şili`nin temel ekonomik göstergeleri ve şili

İZMİR TİCARET ODASI
ŞİLİ’NİN TEMEL EKONOMİK GÖSTERGELERİ
VE
ŞİLİ-TÜRKİYE DIŞ TİCARETİ
2007 HAZİRAN
Burte BUMİN
Uzman Yardımcısı
A-) ÜLKE BİLGİLERİ
Başkenti:
Santiago
Yüzölçümü:
756,950 km²
Nüfusu:
16,284,741
Yönetim Şekli:
Cumhuriyet
Para Birimi:
Şili Pesosu (CLP)
Resmi Dili:
İspanyolca
Okur Yazar Oranı:
% 95.7
B-) EKONOMİK GÖSTERGELER (2006)
GSYH:
202.7 milyar dolar
GSYH Büyüme Hızı:
% 4,2
Kişibaşı GSYH:
12,700 dolar
Enflasyon Oranı:
% 2,6
İşsizlik Oranı:
% 7,8
Toplam Dış Borç
47,6 Milyar dolar
İhracat :
58,2 Milyar dolar
İthalat:
35,37 Milyar dolar
Üyesi Olduğu Uluslararası Kuruluşlar: APEC, BIS, CAN (üye), CSN, FAO, G-15, G-77, IADB, IAEA,
IBRD, ICAO, ICC, ICCt (imza sahibi), ICRM, IDA, IFAD, IFC, IFRCS, IHO, ILO, IMF, IMO, Interpol, IOC, IOM,
IPU, ISO, ITU, ITUC, LAES, LAIA, Mercosur (üye), MIGA, MINUSTAH, NAM, OAS, OPANAL, OPCW, PCA, RG,
UN, UNCTAD, UNESCO, UNHCR, UNIDO, UNMOGIP, UNTSO, UNWTO, UPU, WCL, WCO, WFTU, WHO,
WIPO, WMO, WTO
C-) GENEL EKONOMİK YAPI VE DIŞ TİCARET
Şili, yoğun bir yabancı yatırımla karakterize olmuş market odaklı bir ekonomiye sahiptir. 1998 yılında
uyguladığı sıkı para politikasından dolayı bir resesyon (durgunluk) dönemi yaşayan Şili, 1999 yılında
tahıl üretiminde yaşanan düşüş ve hidroelektrik üretiminde sıkıntılar yaşanması nedeniyle 15 yıl süren
bir negatif büyüme yaşamıştır.
Yaşadığı resesyona rağmen, Şili Güney Amerika’nın en güçlü mali kurumlarına ve bono piyasasına sahip
olduğu için 1999 yılında resesyondan çıkmış ve 2000 yılında %4,4 lük bir büyüme hızına ulaşmıştır.
2001 ve 2002 yıllarında bu büyüme oranları biraz düşerek devam etse de diğer Güney Amerika
ülkelerinin yaşadığı ekonomik krizlerden uzak kalması, bölgeye yatırım yapmak isteyen çok uluslu
şirketlerin Şili’yi tercih etmesini sağlamıştır.
Şili’nin ihracatı 2002’de GSMH’nın %22 sine ulaşmıştır. İhracatının %27 si kuzey ve güney Amerika
ülkelerine, %25 i Asya’ya ve %24 ü Avrupa’ya dır. En çok ihracat yaptığı ülke ABD olmakla beraber
Asya’nın payı da gittikçe artmaktadır.
İthalatının %22 sini sermaye malları oluşturmaktadır. Toplam ithalatın %19 u AB’den yapılırken, %18’i
Arjantin’den yapılmaktadır. Şili, 2003 yılının başında ticaret anlaşması yapmadığı ülkeler dahil olmak
üzere tüm ülkeler için tarife oranlarını %6 seviyesine çekmiştir. Yüksek vergi oranları buğday, un, bitkisel
yağlar ve şeker için devam etmektedir.
Şili ile ilgili uluslar arası kuruluşlarca yayınlanan raporlarda, yüksek rekabet gücüne sahip, teknolojik ve
bilimsel altyapıya sahip, piyasa kurallarının sağlıklı işlediği, yabancı yatırımlar için yatırım riskinin düşük
ve sürdürebilir kalkınma trend inin yüksek olduğu bir ülke olarak ifade edilmektedir.
