Slayt 1 - Türkiye İhracatçılar Meclisi
advertisement
İhracatçı Eğilim Araştırması 4. Çeyrek Sonuçları Şubat 2012 Ekim-Aralık 2011 Gerçekleşmeleri Ocak-Mart 2012 Beklentileri 1 Şubat 2012 İçindekiler İçindekiler 2 2 Genel bilgiler 3-10 Yönetici Özeti 11-16 Temel bulgular 17-62 Şubat 2012 Genel Bilgiler 3 Şubat 2012 Araştırmanın Amacı Araştırmanın ana amacı iç ve dış pazarlardaki ekonomik gelişmelerin ihracatçı sektörler ve firmaların üretim, ithal girdi, ihracat, iç satış, stok, enerji tüketimi, istihdam, kârlılık, girdi maliyetleri ve finansman talebi gibi alanlardaki etkisinin tespit edilmesidir. Bu çalışma üçer aylık aralıklarla yürütülmekte ve gelişmeler izlenmektedir. Böylelikle ihracatçı sektörlerin göstermiş oldukları performans ve gelecek dönem beklentileri sürekli takip edilmektedir. Bu kapsamda, 2009 ve 2010 yılı verilerine göre İhracatçı Birlikleri Yönetim Kurulu Üyeleri ile en çok ihracat yapan ilk 1.000 firmaya ulaşılması hedeflenmiştir. 4 Şubat 2012 Araştırmanın Kapsamı Araştırmanın 4. dönemi kapsamında aşağıdaki temel konu başlıkları irdelenmiştir: • Ekim - Aralık 2011 döneminde üretim, ihracat, kapasite kullanım oranı, stok durumu, girdi maliyetleri, birim ihraç fiyatı, ithal girdi kullanım oranı, hammadde birim ithalat fiyatı, genel kârlılık düzeyi, ihracatta kârlılık düzeyi gerçekleşmeleri, • Ocak - Mart 2012 döneminde üretim, ihracat, kapasite kullanım oranı, stok durumu, girdi maliyetleri, birim ihraç fiyatı, ithal girdi kullanım oranı, hammadde birim ithalat fiyatı, genel kârlılık düzeyi, ihracatta kârlılık düzeyi beklentileri, • Kullanılan enerji türlerinde Ekim - Aralık 2011 dönemi gerçekleşmeleri, • Ekim - Aralık 2011 döneminde üretimde kullanılan hammaddelerin orijinleri, • Ekim - Aralık döneminde ihracatta yeni pazarlara girebilme durumu / Ocak - Mart döneminde ilk kez girilmesi planlanan pazarlar/ülkeler, • Ekim - Aralık döneminde ihracatta mevcut pazarlarda yeni müşterilerden sipariş alabilme / müşteri kaybedilen pazar olup olmadığı / tamamen kaybedilen pazar olup olmadığı, • Ekim - Aralık 2011 cirosunun ihracat ve iç piyasa satışlarına dağılımı, 5 Şubat 2012 Araştırmanın Kapsamı (devam) • Ekim - Aralık döneminde dış finansman talebi / dış finansman ihtiyacının hangi kaynaklardan karşılandığı, • Ocak – Mart 2012 döneminde dış finansman talebi, • Kullanılan krediler toplamı içerisinde döviz ya da dövize endeksli kredilerin oranı, • Halihazırda kullanılan kredilerin kamu ve özel bankalar kırılımında dağılımı, • Döviz kuru riskinden korunmak için kullanılan araçlar, • Döviz kuru riskinden korunmak herhangi bir araç kullanmama nedenleri, • • • • • 6 Ekim - Aralık döneminde yararlanılan devlet destekleri / Ocak - Mart döneminde yararlanılması planlanan devlet destekleri, Ekim - Aralık döneminde toplam çalışan sayısı / çalışan sayısının geçen yılın aynı dönemine göre nasıl değiştiği, Ocak - Mart döneminde yeni çalışan istihdam etme durumu, 2012 yılı sonuna kadar istihdam edilmesi planlanan çalışan sayısı / emeklilik, iş akdinin feshi ya da maluliyet gibi nedenlerle işten ayrılması öngörülen çalışan sayısı, Ekim - Aralık döneminde yapılan yurt içi / yurt dışı yatırım türleri, Şubat 2012 Araştırmanın Kapsamı (devam) • Ocak - Mart döneminde yapılması planlanan yurt içi / yurt dışı yatırım türleri, • Ocak - Mart dönemi ve 2012 yıl sonuna ilişkin piyasa tahminleri, • 2012 yılı sonu itibarıyla Sektör - Türkiye - Avrupa - Dünya ekonomisinin genel durumuna ilişkin tahminler, • 7 Dünya geneli emtia fiyatlarının sanayi ve tarımda Aralık’a göre, Şubat ve 2012 sonu itibarıyla nasıl bir seyir izleyeceği, • Ekim - Aralık döneminde ihracat prosedürlerinde hizmet alınan kurumlardan duyulan memnuniyet, • Sektörlerin ihracatta karşılaştıkları öncelikli sorunların / en acil ve güncel sorunun tespiti, • TİM ve İhracatçı Birlikleri’nden 2012 yılında beklentilerin tespiti, Şubat 2012 Metodolojik Bilgiler Araştırma, CAWI (bilgisayar destekli internet görüşmesi) yöntemi ile gerçekleştirilmiştir. Bilgi toplama süreci öncesinde TİM yetkililerinden İhracatçı Birlikleri Yönetim Kurulu Üyesi ve sektörün lider firmalarından oluşan liste temin edilmiştir. Araştırmanın anakütlesini 2009 ve 2010’da İhracatçı Birlikleri yönetimlerinde ve ihracatta ilk 1.000’de yer alan firmaların yöneticileri oluşturmaktadır. Çift (mükerrer) kayıtların sistemde giderilmesinden ardından 1.965 firmanın kayıtlı olduğu bir veritabanı elde edilmiştir. Analize temel oluşturmak üzere firmalar 2010 yılı ihracat rakamlarına göre ilk 500, ikinci 500 ve diğer olmak üzere tasnif edilmiştir. Soru formu programlanarak 3 Ocak tarihinde çalışmanın bilgi toplama süreci başlatılmıştır. Çalışma kapsamında tüm firmalara davet gönderilmiş, 520 firma daveti kabul ederek projeye katılmıştır. Söz konusu 520 firmanın 153’ü ilk 500, 116’sı ise ikinci 500’de yer almaktadır. Dolayısıyla %95 güven düzeyinde örnekleme hatası ± 0,036 olarak hesaplanmaktadır. Projenin bilgi toplama süreci 3 Şubat Cuma günü tamamlanmış, ardından veri temizliği ile son aşama olan veri analizi ve raporlama süreci ise 6-8 Şubat tarihlerinde gerçekleştirilmiştir. 