etik ilkelere aykırı davranış saptanmadığına
dair
kararlar sadece Başbakanlık makamına ve ilgililere
bildirilir. Bu kararlar Resmi Gazetede yayınlanmaz.
Yönetmeliğin Resmi Gazetede yayımı tarihinden
(13/4/2005) önce gerçekleşen etik ilkelere aykırı
davranışlar şikayet ve ihbar konusu yapılamaz
BAŞHUKUK MÜŞAVİRLİĞİ VE MUHAKEMAT GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Mal Bildirimi
Kamu görevlileri etik kurulu mal bildirimlerini
gerektiğinde inceleme yetkisine sahiptir.
Etik Kurulu ve
Başvuru Usul
ve Esasları
Mal bildirimlerindeki bilgilerin doğruluğunun kontrolü
amacıyla ilgili kişi ve kuruluşlar (bankalar ve özel
finans kurumları dahil) talep edilen bilgileri en geç
otuz gün içinde Kurula vermekle yükümlüdürler.
Hediye Yasağı
657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 29 uncu
maddesi uyarınca;Kamu Görevlileri Etik Kurulu, hediye
alma yasağının kapsamını belirlemeye ve en az genel
müdür veya eşiti seviyedeki üst düzey kamu
görevlilerince alınan hediyelerin listesini gerektiğinde
her takvim yılı sonunda bu görevlilerden istemeye
yetkilidir.
BAŞHUKUK MÜŞAVİRLİĞİ VE MUHAKEMAT GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Avukatlık Meslek Etiği
Avukatlık
Meslek Etiği
1136 Sayılı Avukatlık Yasasının 07.04.1969 tarihinde
yayımlanarak yürürlüğe girmesinden önce yürürlükte
bulunan 3499 Sayılı Avukatlık Yasasında avukatların
davranış ve çalışma esasları dar bir çerçeve içinde
belirlenmişti.
Bu yasada, mesleğin vakar ve haysiyetinden söz
edilmiş, avukatın üzerine aldığı işi doğruluk, ihtimam
ve sadakatle ifaya mecbur olduğu zikredilmişti.
1136 Sayılı Avukatlık Yasasında avukatın hak ve
ödevleri ile davranış kuralları kapsamlı olarak ele
alınmıştır.
BAŞHUKUK MÜŞAVİRLİĞİ VE MUHAKEMAT GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Avukatlık Meslek Etiği
Avukatlık
Meslek Etiği
1136 Sayılı Yasanın 34.maddesinde-ki bu madde 3499
Sayılı Yasanın 24. maddesine koşuttur-mesleğin
ilkeleri
ve
davranış
kuralları
bir
ölçüde
belirlenmektedir.
Belirtilen maddede,
9 “Avukatlar yüklendikleri görevleri, bu görevin
kutsallığına yakışır bir şekilde özen, doğruluk ve
onur içinde yerine getirmekle ve avukatlık
unvanının gerektirdiği saygı ve güvene uygun
biçimde davranmak ve Türkiye Barolar Birliğince
belirlenen
meslek
kurallarına
uymakla
yükümlüdürler”
denilmektedir.
Mesleğin gerektirdiği saygı ve güven deyiminin içeriği
meslek uygulamaları sırasında, disiplin kurulu
kararlarıyla da belirlenebilir.
BAŞHUKUK MÜŞAVİRLİĞİ VE MUHAKEMAT GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Avukatlık Meslek Etiği
Avukatlık
Meslek Etiği
İki madde karşılaştırıldığında, “özen, doğruluk, onur”
kavramlarının
örtüştüğü
görülmektedir.
Ancak
Avukatlık unvanının gerektirdiği saygı ve güven
deyiminin içeriği kesin ve belirgin olmadığından
burada belirtilen davranış kurallarının, aynı hükümde
yer
alan
meslek
kurallarıyla
belirlenmesinin
gerekeceği anlaşılmaktadır.
Mesleğin gerektirdiği saygı ve güven deyiminin içeriği,
meslek uygulamaları sırasında, disiplin kurulu
kararlarıyla da belirlenebilir.
Ancak yasa koyucu böylesi moral ağırlıkları olan
terimleri tamamen uygulamaya bırakma yerine
önceden belirlenen kurallarla çerçevesinin çizilmesini
uygun görmüştür.
BAŞHUKUK MÜŞAVİRLİĞİ VE MUHAKEMAT GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Avukatlık Meslek Etiği
Şöyle ki; 1136 Sayılı Yasanın 134. maddesinde
Avukatlık
Meslek Etiği
9 “meslek onuruna, düzen ve gelenekleri ile meslek
kurallarına uymayan eylem ve davranışlarla
mesleki çalışmalarda görevlerini yapmayan ve
görevin gerektirdiği dürüstlüğe uymayanlar
hakkında bu kanunda yazılı disiplin cezaları
uygulanır”
hükmü öngörülmüştür.
Bu maddede ifade edilen meslek onuru da somut bir
kavram değildir.
