coğrafi bilgi sistemlerinde arazi analizi için proje

AAKADEMİK BİLİŞİM 2006 + BilgiTek IV
911 ŞUBAT 2006 Pamukkale Üniversitesi DENİZLİ
COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİNDE
ARAZİ ANALİZİ İÇİN
PROJE PLANLAMASI
Yrd.Doç.DR.Tayfun ÇAY
Selçuk Üniv. Müh. Mim. Fakültesi
Yük.Müh. Abdullah DEĞER
Selçuk Üniv. Fen Bilim. Enstitüsü
SUNUM PLANI
1. ÇALIŞMANIN AMACI
2. CBS GERÇEKLEŞTİRME YÖNTEMLERİ VE
İŞLEM ADIMLARI
3. UYGULAMANIN TANITILMASI
4. SONUÇ VE ÖNERİLER
ÇALIŞMANIN AMACI
Proje Planlama teknikleri pek çok alanda başarı ile
kullanılmasına rağmen, günün teknolojisine her zaman
ayak uydurmuş olan haritacılık alanında kullanımı çok
yaygın değildir. Özellikle kamu kurumlarında çalışan
haritacıların, proje planlama yöntemlerini kullanma oranı
oldukça düşüktür.
Klasik olarak yapılan proje planlamasının uygulama
güçlüğü kullanım oranının düşük olmasının en önemli
sebebidir.
Ancak teknolojik gelişmeler çerçevesinde proje planlama
teknikleri de hızla gelişmiş, konu ile ilgili pek çok yazılım
da geliştirilmiştir.
Bu çalışmada bilgisayar destekli proje planlamasına bir
örnek vererek, mesleğimizde modern yönetim
tekniklerinin kullanılmasının yaygınlaştırılması
CBS GERÇEKLEŞTİRME YÖNTEMLERİ VE İŞLEM
ADIMLARI
Bilgi sistemlerinin geliştirilmesi için hazırlanmış
bir çok yöntem bulunmaktadır. Bu yöntemlerde
sistem yaşam döngüsünü oluşturan safhalarda nelerin
yapılacağı ve nasıl yapılacağı belli standartlara
oturtulmuştur. Çokça kullanılan yöntemler arasında
JACKSON, SSADM+SDM, STRADIS, SADT,
YOURDON ve PARMAS yöntemleri sayılabilir. Bu
yöntemlerde yazılım mühendisliğinin çeşitli teknikleri
kullanılmaktadır.(Sarbanoğlu 1990)
Bilgi sistemleri için geliştirilen bunca yöntemden
hiçbiri ne yazık ki CBS geliştirmek üzere doğrudan
doğruya kullanılamamaktadır. Sorun özellikle sistem
tasarımı
safhasında
veri
modellendirmede
görülmektedir.
CBS GERÇEKLEŞTİRME YÖNTEMLERİ VE İŞLEM
ADIMLARI (DEVAM)
CBS veri
sistemlerinden
Sistemlerindeki
nedenle grafik
bilgilerinde
gerekmektedir.
yapıları yönünden diğer bilgi
farklıdır. Çünkü Coğrafi Bilgi
varlıklar coğrafi varlıklardır ve bu
olmayan bilgilerin yanında grafik
bütünleşik
olarak
tutulması
Öte yandan Coğrafi Bilgi Sistemlerinde varlıklar
arasında alışılagelmiş ilişkilerin dışında konuma bağlı
ilişkilerde (komşuluk, bağlanabilirlik, içerme vb.) yer
almaktadır. CBS işlemler yönünden de diğer bilgi
sistemlerinden farklıdır. Çünkü Coğrafi Bilgi
Sistemlerinde normal veri tabanı işlemlerine ek
olarak coğrafi analiz işlemleri ve görüntüleme
işlemleri söz konusudur.
