G*R***MC*L*K - Celal Karaca

GIRIŞIMCILIK
1
GIRIŞIMCILIK NEDIR




Mal veya hizmet üretimi için gerçek veya tüzel kişilerce
üretim faktörlerinin bir araya getirilerek, ekonomik
fırsatların yeni değerlere dönüştürülmesidir.
Girişimci, un, yağ ve şekeri tedarik edip helvayı yapan ve
pazarlayan kişidir.
Girişimcilik, mevcut veya potansiyel faaliyet alanlarında,
yeni kaynak bileşenlerinin ortaya çıkarılması, yeni
fırsatların araştırılması ve keşfedilmesi, risk alınarak üretim
faktörlerinin bir araya getirilmesi ile katma değer yaratacak
yeni olanaklar veya işler yaratma sürecidir.
Girişimcilik yeni ve bilinmeyen bilginin yaratılması sürecidir.
2



Kısaca girişimcilik; ürünlerin, süreçlerin, organizasyonların
ve pazarların yeni bileşenlerinin oluşturulduğu bir süreçtir.
Girişimcilik, gerekli zaman ve çabanın tahsis edilmesiyle
finansal, psikolojik ve sosyal risklerin alınması yoluyla
parasal kazançların ve kişisel tatminin elde edildiği katma
değeri olan farklı eylemler ortaya koyma sürecidir.
Girişimcilik, bir bireyin veya bir grubun bir organizasyon
aracılığıyla; değer yaratma, karlı bir işi başlatma veya
büyütme, yeni bir mal ya da hizmet sunma ve katma değer
yaratma süreçleridir.
3
GIRIŞIMCILIK
 İnsanın
düşünsel emeğinin ekonomik
değere dönüşmesi olarak ifade edilmekte
ve üretim faktörleri arasında yer
almaktadır. Girişimcilik risk, sermayenin
tedarik
edilmesi,
arbitraj
(fiyat
farklarından yararlanmak amacıyla para,
kıymetli maden, tahvil ve hisse senedi
alıp satma işlemi) ve üretim faktörlerinin
koordinasyonu gibi konular ele alınarak
açıklanabilir.
4
GIRIŞIMCI KIMDIR?
 Girişimci,
henüz belirginleşmemiş bir
bedelle satmak üzere üretim girdilerini ve
hizmetleri satın alan kişi olarak ifade
edilmiştir.
 Girişimcinin risk üstlenme kadar üretim
girdilerini
örgütlenme
ve
yönetme
niteliğine sahip olması gerekir.
 Girişimcinin yenilikçi ve dinamik olma
özelliği ise, ekonomik kalkınmada, insan
kaynaklarının temel yapı taşlarından
biridir. Girişimci toplumda değişimi
yaratacak kişi olarak görülür.
5
GIRIŞIMCININ ÖZELLIKLERI
Üzerinde büyük oranda uzlaşılan bir tanıma göre
girişimcilik; yeni veya mevcut (kurulu) bir organizasyon
içerisinde, yaratıcılık ve yenilik yapma yoluyla değer
yaratmak üzere bir fırsatın ortaya çıkarılması ve
geliştirilmesi, kaynakların veya girişimcinin konumuna
bakmaksızın bu fırsattan yararlanma sürecidir.
 Bu tanımda girişimcilik, hem bireysel hem de örgütsel
seviyede ele alınmaktadır.
 İşi sürdürmenin en önemli yollarından birisinin olumlu
tavırlar olduğunun bilincinde olma
 Hızlı bilgi değişimi sayesinde değişimle iç içe
yaşayabilmelidir.

6
Pazarını dünya pazarı olarak algılayan,
 Rekabeti benimseyen ve olumlu yönde kullanabilme
yeteneğine sahip olmalıdır
 Geçmiş deneyimlerinden eğitici sonuçlar çıkaran bir
eğilime sahip olmalıdır.
 Yüksek düzeyde başarı güdüsüne sahip olmak
 Hesaplı risk üstlenen (Risk Yönetimi)
 İşlerini sonuçlandırmak için kişisel sorumluluk üstlenme
becerisi
 Gündelik düşünceler, değişen tavırlar ve kendi
önyargılarından etkilenmeksizin olayları yorumlayabilme
yeteneğine sahip olmak

7
Muhtemel tehlikelerden yılmaksızın hızlı karar vererek
harekete geçen bir kişiliğe sahiptir
 Mücadeleye atılma heyecanından zevk almalı
 Müşteri ve ürüne bir arada motive olabilme
 Fırsatları enteresan ve kârlı işlere dönüştüren bir kişiliğe
sahip olma

8
GIRIŞIMCININ ÖZELLIKLERI
Girişimci kâr etmek için üretim veya hizmet
faaliyetlerini bir araya getiren ve bunları organize
eden kişidir.
 Organizasyon becerisi
 Atıl kapasitenin değerlendirilmesi
 Risk alması
 Fırsatları görebilmesi
 Tetikte olması (İhtiyatlı araştırmadan çok)
 Fırsatı değerlendirebilmesi
 Oyunun kuralını baştan yazmasıdır.
9
GIRIŞIMCI KIMDIR?
•
Girişimci, toplumun gereksinim duyduğu
•
•
•
ürünler üreterek,
hizmetler sunarak,
ya da ticaret yaparak,
maddi-manevi kazanç sağlamayı hedefleyen, bu amaçla kendi işini kurmak için harekete
geçen ve iş fikrini gerçekleştirmek için
•
•
•
araştırma,
planlama,
örgütlenme
ve koordinasyon
çalışmaları yapan, sonuçta
•
•
•
gerekli bilgi-beceri,
işyeri, eleman, makine-ekipman v.b. işletme girdileri ile
finansman kaynaklarını
bir araya getirerek,
kendi işini
kuran kişidir.
10
Değişim sürecini sürekli izleyerek, fırsat ve
sorunları analiz ederler.
 Aldıkları stratejik kararlar ile değişimi yönetir
ve rekabet üstünlüğü sağlarlar.
 Girişim bir işletme kurma faaliyetidir. Bu
bağlamda başarılı bir girişimin sonucunda bir
işletme ortaya çıkar.

Sorun ve risk ne kadar büyük ise fırsat da o
kadar büyüktür.
 Bir girişimci, daima fırsatlara dönüştürülebilecek
sorunlar arayışı içinde olan ve amacına ulaşmak
için sınırlı kaynakları etkili bir şekilde
kullanabilen kişidir.
 Aynı zamanda çevresinin her daim çözüm
bekleyen sorunlarla dolu olduğunu ve bütün
sorunların yaratıcı çözümler bulmak için fırsat
gibi de görebilen kişidir.



GİRİŞİMCİ insan ihtiyaçlarını karşılayacak mal
ve hizmet üreterek fayda sağlamak amacıyla
işgücü, teknoloji ve bilgi gibi unsurları bir araya
getirerek risk alır.
Bu üretim faktörleri nelerdir?
ÜRETIM FAKTÖRLERI

Doğal kaynaklar : Toprak (getirisi rant)

Sermaye: Teknoloji, araç gereç, bilgi, tesisler (getirisi faiz)

İnsan kaynakları: Emek, işgücü (getirisi ücret)

Girişimci : Potansiyel fırsatları görür, üretim faktörlerini
organize ederek, bir araya getirerek işletmeyi kurar,
yönetir ve karar verme riskini taşır. Nasıl başarıya
ulaşacağını ve nasıl kar elde edeceğini planlar. (Getirisi de
kardır.)
İNSANLAR NEDEN IŞLETME KURMAK
ISTERLER?
Sosyal statü elde etme
 Kariyer yapma
 Kendini kanıtlama
 Topluma hizmet etme
 İstihdama katkı sağlama
 Özgür çalışma
 Düşünce ve projelerini gerçekleştirme
 Ekonomik güç kazanma
 Başka olanakların yokluğu
 Finansal gücü kullanma

KİMLER KENDİ İŞİNİ KURAR ?

Halen kendi işinin sahibi olup yeni bir iş kurmak isteyenler

Profesyonel olarak çalıştığı işi bırakıp iş kurmak isteyenler

Çalışmayan ve iş arayanlar

Çalışmayan ve bağımsız çalışmak isteyenler

Üniversiteden yeni mezun olmuş kimseler

Meslek lisesinden yeni mezun olmuş kimseler

Tahsiline devam edememiş ama meslek edinmiş kimseler

Ek gelir elde etmek isteyenler (mevcut gelirin yetersizliği)

Emekliler

Ev hanımları

Girişimciliğine engel olamayanlar

2. nesil işletmesini devam ettirenler
16
KENDI İŞINE SAHIP OLANLARIN BU
YOLU SEÇME NEDENLERI NELERDIR?

Zorunluluklarla İlgili Nedenler
Aile işlerini devam ettirme zorunluluğu
 Ücretli iş bulma olanağının kısıtlılığı


Pratik Nedenler





Gerekli geliri kazanmanın bir yolu
Emeklilik dönemini dolduracak faaliyetler
Ek bir gelir ihtiyacı
Boş zamanları değerlendirme çabası
Aileye gelecekte bir iş alanı bırakma isteği
17

Kişisel Yapıyla İlgili Nedenler






Başkaları için çalışmama isteği
Bağımsız bir çalışma ortamı ve sürelere sahip olma
arzusu
Emir altında çalışmama isteği
Kendi geleceğine kendi karar ve çabaları ile şekil
verme isteği
Kişisel tatmin, yaratıcılığı geliştirme çabası
Hedeflenen farklı bir sosyal statüye ulaşma çabası
18
ÜCRETLE ÇALIŞMAK AVANTAJLARI
Belirlenmiş
sınırlı sorumluluklar
Düzenli gelir
Düzenli ve belirli çalışma saatleri
Daha belirli bir gelecek
Az risk
Sınırlı kontrol görevi
19
ÜCRETLE ÇALIŞMAK ZORLUKLARI
Emirleri uygulama zorunluluğu
 Yeteneklerin kolayca anlaşılmaması
 Sabit ücret
 Sınırlı sorumluluk/sınırlı yetki
 Yeni fikirleri kolaylıkla uygulayamama
 İşverene bağımlılık

20
Yönetici
Girişimci
Yatırımcı
Tüm paydaşların
ekonomik ve sosyal
çıkarlarına odaklanır
Sadece kendi ekonomik
çıkarına odaklanır
Girişimcinin riski
paydaşların
beklentilerini
karşılamaya yöneliktir
Yatırımcının riski
sadece kullandığı
maddi sermayesiyle
sınırlıdır
Amacı yöneteceği işin
gereklerini yerine
getirmektir.
Girişimcinin amacı
daima başkalarının
göremediği fırsatları
görmektir ve bunları iş
fikrine
dönüştürebilmektir
Riskleri en aza
indirmeye çalışır.
Riskleri göze alır.
Riskleri üstlenir.
Bilgi kullanır.
Bilgi yönetir
GIRIŞIMCILIĞIN TEMEL ÖZELLIKLERI





Girişimci kar amacı güder, ancak zarar riskinin de sahibidir.
Girişimci işinin patronudur, ancak işini yaparken hem çalışan
hem patron olmak zorundadır.
Girişimcinin hedefleyeceği gelir, işinin sermaye yapısına
bağlıdır.
İşin kuruluş ve ayakta durma dönemlerinde girişimci önce işini
devam ettirmek zorundadır. Kendi kazancı sonra gelir.
Her girişim, işin ölçeğinden bağımsız olarak iş hayatında önemli
bir yer tutar. Hangi ölçekte olursa olsun iş kuran girişimci özel
ve kamu sektöründe bir çok ilişkiye girer.
22

Girişimci kendi işini kurarken belirli düzeyde bilgi ve deneyim
sahibi olmalıdır. Sahip olunan bilgi ve deneyimler kendi işini
yürütürken hızla artar.

Girişimci için “kendine güven” büyük bir silahtır. İş hayatının
içinde bu güven giderek artar.

Girişimci kendi işini kurma sürecine girdiğinde aynı zamanda
birçok farklı alanda olup biteni izleyen etkili bir vatandaş olur.

Girişimcilik sürekli bir özelliktir. İş kurmak girişimcilik
özelliklerinin sürekli kullanılmasını gerektiren bir başlangıçtır.
23





Girişimci kendi işini kurarken tüm ön hazırlık ve
programlardan öncelikle kendini sorumlu hissetmelidir.
Girişimci kimlerden hangi alanlarda yararlanacağını
planlamalıdır.
Girişimci belirlediği iş fikrinin uygulanabilirliğine önce
kendisi inanmalı, gerektiğinde diğer kişileri (aile, ortak,
finansör v.b) ikna edebilmelidir.
Girişimci iş fikrine inanmalı, bu işi kurmak için yoğun bir
zaman ve para harcamaya yetecek motivasyona sahip
olmalıdır.
Girişimci kendi işini kurmanın getireceği avantajları
isterken, zorluklarını değerlendirmeli ve hazırlıklı olmalıdır.
24





Planlı çalışma ve araştırma yeteneği,
Başkalarıyla çalışabilmek ve onlara güvenebilmek,
ilişki içerisinde olduğu kişilere güven verebilmek,
Eksikliğini, sınırlarını bilmek ve tavsiyelerden
yararlanabilmek,
Zor şartlarda ağır çalışmalara hazır olmak,
Kendini geliştirme arzusu,
25
GIRIŞIMCININ SAHIP OLMASI GEREKEN
KIŞISEL ÖZELLIKLERI






Güçlü bir başarılı olma isteği,
Mücadelecilik ve azim,
Sorumluluk ve risk alabilme arzu ve yeteneği,
İnisiyatif sahibi olmak, karar alma ve uygulama yeteneği,
Liderlik ve hedefleri için başkalarına yön gösterebilmek,
Yaratıcılık, fırsatları sezebilme yeteneği,
26
BAŞARILI GIRIŞIMCININ NITELIKLERI
• Güçlü bir başarılı olma isteği
• Karar alma ve uygulama
isteği
• Zihinsel ve fiziksel
dayanıklılık
• Planlı çalışma ve araştırma
yeteneği
• Tekrar savaşma gücü
• Detaya dikkat edebilmek
• Hesaplı risk alabilme
• Başkalarından öğrenebilmek
• Sebat
• Yeni fikirlere açık olmak
• Sabır
• Güvenilir olmak
• Kararlılık
• Yaratıcı şekilde
düşünebilmek
• Kendine güven
• Esneklik
• Motive olmak
27
GIRIŞIMCI DÜŞÜNCENIN BILEŞENLERI
Yenilikçi Ve Yaratıcı Olma
 Risk Alma
 Öncü Olma
 Rekabetçi Düşünme

28
YENILIKÇI VE YARATICI OLMA
Problemlere ve ihtiyaçlara yaratıcı, alışılmamış ve
yeni çözümler aramayı ifade eder. Bu çözümler, yeni
ürün ve hizmetler, yeni teknolojiler veya üretim süreçleri
kullanılması şeklinde tanımlanabilir.Girişimciyi diğer
insanlardan ayıran temel özellik, yaratıcı ve yenilikçi
olması, yeni fikirleri geliştirmesi ve bu fikirleri
uygulamaya koymasıdır.
 Schumpeter’e göre girişimci, yenilikçi ve dinamik,
yaratıcı ve yıkıcılık görevini yerine getirmektedir.
Bunu yapabilmesi için çok yönlü düşünebilmesi, ikna
gücüne sahip olması, iyi iletişim kurması, bağımsız
düşünebilen, esnek, yaratıcı, kendine güvenen,
dayanıklı ve ısrarcı olmalıdır.

29
RISK ALMA
Bizim için önemli miktarda bir kaynağın kabul
edilebilir bir risk düzeyi olan fırsatlara bağlama
istekliliğini içermektedir.
 Girişimci risk üstlenirken teknolojik değişim, pazar
yapısı, kamusal düzenlemeler ve rekabet türü gibi
konulara dikkat etmelidir.

30
ÖNCÜ OLMA
Uygulamaya ilişkin bir kavramdır.
 Takip eden değil, takip edilen olmalıdır.
 Başkalarını takip etmek yerine, yenilikçi fikri zaman
kaybetmeden, rakiplerinden daha fazla vizyon sahibi
olduğunun bilinciyle sorumluluk üstlenip, gerekli
kararları alarak harekete geçmektir.
 Girişimci olabilmek için belirlenen fırsatların, bir iş
planına dayandırılarak eyleme dönüştürülmesi
gereklidir.

31
REKABETÇI DÜŞÜNME
İşletmeler ve tüketiciler açısından sağlıklı bir
piyasa ortamı yaratır.
 Rekabet, girişimcilerin piyasada tutunabilmeleri için
kaliteli ürünler üretmelerine, verimli çalışmalarına
ve tüketici yönlü olmalarını sağlar.
 İster organizasyonda ve süreçlerde, ister ürün ya
da hizmetlerde isterse de pazarlarda olsun,
firmaların artan etkinliği ve getirdikleri yenilikler, bir
bütün olarak ekonominin rekabet gücünü
artırmaktadır.
 Bu süreç, daha fazla seçenek ve daha düşük
fiyatlarla tüketicilere de fayda sağlamaktadır

32
GİRİŞİMCİLİK SÜRECİ
Girişimcilik süreci genel anlamda 5 temel soruyu
yanıtlar niteliktedir:
 Fırsatlar nerededir?
 Bu fırsatlardan nasıl yararlanılabilir ya da
yararlanabilirim?
 Hangi kaynaklara ihtiyaç var?
 Kaynaklar üzerindeki kontrolüm nedir?
 Hangi yapı en uygundur?
FIRSATLARIN BELIRLENMESI
Girişimcilik sürecinin merkezinde yatan şey
fırsatlardır. Fırsat, piyasada hali hazırda hizmet
verenlerden geriye kalan boşluktur. Müşteriye
mevcut olarak verilen hizmetten daha iyisini
vermeyi temsil eder. Bu süreçteki ilk adım fırsatları
belirlemektir.
 Yeni iş kurmaya dönük iyi fikirlerin çoğunluğu
birtakım açıkların görülmesi ile ortaya çıkar. Açıklar,
insanların beklentileri/istekleri ile gerçekte elde
ettikleri arasındaki farktır. Bu yüzden, yeni iş kurma
düşüncesinin ilk adımı olarak, pazarda var olan
açıkların düşünülmesi ve bu açıkların nasıl
kapatılabileceğinin tartışılmasıdır

Girişimciler yalnızca fırsat arayanlar değildir. yaratıcı ve
yenilikçi bir yapıya sahiptirler. Zaten fırsatlar da bu
yapının sonucunda ortaya çıkmaktadır.
 Yenilikçi yapı her zaman için girişimcinin yeni bir
uygulama bulması gerekir şeklinde algılanmamalıdır.Eski
fikirlere başka bir pencereden bakmak da çoğu zaman
yeni uygulamaların başlatılması anlamına gelmektedir

KAYNAKLARIN BULUNMASI VE KONTROLÜ






Girişimcilik sürecinde bir sonraki aşama, ihtiyaç duyulan kaynaklar
ile bu kaynakların nasıl kontrol edilebileceğinin belirlenmesidir.
Kaynaklar, işletim,finansal, insan ve teknolojik kaynaklar olmak
üzere dört bileşenden oluşur.
İşletim kaynakları; yeni bir işletme girişiminin hedef ve amaçlarına
ulaşabilmesi için ihtiyaç duyulan, binaları, donanımı, teçhizatı ve
stokları temsil eder.
İnsan kaynakları; mal ya da hizmet üretilirken direk ya da dolaylı
olarak katılan her türlü personeli içerir.
Finansal kaynaklar; işletme döngüsünün sağlanması için gereken
sabit sermaye yatırımları ve çalışma sermayesi yatırımları için
gerekli parasal kaynaklardır.
Teknolojik kaynaklar; bir işletmenin bilgisayar, telefon ve internet
bağlantısı gibi kaynaklarıdır
ÖRGÜTSEL YAPI





Girişimcinin faaliyetlerini etkin bir biçimde yürütebilmesi için
örgütsel yapının ne şekilde olması gerektiği konusu önemlidir.
İşletmenin, ticaret kanunda yer alan şirket türlerinden hangisi
şeklinde kurulacağı tamamen girişimciye ait bir karardır.
İşe başlamadan önce örgütsel yapının belirlenmesi; tutulacak
zorunlu defterler, vergiler ve diğer hukuki sorumluluklar gibi
konular açısından son derece önemlidir.
Ayrıca işletmenin adı, tescil, patent, kullanma hakkı ve sosyal
güvenlik gibi detaylar da bu süreç içerisinde düşünülmelidir.
İş fikrinin uygulanması çoğu zaman örgütsel bir yapı gerektirir. Bu
örgütsel yapı şahıs işletmesi olabileceği gibi, sermaye şirketi
biçiminde de olabilir.
GIRIŞIMCILIĞIN FONKSIYONLARI
İstihdam sağlamak
 Yeni ürün ve hizmetler sunmak
 Yeni işletmelerin kurulmasıyla Ekonomik hayatı
canlandırmak
 Rekabeti canlandırmak
 Rekabet yoluyla çeşitliliği ve kaliteyi artırmak
 Yeni pazarlara ulaşarak ekonomik hayatı
canlandırmak

Bireylere cesaret verir, güçlendirir ve toplumsal
gelişmeye katkı sağlar.
 Toplumun değişen talepleri ve öncelikleri
algılanır ve karşılanır.
 Kadınların girişimciliğe özendirilmesiyle
ekonomik ve sosyal hayatta daha fazla yer
almalarına destek sağlar.
 Bireyin başarma ihtiyacı karşılanır
 Birey hedeflerini gerçekleştirir.
 Bireyin toplumdan izolasyonu önlenir
 Bireyin toplumsal hayata entegrasyonu hızlanır
 Kendine güvenen ve güvenilen bireyler ortaya
çıkar.

