Vets and Pets Veteriner | Kedilerden İnsanlara Bulaşan Hastalıklar

Kedilerden İnsanlara Bulaşan Hastalıklar
Açıklama: Zoonoz hastalıklar (hayvanlardan insana geçen) insan ve hayvan arasında ortak olan,
doğal transfer ile aktarılan hastalıklar olarak tanımlanırlar.
Kategori: KEDİLER HAKKINDA
Eklenme Tarihi: 27 Şubat 2014
Geçerli Tarih: 18 Temmuz 2017, 22:41
Site: Vets and Pets Veteriner
URL: http://www.halkaliveteriner.com/haber/158-kedilerden-insanlara-bulasan-hastaliklar.html
Transfer; hayvan ve insan arasında direk hayvana temas ile veya indirek olarak sekresyon, salivasyon ve
dışkı yoluyla bulaşabilir veya diğer aracılar olan su, yemek,kıyafet gibi…
Çoğu zoonoz ajan bağışıklık durumuna bakmaksızın enfekte edebilir. Fakat immun sistemi baskılanmış olan
kişilerde klinik semptomlar daha ağır geçecektir. Örneğin; primer toxoplasma gondii enfeksiyonu olan bir kişi
bağışıklığı yeterli olduğunda hastalık anlaşılmadan sonlanacaktır. Oysa immun sistemi baskılanmış kişilerde
hayatı tehtid edebilen hastalıklar ortaya çıkabilir.
Kedi sahibi olan aile bireylerinin, herhangi birisinde immun yetmezlik ortaya çıkarsa yada bu tarz bir durum
farkedilirse sahip olunan kediden uzakta olmaları, kişisel olarak sahip olmamaları gereklidir. Çünkü bu durum
hayati tehlikeye yol açabilir. Birçok enfeksiyon oluşturan ajanlar hem kediyi hemde insanı enfekte edebilir.
Bazen sonradan alınmış olan zoonoz hastalıklar genellikle kedi ile kontakt sonrası alınmış olarak farzedilir.
Özellikle sağlıklı, yetişkin, parazit olmadığı düşünülen ev kedileri benzer enfeksiyon hastalıkları edinebilirler.
Birçok örnekte olduğu gibi, çoğu durumlarda kedi ilişkili zoonozlarda insanlar kedilere oranla daha fazla enfekte
olabilir. Bu yüzdendir ki insanlar arasındaki bulaşma insan-kedi arasındaki bulaşmadan daha fazladır. Birçok
değerli kuruluş bu sebepten dolayı “kedinizden vazgeçmeyin” uyarısında da bulunmaktadır. Özellikle evinde
kedi besleyen insanlar için birçok fayda sağlamaktadır. Artan mutluluk ve azalmış depresyon buna dahildir.
Hayvanlarla birlikte yaşayan, onlara bakan kişiler, diğer hayvan sahibi olacak kişilere hayvan sahipliliğinin yarar
ve zararları hakkında doğru bilgiler sağlamalıdırlar ki evcil hayvan sahibi olacak kişiler önceden kararı doğru
verebilsinler.
Fakat kişilere sunulan bilgiler bazen çeşitlilik arz eder. Örneğin yakın zamanlarda yapılan çalışmalarda
veteriner ve doktorların verdiği cevaplar çeşitlidir. Veterinerler doktorlara oranla zoonozları daha çok
tartışmışlardır. Birçok doktor zoonozlar hakkında müşterilerine açıklama yapmaktan rahatsızlık duymuşlardır
ve bu bilgiyi veteriner hekimlerin hastalara ve hekimlere sağlamaları gerekliliğine inanmışlardır. Ancak çoğu
zaman doktorlar ve veterinerler arasında iletişim eksikliği vardır.(USA, 2002)
Multiple enfeksiyon ajanları zoonotik transferi yapmaya müsaitlerdir.
Enterik zoonoz ajanlar
Multiple ajanlar insan ve de kedileri etkiler. Bu enfeksiyonlardan bazıları kedilerde ortaktır. Örneğin
Colorado’nun kuzey-merkez kısmında dışkıda zoonoz potansiyeli olan enterik ajanlar kedilerin %13,1′inde ve
Newyork merkezinde ise %40,7′sinde pozitif olarak test edilmiştir.