8 Şubat 2012 Metodolojik Bilgiler N Katılım Oranı Ortalama Cevaplanma Süresi 1. Dönem (Ocak-Mart 2010) 313 %24,0 20,52 dk. 2. Dönem (Nisan-Haziran 2010) 525 %27,4 19,40 dk. 3. Dönem (Temmuz-Eylül 2010) 500 %26,1 21,34 dk. 4. Dönem (Ekim-Aralık 2010) 527 %27,5 19,20 dk. 1. Dönem (Ocak-Mart 2011) 531 %26,8 22,55 dk. 2. Dönem (Nisan-Haziran 2011) 546 %27,6 20,18 dk. 3. Dönem (Temmuz-Eylül 2011) 509 %26,0 27,44 dk. 4. Dönem (Ekim-Aralık 2011) 520 %26,5 25,43 dk. Internet tabanlı görüşmeler için tasarlanan elektronik form 9 Şubat 2012 Görüşülen Firmaların Sektörlere Göre Dağılımı Sektör Toplam Oran Tekstil, Hazır Giyim, Deri ve Halı 135 26,5% Demirçelik ve Demirdışı Metaller 76 14,6% Bitkisel Ürünler 70 13,5% Hububat- Bakliyat 40 7,7% Otomotiv Sanayi 39 7,5% Makine, Elektrik- Elektronik ve Bilişim 34 6,5% Kimyevi Maddeler ve Mamulleri 33 6,3% Ağaç Orman Ürünleri 30 5,8% Toprak Ürünleri ve Madencilik 29 5,6% Su Ürünleri ve Hayvansal Mamuller 17 3,3% Dış Ticaret Sermaye Şirketi 17 3,3% Toplam 520 100,0% Firmalardan en yüksek ciro elde ettikleri sektörü belirtmeleri istenmiştir. 10 Şubat 2012 Yönetici Özeti 11 Şubat 2012 Yönetici Özeti İhracatçı Eğilimleri Araştırması’nın 2011’in son çeyreğini kapsayan döneminde bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla en yüksek oranda girdi maliyetlerinin (%73,6) arttığı görülmektedir. Öte yandan, genel karlılık düzeyleri ve ihracatta karlılık düzeyleri ise bir önceki yılın aynı dönemine göre sırasıyla %40,6 ve %35 oranlarında azalmaktadır. Üretim ve ihracatta artış yakaladıklarını belirten ihracatçıların oranı ise yine sırasıyla %51,1 ve %52,3’tür. Bulgular, üretim ve ihracatın arttığını buna mukabil bu artışın girdi maliyetleri ile birlikte genel karlılık ve ihracatta karlılık rasyolarına olumlu etki etmediğine işaret etmektedir. Genel karlılık düzeylerinde, karlılıklarını önceki yılın aynı dönemine kıyasla genel ortalamanın üzerinde arttırdıklarını söyleyen ihracatçılar ilk 500’e mensup firmalardır. Bulgular, ihracatta karlılıklarını arttırdıklarını beyan eden ihracatçılar nezdinde incelendiğinde, ilk 500 ve ikinci 500 firmaları belirginleşmektedir. İhracatçı firmaların 2012’nin ilk çeyreğinde bir önceki yılın aynı dönemine göre ortak beklentileri «durağanlık»tır. Firmalar; mali ve performans endikatörlerinin bir önceki yılın aynı dönemi karşılaştırıldığında aynı düzeyde kalacaklarını öngörmektedir. İlk 500 listesindeki firmalar, diğer firmalarla karşılaştırıldıklarında, 2012’nin ilk çeyreğine ihracat ve ihracatta karlılık düzeyleri açılarından daha olumlu bakmaktadırlar. Firmalardan kullandıkları enerji türlerini bir önceki yılın aynı dönemi ile kıyaslamaları istendiğinde en yüksek oranda artış gösteren enerji türünün elektrik (%66,4) olduğu tespit edilmektedir. Elektriği %43,9 oranındaki artışla doğalgaz ve %43,7 oranındaki artışla su takip etmektedir. Firmalar, sırasıyla %63,4 ve %63,8’ oranlarında geçen yıl aynı dönemde LPG ve fuel-oil kullandıklarını söylemektedir. Kullanılan enerji türleri ihracatçı firma kırılımında incelendiğinde, ilk 500 listesi ihracatçıları, geçen yılın aynı dönemine göre su (%52,4) ve doğalgazı (%50,4) diğer firmalara kıyasla daha yoğun kullanmaktadır. İlk ve ikinci 500 firmalarının dışında kalan firmalar ise elektrik enerjisini nispeten daha yüksek oranda kullanmaktadır. 12 Şubat 2012 Yönetici Özeti Araştırmanın bir diğer bölümünde üretimde kullanılan hammaddelerin orjinleri sorgulanmıştır. İlk 500 büyük firmada yerli girdi kullanım oranı %55,4 iken, ilk 1000 firma içerisinde yer almayan ihracatçılar nezdinde aynı oran yaklaşık 18 puan daha yüksektir. Genel anlamda, ihracatçıların üretimlerinde %66,5 oranında yerli girdi kullandıkları tespit edilmektedir. 2011’in son çeyreğinde belirginleşen bir diğer bulgu ise, hammadde temininde dışa bağımlılığın en yüksek olduğu iki sektör otomotiv sanayi ve kimyevi maddeler sektörleridir. Öte yandan, bitkisel ürünler (%91,9) ve toprak ürünleri ve madencilik sektörleri (%79,7) hammadde kullanımında büyük ölçüde yurt içi tercihleri ile öne çıkmaktadır. 2011’in son çeyreğinde yeni pazarlara girebildiklerini söyleyen ihracatçıların oranı %30,6 olarak gerçekleşmiştir. 2010’un tamamında yeni pazarlara açılan ihracatçıların ortalaması %35,9 iken, 2011’de söz konusu ortalama %30,5’e düşmektedir. Dolayısı ile, yeni pazarlara açılma konusunda 2010 yılı, 2011’den daha başarılı bir yıl olarak değerlendirilmelidir. Dönemde yeni pazarlara açıldığını belirten firmaların oranının en yüksek olduğu sektör makina, elektrik-elektronik ve bilişim sektörleridir (%44,1). Bunu sırasıyla demir çelik de demirdışı metaller (%43,4), kimyevi maddeler (%36,4) ile hububat-bakliyat ürünleri (%35) sektörleri izlemektedir. Firmalar, 2012’nin ilk çeyreğinde ise en yüksek oranda Rusya pazarına girmeyi hedeflemektedir. 2012’nin ilk aylarında özellikle de enerji konusunda iki ülke arasında imzalanan anlaşmaların, firmaların hedeflerine erişimlerini kolaylaştırmak adına yeni imkanlar yaratabileceği düşünülebilir. Hedeflenen pazarlarda A.B.D. –bir kez daha- ikinci sıradaki yerini korurken, üçüncü sıradaki B.A.E.’yi Irak ve Çin takip etmektedir. 2012’nin ilk çeyreğinde yeni pazarlar kazanmayı amaçlamayan firmaların oranı ise %14,4’tür. Bir önceki dönem raporundaki bulgulara paralel olarak, sıralamayı takip eden pazarların tümü Türkiye’nin Orta Doğu ülkelerini yeni pazarlar olarak görüp, nüfuz etme eğilimlerini pekiştirmektedir. 13 Şubat 2012 Yönetici Özeti 2011 yılı Ekim-Aralık döneminde mevcut pazarlardaki yeni müşterilerinden sipariş aldıklarını beyan eden firmaların oranı %56,3’tür. Bu sonuç ilk 500 firma nezdinde %62,7’ye, ikinci 500 listesinde ise %62,1’e yükselmektedir. İlk 1000 ihracatçının dışında kalan firmaların ancak %49,8’i aynı dönemde mevcut pazarlarda yeni müşteri kazandıklarını söylemektedir. 2011’in son çeyreğinde ihracatta müşteri kaybettiklerini söyleyen firmaların oranı %33,5’tir. Bu oran ilk 500 listesinde %26,1’e düşerken, ilk 1000’e dahil olmayan grupta %37,8’e çıkmaktadır. Yeni müşteri kazanma ve mevcut müşterilerini koruma performanslarında büyük ölçekli ihracatçılar, küçük ölçektekilere kıyasla daha başarılı görülmektedir. 