GIRIŞIMCILIĞIN ÖNEMI




Girişimciliğin önemi; toplumsal ihtiyaçların saptanması, bu
ihtiyaçları karşılamaya yönelik uygun yatırımların
gerçekleştirilmesi ve bunların sonucunda istihdam, gelir,
yaşam kalitesinin artırılması ile ilgilidir.
Girişimcilik ülke kalkınmasında olduğu kadar, günümüzde
bölgesel, yöresel (yerel), kentsel, kırsal kalkınmada önemi
hızla artan bir olgudur.
Kısaca girişimciliğin önemi kalkınmaya sağladığı katkılar
açısındandır.
Ülkemizde son yıllarda bölgeler ve iller arasında gözlenen
hızlı değişmeler makro politikalar yanında, girişimcilik
faktörüne olan ilgiyi arttırmıştır.
40
GIRIŞIMCININ TOPLUMSAL MISYONU
1. Az gelişmiş ülkelerde en önemli sorunlardan biri
işsizliktir. İşsizlik ürün/hizmet üretimi için yeni
yatırımların yapılmaması sonucunda doğar.
İşsizlikten kurtulmanın en etkin yolu , kişilerin kendi
işlerini kurmalarıdır. Girişimci sayısı ne kadar
artarsa, istihdam oranı da o kadar artar.
2. Girişimci sayısının artması ile toplumsal refah
düzeyi , insanların hayat standartları da
yükselecektir. Girişimcilikte asıl amacın, daha çok
para kazanmak olarak düşünülse de, para sadece
bütünün bir parçasıdır. Asıl amaç toplumsal yaşam
kalitesini artırmaktır.
41
3. Girişimciler hem bilim ve teknolojiyi kullanarak, hem de
bu alanlara kaynak aktararak bilim ve teknolojinin
gelişmesine ön ayak olurlar.
4. Girişimciler yurtdışında, kendi ülkelerinin reklamını
yaparlar.
5. Girişimciler kullanılmayan potansiyelleri kullanarak ,
bunların atıl olmalarını önlerler. Örneğin; turistik
bölgelerde insanların evlerini pansiyon olarak
kullanmaları.
42
GIRIŞIMCILIĞIN AVANTAJLARI
İzlemek
yerine liderlik yapmak
Fikirlerinizi uygulama şansı
Yaratıcılığa açık
Yüksek kazanç beklentisi
Bağımsız çalışmak
İş ortamını kontrol altında tutmak
Emirler verebilmek
43
GIRIŞIMCILIĞIN ZORLUKLARI
Uzun
ve düzensiz çalışma saatleri
Geniş sorumluluklar
Risk almak
Gelirin düzensizliği
Daima finansmanla uğraşma zorunluluğu
Zaman kısıtı
Sürekli öğrenme gereği
İşleri delege edememe
İdari ve bürokratik işler
Başarının çalışanlara da bağlı olması
44
GIRIŞIMCI OLMA ŞEKILLERI
Kendi işini kurma
 Var olan işletmeyi satın alma
 Franchising (Ana firmanın hizmet alanında
denenmiş ve başarılı olmuş ticari bir markasını
veya ürünlerin dağıtım veya hizmet sunma
hakkını belli bir süre, şart ve sınırlandırmalarla
yasal ve finansal açıdan tamamen bağımsız olan
bir diğer tarafa verdiği pazarlama ve dağıtma
yöntemi)

FRANCHISING ÖRNEKLERI

Dünya’da ve Türkiye’de en çok tercih edilen fast-food
markalarından olan Burger King dünya genelinde 78
ülkede 12.400+ restoranı ile bayilikler vermeye devam
etmektedir. Burger King Türkiye’de tüm Franchise lisans
kullanım haklarını TAB Gıda Sanayi ve Ticaret A.Ş.
vermiştir.

Sultanahmet Köftecisi franchise
ekibi girişimcilere sağlıklı bir
işletme planı oluşturmak için
destek olmaktadır
Collezione kısa sürede Türkiye’nin en çok tercih edilen markaları arasına
girmiştir. Markanın ürünlerinin kalite ve fiyat açısından Türkiye pazarına uygun
olması tercih edilen bir marka olmasında önemli bir rol oynamıştır
Simit Sarayı; yatırımcısını içerisinde bulunduğu koşulları göz önünde
bulundurarak en doğru şekilde yönlendirmektedir. Mağaza açılması planlanan
lokasyon Simit Sarayı Uzmanları tarafından incelenerek, uygun görülmesi
halinde gerekli fizibilite çalışmaları başlatılır. Seçilen mekan için uygun altyapı
koşullarının sağlanması için mimari proje çizimi yapılarak uygun
projelendirilme tamamlanır
GIRIŞIMCININ İŞ KURMAK İÇIN 4
TEMEL UNSURA İHTIYACI VARDIR:
•
İş fikri - Girişimcinin piyasada, kendi bilgi ve deneyimine ya da
•
Girişimcilik Nitelikleri - İş fikrini gerçekleştirmek için girişimcilik
•
Yönetim Bilgi ve Becerileri - İşin gerektirdiği teknik ve işlevsel
•
Kaynaklar - İşin kurulması için gerekli insan, bilgi, ürün ve
kaynaklarına uygun bir konuyu “iş fırsatı” olarak tanımlaması gerekir.
özelliklerine ve en önemlisi kendine güvene ve işin gerektirdiği uğraşı
vermek için motivasyona sahip olması gerekir.
yöneticilik becerilerini kazanması, geliştirmesi ya da bu özelliklere
sahip kişileri örgütlemesi gerekir.
hizmetin sağlanması için girdi olarak gerekli tüm kaynaklara ulaşması
gerekir.(finansman, bilgi-beceri, işyeri, işgücü, makine-ekipman,
malzeme, zaman)
48
Bir Girişimcinin
Kendi İşini Kurabilmesi İçin Gerekli
Bilgiler
 Teknik ve işlevsel bilgiler
 Planlama bilgileri
 Yönetim bilgileri
49
Teknik ve İşlevsel Bilgiler
 Ürün Tasarımı
 Pazarlama
 Makine Ekipman
İhtiyacı
 Satış
 Malzeme Yönetimi
 İdari İşler
 Proje Planlama ve
Kontrol
50
 Personel Yönetimi
 Finansman Yönetimi
Planlama Bilgileri
51
 İş hacminin tahmin
edilmesi
 Hedeflerin
belirlenmesi
 Fırsatların ve olası
sorunların
belirlenmesi
 Gerçekleşen
sonuçların izlenmesi
 İşin gelişme
eğiliminin tahmin
edilmesi
 Planlanan ile
gerçekleşenlerin
karşılaştırılması
 İşin genel
stratejisinin
belirlenmesi
 Planlanan gelir-gider
ile gerçekleşen gelirgiderin
karşılaştırılması
Yönetim Bilgileri
 Liderlik
 Teşvik
 İletişim
 Katılım
 Müşavirlik
 Sorun çözme
 Görüşme-pazarlıktoplantı
 Fırsatların yakalanması
 Eleman alma
 Personel yetiştirme
 Personel
değerlendirme,
yönlendirme,
ödüllendirme
52
 Krizlerle başa çıkma
 Zaman yönetimi
 Karar verme
Girişimcinin İş Kurma Sürecindeki Temel Adımları
MOTİVASYON
İŞ FİKRİ
YAPILABİLİRLİK
ARAŞTIRMASI
İŞ PLANI
53
ÇALIŞMA PROGRAMI
ÖN DEĞERLENDİRME
İŞİ KURMAK
İŞİ GELİŞTİRMEK
İŞ KURMA TEMEL AŞAMALARI
Motivasyon
İş Fikri
Çalışma Programı
Ön Değerlendirme
54
İŞ KURMA TEMEL AŞAMALARI
Yapılabilirlik Araştırması
İş Planı
İşi Kurma
İşi Geliştirme (Değişim)
55
İş Kurmak İçin İzlenmesi Gereken
Aşamalar
•
•
•
•
•
•
•
•
Motivasyona Sahip Olmak
Başarılı Bir İş Fikri Belirlemek
Çalışma Programı Hazırlamak
İş Fikrinin Ön Değerlendirmesi ve Pazar
Araştırmasını Gerçekleştirmek
İş Fikrinin Yapılabilirlik Araştırmasını Yapmak
İş Planını Hazırlamak
Finans Kaynağı Bulmak
İşi Kurmak
02027Ú9$ Motivasyona Sahip Olmak
6<21$6$+Ú32/0$.7Ú9$6<21$6$+Ú32/0$.

Girişimcilik motivasyonu, iş kurmak isteyenlerin
sahip olması gereken en önemli güçtür.
• Sürekli istek
• Mücadelecilik
• Sorunlarla başa çıkma
MOTIVASYONA
SAHIP OLMAK
–
–
–
–
–
–
–
Kendi kendinin patronu olma, başkalarından emir alarak
çalışmama isteği,
Mevcut iş seçeneklerinin verdiği maddi-manevi
kazanımlardan daha fazlasına ulaşma isteği,
Kendi geleceğini kendi karar ve çabaları ile şekillendirme
isteği,
Kendi işini kurmak dışında hayatını kazanma seçeneklerinin
sınırlı olması,
Emekli v.b gruplarda olduğu gibi iş kurarak daha çok
manevi tatmin sağlama çabası,
Bağımsız ya da esnek bir iş ortamına sahip olmak
İş fırsatlarını değerlendirme isteği,
58
BAŞARILI BIR
İŞ FIKRI BELIRLEMEK
Geçmiş deneyim,
1.
Bilgi ve beceriler
2.
Piyasadaki fırsatlar
3.
59
FİKİR AŞAMASI
YENİ ÜRÜN GELİŞTİRME SÜRECİNİN
ALTERNATİF FİKİRLERİN
DEĞERLENDİRİLDİĞİ İLK AŞAMA
A. FIRSAT ANALİZİ:
KARŞILANMAMIŞ İHTİYAÇLARIN KEŞFİ
B. FİKİR GELİŞTİRME:
MÜŞTERİLERİ TATMİN ETMENİN YENİ
YOLLARINA KARAR VERME
60
BAŞARININ FORMÜLÜ
Başarı = Motivasyon + İş Fikri + Bilgi + Beceri
Bilgi-Beceri
• Araştırma
• Planlama
• Uygulama
• Girişimci Nitelikleri
• Teknik Bilgi
• Yöneticilik
61
Başarılı Bir İş Fikri Belirlemek
• Girişimcinin yetenek, deneyim ve işe
yönelik becerilere sahip olması
• İş fikrine yol açan ortam ve piyasayı
izlemek ve fırsatları sezebilmesi
İŞ FIKRINI DOĞURAN KAYNAKLAR
Üretilmekte olan ürün ve hizmetler
 Tüketiciler
 Devlet/Yönetim
 Araştırma-Geliştirme
 Dağıtım kanalları
 Çevredeki kişiler
 Bilimsel kaynaklar

FIRSATLAR HAKKINDA BİLGİ
KAYNAKLARI-1
1. MÜŞTERİLER:
Potansiyel müşterilerin fikirleri ve ihtiyaçları
girişimcinin odak noktasını oluşturur.
2. RAKİPLER:
Potansiyel rakiplerin ürün ve hizmet
performansını incelemek yeni fikirler elde
etmenin bir başka yoludur.
3. DAĞITIM KANALLARI:
Tedarikçilerden ve satıcılardan gelen öneriler
pazar başarısında yardımcı olabilir.
64
FIRSATLAR HAKKINDA BİLGİ
KAYNAKLARI -2
4. HÜKÜMET:
Hükümet iş hayatındaki en büyük alıcı,
satıcı ve kural koyucudur.
5. ARAŞTIRMA & GELİŞTİRME:
Girişimci kendi bilimsel ve teknolojik bilgi
birikimi sayesinde yeni iş fikirleri ve
ürünler geliştirebilir.
65
İyi Fırsatların Özellikleri
İş fırsatı
Cazip
Başarılabilir
Değer yaratan
Uzun ömürlü
Fırsatı işe dönüştürmeden önce kendinize sorun:
• Bu işi yapmak bana zevk verir mi?
• Bu fırsat kariyerime katkı yapar mı?
• Bu fırsatı değerlendirecek yetenek ve kaynaklara sahip miyim?
66
YENİ KEŞFEDİLEN İHTİYAÇLAR İÇİN
DEĞERLENDİRME KRİTERLERİ
İHTİYACIN TÜRÜ: SÜREKLİ Mİ? GEÇİCİ Mİ?
İHTİYACIN ZAMANLAMASI: SÜRE VE SIKLIK?
İHTİYACI KARŞILAMA YOLLARI: ESKİ Mİ YENİ Mİ?
İŞLEVLERİ: MÜŞTERİLERİN ALIŞKANLIK VE
BEKLENTİLERİNE UYGUN MU?
KALİTE/FİYAT ORANI: YÜKSEK KALİTE? DÜŞÜK FİYAT?
PAZAR VE MÜŞTERİLER: PAZARIN BÜYÜME HIZI,
MÜŞTERİLERİN GELİR DÜZEYİ, GENEL EKONOMİK
KOŞULLAR.
67
ÇALIŞMA PROGRAMI
YAPMAK
•
İş fikrinin belirlenmesinden, işin kurulması,
ürün ve hizmetlerin ilk müşterilere
ulaştırılmasına kadar geçen tüm süreçte yer
alan
araştırmalar,
planlamalar
ve
uygulamalar eksiksiz ve gerektiği kapsamda
yapılmalıdır.
•
Girişimcinin bunu başarabilmesi için iş
kurma sürecinin tamamını içeren bir çalışma
programı yapması ve süreç boyunca bu
programı geliştirmesi gereklidir.
68
İş Fikrinin Ön Değerlendirmesi ve
Pazar Araştırmasını Gerçekleştirmek
• İş fikrinin uygulanmasında yerine getirilmesi mümkün
olmayan yasal gereklilik, izin ya da ruhsat var mı?
• İş fikrinin uygulanması için zorunlu olan ve girişimcinin
temin edemeyeceği bilgi, beceri, ustalık ve işgücü girdileri
var mı?
• İş fikrinin genel çalışma şekli veya çabaları, girişimcinin
yerine getirememe ihtimali var mı?
• İş için gerekli finansman büyüklüğü, karşılanması imkansız
boyutta mı?
• Ürünlerin üretiminde gerekli olan teknik ve idari süreçlerin
yerine getirilmesi girişimci için olanaksız mı?
• İş fikrinin temel başarı kriteri nedir?
• Girişimcinin kuracağı işin başarı şansıyla ilgili
değerlendirmesi nedir?
GİRİŞİMCİNİN,
• Söz konusu pazardaki mevcut gelişmelerin farkında olması
• Ne tür kişilere ve şirketlere satış yapması gerektiğini
bulması
• Ürettiği mal ve hizmet için bir ihtiyaç olup olmadığını
belirleyebilmesi, pazarın büyüklüğünü ve insanların hangi
satış kanallarını tercih ettiklerini bulması
• İşi kurmak için ortaya para (kendi parası ya da başkasının
parasını) koymadan önce tam olarak hazırlıklı olması
• Mali destek sağlayacak taraflara pazarı tamamen
araştırdığını gösterebilmesi
• Kurulan işin hedeflerine ulaşması için nelerin yapılması
gerektiğini tam olarak bilmesi gerekir
İŞ FIKRININ
ÖNDEĞERLENDIRMESINI YAPMAK
İş fikirlerinin yapılabilirliğini araştırmak uzun süreli ve
yoğun kapsamlı bir çalışmadır. Girişimciler iş
fikirlerini, yapılabilirlik araştırması detayında
incelemeye almadan önce, genel özellikleri
çerçevesinde kurulmalarına engel bir faktör olup
olmadığını araştırmalıdırlar.
İş kurma sürecinde ön değerlendirme çalışması doğru
bir seçime dayanmayan iş fikirleri için girişimcinin
detaylı yapılabilirlik araştırması sürecinde zaman
kaybetmesini engeller. Ayrıca birden fazla iş fikrinin
hangisinin uygulanacağının belirlenmesi amacıyla da
ön değerlendirme çalışması yapılır ve iş fikrini teke
indirir
72
İŞ FIKRI ÖNDEĞERLENDIRMESI
1.
Girişimcinin sahip olduğu iş fikrinin/fikirlerinin
uygulanmasında yerine getirilmesi mümkün
olmayan bir yasal gereklilik, izin ya da
ruhsat var mı?
2.
İş fikrinin uygulanması ve başarılı bir işletmenin
kurulması için zorunlu olan ve girişimci
tarafından temini olanaklı olmayan özel
bilgi, beceri, ustalık ve işgücü girdileri var
mı?
3.
Kurmak istediği işin genel çalışma şekli ve
kendisinden talep edeceği çabalardan
girişimcinin yerine getirmekte zorlanacağı
noktalar var mı
73
4.
İş fikrinin gerçekleştirilmesi için gerekli
finansmanın yaklaşık büyüklüğü nedir? Girişimcinin
ulaşabileceği potansiyel kaynaklar açısından
gerekli finansman miktarı karşılanması
olanaksız bir düzeyde midir?
5.
Hedeflenen ürünlerin üretiminde gerekli olan
teknik ve idari süreçlerin oluşturulması ve
uygulanması girişimci için olanaksız mı?
6.
Girişimcinin iş fikrinin temel başarı kriteri
nedir? Girişimcinin kuracağı işin başarı şansına
yönelik genel değerlendirmesi nedir?
74
YENİ FİKİRLER İÇİN DEĞERLENDİRME
KRİTERLERİ
Verimli bir fırsatı kaçırmamak için yeni bir
ürün veya hizmet fikri geliştirildiğinde,
Pazara girmeden önce bu yeni fikrin başarı
olasılığını değerlendirmek üzere şu konularda
tarama yapmak gerekir:
» MÜŞTERİLER CEPHESİNDE FIRSATIN
BÜYÜKLÜĞÜ
» RAKİPLER CEPHESİNDE FIRSATIN BÜYÜKLÜĞÜ
» FİRMANIN İÇ BÜNYESİ AÇISINDAN FIRSATIN
BÜYÜKLÜĞÜ
75
MÜŞTERİLER CEPHESİNDE FIRSATIN BÜYÜKLÜĞÜ:



POTANSİYEL TALEBİN BÜYÜKLÜĞÜ,
PAZARIN DOYUM DÜZEYİ,
OLASI PAZAR PAYI,
RAKİPLER CEPHESİNDE FIRSATIN BÜYÜKLÜĞÜ:

RAKİPLERİN FİYATLAMA VE TUTUNDURMA
POLİTİKALARININ ANALİZİ,

RAKİP ÜRÜNLERİN KALİTE VE ÖZELLİKLERİ.