Ekonomik Göstergeler
Yıllar
1999
GSYİH
Kişi Başına Büyüme
Enflasyon
İhracat
İthalat
(Gayri Safi
Gelir (USD) Oranları
Oranı
(Milyar USD) (Milyar USD)
Yurt İçi
(%)
(%)
Hasıla)
(milyar $)
67,6
4,504
-0,8
2,3
17,1
14,4
2000
70,1
4,608
4,5
4,5
19,2
17,0
2001
63,0
4,090
3,4
2,6
18,2
16,3
2002
66,0
4,262
2,2
2,8
18,1
15,9
2003
73,3
4,581
3,7
1,1
21,0
18,0
2004
90,4
5,870
6,1
1,1
31,6
22,9
2005
112,5
5,9
3,1
39,5
30,4
2006
202,7
4,2
2,6
58,23
35,37
•
12,700
Başlıca İhracat Yaptığı Ülkeler
ü ABD %15.8, Japonya %11.5, Çin %11.1, Hollanda %5.8, Güney Kore %5.5, Brezilya %4.4,
İtalya %4.2, Meksika %4
• Başlıca İhraç Ürünleri
Meyve, deniz ürünleri, kâğıt ve kâğıt hamuru, bakır kimyasallar, şarap.
•
Başlıca İthalat Yaptığı Ülkeler
ü Arjantin %14.8, ABD 14.6%, Brezilya %11.7, Çin %7.8, Güney Kore % 4.8, Yemen %4.4
• Başlıca İthal Ürünleri
Petrol ve petrol ürünleri, kimyasallar, elektrik ve telekomünikasyon ekipmanları, endüstriyel makineler,
taşıtlar, doğal gaz.
D-) TÜRKİYE İLE İKİLİ TİCARET VERİLERİ (milyon ABD doları)
Yıllar
Türkiye’nin
ihracatı
Türkiye’nin ithalatı Ticaret Hacmi
Ticaret Dengesi
1999
35,7
11,7
47,4
24,0
2000
16,2
92,2
108,4
-76,0
2001
19,9
73,4
93,3
-53,5
2002
19,7
79,2
98,9
-59,5
2003
15,528
160,489
176,014
-144,961
2004
24,528
176,449
200,977
-151,927
2005
24,959
326,177
2006
34,788
441,925
Başlıca İhraç Ettiğimiz Ürünler
•
•
•
•
•
Demir, çelik
Demir çelikten eşya
Makine ve cihazlar, aletler
Örme giyim eşyası ve aksesuarları
Tütün ve tütün yerine geçen işlenmiş maddeler.
Başlıca İthal Ettiğimiz Ürünler
•
•
•
•
•
Bakır ve bakırdan eşya
İnorganik kimyasal müstehsallar
Yağlı tohum ve meyveler
Odun hamuru
Yenilen meyveler, kabuklu yemişler.