CBS GERÇEKLEŞTİRME YÖNTEMLERİ VE İŞLEM
ADIMLARI (DEVAM)
Bu farklılıklardan ötürü mevcut sistem geliştirme
yöntemleri
CBS
projelerinde
aynen
kullanılamamaktadır. Son yıllarda Coğrafi Bilgi
Sistemlerine yönelik sistem geliştirme yöntemleri
bulmak üzere çalışmalar yoğunlaşmaktadır. Daha çok
veri modellendirmeye ağırlık verilen bu çalışmalarda,
varlık-ilişki modellendirmesi ve ilişkisel veri
tabanlarına
yönelik
normalizasyon
teknikleri
üzerinde durulmaktadır. Ve yepyeni yöntemler
bulmaktan çok mevcut sistem geliştirme yöntemlerini
genişletme yolu izlenmektedir.
CBS GERÇEKLEŞTİRME SAFHALARI
CBS GERÇEKLEŞTİRME SAFHALARI
SİSTEM ANALİZİ
Sistem Analizi;
•
Mevcut Sistemin Analizi
•
İhtiyaçların Tespit Edilmesi
•
Kullanıcı Seçeneklerinin Tespit Edilmesi
işlem adımlarından oluşur. Sistem Analizi sonunda
Tasarıma esas teşkil edecek olan Sistem Özellikleri ortaya
çıkar.
CBS GERÇEKLEŞTİRME SAFHALARI
SİSTEM GERÇEKLEŞTİRME
Tasarımdan sonra
Sistem Gerçekleştirme
safhası başlar. CBS
Gerçekleştirmede en
uzun süre gerektiren
bölümdür.Kısaca İcra
Bölümü olarak
nitelendirilebilecek
bu bölüm 6 ana işlem
adımından oluşur.
Daha sonra
faaliyetler Uygulama
ve Bakım ile devam
eder.
UYGULAMANIN TANITILMASI
Uygulamada Microsoft firmasının geliştirdiği
Microsoft Project 2000
Yazılımı kullanılmıştır.
UYGULAMANIN TANITILMASI
Uygulama için 43 adımdan
oluşan bir Faaliyet Listesi
hazırlanmıştır.
Faaliyet Listesinde
faaliyetler arasındaki
ilişkiler Önceki Faaliyetler,
Eş Zamanlı Faaliyetler ve
Sonraki Faaliyetler adı
altında aynı tabloda
gösterilmiştir.
UYGULAMANIN TANITILMASI
Daha sonra PERT
analizinde kullanmak için
her faaliyet için ayrı ayrı
İyimser, Kötümser ve
Muhtemel Süre tahminleri
yapılmıştır.
UYGULAMANIN TANITILMASI
Zaman Tahminleri Yapılırken Şunlara Dikkat Edilmelidir:
 Her işleme ayrılan gerçek potansiyel ve iş gücü durumu
dikkate alınmalı, bu süre içinde işgücü için önemli bir
değişiklik olmamalıdır.
 Belirli bir dönem içinde tahminlerde önemli
değişiklikler olmamalıdır.
 Tahminler, olağanüstü durumların olmayacağı
varsayılarak yapılmalıdır.
 Zaman tahmini yapılırken de bütçe imkanları göz
önünde bulundurulmalıdır.
UYGULAMANIN TANITILMASI
tm t e
ta
tb
PERT dağılımının ihtimali -dağılımına uyar.
Ortalama süre Ti,j aşağıdaki formül ile hesaplanır.
Ti , j 
ai , j  4 xmi , j  bi , j
6
(aij) En iyimser zaman
(mij) En
zaman
muhtemel
(bij)
En
zaman
kötümser
UYGULAMANIN TANITILMASI
Yazılıma Girdi olarak;
1. Yapılan uygulamada faaliyetler aralarındaki öncelik,
sonralık ilişkileri ile faaliyetlerin PERT analizi için
gerekli olan tahmin edilmiş süreler yazılıma girdi olarak
kaydedilmiştir.
2. Daha sonra PERT analizi yapılarak faaliyetlerin
ortalama süreleri yazılım kullanılarak otomatik olarak
hesaplanmıştır.
3. Projede kullanılan
girilmiştir.
kaynaklar
Kaynak
Tablosuna
UYGULAMANIN TANITILMASI
Çalışmada üç personel ve üç kişisel bilgisayar kaynak
olarak öngörülmüştür.Kullanılan kaynakların maaş ve
amortisman giderleri maliyet hesabında dikkate alınmış; bina
maliyeti, yakıt, elektrik-su giderleri, kırtasiye malzemesi, görev
esnasında ulaşım gibi pek çok detayın maliyeti kolaylık
sağlaması bakımından göz ardı edilmiştir.