YENİ ÜRÜNLERİN FARKLI VE YENİ ÖZELLİKLERİ.
FİRMANIN İÇ BÜNYESİ AÇISINDAN FIRSATIN BÜYÜKLÜĞÜ:



YENİ ÜRÜNÜN FİRMANIN HALİ HAZIRDAKİ YETENEK VE
STRATEJİLERİNE UYUMU.
YENİ ÜRÜN İÇİN MEVCUT PERSONELİ VE PAZARLAMA
KANALLARINI KULLANABİLME OLANAĞI.
ÜRÜNÜ MEVCUT ÜRETİM OLANAKLARI SAYESİNDE DÜŞÜK
MALİYET VE YÜKSEK KALİTEDE ÜRETEBİLME OLASILIĞI. 76
KAVRAM AŞAMASI
ÜRÜN GELİŞTİRME SÜRECİNİN İKİNCİ
AŞAMASINDA YENİ ÜRÜN FİKRİ İSİM VE ŞEKİL
VERİLEREK BİR KAVRAMA DÖNÜŞTÜRÜLÜR.
BU KAVRAMA YÖNELİK OLARAK BAZI
POTANSİYEL MÜŞTERİLERİ VE DAĞITICILARDAN
İLK TEPKİLERİ SORULUR.
BU TEPKİLER ÜRÜNÜN POTANSİYEL ALICILAR
TARAFINDAN NASIL DEĞERLENDİRİLDİĞİNİ VE
DAHA NASIL İYİLEŞTİRİLEBİLECEĞİNİ GÖSTERİR.
77
ÜRÜN GELİŞTİRME AŞAMASI
TÜKETİCİLERİN SOMUT ÜRÜNE OLAN
TEPKİLERİNİN BELİRLENDİĞİ AŞAMADIR.
KAVRAM PROTOTİPE DÖNÜŞTÜRÜLÜR VE
BİR GRUP MÜŞTERİYE TEST EDİLMEK ÜZERE
VERİLİR.
MÜŞTERİLER ÖRNEK ÜRÜNÜ KULLANIR VE
ÜRÜNÜN ÜSTÜNLÜK VEYA KUSURLARINA
YÖNELİK TEPKİLERİ SORULUR.
78
PAZARLAMA TESTİ AŞAMASI
PAZARLAMA TESTİ MÜŞTERİLERİN KABUL
DÜZEYİNİN BELİRLENDİĞİ, ÜRÜNÜ
TİCARİLEŞTİRMEDEN ÖNCEKİ SON AŞAMADIR.
SINIRLI SAYIDA YENİ ÜRÜN PAZARA SÜRÜLÜR.
SATIŞ BAŞARISININ DÜZEYİNE VE MÜŞTERİ
ŞİKAYETLERİNE GÖRE SERİ ÜRETİME
GEÇMEDEN ÖNCE ÜRÜNÜN TASARIM VE
FİYATI İLE İLGİLİ SON KARARLAR VERİLİR.
79
İŞ FIKRININ YAPILABILIRLIK
ARAŞTIRMASINI YAPMAK
Girişimci iş kurma sürecinin başında, öncelikle
kurmak istediği işin,
DOĞRU
Sektör
İş fikri
Ölçek
Zaman
Ortaklar
Yer
Müşteriler
Makineler v.b.
faktörlerine sahip olduğundan emin
olmalıdır
80
. İŞ FIKRININ YAPILABILIRLIK
ARAŞTIRMASINI YAPMAK
•
Girişimci gerekli özelliklere sahip mi?
•
Seçeneklerin belirlemesi
•
İş Modeli
81
İŞ KURMA SÜRECININ
“İŞ PLANINI” HAZIRLAMAK
•
•
Neler, ne zaman yapılacak?
Aktiviteler arası ilişkiler ve zamanlama
•
İş kurma sürecinde rehber
82
• Girişimcinin özelliklerini ve hedeflerini,
• Kurulacak işin temel niteliklerini, yasal yapısını,
ortaklarını,
• Hedeflediği piyasanın özelliklerini,
• Müşteri kitlesine ulaşmak için uygulayacağı satış
ve pazarlama çalışmalarını,
• Ürün ya da hizmetlerini üretmek için
uygulayacağı süreçleri,
• Kuracağı işletmenin teknik sistemlerini,
• İşletmeyi yürütmek için gerekli idari süreçleri ve
örgütlenmeyi,
• İşletmenin tahmini üretim ve satış planlarını,
• İşletmenin finansal hareketlerini,
• İşletmenin finansal karlılığını
İŞ PLANININ GIRIŞIMCIYE SAĞLAYACAĞI
FAYDALAR





Girişimcinin işletmeyi eleştirel ve objektif bir bakış
açısıyla görmesini sağlar.
İş planına dahil edilen rekabet, ekonomik ve finansal
koşulları içeren analizler, girişimcinin işletmenin başarısı
için yapacağı varsayımları dikkatli bir şekilde
oluşturmasında yardımcı olur.
İşletmenin bütün unsurları plan içerisinde gösterildiği
için, girişimci, işletme stratejileri geliştirerek ve bunları
sınayarak, dışarıdaki değerlendiriciler için de sonuçlar
üretir.
İş planı, amaçların değerlendirilebilmesi için tahminlerin
ve gerçek sonuçların karşılaştırılması konusunda da
ölçütler oluşturur.
Tamamlanmış bir iş planı, girişimciye dışarıdaki fon
sağlayıcılar ve yatırımcılarla iletişim aracı olma ve
işletme için de çalışma rehberi olma görevi yapar.
İŞI KURMAK
•
İş kurma süreci detaylı aktivite planı
•
İşin fiilen kurulması:
•
İşyerini kiralama,
•
Makine-ekipman ve malzeme satın alınması
•
Yasal kuruluş işlemleri,
•
Kredi işlemleri
•
Personel temini,
•
Deneme üretimi, vb.
85
İŞLETMEYI
GELIŞTIRMEK
Kendi
ayakları
üzerinde
durur hale
gelir
Gelişme
başlar ve
kullanılan
kapasite
yükselir
İşletmeye
yeni
kapasiteler
eklenir
86
BAŞARI FAKTÖRLERI
İş Olanaklarının Bulunması
1.
İş olanağının bulunmasından kasıt, ihtiyaç duyulan
bir alanda yatırımın bulunmayışı olabileceği gibi,
mevcut yatırımların müşteri ihtiyaçlarını yeterince
tatmin edememesi de olabilir.
• Fırsat girişimciliği ve yaratıcı girişimcilik şeklinde iki
kısımda incelediğimiz girişimciler, ya piyasada
oluşabilecek fırsatları kollayarak ya da müşterilerin
olabilecek muhtemel ihtiyaçlarını önceden tespit
ederek, ilgili alanlara yatırım yapmak suretiyle
girişimci niteliğini kazanırlar.
•
87
• Girişimciler, yapacakları Pazar araştırmaları ile
müşterilerin mevcut ihtiyaçlarını ve bu ihtiyaçların var olan
yatırım veya ürünlerle yeterince karşılanıp karşılanmadığını
tespit etmelidirler.
• Yine yapılacak araştırmalar sonucunda kendi yaratıcı
zekalarını da kullanarak, müşterilerin ihtiyaç duyduğu fakat
piyasada mevcut olmayan ürünleri belirleyerek bu ürünleri
üretmek suretiyle başarı elde edebilirler.
• Burada dikkat edilecek bir konu da, potansiyel rakiplerin
rekabet güçleridir. Girişimci, rakiplerin rekabet güçlerini ve
kendi kaynaklarını da dikkate alarak, pazarın tümünü veya
belli bir bölümünü kendisine hedef pazar olarak seçmelidir.88
2. UYGUN ZAMANIN SEÇILMESI
İşe başlamak için uygun zamanın seçilmesi, önemli
başarı faktörlerinden biridir. Burada önemli olan, yatırım
yapılacak olan alanda yatırım yapmak için en uygun
dönemin seçilebilmesidir.
 Bazen kriz ortamlarında bazı ürünlerin satışları
artabilirken, bazen de, bir pazarda ürüne ilişkin kıyasıya
yaşanan bir rekabetin sonunda bazı işletmelerin
pazardan çekilmek zorunda kaldıkları dönemler o işe
atılmak için en uygun dönemler olarak
değerlendirilebilir.

89
• Ekonomik konjonktürün iyi okunabilmesi, ödeme gücü ve
talep düzeyine ilişkin doğru tahminlerde bulunabilmesi,
zamanın seçiminde son derece önemlidir. Durgunluk
döneminde iş gücü ücretleri düşebilir ve bu durum
maliyetlerin düşük olacağı anlamına gelebilir.
• Fakat durgunluk dönemlerinde düşük ücretler veya daha
kötüsü yaşanacak işten çıkarmaları, satın alma gücünün
azalacağının da bir göstergesidir.
90
• Ekonomi iyiye giderken, her sektörde işlerin iyi
olacağını söylemek de çok rasyonel olmayacaktır.
Ekonomik göstergeler iyileşmesine rağmen, sektörel
bazda bazı olumsuz durumların yaşanması söz konusu
olabileceği gibi, aynı sektörde piyasanın kaldıramayacağı
kadar 50 sayıda kuruluşun piyasaya girmesi de
mümkündür.
• Bu da şiddetli rekabeti ve bazı firmaların piyasadan
çekilmek zorunda kalmalarını beraberinde getirebilir.
91
3. YÖNETIM YETENEĞI VE TECRÜBESI
Yönetim, sadece beşeri faktörlerin değil, işyerindeki bütün
kaynakların planlanmasını, yönlendirilmesini ve koordine
edilmesini kapsayan, geniş kapsamlı bir kavramdır.
 Tecrübe, bir süreç boyunca insanların karşılaştıkları olay
ve durumlar sonucunda elde etmiş oldukları, çoğu
öğrenilerek elde edilemeyecek olan kazanımlardır.
Yönetim yeteneği tecrübe ile de birleştirildiğinde, girişimci
sorunların üstesinden rahatlıkla gelebilecek, yeni
durumlara kendisini ve işletmesini uyarlayabilecektir.

92
4. Öz Sermaye ve Kredi Olanakları

Öz sermaye ve kredi olanakları yapılacak her işin bir
bedeli vardır ve bu bedel ancak ödendikten sonra,
yatırımlardan bir getiri elde edilebilir.

İşletmenin kurulması için gerekli olan sermaye yatırım
sermayesi, işe başladıktan sonra ilk kazançlar elde
edilinceye kadar geçecek süre içerisinde gereken
harcamaları yapmak üzere ihtiyaç duyulan para tutarı
ise çalışma sermayesi olarak anılmaktadır.
93
Girişimcilik ve Küçük İşletme Yönetimi
Bir işe başlamadan önce, bu iş için gerekli olan sermaye
tutarının gerçekçi bir biçimde hesap edilmesi gerekir.
Girişimci bu kaynağın tamamına sahip olmayabilir. İhtiyaç
duyulan sermayenin, girişimcinin olanaklarını aşan kısmı,
kredi veya çeşitli borçlanma yöntemleri ile elde edilebilir.
Yatırımın geri dönüş oranı ve borçlanma fiyatı dikkate
alınarak girişimci bir tercihte bulunur.
 İşletmelerin çoğunun kara geçmek için belli bir dönem
beklemek zorunda olmaları ve özellikle küçük işletmelerin
kara geçinceye kadar ailenin geçimini sağlama yükümlülüğü
de dikkate alınarak, işe girişmeden önce, yatırım bittikten ilk
kazançlar elde edilene kadar geçecek olan sürenin iyi
tahmin edilmesi gerekir. Bu arada borçların geri ödeme
sürelerinin de dikkate alınması zorunludur.

94

Öz kaynaklar ve borçların uygun oranlarda bir araya
getirilmesi esastır. Bu oran için genellikle, sermayenin
hiç olmazsa %60’ının kaynaklardan karşılanması
gerektiği ve çalışma sermayesinin de, bir yıl daha doğru
olmakla birlikte, en az altı aylık bir faaliyeti sağlayacak
miktarda olması kabul görmektedir.
95
5. RISKE KARŞI SIGORTA
Çevresel belirsizlik, doğal afetler veya krizler gibi
beklenmeyen durumları da içine alacak şekilde
pazarda, özellikle dış unsurlardan kaynaklanacak
farklılıkları, işletme faaliyetlerini etkileyecek tehdit ve
bazen de fırsatları kapsamaktadır.
 Yine işletmeler sistem yaklaşımı çerçevesinde ele
alındığında, ekonomik sistemi meydana getiren öğeler
olarak karşımıza çıkmaktadır. Ekonomik sistemin birer
alt sistemi olan işletmeler, dış çevre ile ilişkileri olması
nedeniyle, açık ve toplum içerisinde insanlara yönelik
faaliyet göstermeleri nedeniyle de sosyal sistemlerdir.

96
•
•
Çevreye uyumun son derece önem arz ettiği, açık ve
sosyal sistemler olan işletmelerin, dış çevreyi kendi
amaçları doğrultusunda uyarlayabilmeleri aktif uyumu
ifade eder.
Çoğunlukla kendi kaynakları üzerinde tasarruf edebilen
işletmelerin bazen siyasi ve politik çevre şartlarını da
etkileyemeyecekleri ve yönlendiremeyecekleri başka
gelişmelerle de karşı karşıyadırlar.
97

Başarı faktörü olarak riske karşı sigorta, gelişmelere
hazırlıklı olma ve değişikliklere uyum sağlamayı ifade
eder. Bunlar, doğacak fırsatların değerlendirilmesi
şeklinde olabileceği gibi, beklenmeyen durumlarda
işletmenin düşebileceği sıkıntılar dikkate alınarak,
işletme faaliyet ve kaynaklarının sigorta kapsamına
alınması (yangın, doğal afet vs. sigortalan) şeklinde
olabilir.
98
BAŞARILI GIRIŞIMCILIK ÖRNEKLERI

Michael Dell’in anne ve babası oğullarını doktor olması için zorlarken
onun tek düşüncesi ucuz bilgisayar üretip satmaktır. Çünkü toplam
değeri 700 dolar olan bilgisayara 3000 dolar ödemek zorunda kalmıştır.
Dell’e göre bilgisayarı çok daha ucuza üretmek için yapması gereken;
herkesin ihtiyacına uygun bilgisayar yapmak, aracı olmadan kullanıcıya
ucuza satmak ve bilgisayar alamayan tüketiciye ulaşmaktır. O zamanlar
19 yaşında olan ve kısa bir süre sonra Dell marka bilgisayarlara adını
veren Michael Dell’in şu anda 49 milyar dolar cirolu bir şirketi, 18 milyar
dolarlık bir kişisel serveti mevcuttur. Fırsatları görerek, doğru zamanda,
doğru yerde hayata geçirilen bir iş fikri, 19 yaşındaki zeki, atak ve
inançlı bir genci, 20 yıl içerisinde dünyanın en zenginleri listesinin en
üst sıralarına taşımıştır.
Michael DELL

Bir sosyal paylaşım ağı olan Facebook, 4 Şubat 2004’te, o
zamanlar 19 yaşında olan Mark Zuckerberg tarafından kuruldu.
Bir süre sonra, facebook ilk kurulduğu Harvard Üniversitesinde
sadece öğrencilerin kullandığı bir site olmaktan çıkarak diğer
yüksek öğretim kurumlarında da kullanıma açıldı. Zuckerberg o
yıl okulu bıraktı ve işine yoğunlaştı. Temmuz 2007’nin ortalarında
artık 42 milyonu aşan aktif üyeyle en yaygın ve geniş kullanıcıya
sahip ağ unvanını aldı. Kullanıcılarının yüzde 60’ının, günlük
olarak çevrimiçi olduğu Facebook’ta ekonomik sonuç da muazzam
oldu. Çünkü 2007 yılının ekim ayında Microsoft, Facebook’un
yüzde 1,6’lık hissesini 240 milyon dolara satın aldı. Ulaştığı
devasa ekonomik büyüklük bir tarafa, şirket, sahibi Zuckenberg’e
de kısa bir sürede inanılmaz bir servet getirdi. Zuckenberg, daha
şimdiden 1,5 milyar dolarlık kişisel bir servete sahip oldu.
BAŞARISIZLIK FAKTÖRLERI
1.

Kuruluş Yerinin İyi Seçilmemiş Olması
Kuruluş yerinin bazen bilgisizlik nedeniyle bazen de
farklı yaklaşımlarla rasyonel bir şekilde belirlenmediği
işletmeleri çevremizde sı kça görmekteyiz. Kuruluş
yeri girişimciler açısından, işletme kurmanın en önemli
ve detaylı inceleme ve araştırmayı gerektiren
aşamalarından birisidir.
101
2. REKABETI DIKKATE ALMAMA

İşletmeler pazarda, lider, izleyici, meydan okuyucu gibi
farklı pozisyon veya konumlarda faaliyet gösterdikleri
gibi, pazarın yapısı da, monopol, tam rekabet piyasası
gibi farklılıklar göstermektedir.
102
Pazara yeni giren bir girişimci, kendi kaynakları ile birlikte,
rakipleri ve piyasa yapısını da dikkate alarak, kendisine
bir hedef pazar belirlemelidir. Hedef pazar, işletmenin
kaynaklarını yönlendireceği pazar bölümünü ifade
etmekte olup, bu bazen pazarın tamamı bazen de,
işletme kaynakları yetersiz veya rekabet şiddetli ise, belli
bir bölümü olabilir.
 Girişimci, işletmeyi kurup faaliyet göstereceği pazarı
belirlemeden önce, rakiplerini araştırmalı, yapacağı,
örneğin bir SWOT Analizi ile, rakiplerine olan üstün ve
zayıf yönlerini ortaya koymalıdır. Bu doğrultuda rekabet
edebileceği, amaçlarına ulaşabileceği bir pazarı tercih
etmelidir.

103

Rakipler, aynı zamanda işletmenin yakın çevre
faktörlerinden birisidir. Çoğu benzer mal veya hizmetleri
piyasaya süren rakipler, işletme faaliyetlerini yakından
ilgilendirir. Rakip ürünlerin üstün yönleri, rakiplerin
tutundurma çabaları için yaptıkları harcamalar, fiyat
düzeyi ve sahip oldukları dağıtım kanalları, işletmenin
başarı şansının belirleyici unsurlarıdır.
104

Şayet rakipler, kaliteli ürüne sahip, fiyatları düşük ve
reklam vb. çabalar için yoğun harcamalar yapabiliyorlar,
aynı zamanda, kurdukları dağıtım ağları ile piyasayı
kontrol edebiliyor ve faaliyetlerini etkin bir biçimde
sürdürebiliyorlarsa, bu rakiplerle rekabet etmek oldukça
zordur.
105
Girişimci ancak gerekli beşeri ve fiziksel unsurlara
sahipse, böyle bir pazara girmelidir. Aksi halde, bu
pazara ya girilmemeli ya da pazarı bölümlendirerek, bir
pazar bölümünün ihtiyaçlarını en iyi şekilde karşılayıp,
rakiplerine o pazar bölümünde üstünlük sağlamayı
düşünmelidir.
 İşletmeler bazen de, izleyici konumunda ve rekabette
ılımlı veya pasif tutumu tercih ederek, belli bir pazar
payı ile yetinmek koşuluyla pazarda yer alabilirler. Aktif
rekabete girişmedikleri için fazla yıpranmaz ve güçlü
firmaların baskısı ile pazardan silinip gitmezler.