2011’in son çeyreğinde firmaların cirolarının iç ve dış piyasalara göre dağılımlarında ihracat büyüklükleri kırılımında benzerlikler görülmektedir. Genel anlamda, firmalar cirolarının %59,4’üni ihracattan elde etmektedir. İlk 500’e mensup firmalarda bu oran %65,7’ye yükselirken, ilk 1000 içerisinde bulunmayan ihracatçılar cirolarının %54,3’ünü yurt dışı satışlarından elde etmektedirler. Cirolarda yurt içi satış oranının en yüksek olduğu sektörler kimyevi maddeler (%59,7) ve ağaç orman ürünleridir (%65,5). Yurt dışı satışlarının en yüksek oranda gerçekleştiği sektörler ise tekstil (%67,3), bitkisel ürünler (%63,5) ve otomotiv (%60,7) olarak sıralanmaktadır. 2011’in son çeyreğinde dış finansman talebi olan firmaların oranı %41’dir. Bu eğilim ilk 500 ihracatçı firma nezdinde %45,1’e kadar yükselmektedir. Sonuçlar, 2010 ve 2011 ortamaları açısından değerlendirildiğinde, firmaların finansman ihtiyaçlarının yıllar içerisinde yükseldiği sonucuna varılmaktadır. 2011’de dış finansman talebinde bulunduğunu belirten firmaların oranı %36,6 oranında gerçekleşmiştir. Aynı oran, 2010 yılında %30 olarak kaydedilmektedir. Firmalar, dış finansman ihtiyaçlarını büyük ölçüde özel bankalarda karşıladıklarını ifade etmektedirler. Özel bankaları sırasıyla Eximbank ve kamu bankaları takip etmektedir. Bu bulgulara ek olarak, firmaların %75,4’ü halen kredi kullandıklarını belirtmektedir. Söz konusu eğilim, ikinci 500 listesindeki firmalar nezdinde genel ortalamanın üzerine çıkmaktadır. 2012’nin ilk çeyreğinde finansman talebinde bulunacağını belirten firmaların oranı ise %41,2 olarak tespit edilmektedir. 14 Şubat 2012 Yönetici Özeti İhracatçı firmaların %54’ü döviz kuru risklerinden korunmak amacıyla herhangi bir araç kullanmadıklarını belirtmektedir. Döviz risklerinden korunmak amacıyla kullanılan araçlar arasında «forward» %30,2 ile tercih sıralamasında birincidir. «Forward»’ı tercih eden firmalar arasında ilk 500 ve ikinci 500 listesindeki ihracatçı firmalar diğer firmalara kıyasla belirginleşmektedir. Kendilerini döviz risklerine karşı korumayan firmalara bu davranışlarının nedenleri sorulduğunda ilk sırada «ithalatımız da olduğundan» cevabı verilmektedir (%33,1). Dövizdeki artış beklentisi cevabı ise ithalatçı firmaların ikinci sırada beyan ettikleri görüş olarak belirginleşmektedir. (%26,3). Alternatif araçlar hakkında bilgileri olmadığını belirten firmalar genelin %15,7’sini temsil etmektedir. Bu tasnife uygun firmalara eğitim verilmesi ihracatta döviz kuru risklerinin azaltılması yönünde fayda sağlayacağı düşünülen bir unsurdur. 2011 yılı 4. çeyrekte sektörde ortalama çalışan sayısı 165 olarak hesaplanmaktadır. Yıllık olarak değerlendirildiğinde 2. ve 3. çeyreklerde yılın ilk çeyreğine kıyasla azalan çalışan sayısının son dönem itibariyle artışa geçtiği görülmektedir. Ortalama çalışan sayıları %78,7 oranında mavi yakalı, %18,2 beyaz yakalı ve %3,1 oranında ise Ar-Ge personeli olarak dağılmaktadır. Ekim-Aralık 2011 döneminde beyaz yakalı çalışan sayılarının attığını belirten firmaların oranı %39,4, mavi yakalı çalışan sayılarının arttığını söyleyen firmaların oranı ise %39,8 olarak tespit edilmiştir. Öte yandan firmalar, 2012 yılı genelinde ortalama 9 yeni çalışan istihdam edeceklerini öngörmektedir. Yaklaşık olarak her 10 firmadan 4’ü 2012 yıl sonunda oluşacak istihdam hareketleri sonucunda çalışan sayısında artış olacağını öngörmektedir. Diğer taraftan yıl sonunda çalışan sayısının azalacağını belirten firmaların oranı %17,7’dir. 2011’in son çeyreğinde firmaların %47,7’si yurt içinde, %82,3’ü ise yurt dışında yatırım yapmadıklarını belirtmektedir. Yurt içinde yatırım yapan firmalar nezdinde ilk 1000 firma tüm firmalar içinde belirginleşmektedir. İlk 1000’deki firmalar, özellikle yurt içindeki tesislerinin modernizasyonu yatırımlarına odaklandıklarını belirtmektedir. 15 Şubat 2012 Yönetici Özeti Buna mukabil, 2012’nin ilk çeyreğinde firmalar yatırım açısından yine durağan bir görüntü sergilemektedir. Aynı dönemde firmaların %50,6’sı yurt içinde, %79,2’si ise yurt dışında yatırım planlamadıklarını söylemektedir. Yılın ilk çeyreğinde yurt içinde yatırım yapacaklarını öngören firmalar nezdinde modernizasyon (%33,5), kapasite arttırımı (%23,7) ve Ar-Ge/inovasyon (%16,2) ilk 3 sırayı paylaşmaktadır. Firmaların piyasa beklentileri soru formunun son bölümlerinde ele alınmıştır. Kamuoyu ve medyada çokça tartışılan 2012 yılı büyüme beklentisi tahmini ihracatçı firmalar nezdinde 7,28’dir. Yılın ilk çeyreğinde ise firmalar 4,8 oranında büyüyeceklerini tahmin etmektedir. İhracatçı firmaların 2012 yıl sonu USD/TL kur tahmini 1,91, Euro/TL kur tahmini ise 2,45’tir. Rekabetçi kur seviyeleri ise USD/TL’de 1,81ve Euro/TL’de ise 2,35 olarak beyan edilmektedir. 2012 yılı sonu itibarıyla firmaların %43,3’ü sektörlerinin, %46’sı ise Türkiye’nin genel durumunun değişmeyeceğini öngörmektedir. Sektörlerinin ve Türkiye ekonomisinin iyileşeceğini tahmin eden ihracatçıların oranı ise sırasıyla %34,8 ve %28’dir. Benzer beklentiler dünya ekonomisi için dile getirilirken, Avrupa Birliği ekonomisi için %60,8’lik karamsar bir beklenti perspektifi çizilmektedir. 