UYGULAMANIN TANITILMASI
Microsoft
yararla;
Project
Yazılımının
Menüsünden
1. Faaliyetler Takvim üzerinde gösterilebilir.
2. Gantt Şeması çizdirilebilir.
3. Ağ Diyagramı çizdirilebilir.
4. Faaliyetlerde Kullanılan Kaynaklar görülebilir.
5. Kaynak Kullanım yüzdeleri ve Atıl Kaynaklar
analiz edilebilir.
6. Kaynak Maliyetleri analiz edilebilir.
Ayrıca “Daha Fazla Analizler” menüsünden
yararlanılarak farklı analizler yapılabilir.
UYGULAMANIN TANITILMASI
GANTT DİYAGRAMI
UYGULAMANIN TANITILMASI
GANTT DİYAGRAMI
UYGULAMANIN TANITILMASI
MS Project Yazılımından elde edilen GANTT Diyagramından
1. Faaliyetlerin süresi
2. Faaliyetlerin başlangıç ve bitiş tarihlerini
3. Faaliyetlerin birbirine olan bağımlılıklarını
4. Faaliyetlerin Kritik Yol üzerinde olup-olmadığını
5. Kritik Yol
Bollukları
üzerinde
bulunmayan
faaliyetlerdeki
6. Proje başlama tarihini belirlemek sureti ile projenin
toplam süresini ve
7. Proje bitiş tarihini
Elde etmek mümkündür.
UYGULAMANIN TANITILMASI
AĞ DİYAGRAMI
UYGULAMANIN TANITILMASI
AĞ DİYAGRAMI
UYGULAMANIN TANITILMASI
AĞ DİYAGRAMI
UYGULAMANIN TANITILMASI
MS Project Yazılımından elde edilen Ağ Diyagramından
1. Faaliyetlerin süresi
2. Faaliyetlerin başlangıç ve bitiş tarihlerini
3. Faaliyetlerin birbirine olan bağımlılıklarını
4. Faaliyetlerin Kritik Yol üzerinde olup-olmadığını
5. Faaliyette kullanılan kaynakları
6. Kritik Yol
Bollukları
üzerinde
bulunmayan
faaliyetlerdeki
7. Proje başlama tarihini belirlemek sureti ile projenin
toplam süresini ve
8. Proje bitiş tarihini
Elde etmek mümkündür.
UYGULAMANIN TANITILMASI
Proje Özelliklerinden yararla Projenin
1. Süresi
2. Başlangıç ve bitiş tarihi
3. Toplam maliyeti
4. Gerçekleşme yüzdesi
Elde edilebilir.
UYGULAMANIN TANITILMASI
Takvim menüsünden günlük, haftalık ya da aylık
gerçekleştirilmesi planlanmış faaliyetleri ajandaya işlenmiş
olarak elde edilebilir.
UYGULAMANIN TANITILMASI
İlişkiler Diyagramından her faaliyet için ayrı ayrı olmak
üzere, faaliyetten önce tamamlanması gereken faaliyetleri ve
faaliyet tamamlandığında başlayacak olan faaliyetleri şemalar
halinde elde edilebilir.
UYGULAMANIN TANITILMASI
Faaliyet Menüsünden yararla faaliyet bazında hangi
kaynağın, ne kadar süre ile kullanıldığını elde edilebilir.
UYGULAMANIN TANITILMASI
Kaynak Diyagramlarından yararla her kaynak için ayrı
ayrı kaynak kullanım yüzdeleri elde edilebilir. Atıl kaynak
kullanılanımı engellenebilir ve maliyet düşürülebilir.
UYGULAMANIN TANITILMASI
Kaynak Kullanım
Menüsünden yararla
kaynağın hangi
faaliyetlerde, ne kadar
süre ile kullanıldığı,
kaynağın faaliyet
bazında ve toplam
maliyeti elde edilebilir.