106
3. SERMAYE YETERSIZLIĞI

Sermaye kavramı, işletmenin kurulup işe başlaması için
gereken parasal değeri ifade eden yatırım sermayesi ve
işletme faaliyetlerine bağladıktan, ilk kazancını elde
edinceye kadar geçen süre içerisinde yapılacak
ödemeleri karşılamak için gereken isletme sermayesi
olmak üzere iki kısımda incelenir.
107

Girişimcilerin en önemli başarısızlık nedenlerinden birisi
de, yeterli sermayedir. Günümüzde, özellikle işletme
sermayesi yetersizliği nedeniyle işletilemeyen, atıl
bekleyen veya düşük kapasite kullanım oranıyla çalışan
pek kurtuluş bulunmaktadır.
108

Girişimcilerin bir kısmı, fizibilite etütlerini gerektiği
hassasiyetle yapmamakta, bunu bir külfet olarak
görmekte, işletme disiplininde "koyun ekonomisi" olarak
da bilinen, başkası kar ediyorsa ben de ederim
anlayışıyla işe girişmektedirler. Bu konuda çoğunlukla,
Anadolu'nun geneline yayılmış un fabrikaları ve
Karadeniz kıyılarındaki balık yağı fabrikaları örnek
verilmektedir.
109

Bu anlayışla yatırıma başlanınca, girişimcinin sermayesi
yatırım sona ermeden bitebilmektedir. Böylece, kimi
girişimciler yüksek fiyatlı kredilerin altına girmekte ve
daha sonra da bunları ödeme güçlüğü
yaşayabilmektedirler.
110

Girişimciler, yatırım için gerekli sermayeyi hesaplasalar
bile, işletme sermayesini gözden kaçırabilmektedirler.
Bu yüzden, işletme kurulduktan sonra, işletme
sermayesi yetersizliği nedeniyle, faaliyete
geçilememekte veya eksik kapasiteyle çalışılmaktadır.
Bu da birim maliyetleri yükseltmekte, rekabet gücünü
zayıflatmaktadır.
111
4. KIŞISEL UNSURLAR

Girişimcilerin başarısızlıklarında, saydığımız dışsal
unsurların yanında, bizzat kendilerinden kaynaklanan
bazı eksiklikler de etkili olmaktadır. Kişisel başarısızlık
unsurları olarak değerlendirebileceğimiz bu faktörler, iki
başlık altında aşağıda incelenmiştir.
112
4.1. TICARET BILGISININ YETERSIZLIĞI
Her girişimci aynı düzeyde ticaret bilgisine sahip
olamamaktadır. Kimi girişimciler aileden gelen bir ticaret
bilgisine sahipken, kimisi de bu konuda eğitim alarak belli
bir birikime sahip olabilirler.
 Oysa hiçbir eğitim almadan ve ticaret alt yapısına sahip
olmadan da bazı kişiler, yatırım yapabilmektedirler.


Bu şekilde işe girişen bazı girişimcilerin başarılı oldukları
da görülebilmektedir. Oysa, yoğun rekabet koşullarında
başarılı olabilmek için belli bir bilgi birikimine sahip olmak
zorunludur. Bu konuda, teorik eğitimin, uygulama ve
deneyimle desteklenmesi gerekir.
113
KOBI girişimcilerinin çoğu teknik kökenlidir; fakat bir
girişimcinin belli bir konuda birikime veya beceriye sahip
olması çoğu kez yeterli olmamaktadır.
 Zira, işletmeler artık oldukça karmaşık bir yapıya
bürünmüşler, bunun sonucu olarak da, işletme
fonksiyonlarının yerine getirilmesi, ayrı uzmanlıkları
gerektirmeye başlamıştır.
 Yani bir girişimcinin iyi bir torna ustası veya aşçı olması
yeterli değildir. Yönetim ve diğer işletme fonksiyonları
konusunda da belli bir bilgiye sahip olması, her bir
işletme fonksiyonu için yeterli bilgiye sahip, deneyimli
personeli istihdam etmesi gerekmektedir.

114
4.2. HAZIRLIKLI OLMADAN İŞE BAŞLAMAK
Yeterince deneyime sahip olmayan kişilerin, gereken
hazırlıkları da yapmaksızın, zaman zaman bir işe
soyundukları görülmektedir. Cesaret girişimci açısından
son derece önemli bir niteliktir.
 Toplumumuzda, "girişimcinin sermayesinin yüzde
doksanı cesarettir" şeklinde yaygın bir görüş vardır.
Girişimcinin en önemli niteliklerinden birisi cesaret
olmakla birlikte, hazırlıklı olmadan, yalnızca cesaretle is,
hayatına atılmak, cesaretin sağlayacağı avantajı da
riske dönüştürmek anlamına gelir.

115

Özellikle, konjonktürün olumsuz gelişme gösterdiği
dönemlerde, bu risk daha yüksek olacaktır. Yüksek
riske rağmen, karşılaşılan fırsatın bir daha ele
geçmeyeceği veya önemli ölçüde kar elde edileceği
gibi, düşüncelerle girişimciler, yeterince hazırlık
yapmadan yatırım kararı alabilmektedirler.
116
5. YETERSIZ ZAMAN
Özellikle dinamik piyasalarda, tüketici zevk ve tercihleri
kısa sure içerisinde önemli değişiklikler
gösterebilmektedir. Böyle durumlarda, girişimcinin
düşünmek için çok vakti olmayabilir. Zamanın geniş
tutulması, fırsatın kaçırılmasına neden olabilir. Fırsatın
kaçırılmaması için acele alınan kararlarda da başarısızlık
riski yüksektir.
 Zaman problemi, işletme kurulduktan sonra da önemini
devam ettirir. Girişimciler, özellikle küçük işletmelerde,
işin patronluğu yanında, işletmede belli görevleri de
yerine getiren kişiler olarak karşımıza çıkmaktadırlar.

117
Daha karmaşık bir yapıya sahip olan büyük
işletmelerde, her bir bolümün sorumluluğu, yetki ile de
örtüşecek şekilde, konusunda uzman kişilere
verilmişken, küçük işletmelerde girişimci, hem yönetici
hem de pek çok birimin sorumlusu olarak çalışmaktadır.
 Bu yüzden, bütün bu işlerin yerine getirilmesinde zaman
darlığı yaşanabilir. Burada girişimciye düşen, yetki ve
sorumlulukları, çalışanlar arasında uygun bir bicimde
bölüştürmek ve koordinasyonu sağlamak olacaktır

118
SWOT ANALIZI
NEDIR?
119
GÜÇLÜ VE ZAYIF YÖNLER
Fırsatlar ve Tehditler
120
SWOT NEDIR?
SWOT, İngilizce’deki dört kelimenin baş
harflerinden oluşan bir kısaltmadır.
STRENGHTS : Güçler (kuvvetli yönler)
WEAKNESSES: Zayıflıklar (zayıf yönler)
121
OPPORTUNITIES: Fırsatlar
THREATS: Tehditler
SWOT ANALIZI NEDIR?
SWOT analizi, herhangi bir kuruluşun, örgütün,
kamu kurumunun ya da özel sektör firmasının
içsel durumunu ve onu çevreleyen dışsal
faktörleri tahlil etmek için kullanılan
yöntemlerden biridir.
Bir anlamda, mevcut durumun, tüm yönleriyle,
iç ve dış dinamiklerin de göz önünde
122
bulundurulmasıyla, fotoğrafının çekilmesidir.
SWOT ANALIZI NEDIR?


Kökleri 1950lere uzanmakla birlikte, akademik
biçimini alması, 1970lerde Stanford'da olmuştur.
Kullanım alanı, şirket analizlerinden bireysel
kariyer planlamaya kadar geniş bir yelpazedir.
123
SWOT ANALIZI NE İŞE YARAR?
SWOT analizi temelde iki işe yarar:
1) Anlamayı ve algılamayı kolaylaştırır:
kurumun ve onu çevreleyen ortamın
tüm yönleriyle ve tüm çıplaklığıyla
gözler önüne serilmesi.
2)
Karar almayı kolaylaştırır: mevcut
durumun görülüp, kuruma ilişkin
ileriye dönük adımların, daha
sağlıklı, daha gerçekçi ve daha etkin
124
SWOT analizi sayesinde, kurumunuzun
güçlü ve zayıf yönlerini açığa
çıkarttığınız bir tabloya kavuşursunuz.
Kurumunuzun yüzyüze olduğu tehditleri
ve fırsatları daha net görürsünüz.
Böylece, kurumun güçlü yönleri üzerinde
yoğunlaşır; zayıflıklarını azaltır; kuruma
yönelik tehditleri bertaraf etmenin
125yollarını arar; fırsatlardan en büyük
ölçüde yararlanmaya kilitlenirsiniz.
SWOT analizi herkesin yapabileceği
basitliktedir. Kolay öğrenilir. Kolay uygulanır.
Bir kalem ve kağıttan başka hiçbir araç
gerektirmez. İki aşamadan oluşur:
Önce, güçlü yönlerinizi, zayıflıklarınızı,
yüzyüze olduğunuz fırsatları ve tehditleri ayrı
ayrı listeler halinde sıralarsınız.
126
Sonra, bu listeleri bir tablo (matris) içinde
birleştirirsiniz.
NE ZAMAN KULLANILMALI ?
Stratejik bir plan geliştirilmesi aşamasında
 Sorun tanımlama ve çözüm oluşturulması
aşamalarında
 Nicel verilerin yetersiz, bilgilerin kişilerin
belleklerinde olduğu durumların analizinde

127

İç analiz
Kuruluşun, sistemin
kaynak ve yeteneklerinin
incelenerek güçlü ve
zayıf yönlerin
belirlenmesi
 Genellikle kontrolumuz
altında olabilen
 Kıyaslama


Dış Analiz
Çevre etkenlerinin
belirlenerek fırsat ve
tehditlerin saptanması
 Genellikle kontrolumuz
dışında olan
 Dış etkenler :

Politik
 Ekonomik
 Sosyo-Kültürel
 Teknolojik

128
SWOT ANALIZI YAPILIRKEN
SORULABILECEK SORULAR:

•
•
•
•
Güçlü Yönlerin Saptanmasında
Üstün noktalarım nelerdir ?
Neleri iyi yaparım ?
Başkaları, güçlü yanlarım olarak neleri
görmekteler ?
Hangi tür işleri daha iyi yapıyorum?

•
•
•
•
Zayıf Yönlerin Saptanmasında
Neleri kötü yapıyorum ?
Neleri iyileştirmeye gereksinimim var ?
Başkaları hangi konularda benden daha iyiler ?
Başkalarının gözüyle ne gibi zayıflıklarım var ?
Fırsatların Saptanmasında
• Çevremde ne gibi ilginç gelişmeler yaşanıyor,
neler olup bitiyor ?
• Önümde duran fırsatlar neler?
 Fırsat yaratan kaynaklar nelerdir ?
• Teknoloji ve pazarda oluşan değişimler
• Hükümet politikalarındaki değişiklikler
• Sosyo-kültürel yapıdaki değişimler
• Yerel olaylar


•
•
•
•
•
Tehditlerin Saptanmasında
Önümde ne gibi engeller var ?
Rakiplerim ne durumdalar ?
İş, ürün veya hizmet standartlarında her hangi
bir değişim söz konusu mu ?
Değişen teknoloji her hangi bir şekilde beni
tehdit ediyor mu ?
Finansal sorunlarım var mı, yoksa hangi
durumlarda çıkabilir?
Migros Swot Analizi Örneği

Güçlü Yönler:
Ürün ve kampanyalar sayesinde daha fazla insan Migros
ve Migros ürünlerini tercih etmeye devam ediyor.



Markanın servis hizmetleri artık eskisinden çok daha
güçlü ve sorunsuz bir şekilde hizmet veriyor, diğer firmalar
ile kıyaslandığında artı puan olarak hanemize yazılıyor.
Migros günleri sayesinde sayısız insanı firmaya
çekebiliyoruz ve satışlarımız özellikle bu dönemde çok daha
sağlıklı
oluyor.
Kendi ürünlerimizi piyasaya sürmek büyük cesaret örneği
ancak bu ürünlerin satışı da bir hayli iyi bir grafik ile
karşımıza çıkıyor ve yavaş yavaş farklı sektörlerde Migros
markasını oluşturmaya başladık diyebiliriz.

Zayıf Yönler:
2M Migroslarda yaşanan küçük sorunlar büyük
migrosların itibarını zedelemeye devam ediyor ve
çalışanlarımızın ilgisizliği firmamızın zayıf
yönleridir ve pek yakında tehdit unsuru olarak
da karşımıza çıkacaktır.
Yer almadığımız şehirler mevcut bu yüzden
büyük şehirler kadar bu alanlara da önem
vermemiz gerekiyor ve küçük şubeler ile bu
alanlarda da hizmet vermeliyiz!
Barkod sorunlarımız devam ediyor ve az önce de
belirttiğimiz gibi bu sorunlar büyük Migrosların
da itibarına gölge düşürüyor. Barkod sorunları
için daha kaliteli bir teknoloji kullanılabilir ve
bunun araştırması gerekli merciler tarafından
yapılmalıdır

Fırsatlar:
Alış veriş sektörünün akla gelen ilk isimlerinden
biri olmak ve satış grafikleri incelendiğinde
ülkenin en fazla tercih edilen markası olmak
bizim için büyük bir fırsat ve bu fırsatı daha iyi
noktalara taşıyabilmek adına Teşekkürler
kampanyası ile dikkat çeken ürünlerde indirime
gidilebilir.
Yakın zamanda hakkında dava açılan büyük bir
rakibimiz de sektörün dışına itildi ve henüz
hakkımızda herhangi olumsuz bir kararın
bulunmuyor olması da sektördeki güvenilirliği
arttırıyor.

Tehditler:
Barkod sorunları ve alkol satış yasağı firma için
en büyük tehdit unsurları arasında yer alıyor ve
bunun için yapabilecek herhangi bir şey yok
ancak barkod sorunları için teknolojiyi biraz
daha etkili bir şekilde kullanabilir ve bu soruna
çözüm bulabiliriz.
Farklı şehirlerde açılan rakip firmaları yakından
takip etmek gerekiyor ve bunun için daha
sağlıklı çalışmalar yapılmalıdır
BAZI ANAHTAR ÖZELLIKLER
 Genellikle
on kişiden küçük gruplar ile
yapılır.
 Beyin Fırtınası teknikleri kullanılarak
uygulanabilir.
 Fırsatların belirlenmesinde somut çözümler
üretmek yerine sorunun araştırılması ve
çözümlenmesi ön plandadır.
137
KIŞISEL SWOT ÖRNEĞI:
Kişisel bir SWOT Analizi’nin nasıl olduğunu
anlayabilmek için; bir Reklam Yöneticisi olan
Serpil’in aşağıda yer alan SWOT Analizi’ni
inceleyebilirsiniz.
 Güçlü Yönler:
• Yaratıcıyım. Çoğu zaman, markalarına getirdiğim
yeni bakış açılarıyla müşterileri etkiliyorum.
• Müşterilerim ve takımımla iyi iletişim kurabiliyorum.
• Doğru pazarlama bakışını bulma sürecinde, önemli ve
kilit soruları sorabiliyorum.
• Kendimi tamamen müşterinin markasının başarılı
olmasına adıyorum.


•
•
•
Zayıf Noktalar:
Bir işi hızlı bir şekilde bitirme ve yapılacaklar
listemden silme konusunda gelişime ihtiyaç
duyuyorum. Bu durum bazen işlerimin kalitesini
kötü yönde etkileyebiliyor.
Bu ihtiyaç, bitirilmesi gereken çok işim olduğu
zaman, bende stres yaratıyor
Müşterilere fikirlerimi sunarken endişe
yaşıyorum ve topluluk içinde konuşma
korkusuna yol açan bu endişe, fikirlerimi güzel
bir şekilde ifade etmemi engelliyor

•
•
•
Fırsatlar:
En büyük rakiplerimizden bir tanesinin, küçük
müşterilerine iyi muamele etmediğiyle ilgili
söylentiler gündeme geldi.
Önümüzdeki ay, önemli bir pazarlama
konferansına katılacağım. Önemli bir çevre
edinmek ve sunduğu eğitim seminerlerini
dinlemek açısından, bu konferans benim için
önemli bir fırsat.
Sanat yönetmenimiz yakında doğum iznine
ayrılıyor. Onun görevlerinin bir kısmını geçici
olarak devralmak, benim kariyer gelişimim
açısından önemli bir fırsat.

•
•
•
Tehditler:
İş arkadaşlarımdan bir tanesi - Erdal, topluluk
içinde konuşma konusunda benden daha güçlü
özelliklere sahip ve sanat yönetmenliği pozisyonu
için benimle rekabet halinde.
Personel eksikliğinden dolayı, çok fazla iş yüküm
oluştu ve bu benim yaratıcılığımı kötü yönde
etkiliyor.
Son ekonomik gelişmeler pazarlama sektöründe
gelişmelerin yavaşlamasına sebep oldu. Birçok
firma, personel sayısını azalttı ve bizim firmamız
da böyle bir kısıntı planlamakta.


Bu analizi gerçekleştirmenin sonucunda, Serpil, Sanat Yöneticisi’nin
doğum iznine ayrılmasıyla ilgili, iş arkadaşı Erdal’a nasıl
davranması gerektiği konusunda önemli bir adım attı. Erdal’a, işin
sorumluluklarını ikisinin paylaşmasını, birlikte çalışmalarını ve
ikisinin kendi güçlü taraflarını kullanmalarını teklif etti ve bu teklif
Erdal’ın çok hoşuna gitti. Erdal’ın sunumu kuvvetliydi fakat
Serpil’in yaratıcı fikirlerinden de çok etkileniyordu ve bu konuda
onu daha iyi buluyordu.
Bir takım halinde çalışarak, daha küçük müşterilerinin aldıkları
hizmetten daha memnun kalmalarını sağlama şansları vardı. Bu da
rakip firmalar hakkında çıkan söylentileri, kendileri için bir fırsata
dönüştürmelerine sebep olabilirdi.
Sonuç olarak...
 SWOT Analizi güçlü ve zayıf noktalarınızı, aynı
zamanda da karşı karşıya olduğunuz fırsatları ve
tehlikeleri anlamak ve analiz etmek için önemli
bir araçtır. Çünkü güçlü özelliklerinize
odaklanmanıza, zayıf noktalarınızı en aza
indirmenize ve çevrenizdeki fırsatlardan
mümkün olduğu kadar fazla yararlanmanıza
yardımcı olur. Bu açıdan, şirketlerin kararlar
alırken kullandığı bu analiz yönetimini, kendi
kariyer ve kişisel gelişiminiz için kullanmanız
önemle tavsiye edilmektedir.