16 Şubat 2012 Temel Bulgular 17 Şubat 2012 2011 Yılının Son Çeyreğindeki “Gerçekleşmeler” S Geçen yılın aynı dönemine göre, Ekim - Aralık 2011 dönemindeki gelişmeyi belirtiniz. Arttı 100% 80% 60% 7,6% 20,7% 20,7% 1,7% 26,5% 19,4% 7,2% 4,6% 20,9% 21,5% 27,2% 3,6% 7,0% Aynı kaldı Azaldı 4,0% 14,8% Bu alanda verimiz yok 4,0% 20,1% 20,7% 9,3% 10,5% 15,9% 42,3% 40,6% 47,1% 33,3% 73,6% 51,1% 52,3% 20% 44,7% 36,5% 48,1% 38,8% 34,0% 35,0% 20,7% 40,0% 40% 4,0% 23,5% 22,1% 24,4% 0% Üre tim İhracat Kapasite kullanım oranı Stok durumu Girdi Birim ihraç İthal girdi maliye tle ri fiyatı kullanım birim ithalat Hammadde Ge ne l kârlılık oranı fiyatı düze yi Dış ticaret sermaye şirketlerine üretim, kapasite kullanım oranı, stok durumu, girdi maliyetleri, ithal girdi kullanım oranı ve hammadde birim ithalat fiyatı unsurları üzerindeki gelişme sorulmamıştır, dolayısıyla bu unsurları yanıtlayan firma sayısı 503’tür. 18 İhracatta kârlılık düze yi Baz: 520 Şubat 2012 2011 Yılının Son Çeyreğindeki “Gerçekleşmeler” Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer Üretim 51,1% 55,9% 48,2% 49,6% İhracat 52,3% 59,5% 51,7% 48,2% Kapasite kullanım oranı 44,7% 49,0% 42,0% 43,5% Stok durumu 34,0% 32,2% 41,1% 31,9% Girdi maliyetleri 73,6% 69,9% 74,1% 75,4% Birim ihraç fiyatı 38,8% 45,8% 36,2% 35,9% İthal girdi kullanım oranı 23,5% 29,4% 24,1% 19,8% Hammadde birim ithalat fiyatı 48,1% 50,3% 51,8% 45,2% Genel kârlılık düzeyi 22,1% 28,1% 21,6% 18,7% İhracatta kârlılık düzeyi 24,4% 29,4% 27,6% 19,9% 520 153 116 251 BAZ Yukarıdaki tabloda; Ekim - Aralık 2011 döneminde söz konusu gerçekleşmelerde geçen yılın aynı dönemine göre artış olduğunu belirten firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır. Dış ticaret sermaye şirketlerine üretim, kapasite kullanım oranı, stok durumu, girdi maliyetleri, ithal girdi kullanım oranı ve hammadde birim ithalat fiyatı unsurları üzerindeki gelişme sorulmamıştır, dolayısıyla bu unsurları yanıtlayan firma sayısı 503’tür. 19 Şubat 2012 2012 Yılının İlk Çeyreğinden “Beklentiler” S Geçen yılın aynı dönemine göre, Ocak - Mart 2012 dönemi için beklentinizi belirtiniz. Artar 100% 80% 7,8% 20,7% 2,9% 23,8% 6,6% 5,4% 21,3% 21,7% 4,6% 6,6% 34,4% 35,2% 42,7% Azalır 5,2% 15,0% 33,8% 60% Aynı kalır 4,8% 6,5% 20,9% 20,7% 8,7% 7,2% 33,1% 34,2% 34,0% 51,9% 51,1% Bu alanda verimiz yok 54,7% 40% 45,6% 44,2% 55,1% 20% 37,2% 38,1% 29,4% 38,2% 27,9% 21,9% 15,7% 16,5% 15,0% 0% Üre tim İhracat Kapasite kullanım oranı Stok durumu Girdi Birim ihraç İthal girdi maliye tle ri fiyatı kullanım birim ithalat Hammadde Ge ne l kârlılık oranı fiyatı düze yi Dış ticaret sermaye şirketlerine üretim, kapasite kullanım oranı, stok durumu, girdi maliyetleri, ithal girdi kullanım oranı ve hammadde birim ithalat fiyatı unsurları üzerindeki gelişme sorulmamıştır, dolayısıyla bu unsurları yanıtlayan firma sayısı 503’tür. 20 İhracatta kârlılık düze yi Baz: 520 Şubat 2012 2012 Yılının İlk Çeyreğinden “Beklentiler” Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer Üretim 37,2% 39,9% 29,5% 39,1% İhracat 38,1% 45,1% 37,9% 33,9% Kapasite kullanım oranı 29,4% 32,2% 23,2% 30,6% Stok durumu 21,9% 30,8% 18,8% 18,1% Girdi maliyetleri 55,1% 46,2% 58,9% 58,5% Birim ihraç fiyatı 27,9% 28,1% 30,2% 26,7% İthal girdi kullanım oranı 15,7% 16,1% 13,4% 16,5% Hammadde birim ithalat fiyatı 38,2% 39,2% 37,5% 37,9% Genel kârlılık düzeyi 15,0% 17,0% 12,9% 14,7% İhracatta kârlılık düzeyi 16,5% 19,6% 17,2% 14,3% 520 153 116 251 BAZ Yukarıdaki tabloda; Ocak - Mart 2012 döneminde söz konusu gerçekleşmelerde geçen yılın aynı dönemine göre artış beklentisinde olduğunu belirten firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır. Dış ticaret sermaye şirketlerine üretim, kapasite kullanım oranı, stok durumu, girdi maliyetleri, ithal girdi kullanım oranı ve hammadde birim ithalat fiyatı unsurları üzerindeki gelişme sorulmamıştır, dolayısıyla bu unsurları yanıtlayan firma sayısı 503’tür. 21 Şubat 2012 2011 Yılının Son Çeyreğinde Kullanılan Enerji Türlerinde Değişim S Kullandığınız enerji türlerinde 2011 yılı Ekim - Aralık gerçekleşmelerini geçen yılın aynı dönemine göre karşılaştırınız. Arttı 100% 80% Aynı kaldı Azaldı Geçen yıl aynı dönemde bu enerji türünü kullanmadım 3,2% 8,3% 13,3% 34,0% 7,2% 22,1% 63,4% 63,8% 5,6% 60% 35,8% 16,5% 40% 66,4% 43,9% 20% 4,0% 2,6% 13,5% 14,5% 19,1% 19,1% LPG Fue l Oil 43,7% 0% Ele ktrik Doğalgaz Soru; dış ticaret sermaye şirketleri dışında tüm sektörlerde faaliyet gösteren firmalara yöneltilmiştir. 22 Su Baz: 503 Şubat 2012 2011 Yılının Son Çeyreğinde Kullanılan Enerji Türlerinde Değişim Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer 80% 68,1% 66,4%65,0% 64,3% 60% 52,4% 43,9% 52,4% 46,4% 43,7% 42,0% 39,5% 37,9% 40% 20% 21,7%23,2% 19,1% 15,7% 21,0%20,5% 19,1% 17,3% LPG Fue l Oil 0% Ele ktrik Doğalgaz Su Yukarıdaki grafikte; Ekim - Aralık 2011 döneminde kullanılan enerji türlerinde geçen yılın aynı dönemine göre artış olduğunu belirten firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır. Soru, ticaret sermaye şirketleri dışında tüm sektörlerde faaliyet gösteren firmalara yöneltilmiştir. 23 Baz: 503 Şubat 2012 2011 Yılının Son Çeyreğinde Kullanılan Hammaddelerin Orijinleri S Üretimde kullanılan hammaddelerin ne kadarının yurt içinden, ne kadarının yurt dışından temin edildiğini (orijinlerini) oransal olarak belirtir misiniz? Yurt içi Yurt dışı 100 80 26,2 33,5 35,3 44,6 60 40 73,8 66,5 64,7 55,4 20 0 Ge ne l İlk 500 İkinci 500 Diğe r Yukarıdaki grafikte; Ekim - Aralık 2011 döneminde üretimde kullanılan hammaddelerin yurt içi ve yurt dışından temin edilme oranları firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır. İlk 500 büyük firmada yerli girdi kullanım oranı %55,4 iken ilk 1000 firma içinde yer almayan diğer firmalar grubunda bu oran yaklaşık 18 puan daha yüksektir. Soru, ticaret sermaye şirketleri dışında tüm sektörlerde faaliyet gösteren firmalara yöneltilmiştir. 