“Düzen ve geleneklerin yasada belirtilen ilkeler ve
yasaklarla belirlenmiş olduğu düşünülse de içeriğinin
doldurulması yine baro yönetim ve disiplin kurullarının
uygulaması ile belirginleşecektir.
BAŞHUKUK MÜŞAVİRLİĞİ VE MUHAKEMAT GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Avukatlık Meslek Etiği
Avukatlık
Meslek Etiği
Meslek kuralları deyimi 1136 Sayılı Yasa ile
hukukumuza girmiştir.Yasanın 110. maddesinin 16.
bendi hükmü, uyulması zorunlu meslek kurallarını
tespit ve tavsiye etmek görevini Türkiye Barolar Birliği
Genel Kuruluna vermiştir.
Bilindiği üzere Avukatlık Yasasının 1.maddesinde,
9 “Avukatlık kamu hizmeti ve serbest bir meslektir”
denildikten sonra
9 “Avukat yargının kurucu unsurlarından
bağımsız savunmayı serbestçe temsil eder”
hükmüne yer verilmiştir.
olan
BAŞHUKUK MÜŞAVİRLİĞİ VE MUHAKEMAT GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Avukatlık Meslek Etiği
Avukatlık
Meslek Etiği
Bu düzenlemeyle savunma mesleği, sosyal hukuk
devletinin bir kurumu olarak yargının öğesi haline
gelmiştir.
Avukatlığın böylece belirlenen niteliğine uygun olarak
yasada bir takım ilkesel kurallar yer almıştır (meslek
sırrı, reklam yasağı gibi)
Meslek ilkeleri avukatın çalışmasında, yaşantısında
uymakla yükümlü olduğu kurallar olarak yasada yer
almaktadır.
Bunların yanı sıra yasada yer alan “meslek kurallarını”
nasıl anlamak gerekir?
Bu aşamada “meslek etiği” kavramı karşımıza çıkıyor:
BAŞHUKUK MÜŞAVİRLİĞİ VE MUHAKEMAT GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Avukatlık Meslek Etiği
Meslek etiği;
Avukatlık
Meslek Etiği
“Mesleğe kabul edilen avukata ruhsatname
verilirken Baro Yönetim Kurulu önünde Avukatlık
meslek etiği ilkelerini içeren, aşağıdaki and içtirilir.
Hukuka, ahlaka, mesleğin onuruna ve
kurallarına uygun davranacağıma
namusum ve vicdanım üzerine and
içerim.”
(1136 sayılı Avukatlık yasasının 9. maddesi.
Değişik 10/05/20014667/8)
BAŞHUKUK MÜŞAVİRLİĞİ VE MUHAKEMAT GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Hukuk normları ile belirlenen “mesleğin kutsallığı, özenli,
dürüst ve onurlu davranmak, avukatlık ünvanının
gerektirdiği saygı ve güvene uygun biçimde davranmak
dendiğinde ne tür davranışlar anlaşılmalıdır?
Avukatlık
Meslek Etiği
Yasa koyucu ilkeleri belirledikten sonra mesleki
çalışmada ve yaşantıda uyulması zorunlu davranış ve
çalışma kurallarını meslek örgütüne bırakmayı uygun
görmüştür.
BAŞHUKUK MÜŞAVİRLİĞİ VE MUHAKEMAT GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Meslek kuralları nasıl düzenlenmiştir ?
Avukatlık
Meslek Etiği
Gerek Türkiye Barolar Birliğince düzenlenen meslek
kuralları gerekse daha sonra uluslar arası örgütlerce
düzenlenen kurallarda avukatın çalışmasında ve
yaşantısında
gözetilmesi
gereken
tutum
ve
davranışları dört açıdan ele alınmıştır:
9 Avukatın topluma karşı görevleri vardır.
9 Yargının bir öğesi olarak belli bir işlevi
vardır.Bunun gereği olarak yargıçlarla ve adalet
örgütüyle düzeyli bir davranış ve ilişki düzeni
içindedir.
9 Avukat meslektaşlarıyla uyumlu bir ilişki düzeni
içindedir.
9 Avukat iş sahipleriyle ilişkiler içindedir.Onlara
karşı görevleri ve sorumlulukları vardır.
BAŞHUKUK MÜŞAVİRLİĞİ VE MUHAKEMAT GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Avukatlık
Meslek Etiği
Türkiye Barolar Birliğince düzenlenerek yürürlüğe
konan ve uygulanan Meslek kurallarında bu ayrımlama
gözetilmiştir. Kuralların her biri için ayrıntılı
gerekçelere dayanılmıştır.
Meslek etiği kuralları Avukatlık Kanununun 110/16,
34,134 ncü maddeleri yoluyla uyulması zorunlu
kurallar olarak yürürlüktedir.
Disiplin cezalarıyla yaptırımlanmıştır.
Bu süreç kuralların
sağlamıştır.
etkinliğini
ve
yerleşikliğini
Amaç mesleğin mensuplarının davranışları bakımından
bir örnekliğini sağlamaktır.