Bazı enfeksiyöz ajanlar (Giardia spp., Cryptosporidium spp., Salmonella spp., Campylobacter spp) çok hızlı bir
şekilde bulaşabilir. Bunun haricinde kalan diğer ajanlar ise (Ancylostoma braziliense, Toxocara cati, T.gondii)
dış ortamda bir müddet zamana ihtiyacı vardır.İnsanlar kedilerden alması muhtemel enterik zoonoz ajanları
kedilerden direkt almasından ziyade çevreden daha rahat alabilirler.
Bakteriler
ORGANİZMA
İNSANDA
GÖRECELİ RİSK
KLİNİK GÖRÜNÜM
ENFEKSİYON KAYNAĞI
Bacillus anthracis
KEDİ: Subakut-Kronik,
Çenede ve dilde irinli
lezyonlar, dudak, kafa ve
boğazın şişmesi.
İNSAN: Ortası hücre ölümü
(nekrotik) bulunan kutanöz
ülser, Pneumoni, Kanlı
ishal, Menenjit, Kan kusma.
KEDİ: Yaralar, solunum ve
sindirim yoluyla
İNSAN: Yaralar, solunum ve
sindirim yoluyla
Bugüne kadar
gözlenmedi
Bartonella spp
KEDİ: Subklinik seyir.
Uveit, Ateş, Sinirsel
belirtiler, Diş eti yangısı
(Gingivit).
İNSAN: Lenf yumrularının
şişmesi (lenfadenopati),
Ateş, Halsizlik, Basiller
anjiomatisis, Basiller
purpura, vb.
KEDİ: Ctenocephalides felis
(pire), ısırık ve tırmalama
İNSAN: Ctenocephalides
felis (pire), ısırık, tırmalama
ve dışkı
İnsanda enfeksiyon;
genellikle bölgedeki
pire populasyonu ile
alakalıdır, pire ve
dışkısı ile insanda
birincil risk
oluşturabilir
Bordotella
bronchiseptica
KEDİ: Subklinik, ÜSYE,
Pneumoni (az sıklıkla).
İNSAN: İmmun sistemi
baskılanmış kişilerde
Pneumoni.
KEDİ: Aerosol yolla
İNSAN:Aerosol yolla
Genellikle az etkisi
vardır
Borrella
Burgdorferi
KEDİ: Subklinik
İNSAN: Kaşıntı,
polyartrit(çoklu eklem
iltihabı), miyokarditis(kalp
kası iltihabı), sinir sistemi
bozukluğu
KEDİ: Ixodes spp. (kene)
İNSAN: Ixodes spp. (kene)
Yok, eğer etken zoonoz
ciddi bir ajan
taşımıyorsa
Campylobacter
jejuni
KEDİ: Subklinik,
Gastroenterit.
İNSAN: Subklinik,
bakteremi,
gastroenterit(Mide-barsak
iltihabı), karın ağrısı, eklem
ağrısı,
KEDİ: Dışkı
kontaminasyonu, kümes
hayvanları ürünleri, sadece et
ile beslenme(carnivorism)
İNSAN: Dışkı
kontaminasyonu, kümes
hayvanları ürünleri
Az sıklıkla, Zaman
zaman kedi ile kontak
kurulduğunda
Capnocytophaga
canimorsus
KEDİ: Subklinik
İNSAN: Bakteremi,
Keratitis
KEDİ: Normal oral flora
İNSAN: Isırık yarası,
tırmalanma
Az sıklıkla, Zaman
zaman kedi ile kontak
kurulduğunda
Corynebacterium
diphtheriae
KEDİ: Subklinik, Larynx'in
membran ile çevrilmiş
olması, Büyümüş böbrek,
Felç
İNSAN: Ateş, Farenjit,
KEDİ: Solunum yolu,
dışkı/idrar gibi vücut sıvıları
ile temas
İNSAN: Solunum yolu,
dışkı/idrar gibi vücut sıvıları
ile temas
Bugüne kadar
gözlenmedi
BAKTERİLER
ORGANİZMA
KLİNİK GÖRÜNÜM
ENFEKSİYON KAYNAĞI
İNSANDA
GÖRECELİ RİSK
Difterik membran, Servikal
lenfadenopati, Myokarditis