351,136
476,713
-301,218
-407,137
E-) TÜRKİYE İLE ŞİLİ ARASINDAKİ BAŞLICA ANLAŞMA VE PROTOKOLLER
•
KONSOLOSLUK İLİŞKİLERİ PROTOKOLÜ (1913)
•
DOSTLUK VE İŞBİRLİĞİ ANLAŞMASI (1925)
•
TİCARİ, EKNOMİK, TEKNİK VE BİLİMSEL İŞBİRLİĞİ ANLAŞMASI (1989)
•
VİZE MUAFİYETİ ANLAŞMALARI (1989 VE 1997)
•
KÜLTÜREL, BİLİMSEL VE EĞİTİM İŞBİRLİĞİ ANLAŞMASI (1995)
•
TÜRKİYE CUMHURİYETİ İLE ŞİLİ CUMHURİYETİ ARASINDA 2004-2006 YILLARI İÇİN KÜLTÜR,
EĞİTİM, BİLİM GENÇLİK VE SPOR ALANLARINDA DEĞİŞİM PROGRAMI (2004)
•
İSTANBUL TİCARET ODASI VE SANTİAGO TİCARET ODASI ARASINDAKİ İŞBİRLİĞİNE İLİŞKİN
ANLAŞMA (1997)
•
SİYASİ İŞTİARE MEKANİZMASI KURULMASINA İLİŞKİN MUTABAKAT ZAPTI (1998)
•
YATIRIMLARIN KARŞILIKLI TEŞVİKİ VE KORUNMASI ANLAŞMASI
•
İGEME-PROCHİLE İŞBİRLİĞİ ANLAŞMASI (1998)
•
ASKERİ ALANDA EĞİTİM, TEKNOLOJİ VE İŞBİRLİĞİ ÇERÇEVE ANLAŞAMASI (2004)
F-) EGE BÖLGESİNDEN ŞİLİ’YE YAPILAN İHRACAT
Yıllar
ABD Doları (milyon)
2000
1,320,002,6720
2001
2,319,381,0409
2002
3,252,704,5200
2003
1,587,440,0876
2004
2,277,656,6900
2005
928,414,5000
2006
2,116,540,4500
G-) EGE BÖLGESİNDEN ŞİLİ’YE YAPILAN İHRACATIN SEKTÖREL DAĞILIMI (2006)
ÜRÜN ADI
KİMYON TOHUMLARI(EZİLMEMİŞ VEYA ÖĞÜTÜLMEMİŞ)
KARAMAN KİMYONU TOHUMLARI
TUTAR ($)
99.215
722
324
DİĞER KEKİK (THYMUS SERPYLLUM) - EZİLMEMİŞ, ÖĞÜTÜLMEMİŞ
35
DOMATESLER-DİĞER,TÜM VEYA PARÇA HALİNDE,SİRKESİZ,
KONSERVE EDİLMİŞ
606.472
TÜTÜN-EGE BÖLGESİ AMERİKAN GRAT, GÜNEŞTE
KURUTULMUŞ,SAPLI,DAMARLI
TÜTÜN-EGE BÖLGESİ B. GRAT, GÜNEŞTE
KURUTULMUŞ,SAPLI,DAMARLI
258.911
318.84
TÜTÜN-EGE BÖLGESİ KAPA, GÜNEŞTE KURUTULMUŞ,SAPLI, DAMARLI
DİĞER PLASTİKLERDEN PLAKA,LEVHA,YAPRAK,FİLM,FOLYE VE
ŞERİTLER - GÖZENEKSİZ
69
49.031
OKUL KİTAPLARI, TEKNİK, İLMİ VE SANATA AİT KİTAPLAR - YABANCI
DİLDE BASILMIŞ
1.541
TİŞÖRTLER-PAMUKTAN-ÖRME
SUNİ-SENTETİK LİFLERDEN FANİLA, ATLET, KAŞKORSE VB -ÖRME
46
1.935
ERKEK,ERKEK ÇOCUK KAZAKLARI-PAMUKTAN,YUVAR.,
BALIKÇI,POLO,HAFİF İNCE,ÖRME
TUVALET VE MUTFAK BEZLERİ-PAMUKTAN(HAVLU
MENSUCATTAN),DİĞER
294.458
16.058
PARLATILMIŞ,SÜSLENMİŞ/İŞLENMİŞ,FAKAT HEYKELTRAŞLIK
ÇALIŞMA. YAPILMAMIŞ TRAVERTEN
Genel Toplam
2.116,541
H-) TÜRKİYE’DEKİ ŞİLİ SERMAYELİ FİRMALAR
Firmalar
Merkez İli
Sektörü
VISION TECNOLOGIES INT. PVC PROFİL
İNŞ. MALZ. MAKİNA İMALAT SAN. İTH.
İHR. LTD. ŞTİ.
İstanbul
İmalat
KUZEYGAZ PETROL
ÜRÜNL.DEN.İNŞ.TAHH.SAN.TİC.A.Ş
.
DEM-AL OTOGAZ SAN.VE TİC.A.Ş.
İstanbul
İnşaat
İstanbul
BUĞDAY BASIN-YAYIN VE TİC.LTD.ŞTİ.
İstanbul
Madencilik ve
taşocakçılığı
Toptan ve perakende
ticaret, motorlu taşıt,
motosiklet, kişisel ve ev
eşyalarının onarımı.