24 Baz: 503 Şubat 2012 2011 Yılının Son Çeyreğinde Kullanılan Hammaddelerin Orijinleri Yurtiçi Yoğun 100 Yurtdışı Yoğun 8,1 20,3 30,2 80 33,5 35,6 35,8 36,6 43,3 47,1 56,7 53,0 Agac Orman De mirçe lik ve Otomotiv Kimye vi Urunle ri De mirdışı Sanayi Madde le r 52,8 60 91,9 40 79,7 69,8 66,5 64,4 64,3 63,4 47,2 20 0 Bitkise l Ürünle r Toprak Hububat Ürünle ri ve Bakliyat Made ncilik Ge ne l Makine Ele ktrik Ele ktronik ve Te kstil Bilisim Me talle r Yurt içi Yurt dışı Yukarıdaki grafikte; Ekim - Aralık 2011 döneminde üretimde kullanılan hammaddelerin yurt içi ve yurt dışından temin edilme oranları sektör kırılımında sunulmaktadır. Hammaddede dışa bağımlılığın en yüksek olduğu sektörler otomotiv sanayi ve kimyevi maddeler sektörleridir. Soru, ticaret sermaye şirketleri dışında tüm sektörlerde faaliyet gösteren firmalara yöneltilmiştir. 25 Baz: 503 Şubat 2012 2011 Yılının Son Çeyreğinde İhracatta Yeni Pazarlar S Ekim - Aralık döneminde ihracatta yeni pazarlara girebildiniz mi? 2010 - 35,9% 50% 2011- 30,5% 41,9% 40% 35,6% 80% 34,4% 31,5% 30,9% 30,0% 30% Genel İlk 500 İkinci 500 30,5% 30,6% Diğer 20% 60% 2010-Q1 2010-Q2 2010-Q3 2010-Q4 2011-Q1 2011-Q2 2011-Q3 2011-Q4 40% 34,0% 30,6% 33,6% 27,1% 20% 0% Dönemde yeni pazarlara açıldığını belirten firmaların oranının en yüksek olduğu sektör makina, elektrik- elektronik ve bilişim sektörüdür (%44,1) Bunu sırasıyla demir çelik de demirdışı metaller (%43,4), kimyevi maddeler (%36,4) ile hububat- bakliyat ürünleri (%35) sektörleri izlemektedir. 26 Baz: 520 Şubat 2012 2012 Yılının İlk Çeyreğinde İlk Kez Girilmesi Planlanan Ülkeler S Ocak - Mart döneminde ilk kez girmeyi planladığınız 5 hedef ülkeyi yazınız. (Çok Cevap) 5%’in altındaki ülkelere tabloda yer almamaktadır. 27 Baz: 520 Şubat 2012 2012 Yılının İlk Çeyreğinde İlk Kez Girilmesi Planlanan İlk 5 Ülke Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer Rusya [21,3%] Rusya [16,3%] Rusya [21,6%] Rusya [24,3%] ABD [13,1%] ABD [11,8%] BAE [12,9%] ABD [14,7%] BAE [10,8%] BAE [8,5%] Çin [12,1%] Irak [12,7%] Irak [10,2%] Çin [8,5%] Brezilya [12,1%] İran [12,7%] Çin [9,2%] Brezilya [8,5%] Almanya [12,1%] BAE [11,2%] BazGenel: 520; Bazİlk 500:153; Bazİkinci 500:116; BazDiğer:251 28 Şubat 2012 2011 Yılının Son Çeyreğinde İhracatta Mevcut Pazar Değerlendirmesi S Ekim - Aralık döneminde ihracatta; mevcut pazarlarda yeni müşterilerden sipariş alabildiniz mi? Yukarıdaki grafikte; Ekim - Aralık 2011 döneminde ihracatta; mevcut pazarlarda yeni müşterilerden sipariş aldığını belirten firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır. Baz: 520 29 Şubat 2012 2011 Yılının Son Çeyreğinde İhracatta Mevcut Pazar Değerlendirmesi S Ekim - Aralık döneminde ihracatta; müşteri kaybettiğiniz pazar oldu mu? Yukarıdaki grafikte; Ekim - Aralık 2011 döneminde ihracatta; müşteri kaybettiği pazar olduğunu belirten firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır. Baz: 520 30 Şubat 2012 2011 Yılının Son Çeyreğinde İhracatta Mevcut Pazar Değerlendirmesi S Ekim - Aralık döneminde ihracatta; tamamen kaybettiğiniz pazar oldu mu? Yukarıdaki grafikte; Ekim – Aralık 2011 döneminde ihracatta; tamamen kaybettiği pazar olduğunu belirten firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır. Baz: 520 31 Şubat 2012 İhracatta Mevcut Pazar Potansiyelindeki Değişim Mevcut Pazarlarda Yeni Müşterilerden Sipariş Alma Oranlarındaki Değişim Mevcut Kaybedilen Pazar Oranlarındaki Değişim 80% 60% 71,2% 64,8% 63,0% 60% 61,1% 59,7% 47,0% 44,0% 62,7% 63,0% 64,0% 61,1% 62,1% 60,7% 60,9% 58,5% 58,1% 58,3% 58,0% 56,3% 58,6% 55,9% 56,5% 57,2% 56,0% 53,5% 56,0% 45,9% 44,4% 44,4% 43,3% 42,3% 41,4% 40,1% 40,0% 37,7% 38,1% 37,0% 39,6% 40% 33,8% 35,3% 50,2% 38,5% 33,3%33,1% 28,0% 32,9% 49,8% 33,6% 20% 2010-Q1 2010-Q2 2010-Q3 2010-Q4 2011-Q1 2011-Q2 2011-Q3 2011-Q4 Genel 32 33,5% 26,1% 25,3% 40% 37,8% İlk 500 İkinci 500 Diğer 2010-Q1 2010-Q2 2010-Q3 2010-Q4 2011-Q1 2011-Q2 2011-Q3 2011-Q4 Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer Şubat 2012 2011 Yılının Son Çeyreğinde Cironun Pazara Göre Dağılımı S Ekim - Aralık 2011 cirosunun ne kadarı ihracat ne kadarı ise iç piyasa satışlarından elde edilmiştir? İhracat İç Piyasa Satışları 100 80 40,6 34,3 38,0 45,7 60 40 59,4 65,7 62,0 54,3 20 0 Ge ne l İlk 500 İkinci 500 Diğe r Yukarıdaki grafikte; Ekim - Aralık 2011 döneminde elde edilen cironun ihracat ve iç piyasadan elde edilme oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır. Baz: 520 33 Şubat 2012 2011 Yılının Son Çeyreğinde Cironun Pazara Göre Dağılımı 100 80 32,7 36,5 39,4 40,6 40,9 42,3 44,5 46,8 56,5 59,7 43,6 40,3 60 40 67,3 63,5 60,7 59,4 59,1 57,7 55,6 53,2 20 0 Te kstil Bitkise l Ürünle r Otomotiv Sanayi Ge ne l Toprak Hububat Ürünle ri ve Bakliyat Made ncilik De mirçe lik ve Makine Ele ktrik Agaç Orman De mirdışı Ele ktronik ve Me talle r Bilisim Ürünle ri İhracat Kimye vi Madde le r İç Piyasa Satışları Yukarıdaki grafikte; Ekim - Aralık 2011 dönemindeki cironun ihracat ve iç piyasadan elde edilme oranı sektörel kırılımda sunulmaktadır. Ciroda iç piyasa satışları oranının en yüksek olduğu sektörler olarak kimyevi maddeler ile ağaç orman ürünleri sektörleri ön plana çıkmaktadır. Baz: 520 34 Şubat 2012 2011 Yılının Son Çeyreğinde Dış Finansman Talebi S Ekim - Aralık döneminde, dış finansman talebiniz oldu mu? 50% 2010 – 30,0% 2011 – 36,6% 33,4% 30,4% 30% 41,0% 39,0% 40% 32,2% 34,0% 29,1%27,2% 20% 2010-Q1 2010-Q2 2010-Q3 2010-Q4 2011-Q1 2011-Q2 2011-Q3 2011-Q4 Yukarıdaki grafikte; Ekim - Aralık 2011 döneminde dış finansman talebi olduğunu belirten firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır. 35 Baz: 520 Şubat 