Francisella
tularensis
KEDİ:Septisemi, Pneumoni
İNSAN: Ülseratif,
glandular, okuloglandular,
pneumonik
KEDİ: Kan emici
örümcekgiller, kontamine
olmuş et ürünleri
yeme(tavşan gibi)
İNSAN: Kan emici
örümcekgiller, kontamine
olmuş et ürünleri veya su,
solunum yolu, kedi ısırığı
Az sıklıkla, zaman
zaman kedi ısırması ile
Helicobacter spp
KEDİ: Subklinik, az sıklıkla
kusma
İNSAN: Subklinik, gastrik
ülser,
KEDİ: Dışkı veya oral
kontaminasyon
İNSAN: Dışkı veya oral
kontaminasyon
Az sıklıkla, insanda sık
olmasına rağmen
benzer kedilerden
transfer ters yönde
zoonoz olabilir
Leptospira spp
KEDİ: Subklinik, ateş,
nefrit, hepatit
İNSAN: Ateş, kırgınlık,
akut böbrek veya karaciğer
hastalığı, üveit, sinir sistemi
hastalığı
KEDİ: Direk idrar ile temas,
kontamine olmuş eti yeme
İNSAN: Direk idrar ile
temas, kontamine olmuş eti
yeme, ısırık yarası
Bölgesel değişiklikte
endemik; kediden
bugüne kadar
gözlenmedi
Listeria
monocytogenes
KEDİ: Subklinik taşıyıcı
İNSAN: Düşük yapma, ölü
doğum, doğum sonrası
ölüm (4-6 hafta), beyin ve
zarlarının iltihabı, üveit,
aseptik menenjit
KEDİ: Kontamine su ve
toprak
İNSAN: Taşıyıcılar,
kontamine toprak, su, sebze
ve yeşillik
Bugüne kadar
gözlenmedi
KEDİ: Sindirim yoluyla,
solunum yoluyla
İNSAN: Solunum yoluyla
Kedi bu tarz bulaşımda
kaynak değil
Mycobacterium spp KEDİ: Kronik akıtıcı sistem
bozuklukları
İNSAN: Sellülit, polyartrit
Salmonella spp
KEDİ: Subklinik, karışık
yada kalın barsak hastalığı,
bakteremi, düşük
İNSAN: Subklinik,
mide/barsak iltihabı, Apse
KEDİ: Normal flora
İNSAN: kedi ısırığı
Sıklıkla insanda
bulaşma; az sıklıkla
kedi teması ile
Streptococcus grup
A
KEDİ: Subklinik, geçici
taşıyıcı
İNSAN: Septisemi, deri
enfeksiyonu, kulak iltihabı,
taksik şok sendromu,
glomerulonefrit, vb.
KEDİ: Aerosol yoluyla
İNSAN: Aerosol yoluyla
Zaman zaman kediyle
temas sonucu
kedilerden transfer ters
yönde zoonoz olabilir
Yersinia
enterocolitica
KEDİ: Subklinik
İNSAN: Mide/barsak
iltihabı
KEDİ: Dışkı
İNSAN: Dışkı
Bugüne kadar kediden
bulaşma gözlenmedi
Yersinia pestis
KEDİ: pnomonik,
bakteremik
İNSAN: pnomonik,
bakteremik
KEDİ: Fare, sıçan gibi
bakteremik rodentlerin
yenmesi,
İNSAN: Rodent pireleri, kedi
ısırması, Aerosol yol, dışkı
idrar gibi sekresyon teması
Kuzeybatı bölgelerde
(ABD), kedi ile temas
sonucu oluşur
Yersinia
pseudotuberculosis
KEDİ: İştahsızlık,
mide/barsak iltihabı
İNSAN: Lenflerin şişmesi,
barsak iltihabı, eklem ağrısı,
septisemi, derinin şişmesi
KEDİ: Dışkı
İNSAN: Sindirim ve
Solunum yoluyla
Bugüne kadar
gözlenmedi
AAFP, 2003
Yazının Kaynağı Dost kliniğimiz :http://www.vetart.com.tr/
Vet art Veteriner Kliniği
Vet. Hek. Koray MUSLUER