Türkiye Barolar Birliğinin 1971 yılında Adana’da
yapılan IV. Genel Kurulunda kabul olunan meslek
kuralları döneme göre yenilikçi ve ilerici bir çalışmadır.
BAŞHUKUK MÜŞAVİRLİĞİ VE MUHAKEMAT GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Avukatlık
Meslek Etiği
1971 yılında yürürlüğe giren meslek kuralları hemen
hemen hiç değişikliğe uğramadan bugün de
uygulanmaktadır.
Meslek kurallarının yürürlüğe girişinden bu yana geçen
otuz beş yıl uzun bir süredir.
Bilindiği üzere bu sürede Avukatlık Kanunu biri çok
kapsamlı olmak üzere birkaç değişiklik geçirmiştir.
1971 yılından bu yana dünyada ve yurtta tüm
kurumları ve insancıl ilişkileri etkileyen büyük siyasal,
toplumsal, kültürel, ekonomik değişiklikler olmuştur.
Bu değişiklikler uluslar arası ve ulusal hukuk
düzenlerini etkilemiştir.
BAŞHUKUK MÜŞAVİRLİĞİ VE MUHAKEMAT GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Avukatlık
Meslek Etiği
Aynı toplum içinde yaşayan insanlar arasındaki
ekonomik güç farklılıklarının yarattığı sakıncaların çok
daha etkili biçimde uluslar arası yaşamda kendini
göstermesi kaçınılmazdır. Haklı olan güçlüdür
anlayışının yerine güçlü olan haklıdır anlayışının
yerleşmekte olması insanlık barışı için tehlike
yaratmaktadır.
Ekonomik gelişmenin yarattığı parasal birikimden
daha çok pay alınması beklentisi ile mesleğimizin aynı
zamanda serbest meslek olma niteliğini, serbest
girişimcilik ve yarışmaya dönüştürmeyi önerenler az
değildir. Bu anlayışta olanlara göre adalette güçlü
olanın hakka daha kolay ulaşması sağlanmalı,
ekonomik güçlenmenin önü açılmalıdır.
BAŞHUKUK MÜŞAVİRLİĞİ VE MUHAKEMAT GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Avukatlık
Meslek Etiği
Bu bakımdan kamu avukatlarının meslek etiğiyle ilgili
olarak yükümlendikleri sorumlulukla avukatlığı serbest
meslek olarak icra eden ve akçalı işlerle uğraşan
meslektaşlarımızın ekonomik ilişkilerde yaşanan hızlı
değişim sürecinde meslek etiğini korumak hususunda
yükümlenmeleri gereken sorumluluğun sınırlarını
çizmek,
Ayrıca,
mesleğimizin
yeni
gelişmelere
ayak
uydurabilmesini sağlamak üzere meslek kurallarımızı
gözden geçirmek ve oluşturmak hiç kuşkusuz meslek
kuruluşumuzun önünde duran en önemli görevdir.
BAŞHUKUK MÜŞAVİRLİĞİ VE MUHAKEMAT GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Kaynakça
İoanna Kuçuradi; “Etik İlkeler ve Hukukun Temel İlkeleri Olarak
İnsan Hakları” Ankara Barosu 1.İnsan Hakları Eğitim Programı,
18 Mart - 17 Haziran 2005
Kaynakça
İonna Kuçuradi; “Etik ve Etikler”,Türkiye Mühendistlik Haberleri ,
Sayı:423-2003/1
Veysel Atayman(Derleyen); “Etik”,Donkişot Yayınları, İstanbul,
Ocak-2005
Emrullah Aycı; “Yargı Etiği Açısından Ulusal Yargı Ağı Projesi
(UYAP)”
Atilla Sav; “Meslek Kuralları”, Ankara Barosu Dergisi, Sayı: 20053
Ahmet İnam; “Yönetimde Etik”, Başbakanlık Kamu Etik Kurulu
Paneli,TOBB, Ankara 2005
“Siyasette ve Yönetimde Etik Sempozyumu-2”; “Sempozyum
Sonuç Bildirgesi”,Sakarya Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler
Fakültesi, Kamu Yönetimi Bölümü 18-19 Kasım 2005
Fuat Canan; “Kamuya Güvenin Tesisinde Etik Alt Yapının Önemi”
Başbakanlık Uzmanı-Kanunlar ve Kararlar Dairesi Genel
Müdürlüğü
BAŞHUKUK MÜŞAVİRLİĞİ VE MUHAKEMAT GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Hiç bir millet yoktur ki, ahlâk
esaslarına dayanmadan ilerlesin
Mustafa Kemal Atatürk
BAŞHUKUK MÜŞAVİRLİĞİ VE MUHAKEMAT GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Saygılarımızla
Av. Ayşegül YAVANOĞLU
Av. İclal P. KURAL
Av. Oya ERDEM
Av. Ayla DADALI
Av. Çiğdem DEMİROĞLU
18 Ocak 2006
TASARIM:BAHUM BİM