UYGULAMANIN TANITILMASI
Kullanılan yazılımda, Diğer Görüntüler Menüsünden (More
Views) yararla daha pek çok analiz yapmak, yapılan analizlerde
veri sunum formatını ve biçimini değiştirmek, elde edilen bu
sonuçların çıktısını almak mümkündür.
SONUÇ VE ÖNERİLER
Proje Planlamasının Haritacılık alanında kullanılmasını şu
yararları olacağı değerlendirilmektedir:
1. Faaliyetlerin muhtemel başlangıç ve bitiş tarihleri
bilindiğinden günlük, haftalık ya da aylık iş planları daha
gerçekci yapılabilir.
2. Faaliyetler arasındaki ilişkiler net olarak ortaya
konulduğundan, gecikmesine tahammül edilemeyecek işlem
adımları açıkça görülebilir. (Kıritik Yol Analizi)
3. Faaliyet süresi tahmininin gerçeğe olan yakınlığına bağlı
olmak üzere, projenin muhtemel tamamlanma zamanı
hesaplanabilir.
4. Kaynak tahsisi daha verimli ve etkin yapılabilir.
5. Atıl kaynaklar ve gizli işsizler tespit edilebilir.
SONUÇ VE ÖNERİLER
6. Projenin maliyet tahmini daha gerçekçi yapılabilir.
7. Her hangi bir faaliyetteki gecikmenin proje süresine ve
maliyetine olan etkisi anında hesaplanabilir.
8. Projenin hızlandırılması gerektiğinde hangi maliyet ile ne
kadar süre hızlandırılabileceği hesaplanabilir.
9. Projeler kişiye bağlı olmaktan kurtulur. Her hangi bir
sebeple organizasyondan ayrılan personelin işi aksatma riski
azalır, yeni personelin projeye adaptasyonu hızlanır.
10. Projenin başarısında şans faktörünün etkisi azalır.
SONUÇ VE ÖNERİLER
Proje Planlamasının bilgisayar destekli olarak yapılmasının
yararları:
1. Proje Planlamasının klasik uygulamalarında kalifiye
elemana ihtiyaç duyulurken, bilgisayar destekli yapılan
Proje Planlamasının çoğu işi sıradan bir bilgisayar
operatörü tarafından gerçekleştirebilir.
2. Bilgisayar destekli uygulamalarda Proje Planının
güncellenmesi oldukça kolaydır.
3. Klasik uygulamalara göre Bilgisayar destekli yapılan
Proje Planlamalarında çok daha geniş bir yelpazede analiz
yapılabilir.
4. Bilgisayar destekli yapılan Proje Planlamaları klasik
uygulamalara göre çok daha kısa sürede gerçekleştirilebilir
ve hesaplamalarda hata yapma riski ortadan kalkar.
5. Kontrol ve takip daha etkin ve verimli yapılabilir.
SONUÇ VE ÖNERİLER
ÜLKEMİZDE HARİTACILIK ALANINDA,
ÖZELLİKLE KAMU SEKTÖRÜNDE GÖRÜLEN EN BÜYÜK
EKSİKLİK, PROJELERİN PEK ÇOĞUNUN CİDDİ
ANLAMDA PROJE YÖNETİM TEKNİKLERİ
KULLANMAKSIZIN TECRÜBELERE DAYALI OLARAK YA
DA DENEME YANILMA METODUNA GÖRE
YÜRÜTÜLMESİDİR.
SONUÇ VE ÖNERİLER
ÖZELLİKLE GÜNÜMÜZDE ÜLKEMİZİN
BOŞA HARCAYACAĞI NE BİR KURUŞUNUN NE DE
BİR SANİYESİNİN OLMADIĞI HATIRLANACAK
OLURSA, PROJE PLANLAMASININ BAŞTA KAMU
SEKTÖRÜ OLMAK ÜZERE HER ALANDA
KULLANIMININ YAYGINLAŞTIRILMASI İÇİN
PROJELERDE KONTROLÖR GÖREVİ ALAN
AKADEMİK ÇEVRELERE VE BİLHASSA
İDARECİLERE BÜYÜK GÖREVLER DÜŞTÜĞÜ
AŞİKARDIR.