2012 2011 Yılının Son Çeyreğinde Dış Finansman Kaynakları S Dış finansman ihtiyacınızı hangi kaynaklardan karşıladınız? (Çok Cevap) 100% 83,6% 82,6% 85,1% 83,5% Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer 80% 60% 45,1% 49,3% 48,9% 40,2% 40% 38,3% 37,1% 36,6% 34,8% 25,5% 17,4% 15,5% 20% 9,3% 13,0% 12,8% 11,3% 9,3% 11,6% 6,6% 4,3%4,1% 4,7%4,3% 8,5% 3,1% 0% Özel bankalar Eximbank Kamu bankaları (Eximbank hariç) Faktoring Leasing Yurtdışı Finans Diğer kaynaklar Kurumları Soru, Ekim - Aralık döneminde dış finansman talebi olduğunu belirten firmalara yöneltilmiştir. Firmaların %1,4’ü ise taleplerine karşın dış finansman ihtiyaçlarının karşılanmadığını belirtmiştir. BazGenel: 213; Bazİlk 500:69; Bazİkinci 500:47; BazDiğer:97 36 Şubat 2012 2012 Yılının İlk Çeyreğinde Finansman Talebi S Ocak - Mart döneminde, dış finansman talebiniz olacak mı? Yukarıdaki grafikte; Ocak – Mart 2012 döneminde dış finansman talebi olacağını belirten firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır. Baz: 520 37 Şubat 2012 Kullanılan Kredilerin Toplamı İçerisinde Döviz ya da Dövize Endeksli Kredilerin Oranı S Kullandığınız kredilerin toplamı içerisinde döviz ya da dövize endeksli kredilerin oranı nedir? Kredilerin Oranı (%) 38 Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer 0 31,9% 33,3% 26,7% 33,5% 1-10 8,3% 7,2% 9,5% 8,4% 11-20 3,5% 3,9% 1,7% 4,0% 21-30 5,0% 2,6% 5,2% 6,4% 31-40 3,3% - 1,7% 6,0% 41-50 4,2% 3,3% 3,4% 5,2% 51-60 2,5% 2,0% ,9% 3,6% 61-70 3,7% 4,6% 6,0% 2,0% 71-80 4,8% 5,2% 6,0% 4,0% 81-90 6,9% 7,2% 9,5% 5,6% 91-100 26,0% 30,7% 29,3% 21,5% Ortalama Kredi Kullanımı 43,1% 46,3% 49,0% 38,5% Baz 520 153 116 251 Şubat 2012 Kredi Kullanımı S Halihazırda kredi kullanıyor musunuz? Yukarıdaki grafikte; halihazırda kredi kullandığını belirten firmaların oranı, firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır. Baz: 520 39 Şubat 2012 Kullanılan Kredilerin Banka Türüne Göre Dağılımı S Halihazırda kullanmakta olduğunuz kredileri oransal olarak kamu/özel bankalar kırılımında dağıtır mısınız? Kamu Özel 100 80 60 75,1 72,9 24,9 27,1 Ge ne l İlk 500 77,1 75,4 22,9 24,6 İkinci 500 Diğe r 40 20 0 Yukarıdaki grafikte; halihazırda kullanılmakta olan kredilerin banka türüne göre dağılımı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır. Soru, halihazırda kredi kullandığını belirten firmalara yöneltilmiştir. BazGenel: 392; Bazİlk 500:109; Bazİkinci 500:91; BazDiğer:192 40 Şubat 2012 Döviz Kuru Riskinden Korunmak İçin Kullanılan Araçlar S Döviz kuru riskinden korunmak için aşağıdaki araçlardan hangilerini kullanıyorsunuz? (Çok Cevap) Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer 100% 80% 59,8% 60% 54,0% 40% 30,2% 49,0%48,3% 35,3% 33,6% 25,5% 20% 19,0% 18,1%19,9% 18,3% 7,5% 10,5% 6,9% 6,0% 9,8% 5,2% 4,4% 0,8% 0% Forward Vadeli İşlem Opsiyon Swap Hiçbiri Baz: 520 41 Şubat 2012 Döviz Kuru Riskine Karşı Araç Kullanmama Nedenleri S Döviz kuru riskinden korunmak için herhangi bir araç kullanmama nedenlerinizi belirtir misiniz? (Çok Cevap) 33,1% İthalatımız da olduğundan 26,3% Dövizde artış be kle ntisinde n dolayı 15,7% Araçlar hakkında bilgim yok 13,5% Daha önce ki kötü te crübe (zarar e ttim) 10,3% Araçların pahalı olması 7,8% Kre di limiti ye te rsizliği 5,7% Alış-satışlarımız döviz cinsinde n 2,8% Natural he dging Döviz riski me rke z/grup kararı 1,1% Ge re k duymuyoruz Diğe r 0% 4,3% 6,4% 10% 20% 40% 30% Soru, döviz kuru riskinden korunmak için hiçbir araç kullanmadığını belirten firmalara yöneltilmiştir. Baz: 281 42 Şubat 2012 Devlet Desteklerinden Yararlanma Durumu Ekim-Aralık 2011 Döneminde Yararlanılan Kaynaklar Ocak-Mart 2012 Döneminde Yararlanılması Planlanan Kaynaklar Dahilde İşleme Rejimi 50,0% 51,0% Fuar Teşvikleri 34,0% 42,1% Yatırım Teşvikleri 25,4% 31,0% İstihdam Destekleri 19,0% 23,5% Ar-Ge destekleri 13,3% 21,2% KOSGEB destekleri 10,8% 18,1% Yurtdışı Ofis Mağaza Destekleri 5,2% 11,3% Diğer 6,5% 7,7% Hiçbiri 24,2% 17,5% 520 520 Destekler BAZ 43 Şubat 2012 2011 Yılının Son Çeyreğinde Yararlanılan Devlet Destekleri Destekler Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer Dahilde İşleme Rejimi 50,0% 62,1% 62,1% 37,1% Fuar Teşvikleri 34,0% 32,7% 43,1% 30,7% Yatırım Teşvikleri 25,4% 36,6% 25,9% 18,3% İstihdam Destekleri 19,0% 22,2% 21,6% 15,9% Ar-Ge Destekleri 13,3% 19,6% 13,8% 9,2% KOSGEB Destekleri 10,8% 2,6% 1,7% 19,9% Yurtdışı Ofis Mağaza Destekleri 5,2% 6,5% 6,9% 3,6% Diğer 6,5% 7,8% 6,0% 6,0% Hiçbiri 24,2% 17,0% 23,3% 29,1% 520 153 116 251 BAZ Yukarıdaki tabloda; Ekim - Aralık döneminde yararlanılan devlet desteklerinin oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında incelenmektedir. 44 Şubat 2012 2012 Yılının İlk Çeyreğinde Yararlanılması Planlanan Devlet Destekleri Destekler Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer Dahilde İşleme Rejimi 51,0% 62,7% 62,9% 38,2% Fuar Teşvikleri 42,1% 37,3% 51,7% 40,6% Yatırım Teşvikleri 31,0% 37,9% 33,6% 25,5% İstihdam Destekleri 23,5% 26,1% 24,1% 21,5% Ar-Ge Destekleri 21,2% 24,2% 25,0% 17,5% KOSGEB Destekleri 18,1% 4,6% 6,9% 31,5% Yurtdışı Ofis Mağaza Destekleri 11,3% 13,1% 12,9% 9,6% Diğer 7,7% 9,2% 9,5% 6,0% Hiçbiri 17,5% 15,0% 15,5% 19,9% 520 153 116 251 BAZ Yukarıdaki tabloda; Ocak- Mart döneminde yararlanılması planlanan devlet desteklerinin oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında incelenmektedir. 