İŞ PLANININ ÖĞELERİ




İş planı girişimciye ve diğer okuyuculara işin neden ve nasıl
başarılı olacağını gösteren bir belgedir. İş planı, girişimcinin
başarılı bir girişim için kullanacağı ve işletmenin işleyişini
tanımlayacak yol gösterici bir rehberdir.
İş planı fon sağlayıcılara ve yatırımcılara işletme ve girişimci
konusunda ilk izlenimleri sunar. Bu nedenle hazırlanan iş planının
düzgün ve çekici bir dosya haline getirilmesi gerekmektedir.
Detaylı bir iş planı genellikle 10 bölümden oluşmaktadır. İdeal bir
iş planının uzunluğu 50 sayfa civarında olsa da bütün plan ekler
dahil 40-80 sayfa uzunluğunda olabilir.
Bankacılar, ortak sermayedarlar, yatırımcılar ve planı okuyan
çoğu kişi, planın özelliklerini ve önemli bölümlerini gösteren bir
giriş görmek isterler. Üç sayfadan uzun olmayacak böyle bir giriş,
izlenecek tüm aşamalar hakkında genel bir fikir sağlayacaktır
GIRIŞ
Giriş bölümü aşağıdaki bilgileri kapsamalıdır :
 İşletmenin adı ve adresi
 Girişimcinin ismi ve telefon numarası
 Kısaca işletmenin tanımı
 İşletmenin ve endüstrinin yapısı
 Finansal ihtiyaçların tutarı ve finansal yapının bileşimi
Giriş bölümü için seçilecek ifadeler işletmenin türünü, pazar
fırsatlarını, finansal ihtiyaçlarını, tahminler ve işletme ile ilgili
teknolojiyi ya da özel araştırmayı kapsayacak şekilde
hazırlanmalıdır
İŞLETMENIN TANIMI
Bu bölümde işletmenin ne amaçla kurulduğu açık
bir biçimde ortaya konmalıdır. Girişimcinin
kendisinin belirlemiş olduğu misyon doğrultusunda,
işletme çalışanlara, müşteriler ve potansiyel
yatırımcılara tanıtılmalıdır.
 İlk olarak işletmenin ismi belirtilmelidir.
 İkinci olarak endüstrinin koşulları şu anki durumu
ve gelecekteki eğilimi açısından ortaya
konulmalıdır.
 Üçüncü olarak, yeni işletmenin gelecek potansiyeli
açıkça belirtilmelidir

PAZARLAMA PLANI
Kurulacak işletmenin üreteceği mal veya hizmetin
içinde yer alacağı pazarın ve çevrenin durumunu,
işleyişini, mal veya hizmete gösterecekleri tepkileri
ve olası etkilerini önceden belirlemek amacıyla
gerekli veri ve bilgileri toplayıp işleme ve böylece
mal veya hizmetin pazarlanabilirlik derecesini
saptama işlemleri pazarlama planın ayrıntılarını
oluşturur.
 Yeterli bir gelir elde etme, pazardan pay almaya
bağlıdır. Bu nedenle girişimci, pazar çevresini iyi
tanımalıdır

ÜRETIM PLANI





Bu bölüm işletmenin kuruluş yerinin tanımlanmasıyla
başlamalıdır. Seçilen yer işgücü olanakları, ücret oranları,
üreticilere ve tüketicilere yakınlık ve toplum desteğinin
sağlanması açısından uygun olmalıdır.
Bunlara ek olarak yerel vergi yükümlülükleri ve bölge
bankalarının yeni girişimlere sağladıkları desteklere de
değinilmelidir. Ayrıca üretim ihtiyaçları, gerekli olan binalar
(fabrika, depo, büro) ve araçlar (özel aletler, makinalar,
bilgisayarlar ve taşıtlar) anlamında belirtilmelidir.
Taşıma maliyetleri de bu bölümde işlenmelidir. Ayrıca işgücü
arzı, ücret oranları ve ihtiyaç duyulan
nitelikli işgücü gösterilmelidir. Son olarak üretim maliyetleriyle
ilgili veriler sunulmalıdır. Burada
kullanılan üretimle ilgili tüm finansal bilgiler daha sonra finansal
tahminler için de kullanılacaktır
YÖNETIM PLANI


Bu bölüm işletmenin sahipliği, anahtar personelin görevleri ve
sorumlulukları ile bunların bu özel görevlerini yerine getirecek
bilgi ve deneyimlerini ortaya koymalıdır. Yönetim takımının
bütün üyelerinin detaylı özgeçmişleri bu bölümde verilmelidir.
Binalar ve araçlar gibi, çalışacak insanlar da kurulacak işletme
için önemli bir kaynaktır. İnsan kaynağı bir işletmenin sahip
olduğu en değerli varlıktır. Girişimci kısa zamanda, işletmesinin
gerçekleştirdiği faaliyetlerde çalışanların ne denli önemli bir role
sahip olduğunu görecektir. Bu nedenledir ki, girişimcinin sahip
olduğu işgücünün ne tip yetenekleri olduğunun ve ne tip
yetenekleri olmadığının bilinmesi son derece önemlidir. Çünkü,
girişimci, eksikliği duyulan nitelikteki işgücünü istihdam etmeye
çalışmak zorundadır.
ARAŞTIRMA VE GELIŞTIRME BÖLÜMÜ
Yapılacak tüm araştırma ve geliştirme faaliyetlerinin
büyüklüğü bu bölümde gösterilecek maliyet ve
zaman testlerine bağlıdır. Yatırımcılar projenin
bulunduğu durumu, prototipler, laboratuar testleri ve
program gecikmeleri anlamında bilmek isterler.
Girişimci, detaylı bir araştırma geliştirme bölümüne
sahip olmak için teknik destek almalıdır.
 Bu bölümde araştırma ve geliştirme çalışmalarının
tanımlanması
ve
iş
fikrini
geciktirebilecek
güçlüklerin tartışılması gerekmektedir. Ayrıca
işgücü, danışma kaynakları, araştırma ve dizayn
çalışmalarını kapsayan bir AR-GE bütçesi
oluşturulmalı ve sunulmalıdır

ÖNEMLI RISKLER BÖLÜMÜ

Neyin yanlış gittiği ya da gidebileceği ve bu
durumda girişimcinin neler yapabileceği önceden
düşünülmelidir. Daha önceki bölümlerde de
değinildiği gibi girişimci kabul edilebilir riskleri
üstlenen kişidir. Bu bölümde potansiyel riskler
ortaya konulmalıdır
ZAMAN TABLOSU BÖLÜMÜ

Zaman tablosu yaklaşımı, yapılacak işlerin adımlar
şeklindeki gösterimini içerir. Zaman tablosundaki bu
aralıklar üçer aylık, aylık ya da haftalık olarak
verilebilir
EKLER
Planın bu son bölümü, olması zorunlu olan bir
bölüm değildir, ancak planın ana bölümlerinde
verilmesi uygun olmayan ek belgeler sağlamaktadır.
 Diyagramlar, planlar, finansal veriler, finansal
tablolar (tahmini bilanço, gelir tablosu ve nakit akış
tablosu), yönetim takımının özgeçmişleri ve
kaynaklar ile diğer bölümleri destekleyen
materyaller bu bölümün örnekleridir. Bu bölüme
konulacak materyaller, girişimcinin kendi kararına
bağlıdır

GIRIŞIMCILIK TÜRLERI
Girişimcilik değişik bakış açılarından farklı biçimlerde
tanımlanabilir.
1. Fırsat Girişimciliği
2. Yaratıcı Girişimcilik
3. İç Girişimcilik
4. Bağımsız Girişimcilik
5. Yatırımcı Girişimcilik
6. Diğerleri
154
FIRSAT GIRIŞIMCILIĞI
Yaratıcı girişimcilik, yeni bir fikir veya buluşu, ya da
mevcut olan bir mal veya hizmetin dizayn, fiyat, kalite gibi
yönlerden iyileştirilerek pazara sunulmasıdır.
 Fırsat girişimciliği temelde, pazardaki mevcut fırsatları
görerek ya da potansiyel fırsatları sezinleyerek, mevcut
olan bir mal veya hizmeti pazara sunmaktır.
 Girişimci, geleceğe ait öngörülerde bulunarak,
doğabilecek fırsatları kollar ve karlı olabilecek alanlara
yatırım yapar.
 Bu tür girişimcilik, pazardaki fırsatları değerlendirebilecek
görüş açısına ve kar edebilecek biçimde kaynaklan
organize ederek, organizasyon yeteneğini gerektirir.
 Fırsat girişimciliğinde pazardaki potansiyel fırsatların
kollanması ve buna göre yatırımlara girilmesi önemlidir. 155

YARATICI GIRIŞIMCILIK

Yaratıcı girişimcilik, yeni bir fikir veya buluşu, ya da
mevcut olan bir mal veya hizmetin dizayn, fiyat, kalite
gibi yönlerden iyileştirilerek pazara sunulmasıdır.

Yaratıcı girişimcilikte mevcut ürünlerde tasarım veya
kullanım itibari ile bazı değişiklikler yapılması, hatta,
tüketici beklentilerinin de ötesinde mevcut olmayan
ürünleri yeni bir fikir veya buluşun pazara sürülmesi
şeklinde üreterek, piyasaya sunmak önemlidir.
156
İÇ GIRIŞIMCILIK
Faaliyet halindeki organizasyonlardaki girişimcilik olarak ele
alınan iç girişimcilik; organizasyonel ve genel ekonomik
gelişmede çok önemli bir dinamik unsur olarak
değerlendirilmektedir. İç girişimciliğin önemi, işletmeleri
gerek karlılık gerekse ekonomik büyüme bakımından
yeniden canlandırması ve performanslarını iyileştirmesinde
yatmaktadır.
 Bununla birlikte iç girişimcilik sadece belirli sektörlerde
faaliyet gösteren işletmelere (organizasyonlara) yönelik de
değildir; aynı zamanda bir bütün olarak ekonomiyi ele
almakta ve her türlü işletme (veya organizasyonlara)
yönelik olabilmektedir.

157
Çünkü iç girişimcilik bir ekonomiyi, verimlilik artışları, en
iyi işletme uygulamalarının ortaya çıkarılması, yeni
yatırım alanlarının yaratılması ve işletmelerin
uluslararası rekabet seviyelerini yükseltmesi
bakımından etkileyebilmektedir.
 İç girişimcilik, kaynakları elde etme ve kullanma
yeteneği, strateji oluşturma ve performans seviyesi
bakımından sistematik olarak bağımsız girişimcilikten
farklıdır.

158

İç girişimciler, kurum içerisinde girişimci ruhuna
sahip, yenilik getirme fırsatını gören ve yakalayan,
sadece yeniliği getirmekle kalmayarak, bu fikirlerini
ve modellerini, bulundukları işletmenin karlılığını ve
rekabet gücünü arttıracak gerçek faaliyetlere
dönüştürebilen yaratıcı bireylerdir.
159
Girişimci ve iç girişimcinin özellikleri her ne kadar
birbirinin aynı gibi gözükse de aldıkları sorumluluklar ve
karar verebilme sınırları birbirinden farklıdır.
 Her ikisinin de aldıkları risk sonucunda katlanmaları
gereken kayıp ya da kazandıkları ödülün boyutlan
farklıdır. Bu farklılık aldıkları sorumluluk ve yetkiden
kaynaklanır.
 İç girişimciyi kısıtlayan işletme çemberiyken, girişimcinin
oyun alanı daha geniştir.
 İç girişimci var olan kurulu düzende yenilikçi girişimler
yapabilen ve bunları yapabilmek için belli başlı riskleri
göze alabilen kişidir.
 Diğer bir anlatımla, iç girişimciler mevcut bir işletmedeki
kurulu dinamiklerle çalışmak durumundadırlar

160
GIRIŞIMCI VE İÇ GIRIŞIMCININ BENZER
ÖZELLIKLERI
Her ikisi de öncü ve yenilikçiğe odaklıdır. Yeni
ürünler, yeni süreçler ve yönetim teknikleri
 konusunda farklılığı yakalamaya çalışırlar.
 Her ikisi de fırsatları kovalar ve katma değeri
yüksek ürünler yaratmaya odaklıdırlar.
 Her ikisi de risk alırlar.
 Kaynakları etkili ve verimli kullanabilirler

161
GIRIŞIMCI VE İÇ GIRIŞIMCININ FARKLARI
Girişimci geliştirici iken iç girişimci güçlendiricidir.
 Girişimcinin savaşı pazara yönelik iken iç
girişimcinin savaşı şirket kültürüne yöneliktir.
 Girişimci pazardaki engellerin üstesinden gelmeye
çalışırken, iç girişimci daha iyiye yönelik
 şirket içi engellerin üstesinden gelmeye çalışır.
 Girişimcinin çoğu zaman kaynakları sınırlıdır,
kendisi fon yaratmak zorunda kalır. İç girişimci
 ise var olan fonları kullanır.
 Girişimcinin katlandığı risk işletmeyi ilgilendirirken,
iç girişimcinin katlandığı risk kariyeri ile ilgilidir

162
BAĞIMSIZ GIRIŞIMCILIK
Girişimcilik, yeniliklerin ortaya çıkarılması, yeni istihdam
yaratılması, yeni işletmeler kurulması ve ekonomik
büyümenin ve toplumun refah seviyesinin artırılması
bakımlarından ekonomik ve sosyal hayatta oynadığı
rollerle ilgilidir.
 Bununla birlikte, girişimsel davranışın ve eğilimin
mevcut organizasyonlarda oynadığı roller özellikle
ülkemizde henüz yeterince ele alınamamaktadır.
 Buna göre bağımsız girişimcilik, girişimciliğin ekonomik
ve sosyal hayatta oynadığı rollerin sınırlı biçimde ve
daha çok yeni işletmelerin kurulması şeklinde
algılanması ile ilgilidir.

163

Bağımsız girişimcilik, en kısa anlatımla yeni
organizasyonlar yaratma süreci olarak tanımlanabilir.
Ayrıca, ülkemizde son yıllara kadar girişimcilik üzerine
literatür, genellikle yeni, küçük ve orta ölçekli işletmeler
kurma üzerine yoğunlaştığı gözlemlenmektedir.
 Bununla birlikte, şiddetli küresel rekabetin yaygınlaşması,
ekonomik, teknolojik, yasal, politik ve kültürel çevredeki
hızlı değişim ve dönüşümlerin ortaya çıkması, dünyanın
ileri gelen firmalarında olduğu gibi ülkemizdeki pek çok
firmayı da, hayatta kalabilmek için kendi girişimsel
potansiyellerini harekete geçirme veya farkına varma
164
yoluna itmiştir.

YATIRIMCI GIRIŞIMCILIK
Kişisel (Bireysel) Girişimcilik
 Sanayileşme sürecinin başlangıcında görülen bu
girişimcilik tipidir.
 Karar yetkisi tek kişinin elindedir.
 Bu kişi işletmenin hem sahibi hem de yöneticisi
durumundadır.
 İşletme için uzmanlaşma ve iş bölümü henüz
gelişmemiştir.
165
PAYLAŞIMCI/KATILIMCI GIRIŞIMCILIK
Sanayileşmenin gelişmesi ile birlikte işletme içinde iş
bölümü ve uzmanlaşma artmıştır. Finansman, üretim,
pazarlama, araştırma vs. gibi yeni görevler/işlevler
doğmuştur.
 Bu durumda girişimci söz konusu alt dallara ilişkin her
biri ayrı uzmanlık gerektiren görev ve yetkilerin büyük bir
kısmını daha alt yüzeydeki yöneticilere bırakırken
kendisi uzun dönemli stratejik kararların özellikle yatırım
kararlarını alınması görevini üstlenmiştir.
 Yatırımcı girişimcilikte sermaye sahibinin egemenliği ve
yönetiminde son sözü söyleme hakkı sürmektedir.
 İşletmeyi yine tek başına kontrol etmektedir. Ancak
günlük işlerin yürütülmesini alt düzey yöneticilere
166
bırakmıştır.

YÖNETICI TIPI GIRIŞIMCILIK
Yatırıma dayalı girişimcilik tipinde deneyime dayalı
yöneticilik bilgisi yeterli olurken, zamanla işletme
yönetim ve sorunlarının bilimin konusu olmasıyla,
eğitilmiş yöneticiler yetişmeye başlamıştır.
 Böylece girişimcilik bilgisi olmayan sermayedar, uzman
bilgiye ihtiyaç duyulan işletmesinde, profesyonel
yöneticilerle çalışmak zorunda kalmıştır. Sonuçta
işletmenin yönetimini bir kişi değil, bir grup üstlenmiştir.

167
BILIŞIMCI GIRIŞIMCILIK
Bilgi toplumunda bilişim teknolojisinin bilgi üretimini
hızlandırması sonucu bilginin hem hacmi hem de
göreceli önemi artırmıştır. Bu bilgiler, girişimcinin
kararlarını belirleyecektir. Girişimci riskini en aza
indirmek ve en yüksek karı elde edebilmek için kendini
belli bir bilgi yüküyle donatarak karar ve tercihlerinde
akılcı olmak zorundadır.
 Ayrıca girişimci ekonomik ve toplumsal alanlarda köklü
yeniliklerin ve girişimlerin kaynağı durumundadır.
Çünkü bu buluşlara üretim sürecine ve ticari ilişkilere
aktararak yenilik şekline dönüştüren girişimcilerdir.

168
KOPYACI GIRIŞIMCILIK (BILGISIZ VE BILINÇSIZ)
Bilişimci girişimciliğin gereği gibi uygulanamaması
durumunda buna karşıt terimlerle ifade edilebilecek
değişik girişimci türleri söz konusu olabilir. Bunlardan
birisi, eksik veya yanlış bilgi ile girişimciliğe yönelme
anlamında bilgisiz girişimcilik olarak isimlendirilebilir.
 İş alanlarının ve sektörlerin artan bilgi gereksinimine
cevap verebilecek bilgi donanımına sahip olmamayı
ifade eder.
 Diğeri, çevresinden gördüğü kadarıyla, onların
faaliyetlerini taklit ederek girişimcilikte bulunmaktır. Bu
tür girişimcilik için kopyacı girişimcilik terimi kullanılabilir.

169
ORTAK GIRIŞIMCILIK
İş Ortaklıkları - Joint Venture
Belli bir iş için kurulan ortaklıklar. Genellikle büyük çaplı
proje tipi taahhüt işlerinde, farklı uzmanlık gerektiren
işlerde işbirliği yapma şeklinde olur. Bilgi transferi;
Örneğin Baraj, Boğaziçi Köprüleri, Metro inşaatı vb.
 Bu oluşumda, güçlerin sinerjik etkisinden
yararlanmak hedeflenir.
 Proaktif (öngörücü-basiretli yaklaşım) yaklaşımın
somut ifadesidir.
170
KÜLTÜREL DEĞERLER VE
GIRIŞIMCILIK
•
•
Girişimciliğin oluşmasında bireysel (kişilik) ve çevre
faktörleri birlikte etkilidir. Bireysel çıkarları en üst
seviyeye çıkarma, girişimciliğin oluşmasında en önemli
etkendir.
Ayrıca başarma ihtiyacı ve risk alma girişimcinin kişilik
özelliklerindendir. Girişimci kişinin kişilik özelliklerine,
onun yetiştiği çevreye ve kültürel özelliklerine bağlıdır.
171


Girişimciliğin ortaya çıkmasına neden olan temel
faktörler incelendiğinde kişilik ve çevresel faktörlerin
önemli olduğu görülmektedir. Kişilik faktörüne göre;
girişimciliğin gelişmesinin, ekonomik güdülerden ziyade
kişilerin başarma ihtiyacına bağlı olarak geliştiği
belirtilmektedir.
Çevresel faktöre göre ise; girişimcilik bireysel özelliklerin
yanı sıra ortaklaşa davranış değerleri çerçevesinde ortaya
çıkıp var olabileceğidir. Birey, içinde yaşadığı toplumun
egemen kültürel değerlerinin bir taşıyıcısı olduğundan,
girişimcilik ruhunun oluşmasında bireyin kültürel
özelliklerinin önemli bir yeri vardır.
172
Genel anlamda hiçbir kültürün tamamıyla
girişimciliğe karşı veya girişimcilikten yana olmadığı
belirtilmektedir. Bununla birlikte Türkiye’nin geç
sanayileşen bir toplum olması, devlete bağımlı iş
sisteminin özelliklerini taşıması, düşük güven ve
yetersiz toplumsal sermeye birikimine sahip olması vb.
etkenlerden dolayı, ülkemizde girişimciliğin gelişimini
kısmen engellendiği söylenebilir.
• Buna göre, daha çok devletle doğru ilişkiler kurarak
belirsizlikler karşısında tedbirli olmak, aynı zamanda
yine devletin sağladığı fırsatları değerlendirerek kısa
dönemli spekülatif kazanca odaklanmak ve ticareti
sanayiye öncelemek, girişimci davranışının tipik
özellikleri olarak ortaya çıkmaktadır.
173
•
•
•
Bu durumun bölgeler açısından da farklılıklar
gösterdiği bilinmelidir.
Yani devletçi uygulamaların baskın olduğu yerlerde
girişimciliğin gelişmesi teorik olarak yetersiz
olmuştur denilebilir.
 Girişimci kişilerin yetişmesi veya girişimci
ruhunun oluşabilmesi yeni bir kültürün oluşmasını
gerektirmektedir.
 Bu nedenle toplum yapısının ve bakış açısının da
değişmesi zorunludur.
174
 Bu ise uzun süreli bir süreçtir.