45 Şubat 2012 2011 Yılının Son Çeyreğinden İstihdam Verileri S Ekim- Aralık döneminde, firmanızda toplam kaç çalışan istihdam ettiniz? Dönemlere Göre Ortalama Personel Sayısındaki Değişim 200 Beyaz Yakalı Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer 30 (n:506) 86 (n: 150) 45 (n: 114) 15 (n: 242) Mavi Yakalı 130 (n: 481) 312 (n: 136) 185 (n: 111) 56 (n: 234) Ar-Ge Personeli 5 (n: 286) 11 (n: 82) 5 (n: 70) 2 (n: 117) 174 160 150 130 140 142 139 130 110 105 100 100 30 25 30 0 5 110 35 29 25 Firma büyüklüğüne bağlı olarak çalışan sayısındaki değişkenlik nedeniyle ortalama olarak medyan kullanılmıştır. 46 139 132 120 50 2011 yılı 4. çeyrekte sektörde ortalama çalışan sayısı 165 olarak hesaplanmaktadır. Yıllık olarak değerlendirildiğinde 2. ve 3. çeyreklerde yılın ilk çeyreğine kıyasla azalan çalışan sayısının son dönem itibariyle artışa geçtiği görülmektedir. Yandaki grafikte dönemlere göre ortalama çalışan sayısındaki değişim incelenmektedir. 165 159 3 4 4 4 4 30 30 2 5 2010-Q1 2010-Q2 2010-Q3 2010-Q4 2011-Q1 2011-Q2 2011-Q3 2011-Q3 Genel Beyaz Yakalı Mavi Yakalı Ar-Ge Şubat 2012 2011 Yılının Son Çeyreğinde İstihdam Değerlendirmesi S Ekim - Aralık döneminde çalışan sayınız, geçen yıla göre nasıl değişti? 80% 60,4% Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer Beyaz Yakalı 39,4% 43,8% 45,7% 33,9% Mavi Yakalı 39,8% 39,9% 43,1% 38,2% Ar-Ge 16,2% 19,0% 19,0% 13,1% 520 153 116 251 BAZ 60% Tablodaki oranlar; dönemde çalışan sayısının geçen yılın aynı döneminde göre arttığını belirten firmaları ifade etmektedir. 42,9% 39,4% 39,8% 37,3% 40% 18,8% 17,9% 16,2% 20% 13,5% 4,6% 4,2% 5,0% 0% Arttı Aynı kaldı Beyaz Yakalı Mavi Yakalı Cevap vermek istemiyorum Azaldı Ar-Ge Personeli Baz: 520 47 Şubat 2012 2012 Yılının İlk Çeyreğinde İlişkin İstihdam Beklentisi S Ocak - Mart döneminde, yeni çalışan istihdam edecek misiniz? Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer Beyaz Yakalı 29,8% 36,6% 28,4% 26,3% Mavi Yakalı 32,5% 35,9% 27,6% 32,7% Ar-Ge 14,4% 18,3% 11,2% 13,5% 520 153 116 251 80% BAZ 56,7% 60% 51,0% Tablodaki oranlar; gelecek dönemde yeni çalışan istihdam edeceğini belirten firmaları ifade etmektedir. 46,3% 40% 29,8% 32,5% 28,8% 21,2% 19,2% 14,4% 20% 0% Eve t Hayır Beyaz Yakalı 48 Mavi Yakalı Bilmiyorum / Fikrim yok Ar-Ge Personeli Baz: 520 Şubat 2012 2012 Yılının İlk Çeyreğinden İstihdam Değerlendirmesi S 2012 yılı sonuna kadar kaç yeni çalışan istihdam etmeyi planlıyorsunuz? yılı sonuna kadar emeklilik, iş akdinin feshi ya da maluliyet gibi nedenlerle kaç kişinin işten ayrılacağını öngörüyorsunuz? 2012 Yılında İstihdam Edilmesi Planlanan Ortalama Yeni Çalışan Sayısı 100% +9 80% Genel 60% 43,5% Diğer İkinci 500 İlk 500 46,6% 45,8% 40,6% 40% 38,8% 39,9% 37,1% 39,0% 17,7% 20% 20,3% 16,4% 14,4% 0% + Sabit - Yukarıdaki grafikte; firmaların 2012 yılı sonuna kadar yeni istihdam ve işten ayrılmalar sonucunda çalışan sayılarındaki artış ya da azalış yönünde değişim öngörüleri firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında incelenmektedir. Yaklaşık olarak her 10 firmadan 4’ü 2012 yıl sonunda oluşacak istihdam hareketleri sonucunda çalışan sayısında artış olacağını Baz: 520 öngörmektedir. Diğer taraftan yıl sonunda çalışan sayısının azalacağını belirten firmaların oranı %17,7’dir. 49 Şubat 2012 2011 Yılının Son Çeyreğinde Gerçekleştirilen Yatırımlar S Ekim - Aralık döneminde yaptığınız yurt içi ve yurt dışı yatırımın türlerini belirtiniz (Çok Cevap) 100% Yurt İçi Yurt Dışı 82,3% 80% 60% 47,7% 40% 20% 36,3% 27,5% 15,2% 10,8% 7,1% 14,2% 3,7% 4,4% 0,6%0,6% 0% Mode rnizasyon Kapasite artırımı Ar-Ge / inovasyon Ye ni te sis kurma/ yatırımı Satın alma Şirke t satınalma Hiçbir yatırım yapılmadı Baz: 520 50 Şubat 2012 2011 Yılının Son Çeyreğinde Gerçekleştirilen Yatırımlar Yurt İçi Yurt Dışı Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer Modernizasyon 36,3% 43,8% 43,1% 28,7% 10,8% 14,4% 10,3% 8,8% Kapasite artırımı 27,5% 27,5% 27,6% 27,5% 7,1% 8,5% 11,2% 4,4% Ar-Ge / inovasyon yatırımı 15,2% 17,0% 17,2% 13,1% 3,7% 3,9% 6,0% 2,4% Yeni tesis kurma / satın alma 14,2% 12,4% 14,7% 15,1% 4,4% 5,2% 4,3% 4,0% ,6% 1,3% - ,4% ,6% ,0% 1,7% ,4% 47,7% 43,1% 40,5% 53,8% 82,3% 78,4% 79,3% 86,1% 520 153 116 251 520 153 116 251 Şirket satınalma Hiçbir yatırım yapılmadı BAZ Yukarıdaki tabloda; Ekim - Aralık döneminde söz konusu yurt içi/ yurt dışı yatırımları gerçekleştiren firmaların oranı ihracat büyüklükleri kırılımında incelenmektedir. 51 Şubat 2012 2012 Yılının İlk Çeyreğinde Gerçekleştirilmesi Planlanan Yatırımlar S Ocak - Mart döneminde, yurt içi ve yurt dışı yatırımlarınız hangi alanlarda olacak?(Çok Cevap) 100% Yurt İçi Yurt Dışı 79,2% 80% 60% 40% 50,6% 33,5% 23,7% 20% 16,2% 9,6% 10,8% 7,9% 5,8% 4,4% 0,8%0,8% 0% Mode rnizasyon Kapasite artırımı Ar-Ge / inovasyon Ye ni te sis kurma / yatırımı Satın alma Şirke t satınalma Hiçbir yatırım yapılmayacak Baz: 520 52 Şubat 2012 2012 Yılının İlk Çeyreğinde Gerçekleştirilmesi Planlanan Yatırımlar Yurt İçi Yurt Dışı Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer Modernizasyon 33,5% 42,5% 33,6% 27,9% 10,8% 14,4% 9,5% 9,2% Kapasite artırımı 23,7% 24,8% 21,6% 23,9% 7,9% 11,1% 7,8% 6,0% Ar-Ge/ inovasyon yatırımı 16,2% 18,3% 19,0% 13,5% 5,8% 3,3% 7,8% 6,4% Yeni tesis kurma/ Satın alma 9,6% 10,5% 8,6% 9,6% 4,4% 4,6% 5,2% 4,0% Şirket satın alma ,8% 1,3% ,9% ,4% ,8% 1,3% ,9% ,4% 50,6% 41,8% 51,7% 55,4% 79,2% 75,2% 81,0% 80,9% 520 153 116 251 520 153 116 251 Hiçbir yatırım yapılmayacak BAZ Yukarıdaki tabloda; Ocak - Mart döneminde söz konusu yurt içi/ yurt dışı yatırım planlayan firmaların oranı ihracat büyüklükleri kırılımında incelenmektedir. 