Az gelişmiş ülkelerde,küçük işadamlarına kredi
vermede en güç sorun, birçoklarının iş şöhretine
verdikleri önemin yetersiz oluşudur.
Gelişmiş ülkelerde iş şöhretine (goodwill) bir
işletmenin en değerli aktif unsurlarından biri
gözüyle bakılır.
Az gelişmiş ülkelerde sözü edilen anlamda bir
dürüstlük ve güven ikliminin gerçekleştirilmemiş
olması kalkınmayı geciktiren en önemli etmenlerden
biridir.
Gelişmiş Batılı ülkelerde, bu geleneksel hava
yerleşmiş bulunduğundan formaliteler azalmış,
emek ve diğer harcamalardan tasarruf edilmiş,
175
insanların sermayeleri ile emeklerini bir araya
getirerek üretim güçlerini arttıran ortaklıklar
YENILIKÇILIK
GIRIŞIMCILIKTE YARATICILIK
Yaratıcılık
 Yaratıcılık fikir bulunmasıyla ilgili bir kavramdır.
 Girişimcilikte yaratıcılık sorun bulma ve sorunu
giderme ile ilgilidir.
 Yaratıcılığın çeşitli tanımları yapılmıştır. Bentley’e
göre yaratıcılık (Odabaşı, 2008,s. 21), “Bilginin
alınması ve yeni bir şekil alana ya da yeni bir
düşünce oluşturana kadar şekil verilmesi ve
yeniden düzenlenmesi sürecidir.

177
GIRIŞIMCILIKTE İNOVASYON




Yaratıcılık her zaman inovasyondan önce gelir.
Yaratıcılık, inovasyonun ham maddesidir.
Bu iki kavram arasında sıkı bir ilişki vardır. İnovasyonun
varlık nedeni yaratıcılıktır. Bir de bu iki kavram arasında
süreç olarak yenilik vardır. Yenilik de yaratıcılıktan
sonradır. Yaratıcılık olmadan yenilik olmaz.
Her yaratıcılık yenilik ile sonuçlanmaz ama her yenilikte
yaratıcılık vardır. Yine aynı şekilde her yenilik inovasyon
demek değildir. Ama her inovasyon da hem yaratıcılık
hem de yenilik vardır.
Yaratıcılık ve yenilik inovasyonun girdileridir. Yaratıcılık
yenilik haline getirilmeden inovasyona dönüşmez. Çoğu
kez inovasyon yerine yenilik kullanılır ama tam karşılığı
değildir.
178
Hemen belirtmek gerekir ki hem iç girişimcilikte
hem de ekonomik girişimcilikte (başlangıç
girişimciliğinde) her yaratıcılık ve yenilik çabaları
inovasyonla sonuçlanmamaktadır.
 Mikro ve makro düzeyde hem ekonomik anlamda
hem de firma bazında en değerli olan, inovasyonla
sonuçlanan araştırmalar ve AR-GE çalışmalarıdır

179
Keşif, yaratıcılığın çıkardığı sonuçtur.
 İnovasyona yolculuğuna keşif ile başlanır. İcat ile devam
eder.
 Keşif icata dönüşürse insanlık için yararlı hale gelir.
 Örneğin Edison elektriğin keşfinden sonra ampulü icat
etmiştir (Kaafarani B., ve Stevenson J, 2012,s.37).
 Daha sonra bugünkü anlamda elektriği ticari hale getiren
de General Electric (GE) olmuştur. GE’nin yaptığı şey ise
inovasyondur.
 İnovasyondan önce gelen buluşlar tek başına inovasyon
değildir. İnovasyon haline gelebilmesi için ticari hale
gelmesi gerekmektedir

180
İnovasyon, keşifle başlayan icat ile devam eden piyasada
ticari hale gelen ürün ile sonuçlanan bir süreçtir.
 İnovasyon, fikrin pazarlanabilir hale dönüşmesi olarak ve
ayrıca ticari hale gelmiş yenilik şeklinde de
tanımlanmaktadır.
 Hangi tanım yapılırsa yapılsın bir şeyin inovasyon
olabilmesi için şu üç şeyin olması gerekmektedir.
 İnovasyon adına yapılan şey özgün olmalı,
tanımlanabilen bir değeri olmalı ve bunun da ticari hale
gelebilir bir değeri olmalı yeniden farklı olmalı yani
benzeri olmamalı, insanda pozitif etki yaratmalı (değer)
ve ticari hale gelebilmeli bunda da girişimciye değer
bırakmalıdır

181

İnovasyon yeni nesil girişimcilerin kullandığı en
önemli rekabet silahlarından biridir. İnovasyonla
fark yaratan girişimler müşteriler tarafından
ödüllendirilerek rekabette üstünlük
sağlamaktadırlar.
182
Girişimcilik ile inovasyonu birbirinden ayırmak
imkânsızdır. Çünkü bir diğerinin varlık nedenidir.
 Yani inovasyon olmadan girişimcilik, girişimcilik olmadan
inovasyon olmaz ve gelişemez.
 Girişimcilikte ve inovasyonda ortak olan şey insandır.
Dünyayı değiştiren bu iki kavramın odak noktasındaki
insan eskisinden daha değerli ve önemli hale gelmiştir.
Hiç kuşkusuz bu insan yaratıcı insandır.

183
İŞLETME ÇEŞITLERI
Günümüzde değişik ülkelerde, farklı tür ve
nitelikte işletmeler faaliyet göstermektedir.
Ülkemizde de nitelik ve nicelik yönünden
birbirinden farklı işletme türleri mevcuttur.
İşletmeleri tanımak için birçok ölçüte göre
sınıflama yapmak uygun olacaktır. İşletme
türlerini aşağıdaki gibi gruplayabiliriz.
Üretim araçlarının mülkiyetine göre işletmeler
 Özel işletmeler
 Kamu işletmeleri
 Karma işletmeler
184
Yasalar açısından işletmeler
 Tek kişi işletmeleri
 Şirketler
 Kooperatifler
Büyüklüklerine göre işletmeler
 Küçük ve orta işletmeler
 Büyük işletmeler
 Çok uluslu işletmeler
185
Üretilen mal cinsine göre işletmeler
 Dayanıklı mal üreten işletmeler
 Dayanıksız mal üreten işletmeler
 Tüketim malı üreten işletmeler
 Endüstri malı üreten işletmeler
Sektörler açısından işletmeler
 Tarım işletmeleri
 Sanayi işletmeleri
 Ticaret işletmeleri
 Hizmet işletmeleri
186
ÖZEL İŞLETMELER
Özel sektör olarak bilinen bu işletme türünde
sermayenin tamamı özel şahıslar tarafından
konulmuştur. Anayasa ve yasalara göre kurulup
işletilen ve sermayesi özel şahıslara ait olan
işletmelerdir.
İşletmelerin başta gelen amacı, kârını en yüksek
düzeyde gerçekleştirmek için verimli ve etkili
çalışmaktır. Özel sektörün girişimciliği ülkenin
ekonomik gelişmesine olumlu katkı sağlar. Özel
işletmeler tek kişi işletmeleri, şirketler (ortaklıklar), ve
kooperatifler olarak ayrılır.
1. Tek Kişi İşletmeleri
Sermayenin tamamının ve yönetimin bir kişiye ait
olduğu işletmelerdir. İşletmenin yönetimi ile ilgili
kararları kendisi verir. Kâr ve zarar yani işletme ile
ilgili her türlü konudan işletme sahibi sorumludur.
187
Esnaf: (507 sayılı Esnaf ve Sanatkâr Yasası) Ticaret sermayesi
ile birlikte vücut çalışmasına dayanan, geliri, tacir olmasını
gerektirmeyecek kadar az olan ticaret sicili ve dolayısıyla ticaret
ve sanayi odasına kayıtlı olmayan belirli veya gezici bir iş yeri
sahibidir.
Sanatkâr: (507 sayılı Yasa) Vücut çalışmasına dayanan bir iş
yeri olan, iş yerinde sanat, hizmet ya da meslek kolunda
ihtisasını değerlendiren, belirli veya gezici bir iş yeri sahibidir.
Tacir: (6762 sayılı Türk Ticaret Yasası ) Bir ticarethane veya
fabrikayı kendi adına işleten her tür ticaret şirketidir. İşletme
hesabı veya bilanço esasına göre defter tutabilir.
Sanayici: (Ticaret ve Sanayi odaları Yasası) Makine, cihaz, alet
ve tezgah yardımı ile ham veya yarı mamul bir maddenin vasıf
veya şeklini değiştiren ve kıymetlendirerek imal yapan yılda
ortalama imalat makinelerinde 5, haricinde de 10 kişi
çalıştıranlar, sanayici sayılır.
Serbest Meslek Erbabı: (Gelir Vergisi Yasası) Şahsi mesaiye,
ilmi veya meslekî bilgi veya ihtisasa dayanan, ticarî mahiyette
olmayan işleri, işverene tabi olmaksızın kendi nam ve hesabına
yapanlardır.
188
ŞIRKETLER (ORTAKLIKLAR)
Bir İşletmenin şirket olabilmesi için aşağıdaki
özellikleri taşıması gerekir:
 Şirketi kuranların (gerçek veya tüzel kişiler)
sayısı birden fazla olmalıdır
 Ortak bir amaç bulunmalıdır.
 Ortak amaca ulaşmak için ortaklar arasında bir
anlaşma bulunmalıdır.
 Belirlenen hedefe ulaşmak için para, mal veya
emek sermaye olarak konmalıdır.
189
ADI ŞIRKET (ORTAKLIKLAR)
Borçlar Kanunu’muza göre, bir şirket Ticaret
Kanunu’nda tanımlanan şirketlerin ayırt edici
niteliklerini taşımıyor ise, adi şirket sayılır.
Adi Şirket, iki ya da daha fazla kişinin aralarında yazılı
veya sözlü bir anlaşma ile belli bir şekle tabi olamadan
kurabilecekleri, yazılı kurulma şartı olmayan, şirketin
ticaret siciline kayıt ve ilanının zorunlu olmadığı asgari
bir sermaye öngörülmemiş, ticaret unvanı kullanmak
zorunda olmayan bir şirket türüdür.
Borçlar kanunu hükümlerine göre faaliyet gösterip,
şirket kazançları ve zararları ortaklar arasında
belirlenen oranlarda ve eşit olarak dağıtılır. Her ortağın
sorumluluğu sınırsız olup, tüm şirket borçlarından
kişisel varlığı ile sorumludur.
190
KOLEKTIF ŞIRKET
Bir ticarî işletmeyi, bir ticaret unvanı altında
işletmek isteyen gerçek kişiler arasında kurulan
borç ve taahhütlerden şirketin 1. derecede,
ortakların da 2. derecede sınırsız sorumlu olduğu,
asgari bir sermaye öngörülmemiş, ticaret unvanı
kullanmak zorunda olan, her bir ortağın şirketi
yönetme hakkı ve sorumluluğu olduğu bir şirket
türüdür.
Kolektif şirket, ancak gerçek kişilerle kurulur ve
bütün ortaklar tarafından yönetilir. Ana sözleşme
ile yönetim bir veya birkaç ortağa bırakılabilir.
Şirketin sermaye gücü, ortakların varlıklarına
bağlıdır. Ortaklar arasında değişiklik yapılması
zorlaştırılmıştır.
191
ADI KOMANDIT ŞIRKET
Ticarî bir işletmeyi, ticaret unvanı altında işletmek
amacı ile kurulan ve şirket alacaklarına karşı
ortaklardan bir kısmının sorumluluğunun sınırsız,
diğerlerinin ise sermayeleri ile sınırlı olan
şirketlerdir. Sorumluluğu sınırsız olan ortaklar
komandite, sorumluluğu sınırlı olan ortaklar ise
komanditer olarak isimlendirilir.
Komandite ortakları gerçek kişi olmaları şarttır ve
bunlar yönetime hakimdirler. Komanditer ortaklar
tüzel kişi olabilir ve taahhüt ettikleri sermaye payı
ile sorumludurlar. Sermaye paylarına göre kâr payı
alırlar, şirketin yıl sonu hesaplarını
denetleyebilirler.
192
LIMITET ŞIRKET
İki veya daha fazla gerçek veya tüzel kişi
tarafından, bir ticaret unvanı altında kurulan,
ortakların sorumlulukları koymayı taahhüt
ettikleri sermaye ile sınırlı ve esas sermayesi belli
olan şirketlerdir. Ortak sayısı en fazla elli (50) kişi
olabilir. Yönetim birimi, müdürler kurulu
şeklindedir. Ortak sayısı 20’ den fazla ise genel
kurul ve denetim kuruluna sahiptirler.
Limitet şirketleri, bankacılık ve sigortacılık
dışında, her türlü ticarî faaliyette bulunabilirler.
193
ANONIM ŞIRKET
Bir unvana sahip, esas sermayesi belirli, paylara
bölünmüş ve borçlarından dolayı yalnız mal varlığı
(sermayesi) ile sorumlu olan şirkettir.
Anonim şirket en az 5 gerçek ve tüzel kişiden
kurulur. Şirket 1. derecede mal varlığı kadar,
ortaklar ise 2. derecede taahhüt ettikleri sermaye
ile sınırlı sorumludur. Yönetim birimi; yönetim
kurulu, genel kurul ve denetim kurulundan
oluşurlar.
194
SERMAYE PAYLARI BÖLÜNMÜŞ
KOMANDIT ŞIRKET
En az 5 ortak, en az biri komandite ortaktır.
 Komandite ortağın sorumluluğu sınırsız,
komanditer ortağınki ise taahhüt ettiği sermaye
ile sınırlıdır.
 Şirketin yönetimi adi komandit şirketi gibidir.
 Özel hüküm yoksa anonim şirket hükümleri
geçerlidir.
 Çok sık rastlanmayan bir şirket türüdür.

195
KOOPERATIFLER
Türkiye’de; 1163 sayılı Kooperatifler Kanununda
kooperatifin hukukî tanımı şöyle yapılmıştır: “Tüzel
kişiliği haiz olmak üzere ortaklarının belirli ekonomik
menfaatlerini ve özellikle meslek ve geçimlerine ait
ihtiyaçlarını karşılıklı yardım, dayanışma ve kefalet
sureti ile sağlayıp korumak amacıyla gerçek ve kamu
tüzel kişiler ile özel idareler, belediyeler, köyler,
cemiyetler ve dernekler tarafından kurulan değişir
ortaklı ve değişir sermayeli teşekküllere” kooperatif
denir.
Kooperatifler; kişilerin belirli amaçlara ulaşmak için
ortak çabalarını bir araya getirdikleri, dernek ve
şirketten çeşitli noktalardan ayrılan ve değişik
özellikler gösteren bir kuruluştur. Faaliyet konularına
göre üretim, tüketim, satış, yapı, kredi, kefalet
kooperatifleri gibi türlere ayrılır. En az 7 kişi ile
kurulan kâr amacı gütmeyen ortaklıktır.
Kooperatiflerin kuruluşları sırasında belirli bir
sermayenin belirtilmesi zorunlu değildir.
196
Kooperatiflerin kuruluşlarındaki kurallar
şunlardır.
 Kooperatife giriş ve çıkış serbesttir.
 Kooperatif üyelerinin payları ne olursa olsun,
ancak bir oya sahiptirler.
 Kâr ortaklara, kooperatifle yaptıkları iş oranında
dağıtılır.
 Sermaye karşılığı verilecek faiz sınırlıdır (faiz
oranı düşüktür).
197
Üretim kooperatifleri, ortak üretim veya sürüm ve
satış için kurulmuş kuruluşlardır. Tüketim
kooperatifleri tüketicilerin ihtiyaç maddelerini
temiz ve ucuz şekilde karşılamak amacıyla
kurulur. Kredi kooperatifleri ise, tarım ve sanayi
alanındaki küçük üreticilerin kredi ihtiyaçlarını
kolay, çabuk ve ucuz bir şekilde karşılanması
amacıyla kurulur. Kooperatifler ortaklarını
tasarrufa yöneltme, üreticileri ve tüketicileri
koruma ve fertler arasındaki birlikteliği sağlaması
bakımından yararlı ve faydalı kuruluşlardır.
Bu önemimden dolayı Anayasamız devlete
kooperatifçiliğin gelişmesini sağlayacak önlemleri
alma görevi yüklemiştir.
198
MARKALAŞMA
Bir marka (ya da yeni bir ürünün piyasaya
sunuluşu) bir fikirden başka bir şey değildir.
Kitleye yayılan fikirlerin başarılı olma şansı,
bunu yapamayanlardan daha yüksektir.
Yayılmayı başarabilen bu fikirlere ben fikir
virüsleri diyorum.
 Bir fikir virüsünün yayılmasında anahtar rol
ukalalara aittir. Bunlar, otorite olarak kabul
edildikleri yeni bir ürün ya da hizmet hakkındaki
bilgileri çevrelerindeki bütün iş arkadaşları,
dostları ve hayranlarına aktaran uzman
kişilerdir.

199
MARKALAŞMAK, BEYAZLIĞA KANAT
ÇIRPMAKTIR.
 Markalaşmak
nedir? Marka nedir? Çokça
sorulan ve üzerinde durulan bir konu.
 Markalaşmak nedir sorusuna verilecek en
güzel cevaplardan biri: Markalaşmak,
beyazlığa kanat çırpmak,
mükemmelleşebilmektir. Daha iyi hale
gelmek, daha iyisini sunmaktır.
 Bunu yapabilmek içinde, birçok önemli
faktör vardır. Şimdi bunları inceleyelim:
200
1) YÖNETIM
 Markanın
vizyonudur. Aslında markayı
marka yapan, yönetimidir. Yönetimin
vizyonu, markalaşmanın en önemli
adımıdır.
 Yöneticinin vizyonu yeterli değilse,
kendini ve şirketini geliştirmek için
çalışmalar yapmıyorsa, o şirketin
markalaşması zordur.
 Çünkü markalaşmak, birçok şeyden
fedakarlık yapmayı gerektirir. Bunlara
katlanabilecek, kabul edebilecekseniz
markalaşabiliyorsunuz.
201
2) İNSAN KAYNAĞI.
 Markalaşma
yolunda en önemli
adımlardan biri insan kaynağıdır. İnsan
kaynağının kalitesi, ürüne de yansır,
hizmet kalitesine de.
 İnsan kaynakları, aynı zamanda şirketin
yapısı hakkında fikir sahibi olmanızı
kolaylaştırır. Çalışanı mutlu olmayan bir
şirketin, markalaşması zordur.
 Bazı şirketler markalaştıktan sonra insan
kaynağı kalitesini düşürüyor, çalışanlara
eski hassasiyeti göstermiyorlar. Bu
durumda çalışan mutsuz olur, zamanla bu
202
3) MÜŞTERI HIZMETLERI
 Müşteri,
markanın canıdır. Can
damarıdır. Gelişim ve ortaya çıkış
nedenidir. Müşterisi güçlü olmayan
markanın, ömrü uzun olmaz.
 Bu yüzden müşteri hizmetlerini,
müşteri memnuniyetini çok üst
düzeyde tutmak gerekiyor. Bunu
sağlayamayan firmalar güç kaybediyor.
 Müşterinin önünde birçok alternatif
var. Birini beğenmezse, diğerini
seçebiliyor.
203
4) ÜRÜN
 Markayı
tercih etme nedenini oluşturan,
üründür. Ürünün tercih edilebilmesi için,
farklılaşması gerekir. Diğerlerinden
ayrılması, daha iyi şeyler sunması gerekir.
Bir mağazaya gittiğinizde yüzlerce farklı
marka ve ürün görüyorsunuz.
 Bir markanın ürününün, diğer ürünler
arasından sıyrılıp kendini göstermesi,
markayı büyüten, güçlendiren bir
durumdur. Bu yüzden ürünün kalitesi,
ürünün ne vaad ettiği, müşteriye faydası,
müşterinin beklentisinin önüne
geçebilmesi, marka için çok önemli
noktalar.
204
5) PAZARLAMA
 Pazarlama, müşteriyi şirkete getirme, satış
da eli dolu göndermektir. Markalaşma
yolunda en önemli adımlardan biri
pazarlamadır.
 Çünkü marka olmak isteyen bir firmanın,
müşteriye ihtiyacı vardır. Bunu sağlayan da
pazarlamadır.
 Bu konuda, dünyaca ünlü pazarlama uzmanı
Philip Kotler “Pazarlama, müşteri oluşturma
205
sanatıdır” diyor. Yani pazarlama birçok
etkeni bir araya getirerek müşteriyi firmayla
6) SATIŞ
Satış ekibi iyi olmayan, ürünlerini iyi bir şekilde
sunamayan bir şirket, marka olamaz. Bu yüzden
satış kısmı, şirketlerin en önemli kısımlarından
biridir.
 Bu noktada bir detay daha var: Verimli satış.
Sadece satış yapmanız yetmez. Yaptığınız
satışları ve bunların etkilerini ölçümlemeniz
gerekir. Müşterinizi, tekrar tekrar şirketinize
getirmeniz gerekir. Ancak bu şekilde başarılı
olursunuz.

206
7) REKLAM
Reklam, bir markanın cilasıdır. Diğer tüm
aşamaları iyi yaparsanız, yapacağınız reklamla
şirketinizi parlatırsınız. Ama ürünleriniz
sorunlu, müşteri hizmetleriniz zayıf ise, yoğun
bir reklam kampanyası size faydadan çok zarar
verecektir.
 Reklamı, diğer tüm aşamalarınız tamamlansın
ondan sonra yapın, diyemeyiz. Çünkü reklam
sayesinde diğer aşamalar daha hızlı gelişebiliyor.
Ama çok temel konu; ürün ve müşteri
hizmetleriniz iyi değilse, reklamı tadında
yapmanız çok daha faydalı olacaktır.

207
MARKANIN TANIMI
Marka, üretici veya satıcıların malını tanıtan,
onu başkalarının mallarından ayırmaya yarayan
isim, terim, sembol, şekil veya bunların
bileşimidir.
 Marka, bir teşebbüsün mal ve hizmetini, bir
başka teşebbüsün mal ve hizmetinden ayırt
etmeyi sağlamak koşuluyla harf, logo, şekil
olabilen her türlü işarettir.

208

Bir marka birbirine ayrılmaz şekilde bağlı dört öğe ile
tanımlanır:
Tatmin,
 İlişki,
 Beraberlik
 Hikaye.


Bir marka, müşterinin bir ürün ya da hizmeti satın
alma ve kullanım sürecinden beklediği ana tatmin,
bu ürün veya hizmetin pazarlama faaliyetlerinde
etkileşimde bulunarak oluşturduğu beraberlik, bu
beraberliğin sonucu olarak doğan bir alıcı-satıcı
ilişkisi ve tüm bunların tıpkı insan yaşamı gibi
doğma, büyüme ve gelişme gibi olaylar bütünü
sonucu ortaya çıkan bir hikayedir.
209
Marka, ürünün benzer ürünlerden daha rahat
tanınmasına ve ayırt edilmesine, ürün veya
hizmetin tanıtılmasına, farklılık yaratılmasına,
beğendirilmesine, piyasada firma ve ürün
imajının yerleştirilip tutundurulmasına son
noktada ise ürüne bağımlılık yaratılmasına
yardımcı olur.
 Bir markanın gücü satın alma kararlarını
etkilemesine bağlıdır. Marka en genel olarak
tüketici için bir imaj ve garanti sağlayarak satın
alma kararlarında belirleyici olabilirken, üretici
için hem bir maliyet ve sorumluluk, hem de uzun
dönemde sürdürülebilir bir satış garantisi ve bir
varlıktır.

210
MARKA YARATMANIN TEMEL AMACI

Temel amaç müşterilerde marka sadakati
oluşturarak işletmelere artı değer sağlamaktır.
Markalama, ürüne aynı zamanda anlam
katmaktadır ve marka olunan alanda lider olmak
da bu değerin sürdürülebilirliği açısından
önemlidir.
211
MARKA SUNUMU
(1) Özellikler; Bir marka, akla belirli özellikleri
getirir.
(2) Yararlar; Özellikler, fonksiyonel ve hissi
yararlar dönüştürülmelidir.
(3) Değerler; Marka, aynı zamanda üreticinin
değerleri hakkında da bir şeyler söyler.
(4) Kültür; Bir marka, belirli bir kültürü temsil
edebilir.
(5) Şahsiyet; Bir marka, belirli bir şahsiyeti dışarı
vurabilir.
(6) Kullanma; Marka ürünü satın alan veya
kullanan kimsenin ne tür bir insan olduğunu
hatırlatır.
212
MARKALAŞMA BIR KÜLTÜRDÜR
Marka dediğimiz kavramın sadece bir ürün
logosu ya da bir kutunun üzerindeki amblemden
ibaret olmadığını artık çoğu insan biliyor.
 Markayı yaratan fikir ve uygulamaların, bir
firmanın kişiliğini, gelecek projelerini, sektördeki
konumunu tümden belirleyecek bir önemde
olması, markalaşma anlayışını daha da ön plana
çıkaracağı artık kesinleşmiş durumda.

213
KALITE YA BEYAZDIR YA DA SIYAH
 Markalaşma
kültürünü yaratan şey, tüm
kurumsal stratejilerinin bir bütün olarak
ürüne odaklanması sonucu oluşur. Bu
anlamda markalaşma kültürü,
markalaşma stratejilerinin toplamından
ibarettir.
 Kalite, yönetim, pazarlama, finans,
müşteri ilişkileri stratejileri bir bütün
olarak bir markayı yaratır. Kalite, marka
yaratmanın ilk aşamasıdır elbette.
Üretim sürecinizde ve yönetimde
yarattığınız kalite bir başlangıç
214
 Neyi,
nasıl, ne şekilde ve hangi
yöntemlerle ürettiğiniz kalite açısından
önemlidir. Ama marka yaratma açısından
yeterli değildir.
 "Benim ürettiğim ürün kalitelidir
arkadaş, kaliteli ürün başka bir şeye
gerek kalmadan her zaman kendiliğinden
markalaşır zaten." diyenler ise genellikle
markalaşmayı yanlış anlayıp, ellerinde
kaliteli ama tanınmayan ürünleriyle
kalakalırlar.
215
MARKADA AMBALAJ VE LOGO
Ürünün nasıl, ne şekilde pazarlanacağı, ambalaj,
logo, marka ismi vs gibi önemli detaylar
belirlenmelidir. Pazarlama yönetimi hedef kitle
ve piyasaları dikkatle inceleyecektir.
 Örneğin en basitinden, ürün için seçilecek marka
isminin Türkçe veya yabancı bir dilde olması,
uzun ya da kısa olması, kelime ya da kelimelerin
okunma kolaylığı, vurguları, logonun biçimi,
sloganların seçimi gibi önemli ayrıntılar bu
aşamada ortaya çıkacaktır. Diyelim markanızı
Internet yoluyla özellikle dış pazarlara taşımayı
düşünüyorsunuz. Internet´te karmaşaya yol
açmadan, kolaylıkla markanızı tutundurmak
istiyorsanız ürün isminizde ya da markanızda

216
MARKA GÜVENLIĞI
Görüldüğü gibi markalaşma ve bir marka
kültürü yaratmak öyle soyut sözler ve
tanımlamalarla gerçekleştirilebilecek bir konu
değildir.
 Her şeyden önce marka koruması ve markalaşma
kültürünün yerleşmesi için, tescil ve patent
uygulamalarına öncelik verilmesi önemlidir.
Aksine markayı sağlam bir temele oturtmadan
yapılacak tüm reklam ve tanıtım süreçleri
olumsuz sonuçlara, istenmeyen maliyetlere yol
açabilecektir.
 Marka yaratırken bir bütünlük içinde pazarlama
uzmanları, marka vekilleri ya da patent
uzmanları ile eşgüdümlü çalışan bir firma

217
MARKA TÜRLERI





Ticaret Markası: Ürün ya da ambalajı üzerine konulan, malların
hangi işletme tarafından üretildiğini veya hangi işletme tarafından
piyasaya çıkarıldığını gösteren işaretlere “ticaret markası” denir.
Hizmet Markası: Belli bir malla ilişkisi bulunmayan ve sadece bir
hizmeti diğer işletmelerin hizmetlerinden ayıt etmek için kullanılan
işaretlere “hizmet markası” denir.
Ferdi (Bireysel Marka): Ferdi marka, gerçek ya da tüzel kişiler
tarafından tek başlarına kullanılan markaları ifade eder. Bir başka
deyimle, bir marka gerçek ya da tüzel kişiye ait olup da o markanın
sağladığı haklar sadece bir kişiye aitse bireysel –ferdi- markalardan
söz edilebilir.
Garanti Markası: Marka sahibinin denetimi altında, üçüncü
kişilerce üretilen mal ya da hizmetlerin belirli özelliklerini garanti
etmeye yarayan garanti markası, malın kalitesi hakkında garantiyi
simgeler.
Ortak Marka: Ortak marka üretim, ticaret ya da hizmet
işletmelerinden oluşan bir grup tarafından kullanılan işarettir ve
gruptaki işletmelerin mal ve hizmetlerini diğer işletmelerin mal ve
hizmetlerinden ayırmaya yarar.
218
MARKA YARATMA SÜRECI
1.
2.
3.
Yayılma kuralı: Bir markanın gücü yayılma oranıyla
ters orantılıdır. Marka isminizi her şeye koyarsanız o
isim gücünü yitirir. Markayı genişleterek kısa vadede ek
satışlar elde etmek, markalama kavramının tersine bir
işleyişe yol açmaktadır. Tüketicilerin zihninde güçlü bir
marka yaratmak istiyorsanız o iş için kullandığınız
markanızı daraltmak zorundasınız genişletmek değil.
Daralma kuralı: Bir marka hedefini daraltırsa daha
güçlü olur. Bir kategoriye hükmederseniz iyice güçlü
olursunuz. Eğer bir kategoriye hükmetmek istiyorsanız
markanızın hedefini küçültmelisiniz.
Tanıtım kuralı: Bir markanın doğuşu tanıtımla
sağlanır. Reklamla değil. McDonald's ve Coca-Cola gibi
yüksekten uçan markaları korumak için yüklü reklam
bütçeleri gerekebilir ancak genel olarak reklam yeni bir
markanın doğuşunu sağlamayacaktır. Başkalarının
markanız hakkında söyledikleri sizin
söyleyeceklerinizden çok daha etkili olacaktır.
219
4.
5.
6.
Reklam kuralı: Bir kere doğduktan sonra sağlıklı
yaşayabilmesi için markanın reklama ihtiyacı vardır.
Reklam bütçeniz bir ülkenin savunma bütçesi
gibidir. Reklama ayırdığınız paralarla hiçbir şey
satın alamazsınız, onlar sadece pazar payını
rakiplerinize kaptırmanızı engeller.
Kelime kuralı: Bir marka, tüketicinin zihninde bir
kelimeye sahip olmaya çalışmalıdır. Bir kez bir
marka bir kelimeye sahip oldu mu rakibinin kelimeyi
o markadan söküp alması imkansızdır. Volvo'dan
daha güvenli bir araba üretebilir misiniz?
Muhtemelen yapabilirsiniz. Peki başka bir marka
tüketicinin zihnindeki "güvenli" kelimesine sahip
olabilir mi? Muhtemelen hayır.
Referans kuralı: Herhangi bir markanın başarısı
için vazgeçilmez unsur, otantiklik iddiasıdır.
220
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
Kalite kuralı: Kalite önemlidir. Ancak kalite tek başına bir
marka yaratamaz.
Kategori kuralı: Lider marka, kategoriyi geliştirmeye
çalışır, markayı değil.
İsim kuralı: Uzun vadede bir marka bir isimden başka
hiçbir şey değildir.
Genişlemeler kuralı: Bir markayı en kolay baltalama yolu,
ismini her şeye koymaktır.
Arkadaşlık kuralı: Bir kategori yaratabilmek için, bir
markanın diğer markaları da davet etmesi gerekir. Hakim
marka rakiplerine katlanmakla kalmamalı, onları davet
etmelidir.
Jenerik kuralı: Başarısızlığa giden en kısa yollardan biri
markaya bir jenerik isim vermektir.
Şirket kuralı: Markalar markalardır. Şirketler ise şirket.
Aralarında bir fark var. Marka isimleri her zaman şirket
isimlerinden önce gelmelidir.
221
MARKA YARATMAK
1.
İşe uygun üst yönetim kadrosu; Öncelikle
iş, beyin kadrosunda başlamaktadır. Yani
öncelikle yapılacak işin (üretilecek mal /
hizmet) hedef kitlesine uygun iş yapabilecek
nitelik ve kapasitede, vizyon sahibi patron
gerekmektedir. Sonra da iyi bir üst yönetim
kadrosu...
Yaratılacak bir markanın başarısı, işi yapacak
firmanın başındaki patron ve üst düzey
yöneticilerin vizyonları ile çok yakından
ilgilidir. Ve örneğin, “a grup” hedef kitleye
yönelik iş yapmak için mutlaka “a grup” hedef
kitle içinde yer alan bir üst yönetim grubunun
olması şarttır. Bu asıl şart olmadan bu grup
hedef kitleye uygun, yönelik bir marka
222
2.
3.
4.
İyi bir çalışanlar grubu, etkili iletişim: Çalışan
insanlar arasında iyi bir iletişim, takım ruhu
oluşturmak, “biz” anlayışı (duygusu) yaratmak
şarttır. İyi markaların, sadece iyi motive edilmiş
çalışanlarla yaratılabileceği unutulmamalıdır
(personel mutluluğu / iç müşteri, kariyer planlama,
performans değerlendirme, ödüllendirme vs.).
İyi bir ürün! Marka; kalite demektir. Bir marka
yaratmak isteniyorsa, öncelikle kaliteli bir malın
olması gerekir.. Hedef kitle tarafından beğenilen,
yapılan reklam ve tanıtım çalışmaları ile talep
edilen...
İsim: Yapılan iş ne olursa olsun, eğer bir marka
yaratılacaksa, mutlaka iyi düşünülmüş, hem ürün /
hizmete, hem de karakterine uyan, hedeflenen
kitlenin kulağına hoş gelen, ürünü çağrıştıran bir
ismin bulunması da şarttır. Bu da reklam ajansının
işidir.
223
5.
Markanın konumlandırılması: Hedef kitle
analizi birçok değişik kritere göre yapılabilir;
* demografik faktörler,
* sosyolojik faktörler,
* psikolojik faktörler,
* kişisel faktörler
bu faktörlerin bir bileşkesi alındığında ve
ağırlıklı olarak hedeflenen kitlenin satın alma
gücü ön planda tutulduğunda, yaklaşık olarak
bir hedef kitle tanımı çıkar ortaya; a, b, c, d, e
gibi... Üretilen mal ya da hizmetin her şeyiyle bu
gruplardan birini, birincil olarak hedeflemesi
şarttır. Bunu yaparken hiçbir şekilde
unutulmamalıdır ki, hiçbir mal / hizmet herkese;
her gruptan hedef kitleye satılamaz!
224
6.
İyi tanıtım (görsel kimlik, reklam, halkla
ilişkiler) ve “big idea”: Marka, kalite olduğu
kadar, iletişim anlamında da, “marka, etkili
tanıtımdır!”. Bunlardan en önemlileri de; görsel
kimlik, reklam ve PR'la (halkla ilişkiler) ilgili
çalışmalardır. Bir ismi marka yapan en önemli
unsurlardan biri de görsel kimlik'tir. Bu kimliğin
başarılı olmasındaki en büyük risk ise, bu
çalışmaların ağırlıklı olarak firma üst yönetim
kadrosunun zevk ve beğenileri doğrultusunda
yapılması, yaptırılmasıdır. Böyle yapılan bir
başlangıç, başarısızlığın ilk adımıdır! Reklam
konusunda da aynı şeyler geçerlidir. Öncelikle
ustaca düşünülmüş, firmaya, ürüne, markaya özgü
yaratılmış bir fikir olmalıdır (concept) ve bunun en
az üç - dört yıl değiştirilmeden (geliştirilerek)
işlenmesi gerekir (reklam kimliği)... Ve bu fikir tüm
reklam ve PR çalışmalarında kullanılmalı, bu
“concept” mutlaka bir “tanıtım kimliği” yaratmalı,
225
7.
8.
9.
10.
Pazarlama / satış: Ne kadar iyi mal / hizmet olursa
olsun, ne kadar etkili bir tanıtım yapılırsa yapılsın, iyi
düşünülmüş, iyi organize edilmiş bir pazarlama, satış
stratejisi, tekniği yoksa başarı şansı yine de yok
demektir. Bunun mutlaka önemsenmesi gerekir.
Servis / dağıtım: Pazarlama / satış stratejisi ve tekniği
doğrultusunda, dağıtım/dervis organizasyonu baştan
detaylı olarak planlanmak zorundadır. Bu sağlanamazsa,
yine başarısızlık kaçınılmazdır.
Değerlendirme: Ne yapılırsa yapılsın,
değerlendirilmelidir... Her şey. Müşteri ne diyor? Çalışan
ne öneriyor? Dostlar, hatta rakipler ne diyor; her şeye
kulak verilmeli ve dinlenmeli. Araştırılmalı, ölçülmeli,
biçilmeli; ileriye bakarken mutlaka arada bir arkaya
bakmak da unutulmamalı.
Geliştirme / Ar-Ge: Devamlı gelişme ve kalite artışı...
Kaliteyle birlikte itibar (imaj), satışlar, dolayısıyla kar
artacaktır...
226
İYI BIR MARKANIN ÖZELLIKLERI
A) Markanın söylenişi kolay olmalı. Başkalarıyla
karışmamalı.
B) Herhangi bir ürünün ya da kuruluşun adı, başka
alanlarda kullanılmamalıdır. Karışıklıklara neden olabilir.
C) İnsan isimleri olmamalıdır. Aynı isimden pek çok kişi
olabileceği ve ayrı yerlerde belki de aynı konudaki bir
markalamada kullanılabileceği marka düşünülmelidir. Bunu
önlemek de mümkün değildir.
D) Coğrafî isimler olmamalıdır. Aynı yörenin ismini kullanan
pek çok firma ve ürün adı vardır. Bu durum, tüketici için de,
firma için de olumsuzluktur. Örneğin; "Ankara" isminde
gazoz, makarna fabrikası, reklam ajansı, sigorta şirketi, vb.
Markalar vardır.
E) Markalar, ürünün özelliğinden doğmamalıdır. Sarı,
silindir gibi ürünün biçim ve rengini kullanmak yanlıştır.
Aksine ürünle ilgisi olmayan, uydurulmuş bir ismin akılda
kalma şansı daha fazladır.
227
İŞ KURMAK
228
ESKI – YENI SİSTEMLER
ESKİ ÜRÜN
FAX – MEKTUP
YENİ ÜRÜN
E-MAIL
BAKKAL, ZÜCCACİYE, SÜPERMARKET
MANAV, BALIKÇI
REFLEKS FOTOĞRAF
MAKİNESİ
YAŞ MEYVE SEBZE
CD
BASILI MATERYAL
OTOMATİK FOTOĞRAF
MAKİNESİ,TELEFON
DONDURULMUŞ
MEYVE SEBZE
MP3
MASAÜSTÜ
YAYINCILIK
229
PROJE FINANSMANI
PROJE VE FIZIBILITE
230
BAŞLANGIÇ YATIRIM HARCAMALARI
Üretim ve hizmet süreçlerinin araştırılması sonucunda elde
edilen bilgilerin yardımıyla iş fikrinin gerçekleştirilmesi için
gerekli tüm yatırım kalemlerinin özellikleri belirlenir.
Yurtiçi ve yurtdışından temin edilecek yatırım kalemlerinin
parasal değerleri ile temin giderleri araştırılır ve toplam
yatırım sermayesi gereksinimi bulunur.
231
YATIRIM HARCAMALARI
TUTAR
AÇIKLAMA
1. ARAZİ BEDELİ
2. ETÜD VE PROJE GİDERLERİ
3. ARAZİ DÜZENLEMESİ
4. BİNA – İNŞAAT GİDERLERİ
5. MAKİNE VE TECHİZAT GİDERLERİ
(YERLİ)
6. MAKİNE VE TECHİZAT GİDERLERİ
(İTHAL)
7. YARDIMCI MAKİNE-EKİPMAN
GİDERLERİ
8. İTHALAT VE GÜMRÜKLEME GİDERLERİ
9. TAŞIMA VE SİGORTA GİDERLERİ
10. MONTAJ GİDERLERİ
11. İŞLETMEYE ALMA GİDERLERİ
12. LİSANS GİDERLERİ
13. GENEL GİDERLER
14. BEKLENMEYEN GİDERLER
TOPLAM SABİT YATIRIM
232
BAŞLANGIÇ YATIRIM HARCAMALARI
1.
Arazi Bedeli
Gerekli arazi büyüklüğü işletmenin genel yerleşim planı göz
önüne alınarak belirlenir. Gerektiğinde işletmenin gelecek
dönemlerde ihtiyaç duyacağı genişleme hesaba katılmalıdır.
2.
Etüt ve Proje Giderleri
İş fikrinin gerçekleştirilmesi için gerekli piyasa ve talep yapısı
araştırmaları ile teknik süreçlerin araştırılmasında çeşitli
uzman ya da uzman kuruluşlardan hizmet alınacak ise
yapılacak harcamaların tahmin edilmesi ve bu kalem
altında yatırım ihtiyacına eklenmesi gerekir.
233
BAŞLANGIÇ YATIRIM HARCAMALARI
3.
Arazi Düzenlemesi