53 Şubat 2012 Piyasa Beklentileri 2012 Ocak - Mart Dönemi Beklentileri Ocak - Mart Dönemi USD/TL kur tahmini Euro/TL kur tahmini Euro/USD parite tahmini 1,85 1,91 n: 508 n:507 2,39 2,45 n: 505 n:505 1,30 1,29 n: 498 n:498 Enflasyon oranı tahmini (%) - MB politika faiz tahmini (%) - Büyüme Beklentisi (%) 2012 Yılı Sonu 9,29 n:506 7,42 n:492 4,80 7,28 n: 449 n:481 MB politika faizlerinin ideal seviyesi 6,38 ( n: 493) Rekabetçi ideal USD/TL kur seviyesi 1,81 ( n: 501) Rekabetçi ideal EURO/TL kur seviyesi 2,35 ( n: 500) İhracatçıların piyasa beklentileri sektörlere göre farklılık göstermemektedir. 54 Şubat 2012 2012 Yılı Genel Ekonomik Beklentileri S 2012 yılı sonu itibariyle genel durumuna ilişkin tahmininiz nedir? Daha iyi olacak Değişmeyecek Daha kötü olacak 100% 21,9% 26,0% 80% 45,8% 60,8% 60% 43,3% 46,0% 40% 43,1% 29,6% 20% 34,8% 28,1% 9,6% 11,2% Avrupa Ekonomisi Dünya Ekonomisi 0% Se ktör Türkiye Ekonomisi Baz: 520 55 Şubat 2012 2012 Yılı Genel Ekonomik Beklentileri S 2012 yılı sonu itibariyle genel durumuna ilişkin tahmininiz nedir? Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer 100% 80% 60% 40% 34,8% 35,3% 36,2% 33,9% 29,3% 28,1% 30,1% 26,3% 20% 16,4% 13,8% 9,6% 9,8% 7,6% 11,2% 11,8% 8,4% 0% Sektör Türkiye Ekonomisi Avrupa Ekonomisi Dünya Ekonomisi Yukarıdaki grafikte; sektör, Türkiye, Avrupa ve Dünya ekonomisine ilişkin olumlu beklenti içerisinde olan firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır. Baz: 520 56 Şubat 2012 2012 Yılı Emtia Fiyatları Beklentisi S Dünya geneli emtia fiyatları Aralık ayına göre nasıl bir seyir izler? Beklentilerinizi sanayi ve tarım olmak üzere belirtiniz. SANAYİ TARIM 100% 11,7% 5,8% 8,1% 41,5% 32,7% 16,0% 80% 46,0% 28,7% 60% 40% 20% 55,4% 52,7% 2012 Sonu İtibariyle Şubat Sonu İtibariyle 59,2% 42,3% 0% Şubat Sonu İtibariyle Artar 57 Aynı kalır Azalır 2012 Sonu İtibariyle Baz: 520 Şubat 2012 2012 Yılı Emtia Fiyatları Beklentisi Dünya geneli emtia fiyatları Aralık ayına göre nasıl bir seyir izler? Beklentilerinizi sanayi ve tarım olmak üzere belirtiniz. S Sanayi Genel İlk 500 Tarım İkinci 500 Diğer Genel Şubat Sonu İtibariyle İkinci 500 Diğer Şubat Sonu İtibariyle Artar 42,3% 41,8% 44,0% 41,8% 52,7% 54,2% 51,7% 52,2% Aynı kalır 46,0% 43,1% 41,4% 49,8% 41,5% 40,5% 43,1% 41,4% Azalır 11,7% 15,0% 14,7% 8,4% 5,8% 5,2% 5,2% 6,4% 2012 Sonu İtibariyle 2012 Sonu İtibariyle Artar 55,4% 51,6% 51,7% 59,4% 59,2% 56,2% 57,8% 61,8% Aynı kalır 28,7% 29,4% 28,4% 28,3% 32,7% 34,6% 35,3% 30,3% Azalır 16,0% 19,0% 19,8% 12,4% 8,1% 9,2% 6,9% 8,0% 520 153 116 251 520 153 116 251 BAZ 58 İlk 500 Şubat 2012 İhracat Sektörünün Öncelikli Sorunları S Aşağıdakilerden hangileri sektörünüzün öncelikli sorunlarıdır? (Çok Cevap) 59,8% Enerji maliyetleri 53,3% Döviz kurları 51,3% Hammadde ve aramal fiyatları Finansman maliyetleri 50,4% Vergi maliyetleri 43,7% İstihdam maliyetleri 41,3% 37,1% Teşviklerin yetersizliği 34,8% Lojistik maliyetleri Bürokratik engeller 33,8% Kayıtdışı ticaret 31,3% Dış pazarlardaki yüksek ithalat vergileri 29,8% 26,0% Vasıflı eleman sıkıntısı 11,0% Tanıtım sorunu 5,0% Diğer 0% 59 Baz: 520 15% 30% 45% 60% 75% Şubat 2012 2011’in Son Çeyreğinde Hizmet Alınan Kurum ve Kuruluşlardan Duyulan Memnuniyet Ortalama Memnuniyet 3,6 KURUMLAR KURUMLAR 60 İhracatçı Birlikleri 4,0 Maliye Bakanlığı 3,6 Dış Ticaret Müsteşarlığı 3,9 Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı 3,5 Hazine Müsteşarlığı 3,8 Türk Patent Enstitüsü 3,5 Merkez Bankası 3,7 Kamu Bankaları 3,5 Ticaret ve Sanayi Odaları/ Ticaret Borsaları 3,7 Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı 3,5 Orman ve Su İşleri Bakanlığı 3,5 Sanayi ve Ticaret Bakanlığı 3,7 Gümrük İdareleri 3,4 Ticari Bankalar 3,7 Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı 3,3 Eximbank 3,7 ORTALAMA 3,6 TÜBİTAK 3,6 Ulaştırma Bakanlığı 3,6 TSE 3,6 KOSGEB 3,6 Baz: 520 Şubat 2012 Sektörün En Acil ve Güncel Sorunları S Sektörünüzün ihracatta karşı karşıya olduğu en acil ve güncel sorun nedir? Kısaca açıklayınız. Yüksek maliyetler(enerji, finansman, hammadde vs. ) 31,5% Döviz kurları 21,3% Avrupa ve Dünya ekonomisindeki belirsizlik 11,3% Gümrük işlemleri ile ilgili sıkıntılar 9,2% Bürokratik engeller 8,1% Teşviklerin yetersizliği 7,7% 4,8% Lojistik maliyetleri/sorunları Dış pazarlardaki yüksek ithalat vergileri 3,5% Ortadoğudaki siyasi kriz ve belirsizlikler 3,1% Vasıflı eleman sıkıntısı 2,5% Diğer 6,5% 0% 10% 20% 30% 40% Baz: 520 61 Katılımcıların %91,5’i konu ile ilgili fikrini beyan etmiştir. %6,3’lük bir kesim ise herhangi bir sorun olmadığını belirtmiştir. Şubat 2012 TİM ve İhracatçı Birlikleri’nden Beklentiler S TİM ve İhracatçı Birlikleri’nin 2012 yılında en çok hangi alanlarda çalışmasını, hangi konuları gündeme getirmesini istersiniz? Oran 62 Destek teşviklerinin arttırılması, anti damping, vergi ve yükümlülük maliyetlerinin uygun hale getirilerek rekabet gücünün arttırılması 23,3% Üretim önündeki engellerin aşılması (yüksek hammadde fiyatı ,istihdam maliyetleri, vergiler, enerji maliyetleri vb.) 16,2% Yurtdışı ticari heyet seyahatlerinin daha efektif olması 11,7% Bürokratik ve siyasi engellerin azaltılması 8,7% Rekabetçi döviz kuru 7,5% Hedef ülkeler/yeni alternatif pazarlarla ilgili güncel ve detaylı bilgi paylaşımı 7,3% Gümrüklerdeki sorunların çözümü ve modernize edilmesi 3,8% İhracatçı firmaların sorunlarının sektörel bazda belirlenerek çözüm odaklı yaklaşım geliştirilmesi 3,3% Lojistik sorunları (alt yapı , maliyetler vb.) 3,1% Hükümet nezdinde sorunlara çözüm bularak çalışmaları hızlandırmak 2,9% Nitelikli iş gücü sıkıntısı/eğitimler düzenlenmesi 2,9% Pazar araştırmaları/sektörel analiz sonuçlarını ilgili firmalarla paylaşmak 2,3% Diğer 5,2% Katılımcıların %74,2’si TİM ve İhracatçı Birlikleri’nden 2012 için beklentilerini belirtmiştir. Baz: 520 Şubat 2012