4.
Arazi düzenlemesi harcamaları kalemi, yatırımın
gerçekleştirilmesi öncesinde arazinin inşaata hazır hale
getirilmesi için yapılacak düzenleme çalışmalarının tahmini
maliyetini içerir.
Bina – İnşaat Giderleri

İşletmenin her türlü bina ve inşaat çalışmalarına ait giderleri
hesaplanarak bu başlık altında belirtilir. Bu kalem altında ana
tesis, yardımcı tesisler, depolar, idari ve sosyal amaçlı binalar ve
ulaşım amaçlı inşaat yapıları ayrı ayrı belirtilir. Ayrıca binaların
234
tesisat ve donanım ihtiyaçları da bu yatırım kalemi altında
gösterilir.
BAŞLANGIÇ YATIRIM HARCAMALARI
5.
Makine ve Teçhizat Giderleri (Yerli)

6.
İşletmenin temel üretim süreçlerini ilgilendiren makine ve
teçhizattan yurtiçinden temin edilenlerin listesi, makine cinsi,
adedi, birim fiyatı ve toplam fiyatı bilgilerini içerecek şekilde
hazırlanır.
Makine ve Teçhizat Giderleri (İthal)

İşletmenin ana makine ve teçhizatlarından yurtdışından temin
edilenler ayrıca listelenir. Bu listede, alınacak makine ve
teçhizatın ülkemizde teslim edileceği gümrük noktasındaki fiyatı
(FOB) temel alınır. Bu fiyat üzerinden her bir makinenin ithalat
ve gümrük masrafları belirlenir ve listede gösterilir.
235
BAŞLANGIÇ YATIRIM HARCAMALARI
7.
Yardımcı İşletmeler Makine-Ekipman
Giderleri
•
8.
Elektrik, su tesisatları, havalandırma, yakıt ekipmanları gibi
üretim sürecinin temel ekipmanları olmayan ancak işletmenin
ihtiyaç duyduğu destek makine ve ekipmanların yatırım bedelleri
bu başlık altında verilir. Bu tür makine ekipmanlardan
yurtdışından temin edilecekler var ise FOB fiyatı ve diğer
masrafları ayrı ayrı belirtilir.
İthalat ve Gümrükleme Giderleri
•
Makine ve ekipmanların yurtdışından temini durumunda verilen
fiyatların türüne bağlı olarak ithalat ve gümrük işlemleri
komisyonları ve vergiler hesaba katılır. Bu kapsamdaki
harcamalar yürürlükteki mevzuata göre yapılır. Eğer yatırım
teşvik uygulamalarından yararlanacak ise bu kapsamdaki vergi
harcamaları yapılmaz.
236
BAŞLANGIÇ YATIRIM HARCAMALARI
9.
Taşıma ve Sigorta Giderleri

10.
Makine ekipmanın yurtdışı-yurtiçi nakliyat ve sigorta
harcamaları, makine ekipman için verilen teklif fiyatının
kapsamına göre hesaplanır ve yatırım tablosunda gösterilir.
Montaj Giderleri

Montaj giderleri makine ve ekipmanın tesiste yerine monte
edilmesi ve kullanılır hale getirilmesi çalışmalarıdır. Makine
fiyatlarına montaj dahil ise bu kalem ayrıca belirtilmez.
Ancak montaj fiyata dahil olsa da montaj ekiplerinin günlük
harcamaları göz önünde bulundurulmalıdır.
237
BAŞLANGIÇ YATIRIM HARCAMALARI
11.
İşletmeye Alma Giderleri

12.
İşletmenin çalışmaya başlaması öncesinde deneme üretimi için
geçirilecek devrenin işletme giderleri işletmeye alma giderlerini
oluşturur.
Lisans Giderleri

Lisans ve benzeri patent, knowhow giderleri, işletmede
kullanılacak teknoloji ya da sistem karşılığında, kuruluş
döneminde bir defaya mahsus olarak ya da tüm işletme dönemi
boyunca olabilir. Bu gider kaleminin özelliğine göre yatırım
içinde ya da işletme giderleri içinde ele alınması gerekir.
238
BAŞLANGIÇ YATIRIM HARCAMALARI
13.
Genel Giderler

14.
Genel giderler öncelikle yatırım döneminde gerekli işletme
giderlerini kapsar (personel, ulaşım, tanıtım, haberleşme v.b.).
Ayrıca yatırım dönemindeki noter masrafları, harçlar, sigortalar
da bu kalem altında gösterilir.
Beklenmeyen Giderler

Yatırım ihtiyacı belirlenirken yatırım kalemlerinde değişiklikler
ya da sayısal artışlar olabilir. Bunun dışında yatırım dönemi
içinde maliyet artışları gündeme gelebilir. Bu tür artışların
yatırım toplamı içinde ele alınması için beklenmeyen giderler
kalemi kullanılır.
239
İşletme Giderleri ve İşletme
Sermayesinin Belirlenmesi
Girişimcinin işletmenin kurulması sırasında toplam
finansman gereksinimini ve işletme karlılığını analiz
edebilmesi için öncelikle işletme giderlerini ve işletme
sermayesini incelemesi gerekir.
240
SABİT
DEĞİŞ
KEN
1. HAMMADDE
0%
100%
2. YARDIMCI MADDE VE İŞLETME
MALZEMELERİ
0%
100%
3. KİRA
100%
0%
4. ELEKTRİK
30%
70%
5. SU
30%
70%
6. YAKIT
30%
70%
7. İŞÇİLİK-PERSONEL
100%
0%
8. BAKIM-ONARIM
70%
30%
09. PATENT-LİSANS
50%
50%
10. GENEL GİDERLER
75%
25%
11. PAZARLAMA-SATIŞ GİDERLERİ
80%
20%
12. AMBALAJ-PAKETLEME
GİDERLERİ
0%
100%
GİDER KALEMLERİ
TOPLAM
TOPLAM
HARCAMA
SABİT
GİDERLER
DEĞİŞKEN
GİDERLER
241
İŞLETME SERMAYESİ KALEMLERİ
YILLIK
İŞLETME
GİDERLERİ
SÜRE
(AY)
İŞLETME
SERMAYESİ
İHTİYACI
1. HAMMADDE STOĞU
2. YARDIMCI MADDE STOĞU
3. İŞLETME MALZEMELERİ STOĞU
4. YAKIT STOĞU
5. YARI MAMÜL STOĞU
6. AMBALAJ MALZEMESİ STOĞU
7. MAMÜL MADDE STOĞU
8. YEDEK PARÇA STOĞU
9. MÜŞTERİYE BAĞLI MAL DEĞERİ
10. GENEL GİDERLER NAKİT İHTİYACI
TOPLAM
242

İşletme giderleri, işletmenin planladığı ürün
ya da hizmeti üretmesi ve müşteri kitlesine
sunması sırasında yapılacak her türlü
harcamayı göstermektedir. "Yıllık İşletme
Giderleri Tablosu" işletme gider kalemlerini
göstermektedir.
243
 İşletme
sermayesi, işletme faaliyete geçtiğinde
üretilen mal ya da hizmetin bedelinin tahsil
edilmesine kadar yapılacak işletme giderlerini
karşılayacak finansman kaynağıdır. İşletme
döneminin ilerleyen aşamalarında işletmenin
düzenli ve aksamadan işlemesi için gerekli olan
fon gereksinimi belirler.
244
Toplam Yatırım Gereksinimi
 Başlangıç
yatırımı ve işletme sermayesi
ihtiyaçlarının toplamı, iş fikrinin
gerçekleştirilmesi için gerekli toplam
finansman ihtiyacını belirler.
245
Finansman Kaynakları Araştırması
 Yapılabilirlik araştırmasının önemli adımlarından bir
tanesi finansman kaynaklarının araştırılmasıdır.
Yatırımın gerçekleştirilmesinde gerekli ilk yatırım ve
işletme sermayesinin temini için, öz kaynak, kredi, borç
sağlanması ile ortaklık kurma türü tüm potansiyel
finansal kaynaklar belirlenir.

Bu kaynakların tümü incelenir ve kaynak limitleri,
finansman maliyetleri, ödeme yapıları, teminat ve
özkaynak gerekliliği faktörlerine göre karşılaştırılır ve
değerlendirilir.
246
0. YIL
TOPLAM
FİNANSMAN İHTİYACI
1. BAŞLANGIÇ YATIRIMI
2. İŞLETME SERMAYESİ
TOPLAM FİNANSMAN İHTİYACI
FİNANSMAN KAYNAKLARI
1. ÖZKAYNAKLAR
2. BORÇLAR
3. KREDİLER
TOPLAM FİNANSMAN KAYNAKLARI
247
Kredi Geri Ödemesi Hesaplaması
 Kredi
kullanımı durumunda girişimciler
nakit akış ve karlılık tablolarında kredi ana
para ve faiz ödemelerini göstermek
zorundadırlar. Bu hesaplamalar yapılırken
kredi tutarı, kredinin geri ödeme süresi ve
yıllık faiz verileri kullanılır.
248
KREDİ MİKTARI :
KREDİ FAİZ ORANI :
GERİ ÖDEMESİZ DÖNEM (AY) :
GERİ ÖDEME SÜRESİ (AY) :
YILLAR
KALAN BORÇ
ANAPARA
ÖDEMESİ
FAİZ ÖDEMESİ
TOPLAM ÖDEME
TOPLAM
249
Finansal Hareketlerin ve İşletme
Karlılığının Araştırılması
Yapılabilirlik
araştırmalarının finansal
değerlendirme bölümleri, girişimcilerin bu
aşamaya kadar ulaştıkları sonuçları kullanarak,
iş fikrinin finansal kazanç özelliklerini analiz
etmelerini sağlar.
Bu
analiz sonucunda girişimci yatırımı ile ilgili
kabullerini gerektiğinde yeniden gözden geçirerek
en uygun ve karlı işletme modeline ve finansal
çözümlere ulaşmaya çalışır.
250

Finansal hareketler ve karlılığı incelemek amacıyla
girişimcilerin kullanabileceği çeşitli hesaplamalar
vardır.
Bu hesaplamaların yapılacağı tablolar genel
özellikleri ile verilmiştir. Girişimciler bu tablo
türlerinden hareketle kendileri için en uygun
formatları bulmalıdırlar:
251
Gelir-Gider Hesabı
 Bu hesaplamalarda yıllara göre işletme giderleri ve
işletme gelirleri karşılıklı olarak verilir ve yıllık
işletme gelir-gider farkı bulunur.

Gelir-Gider Hesabı Tablosunda, işletme gelirleri
bölümünde, ürün ve hizmet sunumu için üretim ve
satış programlarında yapılan tahminlere uygun
olarak satış miktarları ve satış fiyatları
çarpımından işletme gelirleri elde edilir. Tabloda
her ürün grubu ayrı ayrı belirtilir. Gider kalemleri
ise İşletme Giderleri Tablosundan alınır.
252
İŞLETME GELİRLERİ
2013
2014
2015
İŞLETME GELİRLERİ TOPLAMI
İŞLETME GİDERLERİ
1. HAMMADDE
2. YARDIMCI MADDE VE İŞLETME MALZEMELERİ
3. KİRA
4. ELEKTRİK
5. SU
6. YAKIT
7. İŞÇİLİK-PERSONEL
8. BAKIM-ONARIM
9. PATENT-LİSANS
10. GENEL GİDERLER
11. PAZARLAMA-SATIŞ GİDERLERİ
12. AMBALAJ - PAKETLEME GİDERLERİ
İŞLETME GİDERLERİ TOPLAMI
GELİR - GİDER FARKI
253
Gelir-Gider Hesabı (devam)

Gelir-gider hesabı tablosu işletmenin sadece yıllık
işletme brüt gelirini göstermeyi amaçlar. İşletme
gelirlerinin net sonuçlarını ve yatırım
harcamalarının karşılanışı gibi mali
değerlendirmelerde gerekli diğer bilgileri içermez.
254
Nakit Akışı Hesaplaması


İşletmenin yatırım döneminden başlamak üzere tüm
dönemlerinde her türlü nakit girişi ve çıkışını gösteren
tablodur. Nakit akım hesaplamaları sonucunda işletmenin
gelir-gider yapısının ötesinde yatırım, kredi ödemeleri, vergi
ödemeleri gibi nakit hareketlerinin işletme finansal yapısı
üzerindeki etkileri görülür.Bu tablo işletmenin karlılığı ile
ilgili bilgi vermez.
Nakit akım tablosunda yıl sonu eldeki nakit satırındaki
değerlerin eksi olmaması gerekir. Bu durum işletmenin
kuruluş ve işletme dönemi nakit ihtiyacının çözülemediğini
gösterir.
255
NAKİT GİRİŞLERİ
2013
2014
20145
YATIRIM KREDİSİ
ÖZKAYNAK
BORÇLAR
İŞLETME GELİR-GİDER FARKI
HURDA DEĞER
YILBAŞI ELDEKİ NAKİT
NAKİT GİRİŞLERİ TOPLAMI
NAKİT ÇIKIŞLARI
SABİT YATIRIM TOPLAMI
İŞLETME SERMAYESİ
KREDİ FAİZ ÖDEMELERİ
KREDİ ANAPARA ÖDEMELERİ
VERGİLER
NAKİT ÇIKIŞLARI TOPLAMI
YIL SONU ELDEKI NAKİT
256
Karlılık Hesabı



Karlılık hesabı işletmenin başlangıç sermayesi, işletme
sermayesi ihtiyacı dahil tüm gelir ve gider kalemlerini
gözönüne alarak, iş fikrinin dönemsel ve toplam kar/zarar
durumunun incelenmesini sağlayan hesaplamadır. Karlılık
hesabı tablosunda nakit akış tablosundan farklı olarak
işletmenin ürettiği ve tükettiği finansmanın karşılaştırması
yapılır.
Karlılık hesabı sonucunda elde edilen yıllara göre net nakit
akımlar satırı ile Net Bugünkü Değer ve İç Karlılık Oranı
Analizleri yapılır.
Toplam net nakit akımlar satırı ise kendi başına bir
göstergedir ve yatırımın geri dönüş süresini gösterir. Bu
257
satırdaki rakamların -(eksi)'den +(artı)'ya dönüştüğü dönem
ise işletmeye bağlanan toplam sermayenin kendisini geri
döndürdüğü dönemi ifade eder.
Yıllar
2013
2014
20145
SATIŞ GELİRLERİ
İŞLETME GİDERLERİ
AMORTİSMANLAR
FİNANSMAN GİDERİ
VERGİ ÖNCESI KAR
VERGİLER (%25)
VERGİ SONRASI KAR
AMORTİSMANLAR
İŞLETME SERMAYESİ
SABIT YATIRIM
NET NAKİT AKIMLAR
TOPLAM NET NAKİT AKIMLAR
258
TEHLIKE VE RISK
Tehlike: Sağlık bakımından olumsuz etki
yaratma potansiyeli bulunan, gıda ve yemdeki
biyolojik, kimyasal veya fiziksel etmenler ile gıda
ve yemin durumudur
 Risk: Sağlık üzerinde olumsuz etki yaratma
ihtimali bulunan tehlike ile şiddeti arasındaki
fonksiyonel ilişkiyi ifade eder.
 Risk analizi: Risk değerlendirmesi, risk yönetimi
ve risk iletişimi olarak birbirleriyle bağlantılı üç
bileşenden oluşan süreç,

259
RISK ANALIZI
Risk değerlendirmesi: Bilimsel olarak tehlikenin
tanımlanması, tehlikenin niteliklerinin belirlenmesi,
tehlikeye maruz kalmanın değerlendirilmesi ve risk
unsurlarının belirlenmesi
 Risk iletişimi: Risk analizi sürecinde risk
değerlendiricileri, risk yöneticileri ve diğer ilgili
tarafların, tehlike, risk, riskle ilgili faktörler ve riskin
algılanmasına ilişkin bilgi ve görüşler ile risk
değerlendirmesi bulguları ve risk yönetimi
kararlarının açıklaması
 Risk yönetimi: Risk değerlendirmesi ve yasal
faktörler göz önünde tutularak ilgili taraflarla istişare
260
ile uygun olabilecek kontrol önlemlerine ilişkin
alternatiflerin değerlendirilmesi, tercih edilmesi ve

TEHLIKE KARAKTERISTIĞI
A: Bebekler, yaşlılar, hamileler, hastalar (özellikle immünolojik olarak
sorunlular) şeklindeki yüksek risk grubundakiler için hazırlanmış steril
olmayan özel gıdalar.
B: Gıdanın mikrobiyolojik olarak tehlikeli katkıları içermesi (bir kaçı
hariç olmak üzere hemen tüm gıdalar).
C: Zararlı mikroorganizmaların tahribine yönelik bir uygulamanın
olmadığı işlem hattında üretim (örneğin bisküvi, kuruyemiş ve baharat
paketleme).
D: İşlemlerden sonra, ancak paketleme öncesinde yeniden bulaşma
olasılığı (örneğin peynir üretimi).
E: Dağıtıcının ya da tüketicinin hatalı taşıması sonucu tüketimde
yüksek olasılıkla yeniden tehlikeli hale gelme (örneğin donmuş gıdalar).
F: Paketlemeden veya evde pişirildikten sonra son bir kez ısıl işlem
görmeden tüketim (zeytinyağlı yaprak sarma konservesi, kuruyemiş).
261